1. Herhmi le duhmi thil cu zeitindah aa dan?

MINUNG nih kan herhmi thil cu tlawmte lawng a si nain kan duhmi thil cu chim cawk lo a si. Herhmi thil le duhmi thil kha mi tampi nih an thleidang kho lo. Zeitindah aa thleidan? “Herhmi” thil cu rawl, hnipuan, inn ti bantuk kan nunnak caah a herh taktakmi kha an si. “Duhmi” thil tu cu kan nunnak caah a herh theng lo nain ngeih kan duhmi thil kha an si.

2. Mi nih ngeih an duhmi thil cheukhat cu zeidah an si?

² Kan umnak hmun ruangah kan duhmi thil zong aa dang kho. Sifak ram ah a ummi hna nih phone, mawṭaw cycle asiloah inn hmun ti bantuk ngeih an duh. A rummi ram ah a ummi nih cun a man a fakmi thilri, inn ṭha le inn nganpipi asiloah mawṭaw ṭhaṭha kha ngeih an duh. Asinain khoika i kan um hmanhah, tangka zeizat  kan ngeih hmanhah kan herh lomi thil asiloah kan cawk khawh lomi thil kha kan hun duh ahcun ṭih a nung.

3. Thilri chawva duh tuknak timi cu zeidah a si?

³ Thilri chawva duh tuknak timi cu zeidah a si? Thlaraulei thil nakin thilri chawva tu biapi ah chiah kha a si. Cutin a chiami nih cun a ngeihmi thil ah a lung a si lo i tam deuh in ngeih a duh zungzal. A si a fak i a man a fakmi thil a caw kho lomi hmanh thilri chawva a duh tukmi a hung si kho i a nunnak ah Pennak kha pakhatnak ah chia ti loin a um kho.—Heb. 13:5.

4. “Mi nih zoh an duhmi thil hna” kha Satan nih zeitindah a hman?

⁴ Thilri tampi kan ngeih lawngah a nuammi nunnak kan ngei kho lai tiah Satan nih ruahter a kan duh. Hi vawlei le “mi nih zoh an duhmi thil hna” hmangin a kan lem zungzal. (1 Johan 2:15-17; Gen. 3:6; Ptb.  27:20) A chuak tharmi thilri pawl cawk awkah a kan lemmi thanhlaar pawl kha nifate kan hmuh. Dawr ah na hmuhmi thil nih na mit aan hlan ruang asiloah thanhlaar ah na hmuhmi a si ruangah na caw bal maw? Mah thil cu na herh taktakmi a si lo kha a hnuah na hun hngal maw? Kan herh lomi thil kan cawk peng ahcun kan lung aa tuai kho i kan re a thei kho. Mah nih Baibal relnak, pumhnak caah i timhchungnak, phungchimnak ti bantuk thlaraulei thil caah a caan ngei loin a kan umter khawh. “Vawlei le a chung i a ummi thil minung nih an duhmi hna hi an lo cuahmah cang” timi lamkaltu Johan ralrin peknak bia kha i cinken.

5. Thilri caah an thazaang tampi a hmangmi hna nih zeidah an ton khawh?

⁵ Kan thazaang kha Jehovah caah si loin tangka le thilri tampi kawlnak caah Satan nih hmanter a kan duh. (Matt. 6:24) Asinain thilri lawng biapi ah kan chiah ahcun kan nunnak cu sullam a ngei lai lo. Kan lung a rawk kho i tangka kongah lungretheihnak kan tong kho. A poi bikmi cu Jehovah le a Pennak cung i kan zumhnak a tlau kho. (1 Tim. 6:9, 10; Biat. 3:17) “Duhnak dangdang” hna cu thlaici a ṭhan nakhnga lo le thei a tlai nakhnga lo a dawnmi hling bantuk an si tiah Jesuh nih a chim.—Mar. 4:14, 18, 19.

6. Buruk kong in zeidah kan cawn khawh?

⁶ Jeremiah caṭialtu Baruk kong kha ruathmanh. Baruk nih a caah “thil lianngan” a kawl tikah Jehovah nih a rauhhlan ah Jerusalem hrawh a si lai tiah ralrin a pek. “Na nunnak lawnglawng” kaan khamh lai tiah bia a kamh. (Jer. 45:1-5) Baruk nih thil dang aa ruahchan awk a si lo. Thilri chawva hna kha Jehovah nih a khamh lai lo. (Jer. 20:5) Satan vawlei a dongh lainak caan cu a nai tuk cang. Atu caan hi thilri chawva tampi kawl caan a si ti lo. Atu ah kan ngeihmi le kan sunsakmi thil hna  hi harnak nganpi a dih tikah kan ngei rih lai tiah kan i ruahchan awk a si lo.—Ptb. 11:4; Matt. 24:21, 22; Luka 12:15.

7. Zei kong dah kan i ruah hna lai, zeicah?

⁷ A biapi bikmi thil kha pakhatnak ah chiah buin kanmah le kan chungkhar kha zeitindah kan zohkhenh khawh? Thilri chawva biapi ah chiah kha zeitindah kan hrial khawh? Pawcawmnak kongah lungretheih tuknak kha zeitindah kan hrial khawh? Jesuh nih Tlangcung Cawnpiaknak ah a ṭha bikmi ruahnak a kan cheuh. (Matt. 6:19-21) Matthai 6:25-34 kha rel in i ruah hna u sih. Mah nih thilri chawva si loin Pennak tu pakhatnak i chiah awkah a kan bawmh lai.—Luka 12:31.

8, 9. (a) Kan herhmi thil kongah zeicah kan lungre a theih tuk awk a si lo? (b) Minung le an herhmi kong he aa tlaiin Jesuh nih zeidah a hngalh?

⁸ Matthai 6:25 rel. Jesuh nih a zultu pawl cu ei awk, din awk le hnipuan caah an lungre a thei ti a hngalh tikah ‘nan nunnak ding caah lungrethei awlokchong in va um hlah u’ tiah a ti hna. Lungretheih awk a si lonak a ruang kha a chimh hna. An herh taktakmi thil a si hmanhah an lungre a theih tuk ahcun a biapi deuhmi thil kha an philh khawh. Jesuh cu a zultu pawl caah a thin a phan tuk i mah kong kha tlangcung cawnpiaknak ah voili tiang a chimh hna.—Matt. 6:27, 28, 31, 34.

⁹ Ei awk, din awk le hnipuan caah nan lungre thei hlah u tiah Jesuh nih zeicah a kan ti? Mah thil hna cu kan herhmi an si lo maw? An si ko. Mah thil hna cawk awkah tangka kan ngeih lo ahcun kan lungre a thei kho. Mah kha Jesuh nih a hngalh. Mi nih zeidah an herh ti kha a hngalh. “Ni hmanung bik” caan ah a zultu pawl cu a har ngaimi thil sining hna an tong lai ti zong a hngalh. (2 Tim. 3:1) Atu ah mi tampi cu rian an ngei lo, cun thil man zong a fak chin thluahmah. Sifah harnak le mangṭam hi hmun tampi ah a um. Asinain ‘nunnak hi rawl nakin a biapi deuh, pum zong hi hnipuan nakin a biapi deuh’ ti kha Jesuh nih a hngalh.

10. Jesuh nih a zultu pawl thlacamning a cawnpiak hna lioah zei kong dah a bik in cam awkah a chimh hna?

¹⁰ Thlacam tikah kan herhmi thil kha Vancung kan Pa sinah hal khawh a si tiin Tlangcung Cawnpiaknak a hramthawklei ah Jesuh nih a zultu kha a cawnpiak hna. “Nifate kan herhmi rawl cu nihin zongah hin kan pe tuah” tiah thla an cam khawh. (Matt. 6:11) “Kan herhmi rawl nifate in kan pe ko” tiin thlacam awkah a hnuah a chim ṭhan. (Luka 11:3) Asinain kan herhmi thil kong lawng kan ruat peng lai tinak cu a si lo. Jesuh nih a zultu pawl kha an herhmi thil nakin Pathian Pennak a rat nakhnga tu biapi deuh in cam awkah a cawnpiak  hna. (Matt. 6:10; Luka 11:2) Zultu pawl lungrethei in an um nakhnga lo bawmh awkah Jehovah nih a sermi thil zeitindah a zohkhenh hna ti zong Jesuh nih a chimh hna.

11, 12. Jehovah nih va a zohkhenh hna ningin zeidah kan cawn khawh? (A hramthawknak hmanthlak zoh.)

¹¹ Matthai 6:26 rel. ‘A zuang lengmangmi va khi kan zoh hna’ a hau. Va cu an hmete ko nain rawl tampi an ei kho. Minung tlukin ngan hna sehlaw minung nakin tam deuh an ei kho lai. Thingthei, thlaici, thakza le cangcel pawl kha an ei. Asinain tirawl caah thlaici an tuh lo, rawl an ṭuan lo. Jehovah nih an herhmi vialte a pek hna. (Salm 147:9) Asinain an kaa chungah rawl kha a rawnpiak hna lo. Anmah tein an kawl a hau. Rawl an hmuh khawh nakhnga Jehovah nih rawl tampi a timhpiak hna.

¹² Jehovah nih va pawl a zohkhenh hna ahcun minung zong a zohkhenh hna lai ti kha Jesuh nih a zumh. (1 Pit. 5:6, 7) Asinain Jehovah nih kan kaa chungah rawl a kan rawnpiak lai lo. Kanmah tein kan cinthlak a hau asiloah tangka hmuh awkah rian kan ṭuan a hau. Kan rianṭuanmi kha Jehovah nih thluachuah a kan pek lai. Rawl asiloah tangka kan ngeih lo caan hmanhah kanmah bawmh awkah midang kha a forh khawh hna. Jehovah nih va pawl kha umnak hmun zong a pek hna. Bu ser awkah thiamnak a pek hna i bu sernak caah a herhmi thil zong a timhpiak hna. Kanmah zong kan chungkhar umnak caah a zami hmun ngeih awkah Jehovah nih a kan bawmh khawh.

13. Kannih cu va nakin kan sunglawi deuh ti kha zeinihdah a langhter?

¹³ Jehovah nih va pawl a zohkhenh hna tiah Jesuh nih a zultu pawl a chimh hna hnuah “nannih cu va nakin nan biapi deuh lo maw” tiah a hal hna. (Luka 12:6, 7 he tahchunh.) Mah kong a chim tikah mi vialte caah a rauhhlan ah a nunnak a pek lainak kong kha a ruat men lai. Jesuh cu va le a dang saram caah a thihmi a si lo. Zungzal nunnak kan hmuh khawh nakhnga kanmah caah a thihmi a si.—Matt. 20:28.

14. Lungretheihnak nih zeidah a tuah khawh lo?

¹⁴ Matthai 6:27 rel. Lungretheihnak nih kan nunnak tlawmte hmanh a sauter kho lo tiah Jesuh nih zeicah a ti? Kan herhmi thil kongah lungretheihnak nih kan chan a sauter khawh lo caah a si. Lungretheih tuknak nih zawtnak a kan ngeihter khawh i kan chan tu a tawiter khawh lehlam.

15, 16. (a) Jehovah nih ramlak pangpar a zohkhenh hna ningin zeidah kan cawn khawh? (A hramthawknak hmanthlak zoh.) (b) Zei biahalnak hna dah kan i hal khawh, zeicah?

¹⁵ Matthai 6:28-30 rel. A hleiin phung chim kal tik, Khrihfabu pumhnak le civui i kan i pumh tikah thilṭha hruk kan duh. Asinain ‘hnipuan kongah kan lungre a theih’ a hau maw? Jehovah nih a sermi thil zeitindah a zohkhenh hna ti kha Jesuh nih a chim ṭhan. “Ramlak i a khomi pangpar” bianabia a chim. Mah cu lili pangpar ti bantuk aa dawh ngaimi ramlak pangpar kha a chim duhmi a si men lai. Mah pangpar hna nih hnipuan zeihmanh an i tah lo. Asinain an i dawh tuk caah “Solomon hmanh kha, kha tluk  khan a rum ko nain hi pangpar pakhat tluk hmanh hin aa dawhmi hnipuan a ngei lo” tiah Jesuh nih a chim.

¹⁶ Jesuh nih a chim chapmi hi ruathmanh: “Ramlak ah a kho sawhsawhmi ram hmanh a thawmhtu cu Pathian pei a si cu. Amah nih cun nannih chinchin cu thuamh loin aan um hna hnga maw? Nan zumhnak a va hme hringhran dah!” Jehovah nih zultu hna kha a zohkhenh ko hna lai. Zumhnak ngan an ngeih tu a hau. (Matt. 8:26; 14:31; 16:8; 17:20) Jehovah nih zohkhenh a kan duh i a kan zohkhenh taktak lai ti kha an zumh a hau. Kannih tah zeitin? Jehovah nih a kan zohkhenh lai ti kha kan zum taktak maw?

17. Zeinihdah Jehovah he kan i pehtlaihnak a hrawh khawh?

¹⁷ Matthai 6:31, 32 rel. Jehovah a hngal lomi hna cu an nunnak ah tangka le thilri lawng biapi ah an chiah. Kannih zong cutin kan um ahcun Jehovah he kan i pehtlaihnak a rawk kho. Jehovah cu a kan dawtu kan Pa a si ti kan hngalh. A duhnak kan tuah i a Pennak kha pakhatnak ah kan chiah ahcun kan herhmi thil lawng si loin tam deuh hmanhin a kan pek lai ti kan zumh khawh. Jehovah he pehtlaihnak ṭha kan ngeihmi nih nuamhnak taktak a kan pek khawh i “rawl le fenhaih” kan ngeihmi ah, i lungsi awkah a kan bawmh lai.—1 Tim. 6:6-8.

18. Jehovah nih kan kong zeidah a hngalh? Zeidah a kan tuahpiak lai?

¹⁸ Matthai 6:33 rel. Kan nunnak ah Pennak kha biapi ah kan chiah ahcun Jehovah nih kan herhmi vialte a kan timhpiak lai. Mah biakam zeicah kan zumh khawh ti kha Jesuh nih hitin a chim: “Vancung khua i a ummi nan Pa nih hi thil vialte cu nan herh dih hna ti kha a hngalh ko.” Kanmah nih zeidah kan herh ti kan hngalh hlanin Jehovah nih a hngalh cang. (Fil. 4:19) Zeitikah dah thilpuan thar kan herh ti a hngalh. Cun ei awk, din awk kan herh ti a hngalh. Kan chungkhar caah a zami umnak hmun kan herh ti zong a hngalh. Kan herh taktakmi kan ngeih nakhnga Jehovah nih a kan timhpiak hrimhrim ko lai.

19. Hmailei kong he aa tlaiin zeicah kan lungre a theih tuk awk a si lo?

¹⁹ Matthai 6:34 rel. “Lungrethei in um hlah u” tiah Jesuh nih a chimchap. Jehovah nih nikhat ca kan herhmi a kan pek lai. Cucaah hmailei ah zeidah a cang kho timi kongah kan lungre a theih tuk awk a si lo. Kan lungre a theih tuk ahcun kanmahle kanmah kan hun i bochan khawh i Jehovah he kan i pehtlaihnak a rawk kho. Cutin si loin Jehovah kha lungthin dihlak in kan i bochan a hau.—Ptb. 3:5, 6; Fil. 4:6, 7.

20. (a) Jehovah rianṭuannak ah zei hmuitinh dah na ngeih khawh? (b) Nunning sawhsawh in nun awkah zeidah na tuah khawh?

²⁰ Thilr tampi ngeih dingin kan i zuam ruangah Jehovah rian tling tein kan ṭuan khawh lo ahcun ngaihchiat awk ngai a si lai. Mah canah Jehovah rian tu kha lungthin dihlak in kan ṭuan awk a si. Tahchunhnak ah, thawngthanhtu a herh deuhnak Khrihfabu ah naa ṭhial kho lai maw? Hmaikal na ṭuan kho lai maw? Hmaikal na ṭuan ahcun Pennak Kong Chimtu hna caah Tinṭan kai dingin form na phih kho lai maw? Bethel asiloah calehnak zung ah zarhkhat ah nihnih asiloah nithum rian na ṭuan kho lai maw? Biakinn saknak rian ah caan cheu in na ṭuan kho lai maw? Pennak rian tam deuh in na ṭuan khawh nakhnga nunning  sawhsawh in nun awkah zei thlennak hna dah na tuah khawh ti kha ruat. “ Nunning Sawhsawh in Nun Khawhning” timi rinli kulh kha thlacam buin ruat law na hmuitinh na phanh khawh nakhnga a herhmi thlennak tuah.

21. Jehovah he i naih chin awkah zeinihdah a kan bawmh lai?

²¹ Jesuh nih Pennak pakhatnak i chiah awkah a kan cawnpiak. Cutin kan tuah ahcun kan herhmi thil kongah lungretheih tuknak kha kan hrial khawh lai. Jehovah nih a kan zohkhenh lai ti kan zumh caah amah he kan i naih chin. Tangka kan ngeih hmanhah kan duhmi thil paoh asiloah hi vawlei nih a kan pekmi zei thil paoh cawk loin kan i sum. Atu ah nunning sawhsawh tein kan nun ahcun Jehovah cungah zumhfek tein kan um kho lai i bia a kan kamhmi “nunnak taktak a simi nunnak” kha kan hmuh lai.—1 Tim. 6:19.