Cheukhat tuahsernak cu a hmaan asiloah a hmaan lo ti kha mi kip ti awk in an hna a tla. Tahchunhnak ah, mi nih lainawn, mi tlaihhrem le ngakchia tlaihhrem ti bantuk kha sual an phawt i ṭhatnak, zaangfahnak le zawnruahnak ti bantuk tuahsernak tu cu an thangṭhat. Asinain nupa sualnak, a hmaanmi bia chimnak le ngakchia zohkhenhnak ti bantuk kong ahcun a hmaan le hmaan lo a um lo tiah an ruah. Cucaah zei an tuah poah ah cohlan khawh a si ko tiah an ruah. Mah kong he aa tlaiin mi nih anmah ruahnak le an pawngkam mi hna ruahnak cung ah i hngat in biakhiahnak an tuah. Cutin biakhiahnak tuah cu a ṭha maw?

A hmaan le hmaan lo kong he aa tlaiin kan ruahnak cung ah i hngat in biakhiahnak kan tuah tawn. Mah cu chiaṭha thleidannak lunghthin tiah auh a si. (Rom 2:14, 15) Hngakchia hmanh nih a ding lomi thil kha an hngalh i palhnak an tuah tikah ka sual timi ruahnak an ngei. Kan upat tikah caan kan hmanṭimi kan pawngkam mi hna sin in zeidah a hmaan i zeidah a hmaan lo ti kha kan cawn. Biakhiahnak kan tuahmi le a hmaan le hmaan lo kong ah kan cohlanmi aa khah le khah lo kha kan chiaṭha thleidannak nih a kan theihter.

A hmaan le hmaan lo kong he aa tlaiin thleidan khawhnak kan ngeihmi nih midang cung ah zawnruahnak, lunglawmhnak, ṭhatnak le zaangfahnak langhter awkah a kan forh khawh. Cun kan dawtmi hna an lung a fahter khomi thil asiloah kan ning a kan zahter khomi thil le sualnak ka ngei timi ruahnak a kan ngeihter khomi thil kha tuah lo awk zong ah a kan bawm khawh.

Kan ruahnak cu zumh khawh a si zungzal maw? Garrick timi mino pa nih aa thimmi nunnak kong he aa tlaiin hitin a ti, “Ka duhmi zei thil poah ka tuah khawh.” Asinain a hmaan tiah a ruahmi ning in a tuahmi nih a ṭhami a phichuak a hmuhter lo ti kha a hun hngalh. “Nupa sualnak,  ritnak sii hmannak, zu tam tuk dinnak le zaangennak” ruang ah a nunnak cu a nuam lo tuk tiah a ti.

Kanmah ruahnak leng ah midang ruahnak cung ah i hngat zong in biakhiahnak kan tuah tawn. Mah nih an hmuhtonnak le an fimnak in ṭhathnemhnak hmuh awkah a kan bawm khawh. Kan chungkhar, kan hawile le kan pawngkam mi hna nih a hmaan tiah an ruahmi ning in kan tuah tikah upatnak kan hmu.

Midang ruahnak cu zumh khawh a si zungzal maw? Priscila timi mino nu nih a ṭhi rual pawl nih an tuahmi ning in a tuah ve i ṭhitumnak tuah hmasa loin nupa sualnak a tuah. Midang nih a tuahmi cu a hmaan tiah an ruah ko nain anih cu aa nuam lo. Hitin a ti: “Midang nih an tuah bantuk in ka tuah ve ko nain kaa nuam lo. Thil ṭha lo le ṭih a nungmi thil hna kha ka tuah sual.”

A hmaan le hmaan lo he aa tlaiin biakhiahnak kan tuah tikah kan ruahnak le midang ruahnak tuaktan cu a biapimi a si. Asinain mah lawng in cun a ṭhami a phichuak hmuh khawh a si zungzal lai lo. A caan ah kan i thimmi i a phichuak kha kan hngalh lo caah kanmah he midang he harnak kan tong kho men. (Phungthlukbia 14:12) Cucaah thil cheukhat kong he aa tlaiin kanmah le midang nih a hmaan tiah kan ruah hmanh ah mah cu ṭih a nun khawh rih caah cu bantuk ruahnak kha kan thlen a hau. Mah leng ah a palhmi in kan rak hmuhmi tuahsernak hna kha mi nih an hun cohlan i cohlan khawh a si tiah kan rak ruahmi tuahsernak hna kha a palhmi in an hun hmuh.

A hmaan le hmaan lo kong he aa tlaiin biakhiahnak kan tuah tikah a ṭha deuhmi lamhruainak a um maw? Atu thawk in kan lung a kan donghter lo dingmi tuchan ah kan zulh khawhmi phunglam a um maw?

Lunglawmh awk ngai a simi cu khoika hmun le zei bantuk mi paoh caah zumh khawh a simi lamhruainak a um. A changtu capar ah a hmaan le hmaan lo kong ah zumh khawh a simi lamhruainak khoika ah dah hmuh khawh a si timi kong a fianter lai.