1, 2. (a) A caan ah thil pakhatkhat kha zeicah kan hmuh khawh lo? (b) Pathian Pennak he aa tlaiin zeidah kan hngalh?

THIL sining pakhat a hmuṭimi hna nih an i cinkenmi aa lawh cio lo kha na hmuh men lai. Cu bantukin mi pakhat cu siibawi nih a zawtnak he aa tlaiin a chimhmi kha a dikthliar in aa cinken theng lai lo. Asiloah a tawh asilole a mithmaan kha a hmai i a um ko buin a hmu men lai lo. Zeicah cutin a si? Hlathlaitu hna nih caan caankhat ah thil pakhatnak tam tuah kan i zuam tikah cutin a si kho tiah an ti. Kan thluak nih voikhat ah thil pakhat lawng ṭha tein lungthin a pek khawh ti cu a fiang.

² Tuchan mi tampi zong vawlei thil sining kha an hmuthiam lo. 1914 thawkin vawlei thil sining cu aa thleng ti kha an hna a tla ko nain a sullam kha cu an hngal lo. Kannih Baibal siangngakchia nih cun van ah Jesuh Siangpahrang a si kum, 1914 in Pathian Pennak a tlung cang ti kha kan hngalh. Asinain “Na Pennak cu rung tlung ko seh, Vancung khua ah na duhnak an tuah bangin Vawleicung ah hin tuah si ve ko seh” timi kan thlacamnak cu tling tein leh kan si rih lo. (Matt. 6:10) Hi vawlei ṭhalo hrawh a si tikah tling tein leh kan si  te lai. Mah tik lawngah vancung bantukin vawlei ah Pathian duhnak tuah a si lai.

3. Baibal kan hlathlai caah zeidah kan hngalh?

³ Baibal kan hlathlai zungzal caah atu ah chimchungbia pawl a tlin kha kan hngalh. Mi tam deuh he cun kan i dang tuk. Annih cu an rian a tam tuk caah 1914 ah Khrih nih a uk cang ti le a rauhhlan ah hi vawlei ṭhalo a hrawh cang lai ti a langhtermi thil kha an hmu kho lo. Mah biahalnak hna hi ruathmanh: Jehovah Tehte na sinak a sau cang ahcun hi vawlei donghnak a nai tuk cang ti le mah kha vawlei thil sining nih a langhter ti kha na zum rih maw? Jehovah Tehte na sinak a sau rih lo hmanhah biapi ah na chiahmi cu zeidah a si? Na bialehnak cu zei a si hmanhah a rauhhlan ah vawleicung ah Pathian duhnak tuah a si cang lai ti zumh khawh a sinak a ruang pathum i ruah u sih.

4, 5. (a) 1914 thawkin Jesuh nih zeidah a tuah? (A hramthawknak hmanthlak zoh.) (b) Jesuh hnuah a rami rang aa citmi pathum nih zeidah an langhter? Chimchungbia cu zeitindah a tlin?

⁴ 1914 ah Jesuh Khrih cu vancung bawi luchin pek a si, mah cu Pathian Pennak Siangpahrang a hung si tinak a si. Biathlam dal 6 ah aa ṭialmi chimchungbia ah Jesuh kha rang raang aa citmi in a langhter. Siangpahrang a sile cangka Satan vawlei ṭhalo doh awkah aa thawh colh. (Biathlam 6:1, 2 rel.) Pathian Pennak aa thawkle cangka vawlei ah khulrang in ṭhatlonak a karh lai tiah chimchung a si. Raldohnak, mangṭam, zawtnak le thihnak a chuahter khomi a dang thil hna cu hlan nakin a tam deuh lai. Mah harnak hna kha Jesuh Khrih hnuah a rami rang aa citmi pathum nih an langhter.—Biat. 6:3-8.

⁵ Rang sen kha “vawleicung i ral thawhternak ṭhawnnak kha an pek” tiah chimchungbia ah kan hmuh. Ram tampi nih rian ṭuanṭi awk le daihnak um awkah biakamnak an ser buin raltuknak a um. Vawlei Ralpi Inak cu vawleicung i daihnak a hrawktu raltuknak tampi lak i a pakhatnak lawng a si. 1914 hnu in chawlehnak le fimthiamnak leiah a ṭhangcho ko nain mangṭam hi vawlei daihnak a tlerhkhonhtu a si rih ko. Zawtnak, leiser ral le a dang thil ṭihnung hna nih kum fatin mi nuai tampi a thah hna. Mah thil hna cu hlan nakin ṭih a nung chin, a tam chin i mi tam chin lengmang kha a thah hna. Mah cu zei sullam dah a si kha na hngal maw?

6. Ahote nih dah Baibal chimchungbia a tlin laimi kha an hngah, a tlin tikah zeidah an tuah?

⁶ Vawlei Ralpi Inak le Spain tlangrai ruangah mi tampi cu an lung a vaivuan. Asinain chiti thuhmi Khrihfa hna nih 1914 ah Jentail mi hna Caan asiloah ‘miphun dang hna caan’ a dih laimi kha lungtho tein an hngak. (Luka 21:24) Chiti thuhmi hna nih Baibal chimchungbia zeitindah a tlin lai ti kha fiang tein an hngal lo nain 1914 ah Pathian Pennak he aa tlaiin a biapimi thil a cang lai ti kha an hngalh. Chimchungbia a tlinmi an hngalhle cangka Pathian uknak aa thawk cang tiah mi kha ralṭha tein an chimh hna. Pennak kong a chimmi tampi cu fakpi in hrem an si. Mah zong cu Baibal chimchungbia a tlinnak a si ve. Mah caan thawkin Pennak a ralchanhtu hna nih upadi, hremnak, thong thlaknak le thahnak tiang kha hmangin phungchim rian ngolter awkah kum tampi chung an i zuam.—Salm 94:20; Biat. 12:15.

7. Tuchan vawlei ah a cangmi thil sining a sullam kha zeicah mi tam deuh nih an hngalh lo?

⁷ Vancung ah Pathian Pennak nih a uk  cang ti a langhtermi thil tampi a um ko nain mi nih mah kha zeicah an hmuh lo? Pathian miphun nih kum tampi chung an chim bantukin vawlei thil sining hna cu Baibal chimchungbia a tlinnak a si ti kha zeicah an hngalh lo? Hmuh an duhmi lawng an hmuh caah maw a si? (2 Kor. 5:7) Nifa an nunnak caah an rian a tam tuk ruangah maw Pathian nih a tuahmi kha an hmuh khawh lo? (Matt. 24:37-39) Satan vawlei ruahnak le tinhmi ruangah maw an lung a vaivuanh? (2 Kor. 4:4) Pathian Pennak nih a tuahmi kan hngalhthiam khawh nakhnga zumhnak le kan mit nih a hmuh khawhmi lengin hmuhthiam a hau. Kannih cu a cangmi thil sining taktak kha kan hmuh khawh caah kan i nuam tuk.

8-10. (a) 2 Timote 3:1-5 cu zeitindah a tlin? (b) Ṭhatlonak a karh chin tiah zeicah kan chim khawh?

⁸ Pathian Pennak nih a rauhhlan ah vawlei a uk cang lai ti kan hngalh khawhnak a ruang a pahnihnak cu vawlei ah ṭhatlonak a karh chin lengmang caah a si. 2 Timote 3:1-5 i chimchungbia a tlinnak hi kum zakhat dengmang a si cang. Mah cacang ah aa ṭialmi ziaza hna cu vawleicung hmun kip ah a karh. Cutin a si taktak kha na hmu maw? Tahchunhnak cheukhat i ruah u sih.—2 Timote 3:1, 13 rel.

⁹ 1940 hnu asiloah 1950 hnuah mi a lautermi thil le tuchan rianṭuannak, nuamhsaihnak, lentecelhnak le hrukaih ning kha tahchunh hmanh. Puarhran tuknak le ziaza rawhral tuknak hi khuazakip ah hmuh khawh a si. Mi nih an puarhrannak, an ziaza le an tuahsernak ṭhalo in mi kha lauter an i zuam. 1950 hnu i a ṭhalo tiah an rak ruahmi TV program hna cu atu ah cun chungkhar nuamhsaihnak caah a ṭhami in hmuh a si cang. Nulenu, palepa sualnak a tuahmi hna cu nuamhsaihnak le umtuning cungah huham an ngeih tuk le an nunning zapi hmaiah an hlorhmi kha mi tampi nih an hmuh. Cu bantuk thil kong ah  Pathian hmuhning kan hngalh caah kan i lawm tuk.—Judas 14, 15 rel.

¹⁰ Hlan i doh a hmangmi mino pawl tuahsernak le tuchan mino pawl tuahsernak zong kha tahchunh hmanh. Tahchunhnak ah, 1950 hnuah nulepa cu an fale kuak an zuk, zu an din asiloah aa dawhcah loin lam an hmanmi kong ah an lungre a thei. Tuchan ah cun mi a lautermi hi bantuk thawngpang hi kan theih lengmang: Kum 15 a simi siangngakchia pa nih a khaan hawi pawl kha meithal in a kah hna i 2 an thi, 13 hma an pu. Zu a rimi kum hra fai a simi hna nih kum kua a simi nute kha puarhrang ngaiin an thah i a pa le a chungkhat pakhat kha an velh hna. Asia ram pakhat ah kum hra chungah tuahmi zaangennak i a cheu cu mino pawl ruangah a si tiah thawng pakhat nih a chim. Thil sining cu a chia chin lengmang ti kha aho tal nih an al kho lai maw?

11. Thil sining a chiat chin lengmangmi kha mi tampi nih zeicah an hngalh lo?

¹¹ Lamkaltu Piter nih a chimmi bia hi a hmaan taktak: “Caan donghnak caan ah cun, an pumsa duhnak nih a ukmi hna kha an hung chuak lai. Nannih cu an in nihsawh hna lai i ‘“Ka ra ṭhan lai,” tiah bia aa kam a si lo mei? Atu khuazei ah dah a um kun? Kan pupa hna cu an thi diam cang, sihmanhsehlaw thil cu vawlei ser ri in a si bantukin pei a si peng ko hi,’ an ti lai.” (2 Pit. 3:3, 4) Zeicah mi nih cutin an ti? Thil pakhat kha kan hmuh lengmang tikah biapi ah kan chia deuhdeuh lomi a lo. Kan hawikom pakhat a tuahsernak ruahlopi in aa thlen ahcun kan lau tuk men lai. Asinain caan saupi chungah mi tampi i an tuahsernak le an ziaza duhsah duhsah in aa thlen ahcun kan hngal men lai lo. Cu bantuk thlennak cu ṭih a nung tuk.

12, 13. (a) Vawlei thil sining ruangah zeicah kan lung a dongh awk a si lo? (b) “Harnak caan” a simi hi donghnak caan ah inkhawhnak ngeih awkah zeinihdah a kan bawmh lai?

¹² Lamkaltu Paul nih ni hmanung bik caan cu “harnak caan” a si lai tiah ralrin a kan pek. (2 Tim. 3:1) Asinain mah ruangah vawlei in kan i thuh a hau lo. Kan ton khawhmi zei bantuk lungretheihnak le ṭihnak paoh kan tei khawh ko. Jehovah, a thiang thlarau le unau pawl bawmhnak thawngin zumhfek tein kan um kho. Pathian nih “thilti khawhnak ṭhawnnak” a kan pek lai.—2 Kor. 4:7-10.

¹³ Paul nih donghnak caan kong chimchungbia ah “philh hlah” timi biafang a rak hman. Mah bia nih a chimchungmi cu a tling taktak lai ti a langhter. Jehovah nih donghnak a ratter hlan tiang hi vawlei cu a ṭhalo chin lengmang lai ti kha kan hngalh. A hmaan le hmaan lo kong i phunglam a ṭumchuk tikah bu asiloah miphun an i ṭhencheu ti kha vawlei tuanbia zoh tikah kan hngalh. Asinain vawlei tuanbia ah a hmaan le hmaan lo kong i phunglam hi atu tlukin a ṭumchuk bal lo. Mah a sullam kha mi tampi nih zei ah an rel lo nain kannih tu cu 1914 thawkin a cangmi thil nih a rauhhlan ah Pathian Pennak nih ṭhatlonak vialte a hrawh cang lai ti kha a kan hngalhter awk a si.

14-16. A rauhhlan ah Pathian Pennak a “tlung” cang lai ti zumh khawh a sinak a pathumnak a ruang cu zeidah a si?

¹⁴ Donghnak caan a nai cang ti zumh khawh a sinak a ruang a pathumnak cu Pathian miphun hna tuanbia hi a si. Tahchunhnak ah, vancung ah Pathian Pennak dirh a si hlanin zumhfekmi chiti thuhmi phu pakhat cu Pathian rian an ṭuan cang. 1914 ah an i ruahchanmi ningin  thil a si lo tikah zeidah an tuah? An lak i tam deuh cu Jehovah cungah zumhfek tein an um i harnak le hremnak kha an inkhawh. Kum tampi chungah mah chiti thuhmi hna lak i tam deuh cu an thih tiang zumhfek tein an um.

¹⁵ Satan vawlei donghnak he aa tlaimi chimchungbia ah Jesuh nih hitin a ti: ‘Hi thil vialte a tlin dih hlanah atu chanmi hna hi an thi dih lai lo.’ (Matt. 24:33-35, NW) Jesuh nih ‘atu chanmi hna’ a ti tikah chiti thuhmi Khrihfa phu pahnih kha a chimduhmi a si ti kan hngalh. A hmasa phu cu 1914 ah a nungmi an si i mah kum ah Khrih Siangpahrang a hung si ti kha an hngalh. Mah phu ah aa telmi hna cu 1914 ah a nungmi an si lawng si loin mah kum asiloah mah hlan deuh ah thiang thlarau in chiti thuhmi zong an si.—Rom 8:14-17.

¹⁶ ‘Atu chanmi hna’ timi i a pahnihnak phu ah aa telmi hna cu a hmasa phu chungah aa telmi cheukhat an nun rih lioah a nung vemi an si lengah mah lioah thiang thlarau in chiti thuhmi zong an si. Cucaah tuchan chiti thuhmi hna cu an dihlak in Jesuh chimmi ‘atu chanmi hna’ lakah an i tel lo. Atu ah a pahnihnak phu ah aa telmi hna cu an tar thluahmah cang. Asinain Matthai 24:34 i Jesuh bia nih harnak nganpi aa thawkmi an hmuh hlanah ‘atu chanmi hna’ lak i cheukhat cu ‘an thi lai lo’ ti kha a kan zumhter. Mah nih a rauhhlan ah Pathian Pennak i Siangpahrang nih ṭhatlonak a hrawh lai i dinnak a umnak vawlei thar a ratter lai ti a kan zumhter chin.—2 Pit. 3:13.

17. Hi capar ah kan i ruahmi langhtertu thil pathum in zeidah kan hngalh khawh?

¹⁷ Hi capar ah kan i ruahmi langhtertu thil pathum in zeidah kan hngalh khawh? Jesuh nih ralrin a kan pek bantukin donghnak a rat lai ni le suimilam kha kan hngal lo. (Matt. 24:36; 25:13) Asinain Paul nih a chim bantukin donghnak a rat lai “caan” tu cu kan hngalh. (Rom 13:11 rel.) Atu ah mah caan ah kan nung cang. Baibal chimchungbia le Jehovah Pathian le Jesuh Khrih tuahmi kha ṭha tein kan ruah ahcun hi vawlei ṭhalo donghnak a nai cang ti a langhtermi thil hna kha kan hmuh khawh lai.

18. Jesuh Khrih kha Siangpahrang in a cohlang duh lomi hna nih zeidah an ton lai?

¹⁸ Rang raang aa citmi Jesuh Khrih i a nawlngeihnak a cohlang duh lomi hna nih a rauhhlan ah kan palh ti kha an i hngalh cang lai. An cungah a tlung dingmi dantatnak in kan luat kho lai lo ti kha an hngalh lai. Mah tikah ṭihnak in an aihram lai i “aho nih dah a celh lai?” tiah an ti lai. (Biat. 6:15-17) Mah biahalnak i a phi kha Biathlam dal 7 ah kan hmuh khawh. Vawlei ah a taang rihmi chiti thuhmi hna le “mibu nganpi” cu Pathian mithmai ṭha an hmuh caah “an dir” kho lai. Mah hnuah tuudang ah aa telmi “mibu nganpi” cu harnak nganpi in an luat lai i vawlei thar ah an lut lai.—Biat. 7:9, 13-15.

19. Donghnak caan a nai cang ti a zummi pakhat in zeidah hmuh lai naa ngaih?

¹⁹ Kan chan ah a tlingmi Baibal chimchungbia hna kha ṭha tein kan ruah ahcun Satan vawlei ruangah kan lung a vaivuan lai lo. Vawlei thil sining a sullam hmu kho loin kan um lai lo. A dingmi raltuknak, Armageddon ah Khrih nih teinak tling a hmuh cang lai i hi vawlei ṭhalo hi a hrawh cang lai. (Biat. 19:11, 19-21) Mah hnuah zeitlukin dah kan i nuamh lai khi na mitthlam ah cuanter hmanh.—Biat. 20:1-3, 6; 21:3, 4.