1, 2. (a) Biaknaklei hruaitu cheukhat nih zeidah hngalh an duh, Piter nih zeitindah a leh hna? (A hramthawknak hmanthlak zoh.) (b) Piter nih zeicah ralṭha tein bia a chim khawh?

JESUH a thih hnu zarh tlawmpal ah lamkaltu Piter cu ṭih a nungmi Judah biaknaklei hruaitu phu khat he an i tong. Mah hna cu Jesuh thah awkah a thli tein khua a rak khangmi kha an si. Atu ah Piter nih lam a kal kho lomi pa kha a damter caah a cungah an thin a hung. Piter kha ‘mah hihi zeitindah na tuah? Zei ṭhawnnak dah na ngeih? Aho min dah na hman?’ tiah an hal. Mah tikah Piter nih hitin ralṭha tein a leh hna: “Hi pa dam hirhiar tein nan hmaiah a dir khawhnak cu Nazareth khuami Jesuh Khrih, nannih nih nan thah i Pathian nih thihnak in a thawhter ṭhanmi a min ṭhawnnak thawngin a si.”—Lam. 4:5-10.

² Mah hlan deuh ah Piter cu ṭihnak a ngeih caah Jesuh kha voithum tiang a rak hlawt. (Mar. 14:66-72) Asinain atu ah cun ṭihnak ngei ti loin biaknaklei hruaitu hna hmaiah ralṭha tein a dir. Zeicah? Thiang thlarau bawmhnak a hmuh lengah Jesuh cu a nung ti kha a zumh caah a si. Lamkaltu Piter nih zeicah cu tlukin a zumh? Kannih tah zeicah cu bantuk zumhnak kan ngeih khawh?

3, 4. (a) Jesuh lamkaltu pawl an chuah hlanah zei thawhṭhannak hna dah a rak um? (b) Jesuh nih ahote dah a thawhter ṭhan hna?

 ³ Lamkaltu hna nih mithi cu an nung kho ṭhan ti kha an hngalh. Lamkaltu hna an chuah hlanah Pathian nih profet Elijah le Elisha kha mithi thawhter khawhnak ṭhawnnak a rak pek hna. (1 Si. 17:17-24; 2 Si. 4:32-37) Mithi ruak pakhat cu Elisha ruh a umnak thlan ah an thlak i Elisha ruh he aa tongh tikah mah pa cu a nung ṭhan. (2 Si. 13:20, 21) Baibal cu a hmaan ti kan zumh bantukin a hmasa Khrihfa hna zong nih mah kong pawl kha an rak zumh ve.

⁴ Jesuh nih mithi a thawhter ṭhanmi hna kong na rel tikah na lung aan suk tuk ko lai. Tahchunhnak ah, nuhmeinu cu Jesuh nih a fapa ngeihchunhte a thawhter tikah zeitlukin dah a khuaruah a har lai khi ruathmanh. (Luka 7:11-15) Jesuh nih ngakchianu a thawhter ṭhanmi kong zong kha ruathmanh. A ngaih a chia tukmi a nu le a pa cu an fanu a nun ṭhanmi an hmuh tikah an i lawm tuk lai ti cu a fiang ko. (Luka 8:49-56) Cun a thoṭhanmi Lazaruh a thlan in a rak chuahmi an hmuh tikah mi cu zeitlukin dah an i nuamh lai khi ruathmanh.—Johan 11:38-44.

5. Jesuh thawhṭhannak cu mah hlan i a ummi thawhṭhannak hna he zeitindah aa dan?

⁵ Lamkaltu hna nih Jesuh thawhṭhannak cu mah hlanah a ummi thawhṭhannak vialte he aa thleidang ti kha an hngalh. Hlanah a thoṭhanmi hna cu minung pum in an thawhṭhanmi a si i a hnuah an thi ṭhan. Jesuh tu cu zeitikhmanh ah hrawh khawh lomi thlarau pum in a thawhṭhanmi a si. (Lamkaltu 13:34 rel.) Jesuh cu “pum cun thihnak a huat, sihmanhsehlaw thlarau cun a nung” tiah Piter nih a ṭial. Cun “amah cu vancung ah a kai i Pathian orhlei kamah a um i vancungmi vialte le vancung nawlngeihnak vialte le ṭhawnnak vialte kha a uk dih hna.” (1 Pit. 3:18-22) A dang thawhṭhannak hna cu khuaruahhar tuk an si ko nain Jesuh thawhṭhannak cu khuaruahhar a si bikmi thil a si.

6. Jesuh thawhṭhannak nih zultu hna kha zeitindah ṭhatnak a pek hna?

⁶ Jesuh thawhṭhannak nih zultu hna kha ṭhatnak a pek hna. Jesuh cu a ral pawl nih an ruah bantukin a thimi a si ti lo. A ṭhawngmi thlarau pum in a nung cang i zei bantuk minung hmanh nih harnak  an pe kho ti lo. A thawhṭhanmi nih Pathian Fapa a si kha a langhter. Zultu hna nih Jesuh cu a nung ti kha an hngalh caah an ngaih a chia ti lo i ṭihnak an ngei ti lo. Mah canah lungthawhnak le zumhnak tu an ngei. Jesuh cu rak thoṭhan hlah sehlaw Pathian tinhnak cu a tling lai lo i zultu pawl nih an chimmi thawngṭha cu sullam ngei lo a si lai.

7. Atu ah Jesuh cu zeidah a tuah, zei biahalnak hna dah a chuak?

⁷ Jesuh cu a liannganmi minung sawhsawh lawng a si lo ti kha kan hngalh. Jesuh cu a nung i vawleicung pumpi phungchim rian kha a tlangtlak. Cun vancung i Pathian Pennak Siangpahrang zong a si. Mah Pennak nih a rauhhlan ah vawleicung i ṭhatlonak vialte kha a hrawh lai i vawlei kha minung nih zungzal in um khawhnak paradis ah a canter lai. (Luka 23:43) Jesuh hi rak thoṭhan hlah sehlaw mah thil hna cu a cang kho lai lo. Cu a si ah Jesuh cu thihnak in a thoṭhan ti kha zeicah kan zumh khawh? A thawhṭhanmi cu kan caah zei sullam dah a ngeih?

8, 9. (a) Jesuh thlan kha cawngh awkah Judah biaknaklei hruaitu hna nih zeicah an hal? (b) Thlan ah nu pawl an kal tikah zeidah a cang?

⁸ Jesuh thah a si hnuah Judah biaknaklei hruaitu hna cu Pilat sinah an ra i hitin an ti: “Bawipa, hi milihchim pa nih hin a nun lioah, ‘Nithum hnuah thawhter ka si ṭhan lai,’ a rak ti kha kan hngalh. Cucaah cun thlan kha nithum tiang ṭha tein cawng hna seh; cuti a si lo ahcun, a zultu hna nih khan an va kal riangmang lai i a ruak kha an va fir lai i, thihnak in thawhter a si cang, tiah mi kha an chimh ko hna lai i a donghnak i a kan hlennak hi a hmasa i a kan hlennak nakkhan a chia deuh sual lai.” Mah tikah Pilat nih “Ralvengtu nan ngeih ko hna kha ta. Va kal u law a him khawh chung him in va tuah ko ngat u” tiah a ti hna. Judah biaknaklei hruaitu hna nih cutin an tuah taktak.—Matt. 27:62-66.

⁹ Jesuh cu lung nganpi an cawhmi thlan chungah an vui i a kua kha lung nganpi in an khar. Biaknaklei hruaitu hna nih Jesuh kha cuka thlan ah um zungzal seh ti an duh. Asinain Jehovah nih cun mah kha a duh hrimhrim lo. Nithum a rauh hnuah zultu pahnih a simi Mari Magdalin le a dang Mari cu thlan ah an kal. An phanh tikah thlankhar aa thawnmi le a cungah vancungmi a ṭhutmi kha an hmuh. Vancungmi nih nu pahnih kha thlan ah zeihmanh a um ti lo tiah a ti hna i a zohter hna. Cun ‘amah cu hika ah hin a um ti lo, a tho cang’ tiah a ti hna. (Matt. 28:1-6) Jesuh cu a nung ṭhan cang.

10. Jesuh cu a thoṭhan taktak ti kha Paul nih zeitindah a langhter?

¹⁰ Mah hnu ni 40 chung i a cangmi thil nih Jesuh cu a thoṭhan taktak ti kha fiang tein a langhter. Lamkaltu Paul nih Korin khuami hna sinah hitin ca a ṭial: “Ka rak hmuhmi kha nannih kaan pek chin hna i cucu a biapi ngaingaimi a si. Cucu zeidah a si tiah, Cathiang chungah a rak i ṭial bang khan Khrih cu kan sualnak caah a thi; cun Cathiang chung ṭhiamṭhiam ah a  ṭial rih bantukin, an vui i nithumnak ni ah a thoṭhan; cun Piter sinah khan a lang i lamkaltu hleihnih an dihlak sinah khan a lang fawn, cun a zultu zanga ring lo sinah khan voikhatte ah a lang i a cheu cu an thi cang nain a tam deuh cu an nung rih; cun Jeim sinah khan a lang i lamkaltu dihlak sinah khan a lang. A hmanung bik ah ka sinah a lang ve. Cuti a langh cu hawi hrin kel ningin hrin si lo khi a lo.”—1 Kor. 15:3-8.

11. Jesuh thawhṭhannak cu zeitindah “Cathiang chungah a rak i ṭial bang khan” a si?

¹¹ Jesuh thawhṭhannak cu “Cathiang chungah a rak i ṭial bang khan” a si. Jesuh cu a thoṭhan lai tiah Baibal nih a rak chimchung. Tahchunhnak ah, David nih Pathian cung i ‘zumhawktlak tein a ummi’ cu thlan ah kaltak a si lai lo tiah a ṭial. (Salm 16:10, NW, rel.) * AD 33, Pentekos ni ah Piter nih ‘zumhawktlak tein a ummi’ cu Jesuh a si kha mah bia a chimmi in a langhter: “David nih cun Pathian nih zeidah a tuah lai ti kha a rak hmuh i cucaah, ‘Amah cu mithi khua ah a kaltak lo, a titsa cu thutnak a hmu lo,’ tiah a rak ti tikah hin, Messiah a thawhṭhan lainak kong kha a chimmi cu a si.”—Lam. 2:23-26, 27, NW,  31.

12. A thoṭhanmi Jesuh kha ahote nih dah an hmuh?

¹² A thoṭhanmi Jesuh kha mi tampi nih an hmuh. Jesuh cu a thawhṭhan hnu ni 40 chungah a thlan pawng i dum ah, Emmaus khua kalnak lam ah le hmun dangdang ah a zultu hna sinah a lang. (Luka 24:13-15) Piter telin mi pakhat cio kha bia a ruah hna bantukin mibu zong kha bia a ruah hna. Voikhat cu mi 500 ring lo sinah a lang. A thoṭhanmi Jesuh a hmumi mi tampi an um timi kha zeirel loin um khawh a si lo.

13. Zultu pawl an lungthawhnak nih Jesuh a thoṭhan ti an zumh kha zeitindah a langhter?

¹³ Zultu hna nih Jesuh thawhṭhannak kong kha lungtho tein an chim. Phung an chim caah hremnak le harnak an tong i cheukhat cu thahnak hmanh an tong. Mah hi ruathmanh: Jesuh hi rak thoṭhan hlah sehlaw Piter nih a nunnak hmanh kha biapi ah chia loin Jesuh a huami le thah awkah khua a khangmi hna sinah a thawhṭhannak kong kha a chim hnga maw? Piter le a dang zultu hna nih Jesuh cu a nung i phungchim rian kha a tlangtlak ti an zumh. Jesuh thawhṭhannak nih a zultu hna kha kan thoṭhan ve lai timi a fekmi ruahchannak a ngeihter hna. Tahchunhnak ah, Steven cu ka thoṭhan lai ti zumh buin a thi.—Lam. 7:55-60.

14. Jesuh cu a nung ti kha zeicah na zumh?

¹⁴ Jesuh cu atu ah Siangpahrang a si cang ti le Khrihfabu Lu in rian a ṭuan ti a langhtermi thil kan ngei. A hmaanmi Khrihfa hna cu kan karh chin thluahmah. Jesuh hi rak thoṭhan hlah sehlaw cutin a si kho hnga maw? Jesuh hi thoṭhan hlah sehlaw Jesuh kong kha a thei hmanh kan thei bal theng hnga lo. Asinain Jesuh cu a nung i vawleicung pumpi phungchim rian a tlangtlak ti zumh khawh a sinak a ruang ṭha kan ngei.

15. Khrih thawhṭhannak nih zeicah phungchim awkah ralṭhatnak a kan ngeihter?

¹⁵ Khrih thawhṭhannak nih phungchim awkah ralṭhatnak a kan ngeihter. Jesuh chan thawkin Pathian ral hna  nih zumhpialnak, nihsawhnak, zaangennak, khenkhamnak, hremnak le thahnak ti bantuk kha hmangin phungchim rian ngolter awkah an i zuam. Asinain “sermi hriamnam zeihmanh nih khan nangmah cu aan pem kho lai lo” tiah Baibal nih a chimchung. (Isa. 54:17) Satan nih a hmanmi hna kha kan ṭih hna lo. Jesuh nih bia aa kam bantukin a kan bawmh taktak. (Matt. 28:20) Kan ral hna nih zei an tuah hmanhah phungchim rian kha an ngolter khawh lai lo caah ralṭhatnak kan ngei kho.

16, 17. (a) Jesuh thawhṭhannak nih a chimmi bia vialte a hmaan ti kha zeitindah a langhter? (b) Johan 11:25 ningin Pathian nih Jesuh kha zei ṭhawnnak dah a pek?

¹⁶ Jesuh thawhṭhannak nih a chimmi bia vialte cu a hmaan ti kha a langhter. Baibal lei mifim pakhat nih Khrih hi thoṭhan hlah sehlaw Khrihfa hna cu hlen cikcek a simi mihrut an si hnga tiah a ṭial. Paul nih Jesuh hi thoṭhan hlah sehlaw phungchimnak le Khrihfa zumhnak hi man ngei lo a si lai tiah a ṭial. Cutin hei si sehlaw Thawngṭha cauk cu a ral hna nih an thahmi miṭha le mifim pakhat kong ngaihchiat awk tuanbia men lawng a si hnga. Asinain Jesuh cu a thoṭhan i mah nih a chimmi bia vialte cu a hmaan ti kha a langhter.—1 Korin 15:14, 15, 20 rel.

¹⁷ Jesuh nih hitin a chim: “Keimah hi thawhṭhannak le nunnak cu ka si. Keimah a ka zummi paoh cu a thih hmanh thi sehlaw a nung ṭhan lai.” (Johan 11:25) Mah Jesuh biakam cu a tling hrimhrim  lai. Jehovah nih Jesuh kha vancung ah uktu a ṭuan hngami hna le vawleicung ah a um hngami mi nuai tampi kha thawhter awkah ṭhawnnak a pek. Jesuh raithawinak le thawhṭhannak nih thihnak a um ti lai lo tiah aamah a khaan. Cucaah zei bantuk harnak paoh kha kan inkhawh i thihnak hmanh kha ralṭha tein kan in ngam.

18. Jesuh thawhṭhannak nih zeidah a kan zumhter?

¹⁸ Jesuh thawhṭhannak nih mi cu Jehovah i dawtnak a ngeimi phunglam ningin biaceih an si lai ti kha a kan zumhter. Paul nih Athens khua i phu pakhat kha hitin a ti hna: “[Pathian nih] a thimmipa thawngin vawleicung dihlak hi dinnak in biaceih awkah ni a khiah cang. Cucu a si ṭheo lai ti kha mi vialte sin i langhternak caah cu mipa cu thihnak in a thawhter.” (Lam. 17:31) Pathian nih kanmah Biaceihtu ah Jesuh kha a thim i Jesuh nih ding tein le dawtnak in bia a ceih lai ti kha kan zumh khawh.—Isaiah 11:2-4 rel.

19. Khrih cu a thoṭhan ti kan zumhmi nih zeitindah ṭhatnak a kan pek?

¹⁹ Jesuh cu a thoṭhan ti kha kan zumh caah Pathian duhnak tuah kan duh. Jesuh nih a nunnak rak pe hlah sehlaw, cun rak thoṭhan hlah sehlaw sualnak le thihnak tangah kan um rih ko lai. (Rom 5:12; 6:23) Ruahchannak kan ngei lai lo i “thaizing ah pei kan thih ko lai cu, ei in ding ko ngat u sih” tiah kan ti men lai. (1 Kor. 15:32) Asinain Jesuh cu a thoṭhan ti kan zumh caah nun nuamhnak kha biapi ah kan chia lo. Thawhṭhannak ruahchannak kha kan sunsak i Jehovah nawl ngaih awkah timhcia kan si zungzal.

20. Jesuh thawhṭhannak nih Jehovah lianngannak kha zeitindah a langhter?

²⁰ Jesuh thawhṭhannak nih ‘amah a kawlmi laksawng a Petu,’ Jehovah lianngannak kha a langhter. (Heb. 11:6) Jehovah nih Jesuh kha a thi kho lomi nunnak in thawhter awkah a ṭhawnnak le a fimnak kha a hman. Pathian nih a biakam tlinter khawhnak ṭhawnnak a ngeih zong kha a langhter. Van le vawlei i cungnung bik aho dah a si timi buaibainak kha “tefa” nih a tawnghtham lai tiah Jehovah nih bia aa kam. Mah biakam a tlin nakhnga “tefa” a simi Jesuh cu a thih le a thawhṭhan a hau.—Gen. 3:15.

21. Thawhṭhannak ruahchannak cu na caah zei sullam dah a ngeih?

²¹ Thawhṭhannak ruahchannak caah Jehovah cungah kan i lawm tuk. Baibal nih hitin bia aa kam: “Pathian umnak inn cu minung hna sinah a um cang. Anmah sinah cun a um lai i annih cu a mi an si lai. Pathian hrimhrim cu an sinah a um lai i amah cu an Pathian a si lai. An mitthli vialte kha a hnawh dih hna lai. Thihnak a um ti lai lo, ngaihchiatnak le ṭahnak le fahnak zong a um ti lai lo. Thil hlun vialte cu an lo dih cang.” Mah biakam cu lamkaltu Johan sinah pekmi a si i hitin ti a si: “Hi bia hi ṭial hna, zeicahtiah a hmaanmi le zumhawktlak a simi bia an si.” Mah biakam kha aho nih dah Johan a pek? A thoṭhanmi Jesuh Khrih nih a pekmi a si.—Biat. 1:1; 21:3-5.