1, 2. Jehovah nih zeicah tuukhal he aa tahchunh?

JEHOVAH nih amahle amah kha tuukhal he aa tahchunh. (Ezek. 34:11-14) Mah nih Jehovah cu zei bantuk Pathian dah a si kha hngalhthiam awkah a kan bawmh. Dawtnak a ngeimi tuukhal nih tuu pawl an nun khawh nakhnga rian ka ngei tiah aa ruat. Rawl le ti a tamnak hmun ah a hruai hna i a chuakka tete kha a cawi hna. (Salm 23:1, 2; Isa. 40:11) Chun he zan he a zohkhenh hna i sahrang hna sinin a huhphenh hna. (1 Sam. 17:34, 35; Luka 2:8) Lam a tlaumi tuu kha a kawl hna i hma a pumi kha a thlop hna.—Ezek. 34:16.

² Hlanah Pathian salle tam deuh cu tuukhal le lothlo an si. Cucaah Jehovah nih zeicah tuukhal he aa tahchunh ti kha an hngalhthiam. Tuu cu an ngan a dam nakhnga le an him nakhnga ṭha tein zohkhenh an herh ti kha an hngalh. Cu bantukin minung zong Jehovah lamhruainak le zohkhenhnak kan herh ve. (Mar. 6:34) Jehovah lamhruainak le zohkhenhnak a um lo ahcun mi cu harnak an tong lai. Annih cu a ṭha le ṭhalo an hngal lo i a huhphenh khotu hna ahohmanh an um lo. “Khaltu a ngei lomi tuu” bantuk an si. (1 Si. 22:17) Asinain Jehovah nih a miphun tu cu an herhmi vialte a pek hna.

3. Hi capar ah zei kong dah kan i ruah lai?

³ Jehovah cu tuukhal he zeitindah aa lawh kha kannih zong nih kan hngalhthiam ve. Tuchan ah a miphun ṭha tein a zohkhenhmi hna kha kan hmuh. Jehovah nih zeitindah lam a kan hruai i a kan zohkhenh ti kha atu kan i ruah lai. Cun Jehovah lamhruainak le zohkhenhnak in ṭhatnak hmuh awkah zeidah kan tuah awk a si ti zong kan i ruah lai.

4. Jesuh nih Jehovah tuu kha zeitindah a zohkhenh hna?

⁴ Jehovah nih Khrihfabu Lu si awkah Jesuh kha rian a pek. (Efe. 1:22, 23) “Tuukhal ṭha,” Jesuh cu a Pa he an i lo. Jesuh nih tuu kha a dawt hna i a zohkhenh hna. An caah a nunnak hmanh a pek. (Johan 10:11, 15) Tlanhnak man cu mi vialte caah a sunglawi tukmi laksawng a si. (Matt. 20:28) Jehovah tinhmi cu Jesuh a zummi vialte ‘thih loin zungzal nunnak hmuh’ ding kha a si.—Johan 3:16.

5, 6. (a) Jesuh nih a tuu pawl zohkhenh awkah ahote dah rian a pek hna? Jesuh zohkhenhnak in ṭhatnak hmuh awkah tuu nih zeidah tuah a herh? (b) Khrihfa upa nawl kan ngaihnak a biapi bikmi a ruang cu zeidah a si?

⁵ Tuu nih Jesuh Khrih cu an tuukhal a si kha zeitindah an langhter? “Ka tuu nih cun ka aw kha an ngaih, annih kha ka hngalh hna i an ka zulh” tiah Jesuh nih a ti. (Johan 10:27) Tuu nih Tuukhal Ṭha lamhruainak kha an zulh zungzalnak thawngin a aw an ngaih. Mah ah amah bawmh awkah rian a pekmi tuukhal pawl nawlngaih zong aa tel. Kumzabu pakhatnak ah Jesuh nih lamkaltu le zultu pawl kha a hnu a zulmi hna khalh awkah rian a pek hna. A “tuufa tete” cawnpiak awk le rawl pek awkah a fial hna. (Johan 21:15-17 rel; Matt. 28:20) Thawngṭha an chim thluahmah tikah Khrih zultu an hung tam chin. Cucaah Jesuh nih Khrihfabu kha ṭha tein zohkhenh awkah hmuhtonnak a ngeimi tuukhal pawl kha rian a pek hna.—Efe. 4:11, 12.

⁶ A hnuah Paul nih Efesa Khrihfa upa hna kha hitin a ti hna: ‘Pathian Khrihfabu tuukhal si awkah thiang thlarau nih hruaitu in rian aan pek hna.’ (Lam. 20:28, NW) Tuchan Khrihfa upa hna zong thiang thlarau in rian pekmi an si ve. Zeicah cutin kan chim khawh? Thiang thlarau lamhruainak in ṭialmi, Baibal chung i tlinh a herhmi sining cungah hrambunh in rian pek an si caah a si. Cucaah Khrihfa upa nawl kan ngaih tikah a lianngan bikmi Tuukhal pahnih a simi, Jehovah le Jesuh kan upat hna a si. (Luka 10:16) Mah cu Khrihfa upa nawl kan ngaihnak a biapi bikmi a ruang a si. Asinain an lamhruainak zulh awk a sinak a ruang dang a um rih.

7. Jehovah he nan i pehtlaihnak a feh zungzal nakhnga Khrihfa upa nih zeitindah an in bawmh?

⁷ Khrihfa upa nih unau pawl tha an pekmi hna le lam an hruaimi hna cu Baibal ah hram aa bunhmi a si zungzal. Khrihfa upa nih unau pawl kha zeitin nun ding a si tiin ri an khiahpiak hna lo. (2 Kor. 1:24) Mah canah Baibal phunglam cung hrambunh in anmah tein biakhiahnak tuah awkah an bawmh hna. Cutin an tuahmi nih Khrihfabu ah lungrualnak le daihnak a umter. (1 Kor. 14:33, 40) Khrihfa upa nih “i din loin nannih kha an in zohkhenh hna” tiah Baibal nih a ti. Mah cu Khrihfa upa nih unau pakhat cio kha Jehovah he naih tein um awkah an bawmh hna tinak a si. A ṭhalomi biakhiahnak a tuahmi asiloah a tuah hnikmi unau kha an bawmh colh hna. (Gal. 6:1, 2; Judas 22) Cucaah ‘hruaitu pawl an bia kha kan ngaih’ awk a si.—Hebru 13:17 rel.

8. Khrihfa upa nih Khrihfabu kha zeitindah an kilven?

⁸ Tuukhal ṭha a simi lamkaltu Paul nih Kolose khua i unau hna kha hitin ralrin a pek hna: “Khrih chungin si loin, van le vawlei uktu thlarau hna sinin le minung nih pakhat le pakhat an i cawnpiak chin lengmangmi chungin a chuakmi  minung fimnak, santlaihnak zeihmanh a ngei lomi fimnak, hlennak menmen a simi cu hmangin ahohmanh nih sal ah in ser hna hlah seh.” (Kol. 2:8) Mah bia nih Khrihfa upa pawl lamhruainak zulh awk a sinak a ruang dang kha a kan hngalhter. Khrihfa upa nih unau pawl kha Jehovah he a hlatter khomi hna sinin an huhphenh hna. “Nal profet” le “cawnpiaktu hmaanlo” hna nih thazaang a dermi Khrihfa pawl kha Jehovah nawl ngaih lo awkah an lem hna lai tiah lamkaltu Piter nih a rak ti. (2 Pit. 2:1, 14) Tuchan Khrihfa upa zong nih a herh tikah cu bantuk ralrin peknak an chim a hau. Khrihfa upa cu hmuhtonnak a ngeimi mifim an si. Annih cu Baibal ṭha tein a hngalthiammi le Baibal hmangin biatak cawnpiak a thiammi an si caah Khrihfa upa rian pek an si. (1 Tim. 3:2; Titas 1:9) Thlaraulei patling an si, a tlarimi an si i Baibal hrambunhmi fimnak an ngeih caah unau pawl kha a ṭhami lamhruainak an pek khawh hna.

9. Jesuh nih tuchan Khrihfabu kha zeitindah a cawm i lam a hruai?

⁹ Jehovah nih vawlei pumpi i unau pawl cawnpiak awk le lamhruai awkah a bupi kha a hman. Bupi chuahmi cauk in Baibal cawnpiaknak tampi kan hmuh. A caan ah bupi nih Khrihfa upa zong kha lamhruainak an pek hna. Mah kha cakuat in asiloah khualtlawng rianṭuantu  sinin an hmuh. Cuticun tuu nih a fiangmi lamhruainak an hmuh.

10. Unau pakhat nih Khrihfabu a kaltak tikah tuukhal ṭha cu zei rian dah a ngeih?

¹⁰ Tuukhal ṭha cu tuu pawl huhphenh awk le zohkhenh awkah rian a ngei. Khrihfa upa cu a zumhnak a dermi asiloah sualnak ngan a tuahmi hna kong ah a hleiin an lungre a thei. (Jeim 5:14, 15 rel.) Unau cheukhat cu Khrihfabu he an i hlat i Pathian kha an bia ti lo. Anmah bawmh awkah tuukhal ṭha nih zeidah a tuah lai? A si khawh chungin a kawl hna lai i Khrihfabu ah kir ṭhan awkah tha a pek hna lai. Jesuh nih hitin a ti: “Vancung khua i a ummi nan Pa nih, hi ngakchia tete pakhatte hmanh hi tlauter a duh hna lo.”—Matt. 18:12-14.

11. Mi cheukhat cu Khrihfa upa bia ngaih kha zeicah an i harh?

¹¹ Jehovah le Jesuh cu a tlingmi Tuukhal an si. Khrihfabu zohkhenh awkah an hmanmi, minung tuukhal tu cu mitlinglo an si. Cucaah an bia ngaih awkah unau cheukhat cu an i harh ko lai. Hitin an ruat men lai: ‘Khrihfa upa cu kanmah bantukin mitlinglo an si. Zeicah an cawnpiaknak cu kan ngaih lai?’ Khrihfa upa cu mitlinglo an si ti cu a hmaan ko. Asinain an tlinlonak le an palhnak kha biapi ah kan chiah awk a si lo.

12, 13. (a) Hlanah Pathian rian pekmi hna nih zei sualnak dah an tuah? (b) Jehovah nih rianngeimi pa pawl i an sualnak kha zeicah Baibal ah a ṭialter hna?

¹² Hlanah Jehovah nih a miphun lamhruai awkah a hmanmi pa pawl i an palhnak kha Baibal nih fiang tein a chim. Tahchunhnak ah, David cu Israel siangpahrang si awkah chiti thuhmi a si ko nain a hnuah Pathian duh lomi thil a tuah. Va a ngei ciami nu he an sual i a vapa kha a thah. (2 Sam. 12:7-9) Lamkaltu Piter kong zong hi ruathmanh. Khrihfabu ah rian nganpipi a ngeimi a si nain sualnak ngan a rak tuah ve. (Matt. 16:18, 19; Johan 13:38; 18:27; Gal. 2:11-14) Jesuh dah ti lo cu Adam le Evi thawkin a tlingmi ahohmanh kan um lo.

¹³ Jehovah nih rian a pekmi a salle pawl an sualnak kha zeicah Baibal ah a ṭialter hna? A ruang pakhat cu a miphun pawl lamhruai awkah a tlinglomi pa pawl a hman khawh hna kha langhter awkah a si. Cutin a hman taktak zungzal hna. Cucaah tuchan Khrihfa upa i an tlinlonak ruangah phunzai le an nawlngeihnak zeirel loin kan um awk a si lo. An nawl ngaih awk le upat awkah Jehovah nih aa ruahchan.—Exodus 16:2, 8 rel.

14, 15. Hlanah Jehovah nih a miphun pawl lamhruainak a pek hna ningin zeidah kan cawn khawh?

¹⁴ Khrihfa upa nawl ngaih cu a biapi tukmi a si. Zeicah? Hlanah Jehovah nih harnak caan chungah a miphun pawl zeitindah lamhruainak a pek hna ti kha ruathmanh. Tahchunhnak ah, Israel mi Izipt ram in an chuah tikah Pathian nih a biapimi lamhruainak pek awkah Moses le Aaron kha a hman hna. Israel mi cu rai phun hranak in an luat nakhnga lamhruainak an zulh a hau. A hleikhunmi rawl ei awk, tuu thah awk le a thi tlawmpal kha innka tung le innka ba ah nalh awkah lamhruainak an hmu. Pathian nih Israel mi kha dairek in a chim hna maw? A chim hna lo. Moses sinin lamhruainak a hmumi upa pawl bia kha an ngaih a hau. (Ex. 12:1-7, 21-23, 29) Cuticun Jehovah nih a miphun pawl lamhruai awkah Moses le upa pawl kha a hman hna. Tuchan ah Khrihfa upa pawl kha a hman hna.

 ¹⁵ Jehovah nih a miphun pawl lamhruai awkah minung asiloah vancungmi a hmanmi hna a dang kong tampi zong kha Baibal ah na hmuh ko lai. Cu bantuk caan ah mah lamhruainak nih an nunnak a rak khamh hna. Mah thil sining kip ah Jehovah nih amah aiawh in bia chim awk le harnak caan ah a miphun nih an tuah awk a simi chimh awkah midang kha a hman hna. Armageddon zongah Jehovah nih cutin a tuah lai tiah kan zumh khawh. Tuchan ah Jehovah asiloah a bupi aiawh in rian a ṭuanmi Khrihfa upa nih an hmuhmi nawlngeihnak leng in tuah lo awkah an i ralrin a hau.

16. Zei “aw” dah kan ngaih a herh?

¹⁶ Jehovah miphun cu “tuukhal pakhat” a simi Jesuh Khrih tangah “tuurun runkhat” an si. (Johan 10:16) Jesuh nih a zultu hna sinah “a zungzal in, caan dongh tiangin ka um lai” tiah a ti. (Matt. 28:20) Jesuh cu vancung ah Siangpahrang a si cang i Satan vawlei a hrawh hlanah a cang dingmi thil vialte kha a uk dih. Pathian bupi ah lungrual tein le him tein zeitindah kan um khawh lai? Baibal nih “‘Lam cu hika leiah hin a si. Lam kha zul u,’ tiah nan hnulei in a aw kha nan theih lai” tiah a ti. Mah “aw” ah Baibal in Jehovah nih a kan cawnpiakmi le amah le Jesuh nih an thimmi tuukhal hna sinin an kan cawnpiakmi aa tel.—Isaiah 30:21; Biathlam 3:22 rel.

17, 18. (a) Pathian miphun cu zei ṭihnungmi thil dah an ton? Zeidah kan zumh khawh? (b) A hnu capar ah zei kong dah kan i ruah lai?

¹⁷ Baibal nih Satan cu “seh awk kawl ah, chiandeih bangin a vak cuahmah ko” tiah a ti. (1 Pit. 5:8) Satan nih a paw a ṭammi sahrang bantukin a tha a dermi asiloah tuurun he aa ṭhenmi tuu kha seh awkah a bawh hna. Cucaah Khrihfabu le tuukhal le hruaitu pawl he naih tein kan um peng awk a si. (1 Pit. 2:25) Biathlam 7:17 ah harnak nganpi in a luatmi hna kong kan hmuh. Jesuh cu “an tuukhal a si lai i nunnak tiput cerh kam ah a kalpi hna lai. Cun Pathian nih an mitthli vialte kha a hnawhpiak dih hna lai,” tiah a ti. Mah cu a ṭha tukmi biakam a si.

¹⁸ Khrihfabu khalh ding timi Khrihfa upa rian cu a biapi tukmi a si. Khrihfa upa nih Jesuh tuu kha zeitindah ṭha tein an pehtlaih khawh hna lai? Mah kong kha a hnu capar ah kan i ruah te lai.