A ummi cazin ah kal

A ummi cazin ah kal

Ramdang Lohmun i Na Ṭuan tikah Pathian he Nan i Pehtlaihnak kha Kilveng

Ramdang Lohmun i Na Ṭuan tikah Pathian he Nan i Pehtlaihnak kha Kilveng

“Na nawlbia cu ka lung chungah kaa chiah.”—SALM 119:11.

HLA: 18, 47

1-3. (a) Zeidah biapi bik ah kan chiah zungzal awk a si? (b) Holh thar a cawngmi hna nih zei bantuk zuamcawhnak dah an ton, zei biahalnak dah a chuak? (A hramthawknak hmanthlak zoh.)

 TUCHAN i Jehovah Tehte tampi cu “phunkip, ramkip, holhkip le mikip sin” thawngṭha chim u timi chimchungbia tlinternak ah lungtho tein an i tel. (Biat. 14:6) Nangtah holh dang a cawngmi na si maw? Missionary asiloah a herh deuhnak hmun ah Pathian rian a ṭuanmi na si maw? Mahle hmunhma ah a ummi ramdang holh a hmangmi Khrihfabu ah aa pummi na si maw?

2 Pathian salle dihlak nih anmah theng le an innchungkhar nih Pathian he pehtlaihnak ṭha ngeih ding kha a biapi bik ah an chiah. (Matt. 5:3) Asinain rian a tam tuk tikah sullam ngei tein pumpak hlathlainak tuah awkah an i harh kho men. Ramdang holh a hmangmi Khrihfabu ah rian a ṭuanmi hna nih a hleiin harnak an tong.

3 Ramdang holh a hmangmi Khrihfabu ah rian a ṭuanmi hna nih holh thar an cawn lawng si loin a thukmi Baibal biatak zong hmaan tein an hlathlai a hau. (1 Kor. 2:10) Khrihfabu ah an hmanmi holh kha ṭha tein an hngalhthiam lo ahcun zeidah an tuah khawh? An fale lungthin chungah biatak a phanh nakhnga Khrihfa nulepa nih zeidah an tuah khawh?

Jehovah he Kan i Pehtlaihnak caah Ṭih a Nungmi

4. Jehovah he kan i pehtlaihnak kha zeinihdah ṭih a nunter khawh? Tahchunhnak pe.

4 Ramdang holh in Baibal cawnpiaknak kha kan hngalhthiam lo tikah Jehovah he kan i pehtlaihnak cu ṭih a nung tuk kho. BC kumzabu panga ah Babilon in Jerusalem ah a kir ṭhanmi Judah mi hna i an fale cheukhat cu Hebru holh an thiam lo ti kha Nehemiah nih a theih tikah a lungre a thei. (Nehemiah 13:23, 24 rel.) An fale nih Baibal kha ṭha tein an hngalhthiam khawh lo caah Jehovah he an i pehtlaihnak cu a hung der.—Neh. 8:2, 8.

5, 6. Ramdang holh a hmangmi, Khrihfabu ah rian a ṭuanmi nulepa cheukhat nih zeidah an hun hngalh, zeicah?

5 Ramdang holh a hmangmi, Khrihfabu ah rian a ṭuanmi nulepa cheukhat nih an fale thlaraulei ah an hun dermi kha an hmuh. Pumhnak ah an theihmi kha an fale nih ṭha tein an hngalhthiam lo caah an lungthin ah a phan kho lo. Thlanglei America in Australia ah an chungkhar ningin aa ṭhialmi Pedro nih “thlaraulei kong chim tikah lungthin le intuarnak hna aa tel awk a si” tiah a ti. [1]Luka 24:32.

6 Ramdang holh in ca kan rel tikah kanmah holh in kan relmi tlukin intuarnak aa tel kho lo. Cun pehtlaihnak zongah a har caah lungthinlei le Jehovah he kan i pehtlaihnak kha a hnorsuan khawh. Cucaah ramdang holh a hmangmi Khrihfabu ah rianṭuan kan duhnak lungput kha kilven buin Jehovah he kan i pehtlaihnak zong kilven a hau.—Matt. 4:4.

Jehovah he An i Pehtlaihnak kha An Kilven

7. Babilon mi nih an nunphung le an biaknak cohlan awkah Daniel kha zeitindah an forh?

7 Daniel le a hawile cu Babilon ah sal in an kalpi hna tikah Babilon mi nih an nunphung le an biaknak cohlan awkah an forh hna. Zeitin in dah? “Khaldi mi ca le holh” kha an cawnpiak hna i Babilon min an pek hna. (Dan. 1:3-7) Daniel an pekmi min nih Babilon mi nih a bik in an biakmi Bel kha a aiawh. Babilon pathian cu Daniel i a Pathian, Jehovah nakin a ṭhawng deuh ti kha Nebukhadnezzar nih Daniel zumhter a duh caah a si kho men.—Dan. 4:8.

Daniel nih “cathiang” kha Hebru holh in a hlathlai zungzal caah ramdang ah a um ko buin Jehovah he an i pehtlaihnak kha a kilven khawh

8. Daniel cu Jehovah he an i pehtlaihnak kha kilven awkah zeinihdah a bawmh?

8 Siangpahrang i rawl thawthaw hna ei awkah an fial ko nain Daniel nih ‘i thurhhnawmhter lo awkah biakhiahnak’ a rak tuah. (Dan. 1:8, NW) “Cathiang” kha Hebru holh in a hlathlai zungzal caah ramdang ah a um ko buin Jehovah he an i pehtlaihnak kha a kilven khawh. (Dan. 9:2) Cucaah Babilon a phanhnak in, kum 70 a rauhhnu hmanhah Hebru a min, Daniel in mi nih an hngalh rih.—Dan. 5:13.

9. Salm 119 a ṭialtu cu Pathian Bia he aa tlaiin zei lungput dah a ngeih?

9 Salm 119 a ṭialtu cu uktu bawi hna nih an ralchanh lio hmanhah zumhfek tein a um. Asinain Baibal in thazaang a hmu i mah nih midang he i thleidan awkah a rak bawmh. (Salm 119:23, 61) Pathian bia kha a lungthin chung a phanh tiang a rel.—Salm 119:11, 46 rel.

Jehovah he Nan i Pehtlaihnak a Ṭhat Zungzal nakhnga Kilveng

10, 11. (a) Baibal kan hlathlai tikah kan hmuitinh cu zeidah a si awk a si? (b) Zeitindah kan hmuitinh kan phanh khawh? Tahchunhnak pe.

10 Khrihfabu rian le pumpak rian ah kan rian a tam tuk men ko lai nain pumpak Baibal hlathlainak le chungkhar pumhnak caah a caan pek a hau. (Efe. 5:15, 16) Kan hmuitinh cu cahmai tampi rel ding asiloah pumhnak ca, i timhtuah ding men lawng a si awk a si lo. Baibal nih kan lung a kan suk khawh nakhnga le kan zumhnak a feh nakhnga caah a si awk a si.

11 Kan hmuitinh phanh khawh awkah a tlarimi kan si a hau. Baibal kan hlathlai tikah midang herhmi kong lawng si loin kanmah pumpak herhmi kong zong kan ruah awk a si. (Fil. 1:9, 10) Phungchimnak ca le pumhnak ca kan i timhtuah tikah a konglam hna cu kanmah theng nih kan zulh tawn lo kha kan cohlan awk a si. Tahchunhnak ah, rawl chuangtu pakhat nih midang ca rawl a timhtuah tikah a teh hmasa tawn. Asinain a tehnak lawngin a nung kho lai lo. Ngandam tein um a duh ahcun vitamin a ummi rawl kha timhtuah in a ei a hau. Cu bantukin Jehovah he kan i pehtlaihnak fehter kan duh ahcun Baibal hlathlainak hmaan tein tuah a hau. Cu bantuk hlathlainak nih kan herhmi kha a kan pek lai.

12, 13. Anmah holh tein Baibal hlathlainak a tuahmi hna nih zeitindah ṭhatnak an hmuh?

12 Ramdang holh a hmangmi Khrihfabu ah rian a ṭuanmi tampi nih an i “chuahkehpimi holh” in Baibal hmaan tein an hlathlai tikah ṭhatnak an hmu. (Lam. 2:8) Ramdang ah Pathian rian a ṭuanmi Missionary pawl hmanh nih an zumhnak a feh nakhnga pumhnak ah an theihmi lawngin a za lo ti kha an hngalhthiam.

13 Kumriat chung hrawng Persia holh a cawngmi Alain nih hitin a chim: “Persia holh in pumhnak ca kaa timhtuah tikah holh cung lawngah ka lungthin ka chiah. Ka thluak kha a bik in ka hman caah ka relmi konglam nih ka lungthin a su kho lo. Cucaah Baibal le bupi chuahmi ca hna kha keimah holh in hmaan tein hlathlai awkah a caan ka khiah.”

Fale Lungthin chungah Phakter

14. Nulepa nih zeidah an i fian awk a si, zeicah?

14 Khrihfa nulepa nih an fale lungthin ah biatak a luh nakhnga ṭha tein an timhtuah a hau. Ramdang holh a hmangmi Khrihfabu ah kumthum leng rian a ṭuanmi Serge le a nupi Muriel kong hi ruathmanh. Kum 17 a simi an fapa cu phungchimnak le pumhnak ah aa nuamh ti lomi kha an hun hmuh. “Kanmah holh a simi France holh in phungchim kha a duh tuk ko nain holhdang in phungchim a kal tikah a ing a puang” tiah Muriel nih a chim. Serge nih hitin a chim: “Mah thil sining ruangah kan fapa thlaraulei a ṭhancho khawh lomi kan hmuh tikah a hmasa Khrihfabu i kir ṭhan awkah bia kan khiak.”

Na fale lungthin chungah biatak a phanh nakhnga ṭha tein timhtuah (Catlangbu 14, 15 zoh)

15. (a) Khrihfabu kan i ṭhial lai maw, ṭhial lai lo ti biakhiah awkah nulepa kha zeinihdah a bawmh khawh hna? (b) Deuteronomi 6:5-7 nih nulepa kha zei bantuk lamhruainak dah a pek hna?

15 An fale nih ṭha tein an hngalhthiammi holh hmannak Khrihfabu ah kan i ṭhial lai maw, ṭhial lai lo timi biakhiah awkah nulepa kha zeinihdah a bawmh khawh hna? Pakhatnak ah, an fale nih Jehovah an dawt nakhnga le ramdang holh an cawnpiak khawh hna nakhnga a caan le thazaang a za in kan ngei lai maw ti kha an ruah a hau. Pahnihnak ah, an fale nih phungchim kal le i pumh an duh lomi asiloah ramdang holh hmannak lohmun i rianṭuan an duh lomi kha an hun hngalh men lai. Cu bantuk thil sining hna ruangah an fale nih ṭha tein an hngalhthiammi holh hmannak Khrihfabu i kir ṭhan awkah nulepa nih biakhiahnak an tuah men lai. An fale le Jehovah an i pehtlaihnak a feh hnuah ramdang holh a hmangmi Khrihfabu i, i ṭhial ṭhan awkah biakhiahnak an tuah khawh.—Deuteronomi 6:5-7 rel.

16, 17. An fale Jehovah kong cawnpiaknak ah nulepa cheukhat cu zeinihdah a bawmh hna?

16 Ramdang holh a hmangmi Khrihfabu asiloah phu ah aa pummi nulepa hna nih an fale kha anmah holh tein Jehovah kong cawnpiak khawhnak lam an hmuh. Charles cu kum 9 le kum 13 kar, fanu pathum a ngeimi a si. Annih cu Lingala holh a hmangmi phu ah an i pum. Hitin a chim: “Hlathlainak le chungkhar pumhnak kha kanmah holh tein tuah awkah bia kan khiah. Asinain Lingala holh kha nuam tein kan cawn khawh nakhnga tuahchunhnak hna le game hna kha Lingala holh in kan tuah.”

Na umnak hmunhma ah hmanmi holh kha cawn awk le pumhnak ah i tel awkah i zuam (Catlangbu 16, 17 zoh)

17 Kevin cu kumnga le kumriat a simi fanu pahnih a ngeimi pa a si. An innchungkhar cu ramdang holh a hmangmi Khrihfabu ah an i pum. Cucaah pumhnak ah an fale nih ṭha tein an hngalhthiam lomi kong hna kha cawnpiak awkah fakpi in aa zuam. Hitin a chim: “Kan nuva in kan fanule pahnih kha kanmah holh a simi France holh in Baibal cawnpiaknak kan tuah hna. Cun thlakhat ah voikhat France holh hmannak Khrihfabu ah i pumh dingin hmuitinh kan chiah. Kan i manh caan ah France holh in tuahmi peng civui hna kan zawh.”

18. (a) Na fale nih ṭhatnak an hmuh nakhnga biakhiahnak na tuah tikah Rom 15:1, 2 nih zeitindah aan bawmh khawh? (b) Nulepa cheukhat nih zei bantuk ruahnak cheuhnak bia dah an chim? (A donghnak i fianternak zoh.)

18 Jehovah le an fale an i pehtlaihnak a ṭhat khawh nakhnga a ṭha bikmi lam cu zeidah a si ti kha chungkhar kip nih biakhiahnak tuah a hau. [2] (Gal. 6:5) Muriel nih ramdang holh a hmangmi Khrihfabu ah rianṭuan kha kan duh tuk ko nain kan fapa le Jehovah an i pehtlaihnak a ṭhat nakhnga a hmasa Khrihfabu i, i ṭhial ṭhan dingin bia kan khiah tiah a chim. (Rom 15:1, 2 rel.) A hmaanmi biakhiahnak kan rak tuah tiah Serge nih a ruah. Hitin a chim: “France holh hmannak Khrihfabu ah kan i ṭhial hnuin kan fapa cu thlaraulei ah a ṭhangcho thluahmah i tipil a hung ing. Atu cu hmaanhmaan a ṭuan cang. Ramdang holh a hmangmi Khrihfabu ah i ṭhial ṭhan ding hmanhin amah nih a ruah cang.”

Na Lungthin chungah Biatak Luhter

19, 20. Pathian Bia kan sunsak kha zeitindah kan langhter khawh?

19 Jehovah nih mi vialte kha a kan dawt. Cucaah “mi vialte” nih a hmaanmi biatak an hngalh khawh nakhnga holh phun tampi in Baibal a kan pek. (1 Tim. 2:4) Ṭha tein kan hngalhthiammi holh in Baibal kan rel ahcun amah he kan i pehtlaihnak a fek lai ti kha Jehovah nih a hngalh.

20 Kan dihlak in Jehovah he pehtlaihnak ṭha ngeih zungzal awkah fakpi in kan i zuam a hau. Ṭha tein kan hngalhthiammi holh in Baibal hmaan tein kan hlathlainak thawngin cutin kan tuah khawh. Mah tikah thlaraulei feh zungzal awkah kan innchungkhar kha kan bawmh khawh hna lai i Baibal kan sunsak kha kan langhter khawh lai.—Salm 119:11.

^ [1] (catlangbu 5) An min thlen a si.

^ [2] (catlangbu 18) Na fale na bawmh khawh hna nakhnga Baibal phunglam hngalh awkah 2002, October 15, Vennak Innsang [Kawl] i “Ramdang ah Fale Zohkhenhnak—Zuamcawhnak le a Ṭhatnak” timi capar ah zoh.