1, 2. Jehovah Tehte Hna nih zei tinvo sung dah kan ngeih? Mah cu zeitindah na hmuh?

THIL pakhatkhat an tuahmi ruangah laksawng pek an si tikah mi tampi cu an i uangthlar. Tahchunhnak ah, mi cheukhat cu ramkhat le ramkhat karah daihnak a um nakhnga an bawmh hna ruangah Nobel Laksawng an hmu. Cucaah Pathian nih amah he i rem awkah mi bawmh ding in a kan thlahmi hi kan i uanthlar pi chinchin awk a si.

² Jehovah Tehte Hna lawng hi mah tinvo sung a hmumi kan si. Pathian le Khrih nih a kan fial bantukin mi kha “Pathian he i rem” awkah kan nawl hna. (2 Kor. 5:20) Jehovah nih mi kha amah sin hnuh awkah a kan hman. Cucaah ram 235 leng i a ummi mi nuai tampi cu Pathian hawi an hung si i zungzal nunnak ruahchannak an hun ngei. (Titas 2:11) Phungchimnak ah lungtho tein kan i tel i, mi kha ‘nunnak ti man loin i lak’ awkah kan sawm hna. (Biat. 22:17) Mah rian sung kha kan sunsak i lungtho tein kan ṭuan caah ‘rian ṭha caah a lung a thomi’ tiah ti khawh kan si. (Titas 2:14, NW) Kan lungthawhnak nih mi kha Jehovah hngalh awkah zeitindah a bawmh khawh hna ti kha atu kan i ruah lai. Lamkhat cu phung kan chimnak thawng in a si.

3. ‘Jehovah lungthawhnak’ timi bia nih zeidah a langhter?

³ Isaiah 9:7, (NW) nih Pathian Fapa cu Siangpahrang a si lai i mi kha thil ṭha a tuahpiak hna lai tiah a ti. Mah vialte cu ‘Lianngan Bik Jehovah lungthawhnak’ thawng in a si lai. Lungthawhnak cu thil pakhatkhat tuah duh tuknak kha a si. Cucaah mah bia nih Jehovah nih minung kha khamh a kan duh tuk ti a langhter. Jehovah Pathian cu lungthawhnak a ngeimi a si caah kannih zong lungtho thanuam tein phungchimnak ah kan i tel awk a si. Pathian he rian a ṭuan  ṭimi na si caah thawngṭha chimnak ah na si khawh chung in naa tel maw?—1 Kor. 3:9.

4. Phungchimnak i lungthawhnak ah Jesuh nih zeitindah zohchunhawk ṭha a chiah?

⁴ Phungchimnak i lungthawhnak ah Jesuh cu zohchunhawk ṭha bik a si. Mi tampi nih an ralchanh i thah hmanh an duh ko nain a thih tiang lungtho tein phung a chim. (Johan 18:36, 37) A rauhhlan ah harnak ka tong lai i ka thi lai ti kha a hngalh caah midang kha Jehovah kong hngalh awk bawmhnak ah fak chin in aa zuam.

5. Jesuh cu theipi dum bianabia i dum cawngtu he zeitindah an i lawh?

⁵ AD 32, ah Jesuh nih theipi kung a ngeimi pa kong bianabia a chim. Kum thum a rauh tiang a thei a tlai lo caah dum ngeitupa nih dum cawngtu kha hau a fial, asinain dum cawngtu nih tlawmpal cu zuah ko rih, a thei a tlai nakhnga non ka toih ta lai tiah a ti. (Luka 13:6-9 rel.) Jesuh nih mah bia a chim lioah a zultu pawl cu tlawmte lawng an si rih. Jesuh chimmi bianabia nih a thih hlan caan tlawmpal chung ah fak deuh in rianṭuan a duh kha a langhter. Cucaah Judah le Perea ah thla ruk hrawng lungtho tein phung a chim. A thih hlan ni tlawmpal ah, mi tam deuh nih a chimmi bia an ngaih duh lo caah Jesuh cu a ṭap.—Matt. 13:15; Luka 19:41.

6. Phungchimnak ah zeicah thazaang tamdeuh in kan chuah awk a si?

⁶ Donghnak caan a naih tuk cang caah phungchimnak ah thazaang tamdeuh in kan chuah awk a si. (Daniel 2:41-45 rel.) Jehovah Tehte kan simi hi tinvo sung taktak a si. Minung tonmi harnak zeitindah tawnghtham khawh a si timi kong mi sinah a chim khomi cu vawleicung ah kanmah lawng kan si. Nai i tadinca pakhat ah, miṭha pawl harnak an tonnak a ruang cu hngalh khawh a si lo tiah aa ṭial. Asinain Baibal nih cutin a sinak a ruang kha a kan chimh i Khrihfa a simi nih mah kong mi sin chim ding rian le tinvo kan ngei. Jehovah pekmi rian kan ṭuan tikah “lungthin taktak tein” kan ṭuan awk a si. (Rom 12:11) Jehovah nih kan rianṭuannak ah thluachuah a kan pek lai i mi kha amah hngalh awk le dawt awkah kan bawmh khawh hna lai.

7, 8. Mah ca ṭhatnak kan hlawtmi nih zeitindah Jehovah thang a ṭhatter?

⁷ Paul cu phung a chim lioah “hngilh lo” le “rawl loin” um ti bantuk harnak tampi a rak tong. (2 Kor. 6:5) Unau pawl zong nih phungchimnak ah mah ca ṭhatnak an hlawt ve. Hmaikal tampi cu pawcawmnak caah rian an ṭuan nain phungchim rian kha a biapi bikmi rian in an hmuh. Ramdang ah, mi bawmh ding in fakpi in rian a ṭuanmi missionary hna kong zong kha ruat hmanh. (Fil. 2:17) Khrihfa upa pawl cu unau pawl zohkhenh awkah a caan ah rawl lo le ih loin an um tawn. Tar le a dam lomi unau pawl zong an si khawh chung in, an i pum i phungchimnak ah an i tel ve. Pathian salle nih cutin lungtho tein mah ca ṭhatnak an hlawtmi hmuh cu thazaang petu taktak a si. Kan caah phungchim rian cu a biapi tukmi a si ti kha a lengmi hmanh nih an hmuh.

⁸ American ram i tadinca pakhat ah Jehovah Tehte a si lomi pakhat nih hitin a chim: ‘Mi cu biaknak cungah zumhnak an ngei ti lo. Biaknak lei hruaitu pawl cu chun nitlak zeidik an tuah? Khrih nih a rak tuah bantukin mi kha ton awkah an kal hnawh hna lo. Jehovah Tehte Hna lawng hi mi ton awkah a kal i biatak a chimmi an si rua.’ Vawlei mi tampi cu midang caah lungtho tein mah ca ṭhatnak hlawt an duh lo. Asinain kannih cu lungtho tein  mah ca ṭhatnak hlaw in phung kan chim i mah nih Jehovah Pathian thang a ṭhatter.—Rom 12:1.

9. Lungtho tein phungchim awkah zeinihdah a kan bawmh?

⁹ Phungchimnak ah lungthawhnak kan ngeih ti lo ahcun zeidah kan tuah awk a si? Jehovah nih a kan fialmi rian ṭuannak in a chuakmi ṭhatnak kong kha kan ruah awk a si. (Rom 10:13-15 rel.) Khamhnak hmuh khawh awkah Jehovah zumh le a min auh a hau. Asinain mi kha phung kan chimh hna lo ahcun cutin an tuah kho lai lo. Mah nih rian ṭha ca teimak awk le Pennak kong thawngṭha chimnak i lungthawh awkah a kan forh ding a si.

10. Mi kha Pathian kong hngalh duh awkah kan ziaza ṭha nih a bawmh hna?

¹⁰ Mi kha Pathian kong hngalh an duh nakhnga bawmh awkah lungtho te’n phungchim lawng in a za lo. An caah bawmtu a simi pahnihnak cu Khrihfa ziaza ṭha hi a si. Paul nih ziaza ṭhat a biapitnak kong kha hitin a chim: “Kan rian ṭuannak ah ahohmanh nih an kan soi nakhnga lo, ahohmanh an lam ah dawntu chiah kan duh lo.” (2 Kor. 6:3) A ṭhami kan biachim le kan ziaza nih mi kha Jehovah biak duh awkah a forh khawh hna. (Titas 2:10) Cucaah mi nih Khrih kan i zohchunhmi an hmuh ruangah biatak an cohlan ti kha atu le tu kan theih tawn.

11. Kan ziaza nih mi kha zeitindah a hnorsuan khawh hna timi kong kha zeicah thlacam buin kan ruah awk a si?

¹¹ A ṭhami ziaza nih mi kha biatak hngalh duh awkah a bawmh khawh hna bantukin a ṭha lomi ziaza nih Jehovah kong hngalh duh loin a umter khawh hna. Cucaah rian kan ṭuan tik, inn i kan um tik le sianginn kan kai tikah kan phungchim  rian le kan ziaza kha an soi khawh nakhnga lo kan i zuam. ‘Sualnak kan tuah lengmang’ ahcun Jehovah he kan i pehtlaihnak zungzal in a rawk lai. (Heb. 10:26, 27) Cucaah kan ziaza kong le mah nih midang zeitindah a hnorsuan hna timi kong kha thlacam buin kan ruah awk a si. Hi vawlei mi hna ziaza cu a ṭhat lo chin caah mah nih mi kha “Pathian rian a ṭuanmi kha a ṭuan lomi” sinin fawi tein a thleidanter khawh hna lai. (Mal. 3:18) Cucaah mi kha Pathian hawikom si duh awk bawmhnak ah Khrihfa ziaza ṭha cu a biapi tuk ti cu a fiang ko.

12-14. Ralchanhnak kan inkhawhmi nih biatak mi nih an hmuhning kha zeitindah a thlen? Tahchunhnak in chim.

¹² Paul nih Korin khua mi hna sin a voi hnihnak a cakuat ah mi nih phung a chimmi an duh lo ruangah an hrem, an tuk i thong an thlaknak kong kha a ṭial. (2 Korin 6:4, 5 rel.) Ralchanhnak kha kan inkhawh ahcun mah nih midang kha biatak cohlan awkah a forh hna lai. A luancia kum tlawmpal ah, Angola ram i khua pakhat ah mi cheukhat nih Jehovah Tehte Hna kha an zapi in hloh an duh hna. Tipil a ing cangmi nuva pahnih le aa pum pah cangmi 30 kha an tlaih hna. Cun mi hmai ah an thi chuak lak tiang in an tuk hna. Nu le ngakchia hmanh an tuk hna. Cutin an tuah cu Jehovah Tehte Hna an bia ngaih kha ṭih hna seh ti an duh caah a si. Asinain a hnuah a zohtu hna lak i tampi nih unau pawl kha Baibal kan cawnpiak u tiah an ti hna. Cucaah thawngṭha kha an chim khawh zungzal i mi tampi nih biatak kha an cohlan i unau pawl cu thluachuah an hmu.

¹³ Mah nih hneksaknak ton caan i ralṭha tein kan ummi nih mi kha biatak cohlan awkah a forh khawh hna ti a langhter. Piter le a dang lamkaltu pawl an ralṭhatnak nih mi kha Pathian hawi si awkah a forh men hna lai. (Lam. 5:17-29) Ralchanhnak kan inkhawhmi kha kan sianginn kai hawi, rianṭuan hawi le kan innchungkhar mi nih an hmuh tikah biatak kha an cohlan men lai.

¹⁴ Hremnak a tongmi unau cheukhat hi an um peng. Tahchunhnak ah, atu ah Armenia ram i a ummi unaupa 40 hrawng cu khoikalei hmanh ah an ṭan lo caah thong ah an thlak hna. A rauhhlan ah unau dang zong an thlak ve men hna lai. Eritrea ah unau 55 cu thong ah an thlak hna i an lakah cheukhat cu kum 60 leng an si cang. Thlanglei Korea ah unau 700 hrawng cu khoikalei hmanh ah an ṭan lo caah thong an thlak hna. Cutin unau pawl thong an thlak hnanak hi kum 60 leng a si cang. Hremnak lakah unau pawl zumhfek tein an ummi nih Pathian thang a ṭhatter nakhnga le mi kha biatak cohlan awk a bawmh hna nakhnga thlacam zungal u sih.—Salm 76:8-10.

15. Kan dinfelnak nih mi kha biatak hngalh duh awkah a bawmh khawh hna ti a langhtermi tahchunhnak kha chim.

¹⁵ Kan dinfelnak zong nih mi kha biatak cohlan awkah a bawmh khawh hna. (2 Korin 6:4, 7 rel.) Tahchunhnak ah, unaunu pakhat nih bus cit man a sanh tikah a hawinu nih tawite lawng pei naa cit ko lai cu, ziah na pek duh tiah a ti. Tawite lawng a si hmanhah cit man pek awk a sinak kong kha unaunu nih a chimh. Mah hnuah a hawinu cu bus in a ṭum. Mah tikah bus mawngtupa nih unaunu kha, ‘Jehovah Tehte na si maw?’ tiah a hal. Unaunu nih ‘ka si, zeicadah na ka hal?’ tiah a ti. Cu tikah bus mawngtupa nih hitin a ti: ‘Bus cit man peknak kong nan i ruahmi kha ka theih, cutin a tuahmi mi tlawmte lakah Jehovah Tehte Hna zong nan i tel ve, nannih cu a zungzal in miding fel nan si ti kha ka hngalh.’ Thla tlawmpal a rauh hnuah mipa pakhat cu pumhnak ah a ra i  unaunu kha hitin a ti: ‘Na ka hngal ti maw? Kei cu bus cit man peknak kong a rak in ruahmi, bus mawngtupa kha ka si. Na dinfelnak ka hmuh tikah Jehovah Tehte Hna he Baibal cawn ding in bia ka khiak.’ Mi nih kan dinfelnak an hmuh tikah kan chimmi thawngṭha kha an hun zumh.

16. Lungsaunak, dawtnak le zaangfahnak kan langhter ahcun zeidah a cang kho? A hmaan lomi biaknak hruaitu pawl nih zeidah an tuah?

¹⁶ Lungsaunak, dawtnak le zaangfahnak kan langhter ahcun mah nih mi kha Jehovah kong, aa tinhmi le a miphun kong cawn a duhter men hna lai. A hmaanmi Khrihfa hna i an lungput le an ziaza nih Pathian thang a ṭhatter. Biaknak hruaitu cheukhat cu an lungput le an ziaza a ṭhami bantuk in an i umter. Asinain an zultu pawl kha an hlen hna i tangka an hal hna. Mah tangka in a man a fakmi inn le mawṭaw kha an cawk. Pakhat nih cun aircon bunhmi, uico inn saknak caah a hman. Annih nih ‘man loin’ va pe hna u timi Khrih nawlbia kha an zul lo. (Matt. 10:8) Annih cu Israel tlangbawi ṭhalo pawl he an i lo. Mah tlangbawi pawl nih cun mi kha ‘a man hmuhnak ca lawngah’ an cawnpiak hna i an cawnpiaknak tam deuh cu a hmaan lo. (Mik. 3:11) Cutin an tuah caah ahohmanh Pathian hawi si awkah an bawm kho hna lo.

17, 18. (a) Jehovah kha kan ziaza in zeitindah kan thangṭhat khawh? (b) Zeicah rian ṭha caah lungthawh na duh?

¹⁷ Asinain kan cawnpiakmi hna cu biatak a si ti le nem tein mi kan pehtlaihmi hna kha an hmuh tikah mi nih Pathian hawi si kha an duh. Tahchunhnak ah, hmaikal unaupa pakhat cu innkhat hnu innkhat phungchimnak ah a kum a upami nuhmei nu inn ah a phan, asinain mah nu nih ngaih ka huam lo tiah a ti colh. Unaupa nih innka darkhing a tum lioah mah minu cu coka miiti thlen awkah hlei cungah a kai lio a si. Mah tikah unaupa nih “nangmah lawng in tuah cu ṭih a nung” tiah a ti i miiti kha a thlenpiak, mah hnuah a chuak. Nuhmei nu fapa nih mah kong kha a theih tikah a lung a suk tuk i lawmhnak bia chim awkah unaupa cu a kawl. A donghnak ah mah mipa cu Baibal a cawng.

¹⁸ Zeicah rian ṭha caah na lung a thawh? Lungtho tein Pathian rian na ṭuan le na ziaza a ṭhat ahcun mah nih Jehovah thang a ṭhatter lai i mi kha khamhnak hmuh awkah a bawmh khawh hna lai ti na hngalh caah a si kho men. (1 Korin 10:31-33 rel.) Lungtho tein phung kan chimnak le ziaza ṭha kan langhternak a ruang dang cu Pathian le midang kan dawt taktak hna ti langhter kan duh caah a si. (Matt. 22:37-39) Rian ṭha caah kan lung a thawh ahcun atu hmanhah kan i nuam lai i lungsi hnangamnak taktak kan hmu lai. Mah lengah, mi vialte nih Sertu Jehovah kha nuam tein an biak i an thangṭhat lainak caan kha kan i ruahchan khawh lai.