Jehovah a Sining hna kha Sunsak
“Nannih cu Pathian dawtmi fa nan si caah amah bantuk kha si i zuam u.”—EFE. 5:1.
1. (a) Jehovah kong na ruah tikah zei a sining hna dah na lung ah a chuak? (b) Pathian sining kong kha na hlathlai ahcun zei ṭhatnak dah na hmuh lai?
JEHOVAH kong na ruah tikah zei a sining hna dah na lung ah a chuak? Dawtnak, dinnak, fimnak le ṭhawnnak kha na lung ah a chuak ko lai. Asinain Jehovah cu duhnungmi a dang sining tampi zong a ngei rih ti kan hngalh. Bupi chuahmi cauk ah Jehovah i a sining phun 40 leng kong aa ṭial. Mah a sining kong kha nangmah tein asiloah nan innchungkhar ning in nan hlathlai ahcun Jehovah kong tampi nan hngalh lai. Cun a sining hna kha hlan nakin nan sunsak chin lai. Mah tikah Jehovah nawl i cawn kha nan duh chin lai i amah he pehtlaihnak ṭha nan ngei lai.—Josh. 23:8; Salm 73:28.
2. (a) Jehovah a sining hna kha zeitindah kan sunsak khawh chin ti kha tahchunhnak in chim. (b) Mah capar le a hnu capar pahnih ah zei kong dah kan i ruah lai?
2 Thil pakhat kha zeitindah kan sunsak khawh chin lengmang lai? Rawl phunkhat kha na ei hnik hei ti u sih. A hmasa bik ah a haw a hmui tuk kha na vun theih. Cun na vun teh i a thawt tuk kha na hngalh. A hnuah mah rawl kha nangmah tein na chuan. Cu bantukin, Jehovah a sining pakhat kha kan hun hngalh, mah kha Jehovah nih zeitindah a langhter timi kong ṭha tein kan ruah i kan i cawn tikah mah a sining kha kan sunsak chin. (Efe. 5:1) Mah capar le a hnu capar pahnih ah Jehovah a sining cheukhat kong kan i ruah lai. A sining pakhat cio kong kan i ruah tikah mah biahalnak hna hi kan i ruah chih lai: Mah cu zeidah a si? Mah kha Jehovah nih zeitindah a langhter? Mah sining langhternak ah Jehovah kha zeitindah kan i zohchunh khawh?
Jehovah cu Naihfawimi a Si
3, 4. (a) Naihfawimi timi cu zeidah a si? (b) Jehovah nih naih a fawimi a si kha zeitindah a langhter?
3 A hmasa bik ah, naihfawimi timi cu zeidah a si ti kha i ruah u sih. Mah cu zaangfahnak a ngeimi, chawnh a fawimi le midang chawnh khawh lo tiang in a rian aa tamter lomi tinak a si. Naih a fawimi nih a biachim, a umtuning le a mithmai put in midang chimmi ngaih le bawmh a duh hna kha a langhter.
4 Jehovah cu naih a fawimi a si. Anih cu van le vawlei ah a ṭhawng bikmi a si ko nain a sinah thlacam awkah a kan sawm. Kan thlacamnak kha a kan ngaihpiak i kan herhmi kha a kan pek. (Salm 145:18; Isaiah 30:18, 19 rel.) Pathian kha khoika hmun paoh ah, zeitik caan paoh ah kan herh fate kan chawnh khawh. Cutin kan tuah caah a thin a hung bal lo. (Salm 65:1; Jeim 1:5) Jehovah nih amah he naih tein um hna seh ti a kan duh kha Baibal nih kan hngalhthiam khawhmi biafang hmang in a langhter. Tahchunhnak ah, Jehovah ‘mit nih’ a kan zoh i a ‘kut nih him tein a kan umter’ tiah David nih a ṭial. (Salm 34:15, NW; 63:8) Profet Isaiah nih Jehovah cu tuukhal bantuk a si tiah a ti. “Tuufa tete kha a pumh hna lai i a kut in a cawi hna lai” tiah a rak ṭial. (Isa. 40:11) Mah hi ruat hmanh! Dawtnak a ngeimi tuukhal nih a kut in a cawimi tuu fate bantukin Jehovah nih amah he naih tein um hna seh ti a kan duh. Cucaah Jehovah kan Pa cu naih a fawi taktakmi a si. Mah kong ah Jehovah kha zeitindah kan i zohchunh khawh?
A Herh Tukmi Sining
5. Khrihfa upa caah naih a fawimi si cu zeicah a biapit tuk?
5 Nai ah, hmun dangdang ah a ummi unau cheukhat kha “Khrihfa upa i zei a sining dah na duh bik?” tiah an hal hna. Tamdeuh nih “Naihfawimi a simi” kha kan duh bik tiah an ti. A tak ti ahcun
mah sining cu kan zapi in ngeih a haumi a si nain Khrihfa upa pawl nih ngeih a herh khunmi a si. (Isa. 32:1, 2) Khrihfa upa caah naih a fawimi si cu zeicah a biapit tuk? Unaunu pakhat nih Khrihfa upa cu naih a fawimi a si le a sinah zalong tein bia ka chim ngam lawngah a sining ṭha pawl kha ka hngalh khawh lai tiah a ti. Mah bia cu a hmaan taktakmi a si. Cu a si ah zeitindah naih a fawimi si khawh a si?6. Naihfawimi si khawhnak lamkhat cu zeidah a si?
6 Naih a fawimi si khawhnak lamkhat cu mi cungah siaherhnak le bawmh duhnak langhternak thawng in a si. Khrihfa upa nih cutin an langhter ahcun mino tel in unau pawl nih an sinah zalong tein bia an chim ngam deuh lai. (Mar. 10:13-16) Kum 12 a simi unaupa Karlos nih hitin a ti: “Biakinn ah Khrihfa upa pawl hmaipanh tein an um i zaangfahnak an ngeihmi kha ka hmuh tikah ka uar tuk hna.” Cucaah Khrihfa upa nih unau pawl kha nan bia ngaihpiak le bawmh kan in duh hna tiah chimh lawng in a za lo, mah kha an langhter a hau. (1 Johan 3:18) Cutin zeitindah an tuah khawh?
7. Civui ṭangbenh kan i benh tikah zeicah mi nih zalong tein a kan chawnh ngam? Mah in zeidah kan cawn khawh?
7 Tahchunhnak ah, nai ah unaupa pakhat cu ramdang ah civui a zawh. Inn a tlunlei vanlawng aa cit lioah ‘Pathian Pennak Tlung Ko Seh’ timi civui ṭangbenh kha aa benh. Vanlawng cungah rian a ṭuanmi pakhat nih mah ṭangbenh kha a hmuh i “Mah cu tlung ko seh” tiah a ti. Cu tikah ṭha tein bia an i ruah i kan mekazin pawl kha a cohlan. Civui ṭangbenh kan i benh tikah zeicah mi nih zalong tein a kan chawnh ngam? Ṭangbenh nih mi kha khoika ah dah kan kal ti theih a duhter hna caah le kan zumhnak kong chimh kan duh hna ti a langhter caah a si. Cu bantukin Khrihfa upa zong nih unau pawl he biaruah a duh zungzal kha a langhter a hau. Khrihfa upa nih cutin zeitindah a tuah khawh?
8. Khrihfa upa nih unau pawl cungah zeitindah siaherhnak taktak an langhter khawh? Mah nih Khrihfabu ah zei ṭhatnak dah a chuahter?
8 Unau pawl kha lungtak in na nihmi hna, an kut na tlaihmi hna le na conglawmhmi hna in an cungah siaherhnak na langhter khawh. Mah kha ahote nih dah an tuah hmasa awk a si? Baibal nih Jesuh le a zultu pawl an i pumh tikah Jesuh nih “a hun naih hna” i a chawnh hna tiah a ti. (Matt. 28:18) Cu bantukin tuchan Khrihfa upa zong nih unau pawl kha an va naih hna i an chawnh hmasa ve hna. Mah nih Khrihfabu ah zei ṭhatnak dah a chuahter khawh? Kum 88 a simi hmaikal unaunu nih hitin a chim: “Biakinn ka luh tikah Khrihfa upa pawl nih hmaipanh tein an ka zoh i tha an ka pek, mah ruangah ka dawt tuk hna.” Unaunu pakhat nih hitin a chim ve: “Mah cu zeihmanh a si lomi a lo ko lai nain pumhnak ah Khrihfa upa pawl nih panh tein an ka conglawmhmi cu ka caah man a ngei tuk.”
Unau Pawl Chawnhbiaknak caah Caan Pe
9, 10. (a) Jehovah cu kan caah zeitindah zohchunhawk ṭha a si? (b) Khrihfa upa pawl nih Jehovah kha zeitindah an i zohchunh khawh?
9 Unau pawl nih zalong tein ka chawn hna seh ti na duh ahcun caan na pek hna a hau. Jehovah cu kan caah zohchunhawk ṭha a si. Baibal nih “Pathian cu aho kan sin hmanh hin aa hlat lo” tiah a ti. (Lam. 17:27) Khrihfa upa pawl nih Jehovah an i zohchunh khawhnak lamkhat cu pumh thawk hlan le a dih hnuah unaunu le unaupa, ngakchia le upa an dihlak in an chawnh hnanak thawng in a si. Hmaikal unaupa nih hitin a ti: “Khrihfa upa nih ka sining kha a ka hal i ka chimmi ṭha tein a ka ngaihpiak tikah kaa lawm tuk.” Jehovah rianṭuannak ah kum 50 hrawng aa tel cangmi unaunu nih hitin a ti: “Khrihfa upa pawl nih pumh dih hnuah keimah chawnh awkah caan an pekmi nih manngeimi ka si tiah a ka ruahter.”
10 Khrihfa upa pawl cu rian tampi an ngei ti cu a hmaan ko. Asinain, pumhnak ah unau pawl chawnhbiak awkah caan an pek awk a si.
Jehovah cu Duhdanh a Ngei Lo
11, 12. (a) Duhdanh ngeih lo timi cu zeidah a si? (b) Jehovah cu duhdanh a ngei lo ti kha Baibal nih zeitindah a langhter?
11 Jehovah i duhnung ngaimi a sining dang pakhat cu duhdanh a ngeih lomi hi a si. (Lam. 10:34) Duhdanh ngeih lo timi cu zeidah a si? Ahopaoh aa ruang tein pehtlaih kha a si. Mi kha duhdanh loin pehtlaih kan duh hna ahcun ahopaoh aa ruang tein pehtlaih awk an si ti kha kan zumh hmasa a hau. Duhdanh a ngei lomi nih cun mi cheukhat kha an muisam asilole an ngeihchiah ruangah midang nakin ṭha deuh in a pehtlai hna lai lo. Aa ruang te tu in a pehtlaih hna lai.
12 Jehovah cu duhdanh ngeihlonak ah zohchunhawk ṭha bik a si. Pathian cu “duhdanh a ngei lo” i “mi vialte kha aa ruang tein a zoh hna” tiah Baibal nih a ti. (Lamkaltu 10:34, 35; Deuteronomi 10:17 rel.) Mah bia a hmaan a langhtermi thil pakhat kong i ruah u sih.
13, 14. (a) Zelophehad fanu panga cu zei harnak dah an ton? (b) Jehovah nih duhdanh a ngeih lo kha zeitindah a langhter?
13 Israel mi hna Biakammi Ram an luh laite ah Zelophehad fanu panga cu harnak pakhat an tong. Mah cu zeidah a si? An pa cu a thi cang i an pa hmuhmi ram kha an co kho lo. Zeicah? Nawlbia ningin pa lawng nih ro co khawh a si caah a si. Asinain Zelophehad cu fapa a ngei lo. (Nam. 26:33, 52-55) Cu a si ah ram cu an rualchan maw an pek hna lai? A fanule nih zeidah an tuah khawh?
14 A fanule cu Moses sinah an kal i hitin an hal: “Zeicaahdah kan pa min cu amah hrin chungin a loh lai, fapa a ngeih lo ruangah? Kan pa unau hna lakah vo kan pe ve tuah.” Moses nih ‘mah cu Nawlbia a si, zeihmanh kaan bawm kho hna lai lo’ tiah a ti hna maw? A ti hna lo. “An kong cu Bawipa hmai ah a chuahpi.” (Nam. 27:2-5) Mah tikah Jehovah nih zeitindah a leh hna? Moses kha hitin a ti: “Zelophehad fanu hna cu an dik ko;
an pa unau hna lakah ro na coter ve hna lai.” Mah lengah Jehovah nih Moses kha Nawlbia chungah hitin chap awk zongah a fial: “Mipa pakhatkhat cu a thih i fapa a ngeih lo ahcun, a ro cu a fanu kha nan pek lai.” (Nam. 27:6-8; Josh. 17:1-6) Mah caan thawk in, cu bantuk thil a tongmi Israel nu vialte cu ro an co kho ve cang.15. (a) Jehovah nih bawmtu a ngei lomi tel in a mi hna kha zeitindah a pehtlaih hna? (b) Jehovah cu duhdanh a ngei lo ti kha zei Baibal tuanbia zong nih dah a langhter?
15 Mah cu duhdanhnak ngei loin tuahmi biakhiahnak a si taktak. Mah unau panga cu bawmtu ahohmanh an ngei lo. Asinain Jehovah nih a dang Israel mi a pehtlaih hna bantukin annih kha upat te le aa ruang tein a pehtlaih hna. (Salm 68:5) Mah cu Jehovah nih a mi pawl kha aa ruang tein a pehtlaih hna ti a langhtermi Baibal tuanbia tampi lakah pakhat a si.—1 Sam. 16:1-13; Lam. 10:30-35, 44-48.
Jehovah Kan i Zohchunh Khawh
16. Jehovah bantukin zeitindah duhdanh a ngei lomi kan si khawh lai?
16 Duhdanh a ngei lomi Jehovah kha zeitindah kan i zohchunh khawh lai? Mikip aa ruang tein pehtlaih ding an si ti kan zumh lawngah duhdanh ngei loin kan pehtlaih khawh hna lai ti kha philh hlah. Kei cu duhdanh ka hmang lo tiah naa ruah men ko lai. Asinain a caan ah, mi cungah zei lungput dah kan ngeih ti kha kan i hngal tawn lo. Cucaah duhdanh na ngeih le ngeih lo zeitindah na hngalh khawh lai? Jesuh cu kan caah zohchunhawk ṭha a si. Mi nih a kong zeidah an chim ti hngalh a duh tikah a hawile kha “mi nih Mi Fapa hi aho a si, an ka ti dah?” tiah a hal hna. (Matt. 16:13, 14) A sining tein aan chim hngami na hawi pakhat kha thim law hitin hal: ‘Mi kha aa ruang tein ka pehtlaih hna tiah na ruat maw? Mi nih tah duhdanh a ngei lo tiah an ka ruat maw?’ Mah tikah na hawikom nih a caan ah, miphun cheukhat kha miphun dang nakin ṭha deuh in na pehtlaih hna asiloah tangka a ngei deuhmi le a catang a sang deuhmi kha ṭha deuh in na chawnhbiak hna tiah aan ti men lai. Cutin a si ahcun zeidah na tuah awk a si? Jehovah sinah thla cam law ka lungput thlen awkah ka bawm tiah hal, mah tikah amah bantukin mikip kha duhdanh ngei loin na pehtlaih khawh hna lai.—Matt. 7:7; Kol. 3:10, 11.
17. Zei lam hna in dah duhdanh kan ngeih lo kha kan langhter khawh?
17 Khrihfabu ah mikip kha upat te le dawtnak he kan pehtlaih hnanak thawng in Jehovah kha kan i zohchunh khawh. Tahchunhnak ah, unau kha kan inn ah len kan sawm hna tikah kan hnulei sining aa dangmi, a si a fakmi, nuhmei le ngakṭah kha kan sawm khawh hna. (Galati 2:10; Jeim 1:27 rel.) Phungchim kan kal tikah ramdang mi tel in miphun kip kha phung kan chimh hna. Jehovah bupi nih Baibal hrambunhmi cauk kha holh phun 600 hrawng in an chuah. Mah nih duhdanh kan ngeih lo kha a langhter.
18. Jehovah cu zeitlukin dah naih a fawi ti le duhdanh a ngeih lo timi kong na ruah tikah zei tuah dah na duh awk a si?
18 Jehovah cu zeitlukin dah naih a fawi ti le duhdanh a ngeih lo timi kong kan ruah deuhdeuh ah mah a sining hna kha kan sunsak deuhdeuh ve. Mah nih Jehovah i zohchunh awk le mah sining hna kha unau pawl le phungchimnak i kan tonmi hna kan pehtlaih hnanak ah langhter awkah a kan forh ding a si.