1. (a) Mi nih cawnpiaknak kha zeitindah an leh, zeicah? (b) Aa porhlawmi nih cawnpiaknak kha zeitindah an leh?

MI NIH lamhruainak kha a phunphun in an leh. Tahchunhnak ah, anmah nakin nawl a ngei deuhmi nih nawl an pek hna tikah an cohlan nain an ṭhikhat asiloah anmah tlukin nawl a ngei lomi nih ruahnak an cheuh hna tikah an cohlang duh lo. Mi cheukhat cu cawnpiaknak asiloah ruahnak cheuhnak an hmuh tikah ngaihchia, lungdong le ningzak in an um men lai. Asinain cheukhat cu an tha a um i i thlen awkah a forh men hna lai. Zeicah cutin a phunphun in an leh? A ruang pakhat cu porhlawtnak ruangah a si. Aa porhlawmi nih cawnpiaknak a hmuh tikah keimah he aa pehtlai lo tiah a ruah caah a cohlang lo i ṭhatnak a hmu lo.—Ptb. 16:18.

2. A hmaanmi Khrihfa hna nih Baibal ah hram aa bunhmi cawnpiaknak kha zeicah kan sunsak?

² A hmaanmi Khrihfa hna nih cawnpiaknak kha kan sunsak, a hleiin Baibal ah hram aa bunhmi a si ahcun kan sunsak. Jehovah nawlbia nih thilri chawva duh tuknak, nupa sualnak le zu ningcang loin hmannak ti bantuk ṭih a nungmi thil kha a kan hngalhter i hrial awkah a kan bawmh. (Ptb. 20:1; 2 Kor. 7:1; 1 Thes. 4:3-5; 1 Tim. 6:6-11) Pathian nawlbia kan ngaihnak thawngin ‘lunglawmhnak’ zong kan hmu.—Isa. 65:14.

3. Salm caṭialtu pa i zei lungput dah kan ngeih ve awk a si?

³ Jehovah he pehtlaihnak ṭha kan ngeihmi kha kilven awkah a lamhruainak kha kan zulh zungzal a hau. Hitin a ṭialmi Salm caṭialtu pa lungput kan ngeih awk a si: “Na nawlbia cu zungzal ka ro an si, ka lung a ka lawmhtertu an si.” (Salm 119:111) Salm caṭialtu pa  bantukin Jehovah nawlbia kha lunglawm tein na zul maw? Asiloah a caan ah a nawlbia zulh cu a har tuk tiah na ruat maw? A caan ah cawnpiaknak cohlan cu a har hmanhah na lung dong hlah. Pathian nawlbia naa bochannak kha na fehter khawh. Cutin tuah awkah a kan bawmmi thil pathum kha i ruah u sih.

4. David nunnak ah zeidah aa thleng bal lo?

⁴ Siangpahrang David cu a nun chungah ṭhatnak zong a tong i ṭhatlonak zong a tong nain Sertu aa bochannak tu cu aa thleng bal lo. Hitin a ti: “Maw BAWIPA, nangmah sinah thla ka cam, ka Pathian, nangmah cu kan bochan.” (Salm 25:1, 2) Zeinihdah David kha Pathian cungah cu bantuk bochannak ngeih awkah a bawmh?

5, 6. David chimmi nih Jehovah he an i pehtlaihnak kong zeidah a langhter?

⁵ Mi tampi cu harnak an ton caan lawngah thla an cam. Annih cu tangka an herh caan asiloah bawmh an herh caan lawngah aan chawnmi hawikom he an i lo. A hnuah mah na hawi nih aan dawt taktak le dawt taktak lo kha na lung a hring ko lai. David tu cu cutin a si lo. David nih ṭhatnak a ton ah siseh ṭhatlonak a ton ah siseh a nun chung vialte Jehovah a dawt le aa bochan taktak kha a thlacamnak in a langhter.—Salm 40:8.

⁶ David nih Pathian kha hitin a lawmh i a thangṭhat: “BAWIPA, kan BAWIPA, Na lianhngannak cu vawleicung dihlak ah hin a lang ko! Nangmah thangṭhatnak hi van tiang a phan.” (Salm 8:1) David le vancung a Pa an i pehtlaihnak a ṭhat tuk kha na hmu ko lo maw? Jehovah lianngannak le sunparnak nih David cu a lung a suk tuk caah Jehovah kha “chun nitlak” in a thangṭhat.—Salm 35:28.

7. Jehovah he bia i ruah zungzalnak nih zei ṭhatnak dah a kan pek lai?

⁷ Jehovah kan i bochannak a feh nakhnga David bantukin Jehovah he bia kan i ruah zungzal a hau. Baibal nih “Pathian cu naih u law aan naih ve hna lai” tiah a ti. (Jeim 4:8) Thlacamnak nih Jehovah he a kan naihter lai, cun thlacamnak cu thiang thlarau hmuh khawhnak a biapi tukmi lam zong a si.—1 Johan 3:22 rel.

8. Thla kan cam tikah bia kaakhat nolh lengmang kha zeicah kan hrial awk a si?

⁸ Thla na cam tikah bia kaakhat kha na nolh lengmang maw? Cutin na si ahcun thla na cam hlanah cam na duhmi kong kha caan tlawmpal la in ruat hmasa. Tahchunhnak ah, na hawi he nan i ton fatinte a kong pakhat lawng na chim peng ahcun zeitindah a um lai? Na chimmi kha a ngai duh theng ti lai lo. Jehovah nih zumhfekmi a salle thlacamnak kha ngaih duh loin zeitikhmanh ah a um lai lo ti cu a hmaan ko. Asinain thla kan cam fatinte a kong pakhat chim zungzal kha cu hrial kan i zuam awk a si.

9, 10. (a) Thla kan cam tikah zei kong dah cam awk a si? (b) Kan thlacamnak kha zeinihdah sullam a ngeihter deuh lai?

⁹ Pathian he i naih kan duh ahcun a phungmen lawngin thla kan cam awk a si lo. Jehovah kha kan lung chungah a ummi le kan intuarmi kan chimh deuhdeuh ah kan i bochannak a fek deuhdeuh ve lai. Thla kan cam tikah zei kong dah cam awk a si? Baibal nih hitin a chim: “Thla nan camnak ah Bawipa cu nan herhmi kha hal u law nan hal tikah lunglawm tein hal zungzal u.” (Fil. 4:6) Kan nunnak asiloah Pathian he kan i pehtlaihnak a hnorsuang khomi zei thil paoh in kilven awkah cam khawh a si.

¹⁰ Hlanlio zumhfekmi Pathian salle pawl thlacamnak in tampi kan i cawn khawh. (1 Sam. 1:10, 11; Lam. 4:24-31)  Salm cauk chungah lungtak in thlacamnak le Jehovah thangṭhatnak hla tampi a um. Mah thlacamnak le hla ah lungfah tuknak in i nuamh tuknak tiang, minung intuarnak vialte aa tel. Mah thlacamnak kong ruahnak nih kan thlacamnak kha sullam a ngeihter deuh lai.

11. Baibal cawnpiaknak kha zeicah ṭha tein kan ruah a herh?

¹¹ David nih hitin a ti: “BAWIPA nawlbia cu bochan awk a tlak, fimnak a baumi fimnak petu a si.” (Salm 19:7) Hmuhtonnak kan ngeih lo hmanhah Pathian nawlbia kan zulhnak thawngin a fimmi kan si kho. Asinain Baibal cawnpiaknak cheukhat tu cu ṭha tein ruah a hau, mah lawngah ṭhatnak tling kan hmu kho lai. Tahchunhnak ah, Baibal phunglam ṭha tein ruahnak nih sianginn asiloah rianṭuannak hmun ah thil ṭhalo tuah awk tukforh kan si tikah zumhfek tein um awk a kan bawmh lai. Cun thi le nainganzi he aa tlaimi Pathian nawlbia zulh awk le hrukaihnak kong ah Baibal phunglam zulh awk zong a kan bawmh lai. Pathian cawnpiaknak kong ṭha tein ruahnak nih cu bantuk thil sining caah i timhchung awk a kan bawmh lai. Mah tikah cu bantuk thil sining kan ton ahcun zeidah kan tuah lai ti kha a hlankan in bia kan khiah khawh lai. Cutin i timhchungnak nih kan lung a kan fahter khomi sualnak tuah lo awkah a kan bawmh lai.—Ptb. 15:28.

12. Zei biahalnak kong ruahnak nih dah Pathian nawlbia zulh awkah a kan bawmh lai?

¹² Pathian biakam a tlin lai kan hngah lioah thlaraulei hliphlau tein kan um kha kan nunning nih a langhter maw? Tahchunhnak ah, a Liannganmi Babilon cu a rauhhlan ah hrawh a si cang lai ti kha kan zum taktak maw? Vawleicung paradis ah zungzal nunnak le thawhṭhannak ti bantuk thluachuah kha kan hmuh hrimhrim lai tiah mah kong kan rak theihka bantukin kan zum rih maw? Phungchimnak ah kan lung a tho rih maw asiloah kanmah duhnak tu dah biapi bik ah kan chiah? Jehovah min thianternak le cungnung bik a si langhternak cu kan caah a biapi tukmi a si rih maw? Cu bantuk biahalnak kong ṭha tein ruahnak nih Pathian ‘nawlbia kha kan ro siter zungzal’ awkah a kan bawmh lai.—Salm 119:111.

13. Kumzabu pakhatnak i Khrihfa hna nih zeicah a kong cheukhat kha an hngalhthiam lo? Tahchunhnak pe.

¹³ Jehovah nih atu ah a fianter rih lo caah ṭha tein kan hngalhthiam lomi a kong cheukhat Baibal ah a um. Jesuh nih lamkaltu pawl kha fahnak in buin thah ka si lai tiah atu le atu a chimh hna. (Matthai 12:40; 16:21 rel.) Asinain a chimduhmi kha an hngalthiam lo. Jesuh thihnak in a thawhṭhan hnu, a zultu pawl sin a langh i Khrih he aa tlaimi chimchungbia hngalhthiam awk a bawmh hna hnu lawngah a chimmi kha an hngalhthiam. (Luka 24:44-46; Lam. 1:3) Cun AD 33, Pentekos ni ah thiang thlarau an hmuh hnu lawngah zultu pawl nih Pathian Pennak cu vancung ah dirh a si lai ti kha an hngalhthiam.—Lam. 1:6-8.

14. Kumzabu 20nak a thawklei ah a nungmi unau pawl nih zei bantuk zohchunhawk ṭha dah an chiah?

¹⁴ Cu bantukin kumzabu 20nak a thawklei ah a hmaanmi Khrihfa hna nih “ni hmanung bik” caan chungah a cang dingmi he aa tlaiin a hmaan lomi ruahchannak an rak ngei. (2 Tim. 3:1) Tahchunhnak ah, unau cheukhat nih a rauhhlan ah van ah kan kai cang lai tiah 1914 ah an rak ruah nain a rak si lo. Mah tikah Baibal kha ṭha tein an hlathlai i khuazakip ah phungchim hmasa a si lai ti kha an hun hngalh. (Mar. 13:10) Cucaah  mah lio caan i phungchim rian hruaitu a rak simi J. F. Rutherford nih 1922, U.S.A., Ohio, Cedar Point ah tuahmi ramkomh civui ah aa pummi hna kha hitin a ti hna: “Zohhmanh u, Siangpahrang nih a uk cang! Nannih cu zapi hngalh in a rian a ṭuanmi nan si. Cucaah Siangpahrang le a Pennak kong kha thanh u, thanh u, thanh u.” Mah caan thawkin “Pennak kong Thawngṭha” chimnak cu Jehovah salle i an hmelchunh a hung si.—Matt. 4:23; 24:14.

15. Jehovah nih a miphun caah a tuahmi kong ruah cu zeicah a ṭhat?

¹⁵ Hlanlio le tuchan ah Jehovah nih a miphun caah a biakam khuaruahhar in a tlintermi kong ruah cu a ṭha, mah nih hmailei zongah a biakam a tlinter khawh timi kan zumhnak a fehter lai. Pathian biakam kong ruahnak nih kan lung a thawhter i a tling lai ti kan zumhnak a fehter.

16. Kan si khawh chungin Pathian rian kan ṭuanmi nih zei ṭhatnak dah a chuahter?

¹⁶ Jehovah cu a ṭhawngmi le rian a ṭuanmi Pathian a si. Salm caṭialtu nih “Pathian, ahohmanh nangmah tluk i a ṭhawngmi an um lo” tiah a ti. Cun “zeitluk in dah na lianhngan! Zeitluk in dah na ṭhawn!” tiah a ti chap. (Salm 89:8, 13) Jehovah cu rian a ṭuanmi Pathian a si caah kan si khawh chungin a rian kan ṭuanmi kha a duh i thluachuah a kan pek. A salle, nu he pa he, upa he mino he an dihlak in rian fakpi in an ṭuan i an tha a thut lo kha a hmuh. (Ptb. 31:27, NW) Pathian rian fakpi in kan ṭuanmi cu a kan Sertu kan i zohchunh a si. Kan lungthin dihlak in a rian kan ṭuanmi nih kanmah lawng si loin Jehovah zong a lawmhter.—Salm 62:12 rel.

17, 18. Jehovah lamhruainak kan zulhmi nih Jehovah kan i bochannak kha zeitindah a fehter? Tahchunhnak pe.

 ¹⁷ Kan zumhnak kan langhtermi nih Jehovah kan i bochannak kha zeitindah a fehter? Israel mi Biakammi Ram i an luh laiah a cangmi thil kha ruathmanh. Jehovah nih biakamnak kuang a putu tlangbawi pawl kha Jordan Tiva tan awkah nawl a pek hna. Asinain tiva an naih thluahmah tikah ṭhal ruah ruangah ti cu a ngan tuk i a ti luan a hrat tuk kha an hmuh. Israel mi nih zeidah an tuah? Tiva kam ah riahhmun khuar in ti a ṭum lai kha zarh tam nawn asiloah mahnak sau an hngak maw? An hngak lo, Jehovah kha an i bochan i a lamhruainak kha an zulh. Zeidah a cang? “Tlangbawi hna ke cu ti chungah aa hnei tikah cunglei in a rungmi ti kha an dir” tiah Baibal nih a ti. ‘Cun Israel mi vialte nih lei ro cung in an tan lioah tlangbawi hna cu lei ro cungah an dir.’ (Josh. 3:12-17) A ti luan a hrat tukmi tiva, a luan ti lomi an hmuh tikah Israel mi cu zeitluk in dah an i nuamh lai. Jehovah lamhruainak an zulh caah Jehovah an i bochannak cu a fek chin.

¹⁸ Jehovah nih tuchan a salle caah cu bantuk khuaruahhar thil a tuah ti lo ti cu a hmaan ko. Asinain kan zumhnak kan langhter tik le a lamhruainak kan zulh tikah thluachuah a kan pek ve. A thiang thlarau nih vawleicung pumpi ah Pennak kong kan chim khawh nakhnga ralṭhatnak a kan pek. Cun Jehovah i a hmasa bik tehte a simi Jesuh Khrih nih a zultu pawl kha phungchim rian nan ṭuan tikah kaan bawmh hna lai tiah bia a kamh hna. Hitin a ti hna: “Khuazakip ah va kal u law miphun vialte kha ka zultu ah va ser hna u; . . . nan sinah a zungzal in, caan dongh tiangin ka um lai.” (Matt. 28:19, 20) A ningzah a pangmi le phung a chim ngam lomi unau tampi nih lohmun ah mising sin phungchim khawh awkah Pathian thiang thlarau nih ralṭhatnak a kan pek tiah an chim.—Salm 119:46; 2 Korin 4:7 rel.

19. Pathian rian kha kan duh tlukin kan ṭuan khawh lo hmanhah zeidah kan zumh khawh?

¹⁹ Unau cheukhat cu an dam lo ca le an tar caah Pathian rian kha an duh tlukin an ṭuan kho lo. Asinain “zaangfahnak in a khatmi kan Pa, zeizong vialte ah a kan bawmtu Pathian” nih an sining a hngalhthiam kha an zumh khawh. (2 Kor. 1:3) Pathian nih kan ṭuan khawhmi te kha a sunsak. Cun kan khamhnak cu Khrih tlanhnak man kan zumhnak cungah a bik in aa hngat ti kha kan i cinken awk a si.—Heb. 10:39.

20, 21. Jehovah kan i bochan kha zeitindah kan langhter khawh?

²⁰ Biaknak timi ah kan caan, kan thazaang le kan thilri kha Pathian rian caah kan si khawh chungin hman aa tel. Phungchim rian kha kan si khawh chungin ṭuan kan duh. (2 Tim. 4:5) Midang kha ‘biatak an hngalh’ khawh nakhnga lunglawm tein kan bawmh hna. (1 Tim. 2:4) Jehovah upatnak le thangṭhatnak nih thlaraulei ah a kan rumter ti cu a fiang ko. (Ptb. 10:22) Mah nih zei bantuk thil kan ton hmanhah Sertu kha i bochan awkah a kan bawmh.—Rom 8:35-39.

²¹ Kan rak i ruah cang bantukin lamhruainak hmuh awkah Jehovah kan i bochan khawh nakhnga kan i zuam a hau. Cucaah thlacamnak in naa bochannak kha fehter. Jehovah nih hlanah a biakam kha zeitindah a tlinter i hmailei zongah zeitindah a tlinter lai ti kha ruat. Cun biaknak he aa tlaimi thil tuahnak in Jehovah naa bochannak kha fehter. Jehovah nawlbia cu a zungzal in a hmun lai ti kha philhhlah. Mah kha na zulh ahcun a zungzal in na nung kho lai.