1. Vanlawng mawngtu nih vanlawng a check tikah zeicah cazin a hman?

VANLAWNG mawngtu nih a vanlawng kha a mawngh lai fatinte ṭha tein a check hmasa. A herhmi thil vialte a check le check lo a hngalh nakhnga cazin kha a hman. Cazin ning in a check lo ahcun a vanlawng cu a rawk kho i a tla kho. Kum tampi chung vanlawng a mawng cangmi hmanh nih cazin chung i a ummi thil vialte kha a check a hau.

2. Zeidah kan i check a hau?

² Harnak na ton caan hmanhah na zumhnak a feh nakhnga vanlawng mawngtu bantukin cazin hmang in naa check khawh ve. Tipil a ingkami kan si ah biatak chung ah kum tampi a um cangmi kan si ah kan zumhnak kha kan i check peng a hau. Ka zumhnak a ṭhawng ko tiah kan i ruah ahcun harnak kan ton tikah Jehovah he kan i pehtlaihnak a rawk kho. Baibal nih hitin ralrin a kan pek: “Ka dir kho ko tiah aa ruatmi cu a tluk sual nakhnga lo i ralring seh.”—1 Kor. 10:12.

3. Galati khua i Khrihfa hna nih zeidah an tuah a herh?

³ Jesuh tlanhnak man nih Khrihfa hna caah Pathian hngalh khawhnak lam thar kha a hun. Cucaah annih cu Pathian fale an si kho cang. Asinain Galati khua i Khrihfa hna nih an zumhnak kha an i check peng a hau. (Gal. 4:9) Khrihfa cheukhat nih Moses Nawlbia zulh lawng ah miding si khawh a si tiah an ti. Asinain Pathian nih mah Nawlbia kha a hmang ti lo, Jentail mi hna cu Nawlbia tang zongah an um bal lo. Khrihfabu chung ah a ummi Judah mi he Jentail mi he biatak ah an ṭhancho a hau. Pathian nih Nawlbia zulh a fial ti hna lo kha an hngalh a hau.

4, 5. Galati khua i Khrihfa hna kha Paul nih zeitindah a forh hna? Mah cakuat cu kan caah zeicah a biapit?

⁴ Paul nih Galati khua i Khrihfa hna sin a cakuat ah Khrihfa dihlak kha an hngalhmi Baibal biatak kha kaltak lo awkah a forh hna. Kan kaltak cangmi thil kha zeitik hmanhah kir hnawh ṭhan ti hna hlah u sih. Galati khua i Khrihfa hna sin cakuat nih zumhfek tein um peng awkah kan zapi in a kan bawmh khawh.

⁵ Jehovah biak awkah bia kan rak khiah lio caan kha kan dihlak in kan i cinken awk a si. Mah biahalnak pahnih hi ruat hmanh: Tipil in khawhnak ca i sining tlinh awkah na rak tuahmi thil kha naa cinken ti maw? Zeitindah Pathian na rak hngalh ti le Pathian hngalhmi na si caah zeitindah na rak um ti kha naa cinken ti maw?

6. Zei cazin kong dah kan i ruah lai?

⁶ Biatak hngalh awkah thil pakua kan rak tuah. (“ Tipil In awk le Ṭhancho awkah Kan Tuahmi Thil” timi rinli kulh kha zoh.) Mah thil hna cu kan zumhnak ṭhawn awk le vawlei thil kir hnawh ṭhan lo awk, i checknak caah hmanmi cazin in kan hmuh khawh. Vanlawng mawngtu nih a mawngh hlanah a cazin hmang in a check hmasa zungzal bantuk in kannih zong kan cazin hmang in kan i check ṭhan zungzal ve awk a si.

7. Zeidah kan zulh a herh, zeicah?

⁷ Vanlawng mawngtu nih a mawngh hlanah a cazin chung i thilri pawl kha a check hmasa bantuk in kannih zong thlaraulei kan ṭhanchonak kha kan i check khawh ve. Paul nih Timote sinah hitin ca a ṭial: “Kaan cawnpiakmi biatak kha fekte in i tlaih hna law na zulh awkah i chiah hna, cun Khrih Jesuh he kan i pehtlaihnak thawngin kan ta a simi nunning zumhnak le dawtnak in nunning chungah khan um peng ko.” (2 Tim. 1:13) Mah “biatak” cu Baibal chung ah hmuh khawh a si. (1 Tim. 6:3) A sawhsawh in suaimi hmanthlak nih zei hmanthlak dah a si kha a kan hngalhter. Cu bantukin “biatak” nih Jehovah nih a kan halmi kha a huap in a kan hngalhter ve. Atu ah tipil kan in hlan i kan rak tuahmi thil kong kha i ruah u sih law biatak ning in kan nun le nun lo kha i check u sih.

8, 9. (a) Hngalhnak le zumhnak he aa tlaiin zeidah kan tuah a herh? (b) Thlaraulei ṭhancho cu zeicah a biapit? Mah cu thingkung a ṭhan ning he zeicah aa lawh?

⁸ Kan tuah hmasa bikmi cu hngalhnak kan cawnmi kha a si i mah nih zumhnak a kan ngeihter. Asinain hngalhnak cawn zungzal le zumhnak ṭhawnter zungzal a hau. (2 Thes. 1:3) Tipil kan in hnu zongah Pathian he kan i pehtlaihnak kha ṭhanter le fehter zungzal a hau.

⁹ Mah cu thingkung a ṭhan ning he aa lo. Thingkung cu, a hlei in a hram a feh ahcun a nganpi ah aa chuah kho. Tahchunhnak ah, Lebanon ah a ummi aa dawh ngaimi Sidar thingkung cheukhat cu dot 12 a sangmi inn tluk in an sang kho. A kungpi cu pe 40 tiang a ngan kho. (Sol. 5:15) Thingkung cu a hmasa ahcun an ṭhan a fawi. A hram cu thuk deuh le kau deuh in aa sih tikah a kung zong a ngan deuh i a sang deuhdeuh ve. A hnu ahcun a ṭhan ning kha kan hmu kho setsai ti lo. Thlaraulei kan ṭhanchonak zong cutin a si ve. Baibal kan cawnka ahcun  thlennak tampi kan tuah ko men lai. Mah hnuah tipil kan ing. Thlaraulei i kan ṭhanchomi kha unau dang nih an hmuh. Cun hmaikal asiloah Khrihfabu rian dang kha kan hun ṭuan men lai. Caan a hun sau deuh tikah thlaraulei i kan ṭhanchomi kha midang nih an hmu kho setsai ti men lai lo. Asinain thlaraulei i “nutling patling” kan si tiang hngalhnak le zumhnak ah kan ṭhancho zungzal a hau. (Efe. 4:13) Cutin kan ṭhancho ahcun a ci hmete in thingkung nganpi ah aa chuahmi bantuk kan si lai.

10. Thlaraulei nutling patling a si cangmi hna ca hmanh ah thlaraulei ṭhancho cu zeicah a herh?

¹⁰ Asinain kan ṭhanchonak kha kan ngol awk a si lo. Thingkung a hram cu kau deuh le thuk deuh in aa sih bantukin Baibal kan hngalhnak kha kauhter le kan zumhnak fehter a hau ve. Cutin kan tuah ahcun biatak ah kan hram a fek lai. (Ptb. 12:3) Cutin a tuahmi unau tampi an um. Khrihfa upa a sinak kum 30 leng a si cangmi unaupa pakhat nih thlaraulei ah ka ṭhangcho rih ko tiah a chim. Hitin a ti: “Baibal kha hlan nakin ka sunsak chin. Baibal phunglam le nawlbia kha lam tampi in zulh khawhnak caanṭha atu le atu ka hmu. Phungchimnak rian zong hi ka sunsak chin.”

11. Jehovah he kan i pehtlaihnak kha zeitindah kan fehter khawh?

¹¹ Thlaraulei ah ṭhancho peng kan duh ahcun Jehovah he kan i naih chin a hau. Ngakchia cu dawtnak a ngeimi a nu le a pa sin i a um tikah asiloah kan hawi ṭha bik sin kan um tikah a kan dawt i a him timi ruahnak kan ngeih bantukin khan Jehovah nih ngeihter a kan duh ve. Cu bantuk ruahnak ngeih awkah Jehovah he pehtlaihnak ṭha ngeih a hau i cutin ngeih awkah i zuam le caan pek a hau. Cucaah Baibal relnak caah nifate in caan pe. Cun Vennak Innsang, I Hlau! le Baibal hrambunh in chuahmi cauk dang zong kha rel hna. Mah nih Jehovah cu a um taktakmi a si kha aan hngalhter chin lai i nan i pehtlaihnak a fehter chin lai.

12. Pathian he pehtlaihnak ṭha ngeih kan duh ahcun zeidah kan tuah a herh?

¹² Thlacamnak le hawikom ṭha zong nih Pathian he kan i pehtlaihnak a fehter khawh. (Malakhi 3:16 rel.) Jehovah nih a hawile “thlacamnak kha a ngaih zungzal.” (1 Pit. 3:12) Dawtnak a ngeimi nulepa bantukin a sinah bawmhnak kan  hal tikah a kan ngaihpiak. Cucaah thla kan cam zungzal awk a si. (Rom 12:12) Pathian bawmhnak loin cun thlaraulei ah nutling patling kan si kho lai lo. Hi vawlei ṭhalo ah kan tonmi hneknak hi kanmah tein tei awkah a har ngaimi a si. Thla kan cam ti lo ahcun a herhmi thazaang kan ngei lai lo. Pathian nih a sinah bawmhnak a halmi hna kha an herhmi paoh pek a duh hna. Na zumhmi na hawi sinah bia na chim bantukin Jehovah sinah thla na cam maw? Na thlacam ning ṭhancho a herh tiah na ruat maw?—Jer. 16:19.

13. Pathian he kan i pehtlaihnak fehter awkah hmaan tein i pumh cu zeicah a herh?

¹³ Jehovah hawi a si vemi hna he kan i komh khawh nakhnga Khrihfabu he naih tein kan um a hau. Annih cu Jehovah sinah an i dor caah Jehovah nih a dawt hna. (Nah. 1:7) Vawlei ah ṭhatlonak a tam tuk caah unau pawl he caan hmanṭi a hau. Cuticun pakhat le pakhat thazaang kan i pe kho lai. Annih nih midang cungah dawtnak langhter awk le “thil ṭha” tuah awkah an kan forh lai. (Heb. 10:24, 25) Unau pawl he caan kan hmanṭi lo ahcun Paul ruahnak cheuhmi kha kan zul kho lai lo. Cucaah hmaan tein i pum law a phi peknak ah i tel ve.

14. Sualnak i ngaihchih le thlennak tuah hi zeicah a herh zungzal?

¹⁴ Khrihfa si khawh awkah kan sualnak kan i ngaichih i mah kha kan tuah ti lo. Asinain sualnak i ngaihchih le thlennak tuah hi a herh zungzalmi a si. Mitling lo kan si ca le derthawmnak kan ngeih caah sualnak tuah hi a fawite. Sualnak cu kanmah cuk awkah timhcia tein a ummi rul he aa lo. (Rom 3:9, 10; 6:12-14) Cucaah derthawmnak a ngei lomi bantukin kan i umter awk a si lo. Jehovah cu an derthawmnak doh aa zuammi hna cungah a lung a sau. (Fil. 2:12; 2 Pit. 3:9) Na caan le na thazaang kha nangmah ṭhatnak caah si loin Jehovah rianṭuannak caah hmang. Jehovah Tehte chungkhar ah a ṭhangmi unaunu pakhat nih Jehovah cu ṭih a nung tukmi a si i a lung ka tong kho bal lai lo tiah a rak ruah. Pathian he naih tein a um lo i sualnak a rak tuah. Hitin a chim: “Mah cu Jehovah ka dawt lo caah a si lo, a kong ṭha tein ka hngalh lo ca tu ah a si.” Cucaah Pathian sinah bawmhnak a hal i a herhmi thlennak a tuah. Hitin a chim: “Ngakchia bantukin Jehovah nih lam a ka hruai, harnak ka ton caan ah a ka bawmh i ka tuah awk a simi kha nem tein a ka cawnpiak tiah ka ruah.”

15. Jehovah le Jesuh nih zeidah an hngalh i an sunsak?

¹⁵ Pathian vancungmi nih mi kha thawngṭha “va chim hna u” tiah Piter le lamkaltu dang kha a fial hna. (Lam. 5:19-21) Kan zumhnak a feh nakhnga zarh fate phungchimnak ah kan i tel le tel lo zong kan i check a hau. Jehovah le Jesuh nih zeitluk in dah zumhnak kan ngeih ti kha an hngalh i phungchim rian kan ṭuanmi kha an sunsak. (Biat. 2:19) Phungchimnak cu kan nunnak ah a biapi tukmi a si awk a si.

16. Pathian sin kan i pumpeknak kong kha zeicah atu le atu kan ruah awk a si?

¹⁶ Naa pumpeknak kong kha atu le atu ruat ṭhan. Jehovah he kan i pehtlaihnak hi kan ngeihmi thil vialte lakah a sung bikmi a si. Pathian nih amah ta a simi kha a hngalh hna. (Isaiah 44:5 rel.) Jehovah he nan i pehtlaihnak kha i check law a feh nakhnga Pathian sinah bawmhnak hal. Tipil na innak kong zong kha ruat law tipil na in ni kha i cinken. Tipil na inmi nih Jehovah sin aa pumpemi na si kha midang a hngalhter hna. Mah cu na  tuah balmi biakhiahnak lakah a biapi bikmi a si.

17. Jehovah he naih tein um kan duh ahcun zeicah inkhawhnak ngeih a herh?

¹⁷ Paul nih Galati khua i Khrihfa hna kha nan lung a dongh awk a si lo tiah a ti hna. (Gal. 6:9) Kannih zong harnak tampi kan ton caah inkhawhnak kan ngeih a hau ve. Asinain Jehovah nih a kan bawmh lai. Pathian sinah a thiang thlarau kha hal zungzal, cutin na hal ahcun harnak na ton lio hmanhah lawmhnak le daihnak hmuh awkah aan bawmh lai. (Matt. 7:7-11) Mah hi ruat hmanh: Jehovah nih vaate hmanh kha a zohkhenh hna ahcun amah a dawmi le a sinah aa pumpemi cu a zohkhenh chinchin ko hna lai lo maw? (Matt. 10:29-31) Cucaah a fakmi harnak na ton hmanhah na lung dong hlah. Na kaltak ciami thil ruangah biatak kha zeitik hmanhah kaltak hlah. Jehovah hngalhmi kan si caah thluachuah tampi kan hmu.

18. “Pathian cu nan hngalh cang” i atu ah zeidah tuah nan duh?

¹⁸ Tipil a ingkami na si ah, tipil a innak a sau cangmi na si ah, atu ah zeidah na tuah awk a si? Jehovah kong hngalh chin awk le thlaraulei ṭhancho chin awkah i zuam zungzal. Pathian kong ṭha tein ka hngalh cang i kan i pehtlaihnak fehter chin a hau ti lo tiah zeitik hmanhah ruat hlah. Dawtnak a ngeimi kan Pa, kan Hawi le kan Pathian a simi Jehovah he naih tein um khawh zungzal awkah hi capar ah kan i ruahmi thil pakua kong kha ruat ṭhan lengmang.—2 Korin 13:5, 6 rel.