Zarefath Khua i Nuhmeinu cu a Zumhnak ruangah Thluachuah a Hmu
A SI a fakmi nuhmeinu nih a fapa ngeihchunhte kha a kuh. A hmuhmi thil kha a zum kho lo. Mah hlan deuhte ah a fapa i nunnak a ngei lomi a pum kha a rak pom. Atu ah a thoṭhanmi a fapa kha a zoh i a nihmi a hmuh tikah aa nuam tuk. An khual pa nih “zohhmanh, na fapa a nung hih” tiah a ti.
Lungthawh awk ngai a simi mah thawhṭhannak cu a luancia kum 3,000 hrawngah a rak cangmi a si. Mah kong kha 1 Siangpahrang dal 17 ah na rel khawh. An khual pa cu Pathian profet Elijah a si. Inn-ngeitu nu tah ahodah a si? Zarefath khua ah a ummi nuhmeinu a si i a min cu kan hngal lo. A fapa a thawhṭhanmi cu a nunnak i a cangmi thil lakah a zumhnak a fehter bikmi a si. A kong tam deuh in kan rel tikah a biapi tukmi thil cheukhat kan hngalh lai.
Elijah nih Zumhnak a Ngeimi Nuhmeinu a Hmuh
Jehovah nih Siangpahrang ṭhalo Ahab chan ah Israel ram ah saupi ruah surter lo awkah bia a khiah. Khuakhen caan aa thawk tikah Pathian nih Elijah kha Ahab sinin a thuh i khuaruahhar a simi lam in a cawm, langak hmangin rawl le sa a pek. Mah hnuah Jehovah nih Elijah kha hitin a ti: “Tho law, Sidon ram khua a simi Zarefath ah va kal law, khika ah va um. Zohhmanh, khika ah khin nangmah cawm awkah nuhmeinu pakhat nawl ka pek cang.”—1 Si. 17:1-9.
Elijah cu Zarefath khua a phanh tikah thinghreu a rak khawmmi a si a fakmi nuhmeinu kha a hmuh. Mah minu cu profet a cawm hngami a si maw? Amah hmanh a si a fak tukmi a si i zeitindah a cawm khawh lai? Elijah cu a lung a hring ko nain mah minu kha a va chawnh. Hitin a ti: “Thawl in din awk ti tlawmte in rak ka put tuah.” Ti a lak lioah Elijah nih “na kut in changreu tlang khat in rak ka put” tiah a ti chap. (1 Si. 17:10, 11) Nuhmeinu nih mah khual pa kha ti pek ding cu aa harh lo nain changreu pek ding tu cu aa harh ngai.
Hitin a leh: “BAWIPA, na Pathian a nun bangin, rawh ciami zeihmanh ka ngei lo, um chungah changvut pei khat lawng ka ngei i thawl chungah chiti tlawmte lawng ka ngei; cun atu hi ka tlun in mah cucu keimah le ka fapa ca i chuannak ding caah thinghreu pahnih thumte ka khawm hna; kan ei dih cun kan thi ko lai.” (1 Si. 17:12) Mah an biaruahnak in zeidah kan hngalh khawh?
Nuhmeinu nih Elijah cu Pathian a biami Israel mi a si kha a hngalh. Mah kha “BAWIPA, na Pathian a nun bangin” tiah a timi bia in kan hngalh khawh. Anih cu Israel Pathian kong tlawmpal a hngalmi a si men lai nain a biami cu a si lo. Zeicatiah Jehovah kha “ka Pathian” tiah a ti lo. Anih cu Sidon ram, Foinisia khua pakhat a simi Zarefath ah a ummi a si. Mah khua ah Baal a biami tampi um dawh an si. Asinain Jehovah nih nuhmeinu lungthin chungah thilṭha pakhatkhat a hmuh.
Zarefath khua i a si a fakmi nuhmeinu cu siasal a biami hna lakah a ummi a si nain Jehovah a zumh kha a langhter. Cucaah Jehovah nih amah le profet Elijah bawmh awkah Elijah kha a sinah a thlah. Mah in a biapi tukmi thil kan i cawn khawh.
Zarefath khuami cu an dihlak in cun mi ṭhalo an si lo. Jehovah nih Elijah kha nuhmeinu sin a thlahnak thawngin amah a bia rih lomi, lungthin ṭha a ngeimi kha a hmuh hna ti a langhter. Pathian nih “mi zei miphun chungmi hmanh a si ah, amah a ṭihmi paoh le dinnak a tuahmi paoh cu a cohlan ko hna.”—Lam. 10:35.
Nan sang ah Zarefath khua i nuhmeinu he aa lomi mi pa zeizat dah an um? Annih cu a hmaan lomi biaknak lakah an um nain a ṭha deuhmi thil an duh men lai. Annih cu Jehovah kong tlawmpal lawng a hngalmi asiloah a hngal lomi an si men lai i a hmaanmi biaknak cohlan awkah bawmh an herh men lai. Cu bantuk mi hna kha kawl in na bawm hna maw?
‘A Hmasa ah Keimah caah Hlum Hmete va Ser’
Elijah nih nuhmeinu a tuahtermi kha ruathmanh. Nuhmeinu nih keimah le ka fapa caah voikhat ei lawng kan ngei cang i kan ei dih in cun kan thi lai tiah a chimh cang. Asinain Elijah nih zeitindah a ti? “Ṭih hlah, va kal law na chim bang cun va tuah ko; sihmanhsehlaw a hmasa bik ah keimah cu hlum hmete in va ka serpiak law, rak ka put, cun a hnuah nangmah ca le na fapa caah cun va ser. Zeitintiah BAWIPA, Israel Pathian nih, ‘BAWIPA nih ruah vawlei ah a surter hlan tiang changvut um cu a lawng lai lo i chiti thawl cu a reu lai lo,’ tiin a ti.”—1 Si. 17:11-14.
Mi cheukhat nih ‘hmanung bik kan rawl maw kan in pek lai? Na kan capo i a si lai’ tiah an chim men lai. Asinain nuhmeinu nih cun cutin a ti lo. Jehovah kong tampi a hngal lo nain Elijah kha a zumh i a halmi kha a tuah. Mah a halmi cu a caah zumhnak hneksaknak nganpi a si. Asinain nuhmeinu nih a ṭhami biakhiahnak a tuah.
Pathian nih a si a fakmi nuhmeinu kha a philh lo. Elijah nih bia a kamh bantukin khuakhen caan a dih tiang Elijah, amah le a fapa caah a herhmi zat in Jehovah nih rawl a pek. “BAWIPA nih Elijah in a chimmi a bia ningte khan, changvut um cu a lawng lo i chiti thawl cu a reu lo.” (1 Si. 17:16; 18:1) Nuhmeinu nih Elijah chimning in rak tuah hlah sehlaw changvut le chiti tlawmte in a sermi changreu cu hmanung bik an rawl a si taktak ko hnga. Asinain zumhnak a langhter, Jehovah kha aa bochan i Elijah kha a dangh hmasa.
Mah kong in kan hngalh khawhmi cu Pathian nih amah an zumh a langhtermi pawl thluachuah a pek hna ti kha a si. Nang zong zumhnak hneksaknak na ton tikah Jehovah naa bochan ahcun aan bawmh ve lai. Inkhawhnak na ngeih nakhnga Jehovah cu na caah Bawmtu, Hupphengtu le Hawikom a si lai.—Ex. 3:13-15.
1898, Zion Vennak Innsang i capar pakhat ah hitin kan hmuh: “Nuhmeinu cu zumhnak a ngeih i nawl a ngaih ahcun Bawipa nih Elijah hmangin a bawmh lai. Zumhnak a ngeih lo ahcun a dang nuhmeinu thim a si ko lai. Kannih zong cutin kan si. Kan nunnak ah Bawipa nih zumhnak hneksaknak ton awkah a awnh caan a um. Zumhnak kan ngeih ahcun thluachuah kan hmu lai nain kan ngeih lo ahcun kan hmu lai lo.”
Hneksaknak kan ton tikah Jehovah lamhruainak kha Baibal le bupi chuahmi cauk ah kan kawl awk a si. Jehovah lamhruainak cu zulh awkah a har tuk hmanhah kan zulh awk a si. Mah phungthlukbia hi kan zulh ahcun thluachuah tampi kan hmu lai: “BAWIPA kha na lung chung dihlak in i bochan law nangmah fimnak kha i rinh hlah. Na kalnak lam kip ah amah kha hngal law amah nih na lam kha a tluanter hna lai.”—Ptb. 3:5, 6.
Nuhmeinu Tonmi Hneksaknak Dang
Nuhmeinu cu zumhnak hneksaknak a tong ṭhan. Baibal nih hitin a chim: “Cu hnuah cun, inn-ngeitu nu fapa cu a zaw i a zawtnak cu a zual tuk caah a chungah thaw a taang ti lo.” Mah thil a cannak a ruang hngalh aa zuammi, a ngaih a chiami nuhmeinu nih Elijah kha hitin a ti: “Maw Pathian mipa, ka cungah lungsi lonak zeidah na ngeih? Ka sualnak kha hngalhter ṭhan awk le ka fapa kha thihter awkah pei na rat ko hi!” (1 Si. 17:17, 18) Lungfak ngaiin chimmi mah bia cu zei sullam dah a ngeih?
Mah minu nih a chiaṭha thleidannak lungthin a thurtermi, hlanlio a sualnak kha a hngalh ṭhanmi a si maw? A fapa a thihmi cu Pathian dantatnak a si i Elijah cu mah thih dantatnak caah Pathian nih a thlahmi a si tiah a ruat maw? Mah kong cu Baibal nih a chim lo nain nuhmeinu nih Pathian cu a ding lo tiah sual a phawt lo tu cu kan hngalh.
Elijah cu nuhmeinu fapa a thih ca le mah cu nangmah ruangah a si tiah sualphawt a si caah a lau tuk ko lai. Elijah nih ngakchia pa ruak kha inn cungdot ah a kaipi i hitin thla a cam: “Maw BAWIPA, ka Pathian, ka tlunmi nuhmeinu cung hmanhah hin, a fapa na thahnak in, harnak na tlunter ko maw?” Zaangfahnak le khualtlung dawtnak a ngeimi nu cungah mah bantuk harnak a tlun chap ahcun Jehovah min a chia lai timi kong a ruah tikah Elijah cu a lung a ṭhalo. Cucaah hitin a nawl: “Maw BAWIPA, ka Pathian, hi ngakchia nunnak hi a chungah lut ṭhan ko seh.”—1 Si. 17:20, 21.
“Zohhmanh, Na Fapa a Nung hih”
Elijah thlacamnak kha Jehovah nih a ngaih. Nuhmeinu nih zumhnak a langhter i Elijah kha a rak zohkhenh. Nuhmeinu fapa a thawhṭhanmi hi Baibal ah aa ṭialmi a hmasa bik thawhṭhannak a si. Mah kong nih hmailei ah mi tampi kha ruahchannak a pek hna lai ti a hngalh caah Pathian nih mah ngakchia pa kha thihnak nawl a awnhmi a si kho men. Jehovah nih Elijah thlacamnak kha a ngaih i ngakchia pa kha a nunter ṭhan. Elijah nih “zohhmanh, na fapa a nung hih” tiah a ti tikah nuhmeinu zeitlukin dah aa nuamh lai khi ruathmanh. Nuhmeinu nih Elijah kha hitin a ti: “Atu cu nangmah cu Pathian mi na si ti kha ka hngalh i na kaa chung i a ummi BAWIPA bia cu biatak a si.”—1 Si. 17:22-24.
1 Siangpahrang dal 17 nih mah minu kong kha a chim chap ti lo. Asinain Jesuh nih mah minu kong kha a ṭhatnak leiin a chim caah anih cu zumhfekmi Jehovah sal a rak si kho men. (Luka 4:25, 26) Nuhmeinu kong nih a salle cungah ṭhatnak a tuahmi hna kha Jehovah nih thluachuah a pek hna ti a langhter. (Matt. 25:34-40) Jehovah nih a har tukmi thil an ton hmanhah amah cung zumhfek tein a ummi hna cu a zohkhenh hna ti a langhter. (Matt. 6:25-34) Cun Jehovah nih mithi thawhter a duh hna i thawhter khawhnak ṭhawnnak a ngei ti zong a langhter. (Lam. 24:15) Mah hna cu Zarefath khua i nuhmeinu philh lo awk a sinak a ruang ṭha taktak an si.