1. A caan le kan pawngkam ah a cangmi thil sining kha biapi ah chiah a herh ti a langhtermi tahchunhnak chim. (A hramthawknak hmanthlak zoh.)

CIVUI aa thawk cang lai. Chairman cu pulpit cungah a kai i aa pummi dihlak kha a conglawmh hna. Cun music a hun i thawk. Ṭhut caan a phan cang. Music kha ngai in kan theih laimi phungchimnak caah kan lungthin kan i timh awk a si cang. Asinain chairman pulpit cungah a kaimi le music aa thawkmi kha a hngal lo i aa chawkmi le hawikom pawl he bia aa ruahmi cheukhat an um kho men. Mah thil sining nih a caan le kan pawngkam ah a cangmi thil sining kha biapi ah kan chiah lo ahcun zeidah a cang kho ti kha a langhter. Mah cu kan caah ralrin petu a si. Zeicahtiah a rauhhlan ah a biapi tukmi thil sining aa thawk cang lai i mah caah timhcia tein kan um a hauh caah a si. Mah cu zei thil dah a si?

2. Jesuh nih a zultu pawl kha “hngilh loin hngak ko u,” “ralring tein um ko u” tiah zeicah a ti hna?

 ² Jesuh nih “chan donghnak” kong a chim lioah a zultu pawl kha hliphlau tein le timhcia tein um awkah a forh hna. “Cu caan cu zeitikah a si lai kha nan hngalh lo caah i ralring te le fimhring tein um ko u” tiah a ti hna. Mah hnuah “hngilh loin hngak ko u” tiah voi tam nawn a chim chap. (Matt. 24:3; Marka 13:32-37 rel.) Mah kong he aa tlaiin Jesuh nih a zultu pawl ralrin a pek hna ti kha Matthai Baibal zong nih a langhter. “Nan Bawipa a rat lai ni nan hngalh lo caah ralring tein um ko u” tiah a ti hna. “Nannih zong timhcia tein nan um zungzal awk a si, zeicahtiah Mi Fapa cu nan i rin lo caanpi ah a ra ko lai” tiah ralrin a pek chap hna. Mah hnuah “a ni siseh, a caan siseh, nan hngalh ṭung lo caah ralring tein um ko u” tiah a nolh chap.—Matt. 24:42-44; 25:13.

3. Jesuh ralrin peknak kha zeicah biapi ah kan chiah?

³ Jehovah Tehte Hna nih Jesuh ralrin peknak kha biapi ah kan chiah. “Donghnak caan” ah kan nung i ‘harnak nganpi’ cu a nai tuk cang ti kha kan hngalh. (Dan. 12:4; Matt. 24:21) Jesuh nih a chimchung bantukin Jehovah miphun nih vawleicung pumpi ah Pennak kong thawngṭha kan chim. Khuazakip ah raltuknak, zawtnak, lihnin le mangṭam hna kan hmuh. Biaknaklei hlennak, sualnak, zaangennak hna zong a tam chin. (Matt. 24:7, 11, 12, 14; Luka 21:11) Jesuh a rat lai caan le a Pa duhnak a tlinter lai caan kha atu ah lungtho tein kan hngak.—Mar. 13:26, 27.

4. (a) Atu ah Jesuh nih Armageddon aa thawk lai caan a hngalh cang tiah zeicah kan chim khawh? (b) Harnak nganpi aa thawk lai caan kan hngal lo nain zeidah kan zumh khawh?

⁴ Civui aa thawk lai caan kha kan hngalh. Asinain harnak nganpi aa thawk lai caan kha cu kan hngal lo. Jesuh nih vawleicung a um lioah “cu ni le cu caan cu zeitikah dah a si lai ti kha ahohmanh nih an hngal lo; vancungmi zong nih an hngal lo, Fapa zong nih a hngal hlei lo, Pa lawnglawng nih a hngalh” tiah a rak chim. (Matt. 24:36) Jesuh cu Armageddon raltuknak ah hruaitu a si lai. Cucaah mah raltuknak cu zeitikah dah aa thawk lai ti kha atu ah cun a hngalh cang lai tiah kan chim khawh. (Biat. 19:11-16) Asinain kannih tu cu kan hngal lo. Cucaah ralring tein kan hngah a hau. Jehovah nih harnak nganpi aa thawk lai ni kha a khiah cang caah nikhat hnu nikhat a nai chin lengmang. A khiahmi caan ah “pel loin a ra hrimhrim ko lai.” (Habakkuk 2:1-3 rel.) Zeicah cutin fiang tein kan chim khawh?

5. Jehovah biakam cu a khiahmi caan ah a tling zungzal ti a langhtermi tahchunhnak chim.

 ⁵ Jehovah chimchungbia hna cu a khiahmi caan ah an tling zungzal. Tahchunhnak ah, Izipt ram in Israel mi a luatter hnanak caan kong kha ruathmanh. BC 1513, Nisan 14 ah a luatter hna. Mah ni he aa tlaiin a hnuah Moses nih hitin a ṭial: “Kum zali le sawmthum a tlin ni te ah khan BAWIPA ralkapbu vialte hna cu Izipt ram cun an chuak.” (Ex. 12:40-42) Mah kum 430 cu Jehovah le Abraham biakamnak phungning a si caan, BC 1943, Nisan 14 in aa thawk. (Gal. 3:17, 18) Mah hnu tlawmpal ah Jehovah nih Abraham kha hitin a ti: “Na tefa hna cu ramdang ah khual an si lai, cuka ah cun sal ah an cang lai i kum zali chung hremnak an ing lai.” (Gen. 15:13; Lam. 7:6) Mah kum 400 cu Ishmael nih Isak a nehsawh caan, BC 1913 in aa thawk. Jehovah nih Israel mi kha Izipt ram in a luatter hna ni ah mah caan cu a dong. (Gen. 21:8-10; Gal. 4:22-29) Jehovah nih a miphun a luatter hna lai ni kha kum tampi hlan in a khiah cia.

6. Jehovah nih a miphun a khamh hna lai ti kha zeicah kan zumh khawh?

⁶ Izipt ram in a chuakmi Israel mi hna lakah Joshua zong aa tel. Kum tampi a rauh hnuah Israel mi kha hitin a ti hna: “BAWIPA nan Pathian nih nanmah kong ah biakamnak a tuahmi thilṭha vialte lakah pakhat hmanh pakpalawng a can lo kha nan lungthin le nan ruahnak in nan hngalh; nannih caah a dihlak in a tlung dih, pakhat hmanh a bau lo.” (Josh. 23:2, 14) Jehovah nih a miphun kha harnak nganpi in luatter awk le zungzal nunnak pek awkah bia aa kam. Mah biakam cu a tling hrimhrim lai ti kan zumh. Asinain vawlei thar ah um kan duh ahcun hliphlau tein kan hngah a hau.

7, 8. (a) Hlanlio ah khua vengtu hna an rian cu zeidah a si, mah in zeidah kan cawn khawh? (b) Khua vengtu an i hngilh ahcun zeidah a cang kho ti a langhtermi tahchunhnak chim.

⁷ Hlanlio i khua vengtu hna sinin kan cawn khawh. Jerusalem telin khua tampi ah ral pawl an luh khawh lo nakhnga khua kulhnak ralhau sangpipi an sak. Mah ralhau cungah khua vengtu hna cu an dir i khua pawngkam kha chun zan in an ngiat. A dang khua vengtu hna cu khua hauka ah an dir. Ral pawl an rat kha an hmuh ahcun khua chungmi hna kha ralrin an pek hna. (Isa. 62:6) Khua vengtu hna cu hliphlau tein an um a hau i thil sining kha ṭha tein an zoh a hau. Minung tampi nunnak cu an cungah aa hngat.—Ezek. 33:6.

⁸ Judah tuanbia ṭialtu Josephus nih AD 70 ah Rom ralkap pawl Jerusalem ah an luh khawhnak kong a fianter. Jerusalem hauka he aa pehmi Antonia innsang i khua vengtu pawl an i hngilh caah Rom ralkap pawl cu khua chungah an lut kho. Biakinn kha mei in an khangh i Jerusalem khua kha an hrawh. Mah cu Judah mi nih an ton balmi a fak bikmi harnak lak i a donghnak a si.

9. Tuchan mi tampi nih zeidah an hmuh khawh lo?

 ⁹ Tuchan cozah tampi nih an ram ven awkah ramri ah ralkap pawl an conghter hna i hmanung bik chuak seh thilri hna kha an bunh. Mah cozah hna nih an ram himnak caah ṭihnung a simi minung asiloah thilri lawng kha an hmuh khawh. A rauhhlan ah vawleicung i cozah vialte a hrawktu ding Khrih Jesuh ukmi cozah kha cu an hmu kho lo. (Isa. 9:6, 7; 56:10; Dan. 2:44) Mah ni kha lungtho tein kan hngak i timhcia in um kan duh. Cucaah Baibal chimchungbia kha biapi ah kan chiah i Jehovah cungah zumhfek tein kan um.—Salm 130:6.

10, 11. (a) Zeidah kan i ralrin awk a si, zeicah? (b) Baibal chimchungbia cohlan lo awkah Khuachia nih mi a hlen hna ti kha zeinihdah aan zumhter?

¹⁰ Zan khuadei hngilh loin a hngakmi ralvengtu kong khi ruathmanh. A tha a baat tuk caah khua a dei lai caan a naih chin tikah a mit a ku chinchin ve. Cu bantukin kannih zong hi vawlei a dongh lainak caan a naih chin tikah hliphlau tein um hi a har chinchin ve. Atu caan ah hliphlau tein kan hngah lo ahcun ngaihchiat awk ngai a si lai. Hliphlau tein um awkah a hartermi thil pathum kong i ruah hna u sih.

¹¹ Khuachia nih mi a hlen hna. Khuachia cu “hi vawlei uktu” a si kha Jesuh nih a thih laite ah a zultu kha voithum tiang ralrin a pek hna. (Johan 12:31; 14:30; 16:11) Khuachia nih a hmaan lomi biaknak hmangin mi kha a hlen hna. Cucaah donghnak caan a nai tuk cang ti a langhtermi Baibal chimchungbia hna kha tuchan mi tampi nih an cohlang lo. (Zef. 1:14) Satan nih “an lungthin cu mui lakah a chiah” ti a fiang. (2 Kor. 4:3-6) Cucaah donghnak a nai tuk cang i Khrih nih a uk cang timi kong kan chim tikah mi tampi nih ‘kan ngai duh lo’ tiah an kan ti.

12. Zeicah Khuachia kha kan i hlenter awk a si lo?

¹² Mi tampi nih Baibal chimchungbia kha zei ah an rel lo caah kan lung a  dongh awk a si lo. Hliphlau tein um cu zeicah a biapit ti kha kan hngalh. “Zan ah mifir an rat bantuk khin Bawipa Ni cu a ra lai ti kha nanmah hrimhrim nih nan hngalh ko” tiah Paul nih unau pawl sinah a ṭial. (1 Thesalon 5:1-6 rel.) “Nannih zong i ralring ve u, zeicahtiah a ra lai tiah nan zumh lo caan ah khin Mi Fapa cu a ra ko lai” tiah Jesuh nih ralrin a kan pek. (Luka 12:39, 40) “Zeizong vialte a dai dih ko i a him dih ko” tiah ruahter awkah a rauhhlan ah Satan nih mi a hlen hna lai. Mah hnuah Jehovah ni cu ruahlopi in a ra lai i mi cu an lau tuk lai. Kannih tah? Mah ni caah timhcia tein um kan duh i midang bantukin hlenmi si kan duh lo ahcun “kan i ṭhangh awk le lung fim tein kan um awk a si.” Cucaah nifate Baibal rel le ṭha tein ruah cu a biapi tuk.

13. Vawlei ruahnak nih mi kha zeitindah a hnorsuan hna, vawlei huham kha zeitindah kan hrial khawh?

¹³ Vawlei ruahnak cu minung cungah huham a ngei. Tuchan mi tampi nih Pathian kong hngalh a herh lo tiah an ruah. (Matt. 5:3) Cucaah an caan le an thazaang kha vawlei thilri kawlnak ca lawngah an hman. (1 Johan 2:16) Nuamhnak kawl awk le an duhmi zeipaoh tuah awkah a lemsoimi nuamhsaihnak pawl zong atu ah a tam chin. (2 Tim. 3:4) Mah thil hna nih mi kha a biapi deuhmi thil in an lung a pialter khawh hna. Cucaah Paul nih Khrihfa hna kha “pumsa duhnak tuah kha ngol” in hliphlau tein um awkah a forh hna.—Rom 13:11-14.

14. Luka 21:34, 35 ah zei ralrin peknak dah kan hmuh?

¹⁴ Kan khuaruahning kha vawlei ruahning nih si loin Pathian thlarau nih uk seh ti kan duh. Jehovah nih a thlarau hmangin hmailei ah a cang dingmi thil hna kha hngalhthiam awkah a kan bawmh. (1 Kor. 2:12) ^[1] Asinain ralring tein kan um a hau. Thil hmete hmanh nih Jehovah biaknak in kan lung a pialter khawh. (Luka 21:34, 35 rel.) Donghnak caan ah kan nung ti kan zumh caah mi tampi nih an kan nihsawh khawh men. (2 Pit. 3:3-7) Asinain kan lung a dongh awk a si lo. Donghnak a nai tuk cang ti a langhtermi thil tampi a um. Pathian thlarau nih rak kan uk seh ti kan duh ahcun kan i pumh zungzal a hau.

15. Piter, Jeim le Johan cu zeitindah an um, kannih tah zeitindah cutin kan um khawh ve?

¹⁵ Kan derthawmnak ruangah hliphlau tein um awkah kan i harh khawh. Mitlinglo kan si caah derthawmnak kan ngeih kha Jesuh nih a hngalh. A thih lai zan ah a cangmi kha ruathmanh. Jesuh cu mitling a si nain zumhfek tein um khawh awkah a Pa  bawmhnak a herh kha a hngalh i thla a cam. Thla a cam lioah lamkaltu Piter, Jeim le Johan zong kha hliphlau tein um u tiah a ti hna. Asinain lamkaltu hna nih hliphlau tein um cu zeitluk in dah a biapit ti kha an hngal lo. An baat tuk caah an i hngilh. Jesuh zong a baa tuk ko nain hliphlau tein a um i thla a cam. Lamkaltu hna zong mah lio caan ah thla an cam ve awk a si.—Mar. 14:32-41.

16. Luka 21:36 ningin “ralring tein um” awkah Jesuh nih zeitindah a kan cawnpiak?

¹⁶ “Ralring tein um” awk le Jehovah ni ca i timhcia si awkah zeinihdah a kan bawmh lai? A hmaanmi thil tuah duhnak kan ngeih a hau. Asinain mah lawngin a za rih lo. Jesuh nih a thih lai ni tlawmpal ah a zultu hna kha Jehovah sinah thlacam in bawmhnak hal awkah a forh hna. (Luka 21:36 rel.) Kannih zong hi donghnak caan ah hliphlau tein um kan duh ahcun Jehovah sinah thla kan cam zungzal awk a si.—1 Pit. 4:7.

17. Donghnak caan caah zeitindah timhcia in kan um khawh?

¹⁷ Donghnak caan cu “nan i rin lo caanpi ah a ra ko lai” tiah Jesuh nih a chim. (Matt. 24:44) Cucaah zeitik caan paohah ralring tein kan um awk a si. Atu ah Satan vawlei nih a kan pekmi nuamhnak kha kan kawl awk a si lo. Mah nuamhnak cu mang bantuk men a si. Jehovah le Jesuh nih Baibal hmangin hliphlau tein um khawhning a kan chimh. Cucaah Baibal chimchungbia hna le zeitindah a tlin ti kha lungthin pe in ruat hna u sih. Jehovah kha naih in a Pennak kha kan nunnak ah pakhatnak ah chia hna u sih. Cutin kan tuah ahcun donghnak a rat tikah timhcia kan si kho lai. (Biat. 22:20) Kan nunnak cu hliphlau tein kan um maw, um lo timi cungah aa hngat.