KUM fatin mi nuairuk leng cu Japan ram, Shima Rili Fonghlei i sidar farkung a tamnak ramlak ah an kal. Mah cu kum thonghnih hrawng an rak biak cangmi Shinto nika pathiannu, Amaterasu Omikami a umnak Esa biakinn ah an kalmi a si. Biak awkah a rami hna nih hmasa bik ah an kaa le an kut kha an ṭawl. Cun biakinn i haiden (biakinn vanpang) lei an hawih, an dir, an phunglam ningin an kun, an kut an bengh i pathiannu sinah thla an cam. * Shinto biaknak nih a buchung mi hna kha a dang biaknak i an zumhnak hna zulh awkah a awnh hna, biaknak cheukhat le Khrihfa kan si tiah aa timi tampi zong cutin an si ve. Mah biakinn ah Shinto phunglam ningin biak cu a poi lo tiah an ruah.

Vawleicung i a biapimi biaknak ngan hna zong nih sunsakmi hmun * an ngei cio i cuka hmun hna ah mi nuai tampi cu an kal tawn. Khrihfa a simi ram hmanhah Jesuh, Mary le mithiang pawl caah tiin an sakmi church le biakinn pawl tampi a um. Biakinn cheukhat cu Baibal ah aa ṭialmi hmun hna, “khuaruahhar thil” a rak cang tiah mi nih an chimnak hmun hna le mithiang mi pawl an phum hnanak hmun ah an sak. Cu bantuk hmun hna ah thla kan cam ahcun kan thlacamnak a tling lai tiah mi tampi nih an zumh caah cu bantuk biakinn hna ah an kal. Cheukhat nih cun a hlatnak hmun hna ah kal in va biak cu biaknaklei ah kan i zuamnak kan langhtermi a si tiah an ruah.

A biapi in chiahmi biakinn hmunthiang pakhatkhat ah thla kan cam lawngah maw leh kan si lai? Biakinn hmunthiang ah kal in a biami hna kha Pathian nih a cohlang hna maw? A biapi deuhmi cu Khrihfa hna nih biakinn hmunthiang hna ah kal in va biak awk a si maw? Mah biahalnak hna a phi nih biakinn hmunthiang ah biaknak kha zeitindah kan hmuh awk a si ti le Pathian nih a cohlanmi lam in biaknak kong kha hngalhthiam awkah a kan bawmh lai.

Jesuh le Samaria minu bia an i ruahmi nih mi nih an sunsakmi biakinn hmunthiang ah kal in va biaknak he aa tlaiin Pathian hmuhning kha a langhter. Jesuh cu Samaria peng kha tan in khual a tlawn lioah Saikhar khua pawng i tikhor pakhat ah aa din. Ti than dingin a rami nu pakhat he Jesuh cu bia an i ruah. Bia an i ruah tikah minu nih Judah mi le Samaria mi hna an biaknak aa danning kha a chim. Hitin a ti: “Kannih Samaria mi a kan hringsortu hna nih hi tlang ah hin Pathian cu an rak biak, sihmanhsehlaw nannih Judah mi nih Pathian cu Jerusalem khua ah nan biak awk a si nan kan ti.”—Johan 4:5-9, 20.

 Mah minu nih a chimmi tlang cu Jerusalem khua in chaklei meng 30 (50 km) aa hlatnak hmun ah a ummi Gerizim tlang kha a si. Hlan ah cun Samaria mi hna nih cuka hmun i a ummi biakinn pakhat ah Lanhtak puai ti bantuk puai tampi an rak tuah. Asinain Jesuh nih mah an i dannak kong kha chim loin hitin a ti: “Minu, ka chimmi hi zum; mi nih Pa cu hi tlang ah siseh, Jerusalem ah siseh an biak lo caan a phan lai.” (Johan 4:21) Mah bia cu Judah mi pakhat nih a chimmi a si caah khuaruahhar awk taktak a si. Jerusalem i Pathian biakinn ah kal in va biaknak cu zeicah a dongh lai?

Jesuh nih hitin a ti rih: “Pathian a bia taktakmi nih cun thlarau le biatak in an biak caan kha a ra lio i hika hi a phan cang. Hi bantukin a biami hna hi Pa nih a duhmi cu an si.” (Johan 4:23) Jerusalem khua i biakinn kha a biapi bikmi biaknak hmun in Judah mi nih an cohlannak hi kumza tampi a si cang. An Pathian, Jehovah sinah raithawi dingin kumkhat ah voithum Jerusalem ah an kal. (Exodus 23:14-17) Asinain mah vialte cu aa thleng dih lai i “Pathian a bia taktakmi” hna nih “thlarau le biatak in” an biak lai tiah Jesuh nih a ti.

Judah mi pawl i an biakinn cu hmun pakhat ah a ummi, tawngh khawhmi inn a si. Asinain thlarau le biatak cu tawngh khawhmi thil a si lo i hmun pakhatte ah a ummi zong a si lo. Cucaah Jesuh nih a chimduhmi cu a hmaanmi Khrihfa hna cu Gerizim Tlang cung ah, Jerusalem khua i biakinn ah asiloah a dang hmunthiang hna ah an bia ti lai lo tinak a si.

Jesuh nih Samaria minu sinah Pathian biaknak he aa tlaiin aa thlen “caan a phan” lai ti zongin a ti. Mah cu zeitik ah dah a si lai? Jesuh nih a nunnak kha raithawinak in a pek caah Moses Nawlbia ah hram aa bunhmi Judah mi hna biaknak a dongh tikah a rak tling. (Rom 10:4) Asinain Jesuh nih ‘caan cu hika hi a phan cang’ ti zongin a ti. Zeicah? “Pathian cu thlarau a si i a biatu hna nih cun thlarau le biatak in an biak awk a si” timi nawlbia a zul hngami zultu pawl kha Messiah a simi Jesuh nih a pumh cang hna caah a si. (Johan 4:24) Cu a si ah thlarau le biatak in an biak lai timi cu zei sullam dah a si?

Thlarau in an biak lai tiah Jesuh nih a chim tikah Baibal biatak hngalhthiam awkah Pathian thiang thlarau lamhruainak cohlan a herh ti kha a chimduhmi a si. (1 Korin 2:9-12) Jesuh chimmi biatak cu a hmaanmi Baibal cawnpiaknak hna kha an si. Cucaah mi nih an sunsakmi biakinn hmunthiang pakhatkhat ah kal in va biak canah thiang thlarau lamhruainak kha zul in Baibal cawnpiakmi ningin  kan nun ahcun kan biaknak kha Pathian nih a cohlan lai.

Biakinn hmunthiang hna ah kal in va biak kha Khrihfa hna nih zeitindah an hmuh awk a si? Pathian a bia taktakmi hna nih thlarau le biatak in Pathian an biak lai timi Jesuh pekmi nawlbia kha ṭha tein ruah tikah mi nih an sunsakmi biakinn hmunthiang pakhatkhat ah kal in va biak cu Pathian caah a hleiin cohlan awk tlak a si lo ti a fiang. Mah lengah biaknak ah milem hmannak he aa tlaiin Pathian hmuhning kha Baibal nih hitin a ti: “Siasal kha bia hna hlah u.” “Pathian deu kha va hrial hna u.” (1 Korin 10:14; 1 Johan 5:21) Cucaah a hmaanmi Khrihfa pakhat nih a thiangmi in an ruahmi hmun asiloah milem biaknak tha a pemi hmun pakhatkhat ah a bia lai lo. Biakinn hmunthiang hna phunglam ruangah a hmaanmi Khrihfa hna nih cun cuka hmun ah kal in an bia lo.

Asinain mah cu thlacamnak ca, hlathlainak tuahnak ca le ṭha tein ruahnak caah hmun pakhatkhat chiah kha Baibal nih a thlauh tinak a si lo. Ningcang tein le upatnak tein i pumhnak hmun cu Pathian kong cawnnak le i ruahnak caah bawmtu a si. A thimi caah thlanlung bunh cu a palh lo. Mah cu a thimi kha kan philh lo i kan dawt ti langhternak sawhsawh a si. Asinain mah hmun kha a thiangmi hmun le upat awk tlak milem bantukin kan hmuh ahcun Jesuh chimmi bia kan ralchanh a si lai.

Cucaah kan thlacamnak Pathian nih kan ngaihpiak seh timi ruahchannak he biakinn hmunthiang hna ah va kal a hau lo. Cutin tuah kha Pathian nih a duh lo i a hleiin thluachuah zong aan pe hlei lai lo. Jehovah Pathian cu “vancung le vawlei Bawi a si i minung sermi biakinn chungah a ummi a si lo” tiah Baibal nih a ti. Asinain Pathian cu kan sinin aa hlat lo. “Pathian cu aho kan sin hmanh hin aa hlat lo” tiah a ti caah khoika kan um hmanhah Jehovah sinah thla kan cam kho i Jehovah nih a kan ngaihpiak lai.—Lamkaltu 17:24-27.