Baibal ah “dinfelnak” tiah lehmi Greek biafang cu “a hrampi in a ṭha” timi sullam a ngei. Cun zulh awk a simi ziazalei phunglam timi sullam zong a ngei.

Lamkaltu Paul nih “a hmaanmi thil kha tuah kan duhmi a si zungzal” tiah a timi kha Khrihfa hna nih biapi ah an chiah. Mah ah zei hna dah aa tel?

Mi tampi cu zing fatin leng an chuah hlanah thlalang ṭha tein an i zoh ta. Zeicahtiah zohdawh tein um an duh caah a si. Asinain an sam mehning le an thilhrukning nakin a biapi deuhmi thil pakhat a um. Kan chunglei minung nih kan lenglei muisam kha a dawhter khawh asiloah a chiatter khawh.

Kannih cu thil ṭhalo tuah duhnak lungput kan ngei tiah Baibal nih fiang tein a chim. Genesis 8:21 nih “minung cu a no lio tein a ruahnak cu a ṭhalo ti kha ka hngalh” tiah a ti. Cucaah dingfel tein kan um khawh nakhnga kan i chuahpimi sual tuah duhnak lungput kha doh peng a hau. Lamkaltu Paul nih sual tuah duhnak lungput a doh kha fiang tein hitin a chim: “Ka chunglei mi cu Pathian phung ah khan aa lawm; sihmanhsehlaw ka chung i phung dang a rak um ve kha ka hngalh, cu phung cu ka lung nih a ṭha a timi phung a rak dohtu kha a si. Cu phung nih cun ka pum chung i rian a ṭuanmi sualnak phung sal ah khan a ka ser.”—Rom 7:22, 23.

Tahchunhnak ah, thil ṭhalo tuah duhnak lungput le a ding lomi thil tuah duhnak lungput a ṭhawn tuk tikah kan lungthin sal ah kan i tlakter awk a si lo. Zei bantuk thil sining hmanhah i thim ding kan ngei rih ko. A ṭhalomi ruahnak kha hlaw in dinfel lonak in a khatmi vawlei ah dingfel tein kan um kho ko.

Dingfel tein um awkah a ṭhami ziazalei phunglam pakhat kan ngeih a hau. Asinain mi tampi nih ziazalei phunglam nakin hnipuan kong tu kha biapi deuh in an ruah. Mah tikah zeidah a cang? Thil sining cungah i hngat in a ding lomi thil tlawmpal tuah cu a poi lo tiah an ruah. Cauk [The (Honest) Truth About Dishonesty] pakhat nih hitin a ti: “Mi nih a dingfelmi bantukin an kan ruah tiang a ding lomi thil kan tuah.” Dinfel lonak timi zei a si kha fiang tein hngalh awk a kan bawm kho hngami bochan awk tlak phunglam a um maw? A um ko.

Vawleicung i mi nuai tampi nih Baibal ah hman awk tlak lamhruainak hna a ummi kha an hmuh. Baibal ah a ṭha bikmi ziazalei phunglam hna a um. (Salm 19:7) Baibal ah chungkhar, rian, ziazalei le thlaraulei ti bantuk kong he aa tlaimi bochan awk tlak lamhruainak hna a um. Baibal cu zeitik caan paohah hman awk a tlak ti kha a langhter. Baibal phunglam le lamhruainak hna cu zei bantuk miphun le zei bantuk biaknak ca hmanhah man a ngei. Baibal kha ṭha tein kan hlathlai, Baibal chimmi ṭha tein kan ruah i Baibal lamhruainak hna kan zulh ahcun a dingfelmi kan hung si lai.

 Dinfel lonak doh khawh awkah Baibal biatak hngalhnak lawngin a za lo, zulh zong a hau. Asinain ziaza rawhralnak phunglam hna cohlan awkah a kan hnekmi hna lakah kan nung. Cucaah bawmhnak hmuh awkah Pathian sinah thla kan cam a hau. (Filipi 4:6, 7, 13) Cutin kan tuah ahcun a hmaanmi thil tuah zungzal awk le dingfel tein um zungzal awkah ralṭhatnak kan hun ngei kho.

Hi capar a thawknak ah a kong chimmi Hitoshi cu a dingfelmi rianṭuantu a si timi minṭhatnak a rak hmu. Atu cu a dinfelnak a sunsakmi rianngeitu sinah rian a ṭuan cang. Hitoshi nih “a thiangmi chiaṭha thleidannak lungthin ngeih peng awk a ka bawmmi rian ka hmuh caah kaa lawm tuk” tiah a chim.

Midang zong cu bantuk thluachuah an hmu ve. ‘A hmaanmi thil tuah zungzal’ u timi Baibal phunglam zulhnak thawngin ṭhatnak a hmumi hna kong hi ruathmanh.

• A Thiangmi Chiaṭha Thleidannak Lungthin

  “Kum 13 ka si ah sianginn kaa phuak i mifir pawl sinah rian ka ṭuan. Cucaah phaisa ka hmuhmi 100 ah 95 hi cu a ding loin hmuhmi an si. Va ka ngeih hnuah ka vapa he Jehovah Tehte Hna sinah Baibal kan cawng. Jehovah * Pathian nih a ding lomi tuahsernak hna a huat ti kha kan hngalh caah kan nunning thlen awkah bia kan khiak. 1990 ah Jehovah sinah kan i pumpe i Jehovah Tehte si awkah tipil kan ing.—Phungthlukbia 6:16-19.

  “Hlanlio ah cun ka inn ah firmi thil in a khat. Asinain atu cu pakhat hmanh a um ti lo. Mah nih a thiangmi chiaṭha thleidannak lungthin a ka ngeihter. Kum tampi chung a ding loin thil ka rak tuah ko nain Jehovah nih a ka zaangfah caah kaa lawm tuk. Atu cu Jehovah lung a tongmi ka si cang timi lungthin he zan fate ka ih khawh caah ka hna a ngam tuk.”—Cheryl, Ireland.

  “Thilcawtu pakhat nih a ka pekmi ziknawh ka lak lo kha rianngeitu nih a hngalh tikah hitin a ka ti: ‘Na biakmi Pathian nih zumhawktlakmi in aan ser. Nangmah bantuk minung kan company ah rian na ṭuanmi cu thluachuah taktak a si.’ A hmaanmi thil tuah ka duh zungzalmi nih Jehovah Pathian hmaiah a thiangmi chiaṭha thleidannak lungthin a ka ngeihter. Mah lengah ka chungkhar kha dingfel tein ka zohkhenh khawh hna i midang zong dinfel awkah tha ka pek khawh hna.”—Sonny, Hong Kong.

• Lungdaihnak

  “Ramkomh bank pakhat ah rian a tlangtlatu bawmtu in rian ka ṭuan. Mah rian nih dinfelnak nakin rumngeihnak kha biapi deuh ah a chiah. ‘Rumngeihnak caah a ding lomi thil tlawmte tuah cu a palh maw?’ tiin mi tampi nih an ruah. Asinain dingfel tein ka um ruangah lungdaihnak ka hmu. Zei thil a chuah hmanhah dingfel tein um zungzal awkah bia ka khiak. Cucaah rianngeitu pawl nih a kan hleng lai lo i kan ca zongah lih a chim lai lo ti kha an hngalh.”—Tom, United States.

• Mahle mah Upatnak

  “Rian ah a tlaumi thil cheukhat he aa tlaiin lihchim awkah tlangtlatu nih a ka fial nain ka duh lo. A hnuah a firmi pawl an tlaih hna tikah rianngeitu pa nih dingfel tein ka ummi kha a ka lawmh. A ding lomi vawlei mi hna lakah dingfel tein um awkah ralṭhatnak a hau ko nain dingfel tein kan um ahcun midang zumhnak le upatnak kan hmu lai.”—Kaori, Japan.

A thiangmi chiaṭha thleidannak lungthin, lungdaihnak le mahle mah upatnak ti bantuk ṭhatnak nih dinfelnak nih ṭhatnak a chuahter taktak ti kha a langhter. Mah cu na hna a tla ko lo maw? ▪