1, 2. Aho nih dah chiaṭha thleidannak lungthin a kan pek, chiaṭha thleidannak lungthin kan ngeih caah zeicah kan i lawmh awk a si?

JEHOVAH PATHIAN nih zalong tein i thimnak nawl a ngeimi in a kan ser. Hmaan tein i thim khawh awkah Jehovah nih lamhruainak a kan pek. Mah cu chiaṭha thleidannak lungthin kha a si. Mah nih kan chunglei in a ṭha, ṭha lo kha a kan chimh. Kan chiaṭha thleidannak lungthin kha a hmaanmi lam in kan hman ahcun a ṭhami tuah awkah le a ṭhalomi hrial awkah a kan bawmh khawh. Jehovah nih a kan dawt ti le hlawlhtlinnak hmu hna seh ti a kan duh kha kan chianṭha thleidannak lungthin nih a langhter.

² Tuchan i mi cheukhat nih Baibal phunglam kha an hngal lo nain a ṭhami kha an tuah i a ṭhalomi kha an hrial. (Rom 2:14, 15 rel.) Zeicah? An chiaṭha thleidannak lungthin ruangah a si. Mah lungthin nih thil ṭhalo tuah lo awkah a kilven hna. Mi nih chiaṭha thleidannak lungthin ngei hna hlah seh law vawleicung ah zei tlukin dah ṭhatlonak a tam lai khi na mitthlam ah cuanter hmanh. Atu nakin ṭhatlonak kong tam deuh kan theih rih ko lai.  Jehovah nih chiaṭha thleidannak lungthin a kan pek caah a cungah kan i lawmh awk a si.

3. Kan chiaṭha thleidannak lungthin nih Khrihfabu kha zeitindah a bawmh khawh?

³ Mi tampi nih an chiaṭha thleidannak lungthin kha cawnpiak awkah an ruat lo. Asinain Jehovah miphun nih a hmaan le hmaanlo kong he aa tlaimi Baibal phunglam ningin an chiaṭha thleidannak lungthin kha an cawnpiak. Ningcang tein cawnpiakmi chiaṭha thleidannak lungthin nih Khrihfabu lungrualnak fehter awkah a bawmh. Kan chiaṭha thleidannak lungthin hman awk le cawnpiak awkah Baibal chimmi hngalhnak lawngin a za lo. Pathian phunglam pawl kha duh a hau i kan ca ṭhatnak a si ti kha zumh a hau. Paul nih hitin a ṭial: “Hi bantukin bia kaan cah tikah kaa tinhmi cu a thiangmi lungthin le a thiangmi chiaṭha thleidannak ruahnak le zumhnak taktak a simi chungin a chuakmi dawtnak kha a si.” (1 Tim. 1:5) Kan chiaṭha thleidannak lungthin kan cawnpiak tik le mah kha kan zulh tikah Jehovah kan dawtnak le kan zumhnak cu a ṭhang chin lai. Kan chiaṭha thleidannak lungthin kan hmanning nih Jehovah he kan i pehtlaihnak zeitluk in dah a ṭhat ti le a lungton zeitluk in dah kan duh ti kha a langhter. Mah lengah zei bantuk minung dah kan si ti zong a langhter.

4. Kan chiaṭha thleidannak lungthin kha zeitindah kan cawnpiak khawh?

⁴ Kan chiaṭha thleidannak lungthin kha zeitindah kan cawnpiak khawh? Baibal hmaan tein hlathlai, ṭha tein ruah le kan hngalhmi zulh khawh awkah Jehovah sinah bawmhnak hal a hau. Mah cu a konglam pawl le phunglam pawl hngalhnak lawng in a za lo tinak a si. Baibal kan hlathlai tikah kan hmuitinh cu Jehovah kong ṭha deuh in hngalh awkah a si. Mah tikah zei bantuk Pathian dah a si, zeidah a duh i zeidah a duh lo ti kha kan hun hngalh lai. Jehovah kong tam deuh in kan hngalh tikah kan chiaṭha thleidannak nih a hmaan, hmaan lo he aa tlaimi Pathian hmuhning kha hngalh colh awkah a kan bawmh lai. Kan chiaṭha thleidannak lungthin kha kan cawnpiak deuhdeuh tikah Jehovah bantukin kan hun ruah khawh deuhdeuh ve lai.

5. Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

⁵ Hitin kan i hal kho: Ṭha tein cawnpiakmi chiaṭha thleidannak lungthin nih biakhiahnak tuah tikah zeitindah a kan bawmh khawh? Midang chiaṭha thleidannak lungthin kan upat kha zeitindah kan langhter khawh? Kan chiaṭha thleidannak lungthin nih thilṭha tuah awkah zeitindah a kan forh khawh? (1) siithlopnak (2) nuamhsaihnak le (3) phungchimnak ah ṭha tein cawnpiakmi chiaṭha thleidannak lungthin zeicah a herh ti kha i ruah hna u sih.

6. Siithlopning he aa tlaiin zei bantuk biakhiahnak dah kan tuah?

⁶ Harnak a kan pemi tuahsernak hna hrial awk, einak le dinnak ti bantuk ziaza lei i a tlarimi si awkah Baibal nih a kan cawnpiak. (Ptb. 23:20; 2 Kor. 7:1) Baibal lamhruainak hna kan zulh ahcun mah nih kan ngandamnak kilven awkah a kan bawmh khawh. Asinain  kan zaw rih ko lai i kan tar ṭhiamṭhiam ko lai. Cucaah zei tuah awkah dah bia kan khiah khawh men? Ram cheukhat ah cun siithlopning sawhsawh le phungphai ningin siithlopnak hna kha an hman. Unau pawl nih siithlopning a phunphun he aa tlaiin zung ṭengnge ah biahalnak an tuah lengmang. Mi tampi nih “mah siithlopning hi Jehovah Tehte a simi nih cohlan khawh a si maw?” tiah an hal.

7. Thi he aa tlaiin zeitindah biakhiahnak kan tuah khawh?

⁷ Siithlopnak he aa tlaiin zeitindah ka tuah lai tiah Khrihfa pakhat nih a hal hna hmanhah zung ṭengnge asiloah Khrihfa upa pawl nih biakhiahnak tuahpiaknak nawl an ngei lo. (Gal. 6:5) Asinain Jehovah chimmi kha an hngalhter ṭhannak thawngin a ṭhami biakhiahnak a tuah khawh nakhnga an bawmh khawh. Tahchunhnak ah, Pathian nih thi hrialnak he aa tlaimi nawlbia a kan pek. (Lam. 15:29) Mah nawlbia nih thi a ningpi asiloah thi a cheubang pali aa telmi siithlopning cu cohlan khawh a si lo ti kha hngalhthiam awkah a kan bawmh. Mah nih thi a cheubang pali in ṭhen ṭhanmi cheubang hmetete kha ka cohlang lai maw, cohlang lai lo timi biakhiahnak tuah khawh awkah a kan bawmh. * Siithlopnak he aa tlaiin a ṭhami biakhiahnak tuah khawh awkah a dang zei Baibal ruahnak cheuhnak nih dah a kan bawmh khawh?

8. Filipi 4:5 nih siithlopning kha ṭha tein i thim awkah zeitindah a kan bawmh khawh?

⁸ Phungthlukbia 14:15 nih hitin a ti: “Mi lungthin tlawm nih cun zei paoh kha a zumh, sihmanhsehlaw mifim nih cun a lamh ding kha ṭha tein a zoh.” Tuchan ah zawtnak cheukhat cu damh khawh a si men lai lo. Cucaah siithlopning pakhatkhat in i thlop awk forh kan si tikah an dam taktak ti a langhtertu thil a um lo ahcun kan i ralrin awk a si. Paul nih hitin a ṭial: “Mi vialte sinah nemnak [a tlari, NW] tein va um u.” (Fil. 4:5) A tlarimi sinak nih kan ngandamnak kong kha biapi tuk ah chia loin Jehovah biaknak tu kha biapi i chiah awkah a kan bawmh lai. Ngandamnak kha kan nunnak ah biapi bik in kan hun chiah ahcun kanmah le kanmah biapi tuk i aa chiami kan hung si kho. (Fil. 2:4) Hi chan ṭhalo ahcun a tlingmi ngandamnak kan hmu kho lai lo ti kha kan hngalh. Cucaah  Jehovah biaknak kha kan nunnak ah a biapi bikmi kan siter awk a si.—Filipi 1:10 rel.

9. Rom 14:13, 19 cu siithlopnak kong biakhiahnak he zeitindah aa pehtlaih, siithlopnak kong nih Khrihfabu lungrualnak kha zeitindah a hnorsuan khawh?

⁹ A tlarimi Khrihfa pakhat nih cun amah duhnak ningin midang tuahter awkah a hnek hna lai lo. Ram pakhat ah nuva tuahkhat nih thazaang a umtermi rawl le sii kha hman awkah midang tha an pek hna. Unau cheukhat nih an cohlan nain cheukhat nih cun an cohlang lo. Mah rawl le sii nih ṭhatnak a pek hna lo tikah unau tampi an thin a hung. Mah nuva hna nih rawl le sii kan cohlang lai maw, cohlang lai lo timi he aa tlaiin anmah caah biakhiahnak an tuah khawh. Asinain siithlopning ruangah Khrihfabu lungrualnak rawhter cu aa tlak maw? Hlanlio ah Rom i Khrihfa cheukhat cu rawl le puai tuahnak kong he aa tlaiin an ruahnak a rak i khat lo. Paul nih zei ruahnak dah a rak cheuh hna? Hitin a ti: “Mi pakhat nih cun ni pakhat cu ni dang nakin a biapi deuh tiah a ruah, cun a dang pakhat ve nih ni cu an i khat cio ko tiah a ruah. Anmah le an ruahning cio kha fiang tein an ruah awk a si ko.” Midang tluk rilhtertu si lo awkah kan i ralrin awk a si.—Rom 14:5, 13, 15, 19, 20 rel.

10. Midang an biakhiahnak kha zeicah kan upat awk a si? (A hramthawknak hmanthlak zoh.)

¹⁰ A caan ah unau pakhatkhat nih amah kong he aa tlaiin biakhiahnak a tuahmi kha kan hngalthiam men lai lo. Mah tikah zeidah kan tuah awk a si? Amah kha khulrang in biaceih asiloah a lung i thlen dingin kan hnek awk a si lo. A chiaṭha thleidannak lungthin cu tam deuh in cawnpiak a hau men lai. (1 Kor. 8:11, 12) Asiloah kanmah kan chiaṭha thleidannak lungthin kha ṭha tein kan cawnpiak lomi a si kho men. Siithlopnak le a dang kongkau hna he aa tlaiin pakhat cio nih biakhiahnak tuah a hau. Mah biakhiahnak ruangah a chuakmi kha kan cohlan a hau.

11, 12. Nuamhsaihnak i thimnak ah Baibal nih zeitindah a kan bawmh?

¹¹ Jehovah nih nuamhsaihnak a duhmi in le mah in ṭhatnak a hmu khomi in a kan ser. Solomon nih “nih caan a um” i “lam caan a um” tiah a ṭial. (Pct. 3:4) Asinain nuamhsaihnak dihlak nih ṭhatnak le hrimhnak a pe lo. Nuamhsaihnak caah a caan tam tukin hman kha kan hrial awk a si. Jehovah cohlanmi nuamhsaihnak in ṭhatnak hmuh awkah kan chiaṭha thleidannak lungthin nih zeitindah a kan bawmh khawh?

¹² “Minung sining nih a tuah tawnmi” he aa tlaiin Baibal nih ralrin a kan pek. Mah ah “nulepa sualnak te hna, a thurhnawm mi thil te hna, aa dawhcah lomi thil te hna, siasal biak te hna le dawih le eih te hna” an i tel. Cun “pakhat le pakhat an i ral, an i do, an i nahchuah, an thin a hung, anmah zawn cio lawng an ruat, an i ṭhen, ziar an i ngeih, zu an ri, an au an khuang i cu bantuk thil a dang tampi kha an tuah.” Paul nih “cu bantuk thil a tuahmi cu Pathian pennak an hmu lai lo” tiah a ṭial. (Gal. 5:19-21) Cucaah hitin kan i hal kho: ‘Pakhat le pakhat i doh, i zuam, miphun ṭanh asiloah zaangennak hna kha hrial awkah ka chiaṭha thleidannak lungthin  nih a ka bawm maw? A thurhnawmmi video asiloah ziaza rawhralnak, zuritnak, khuachia thiamnak hna tha a pemi video pawl zoh awk lemsoi ka si tikah ka chiaṭha thleidannak lungthin nih ralrin a ka pe maw?’

13. 1 Timote 4:8 le Phungthlukbia 13:20 i ruahnak cheuhnak nih nuamhsaihnak he aa tlaiin zeitindah a kan bawmh khawh?

¹³ Nuamhsaihnak he aa tlaiin kan chiaṭha thleidannak lungthin cawnpiak awkah Baibal phunglam hna nih a kan bawmh khawh. Tahchunhnak ah, “pum cawlcanghnak nih ṭhatnak tlawmpal a chuahter” tiah Baibal nih a ti. (1 Tim. 4:8, NW) Mi tampi nih hmaan tein exercise tuahnak nih hrimhnak le ngandamnak a kan pek tiah an ruah. Phu pakhat he exercise tuah kan duh ah tah zeitin? Aho he paoh tuah cu a poi maw? Phungthlukbia 13:20 nih hitin a ti: “Mifim mi hna sinah i chawk ve lengmang law na fim lai, mihrut hna he i kom law a ping ah an in hruai lai.” Nuamhsaihnak kan i thim tikah Baibal in cawnpiakmi kan chiaṭha thleidannak lungthin hman a biapi tuk ti cu a fiang ko.

14. Chungkhar pakhat nih Rom 14:2-4 kha zeitindah an zulh?

¹⁴ Christian le Daniela cu kumhra fai a simi fanu pahnih an ngei. Christian nih hitin a chim: “Zanlei chungkhar pumhnak kan tuah lioah nuamhsaihnak kong kan i ruah hna. Cohlan khawhmi le cohlan khawh lomi nuamhsaihnak hna le ahote kha dah hawikom ṭha in kan ruah khawh hna timi he aa tlaiin biakhiahnak kan tuah. Kan fanu pakhat nih sianginn ah Jehovah Tehte mino cheukhat cu aa tlak lomi thil hna an tuah tiah a ti. Anmah bantukin tuah ve awkah lemsoi ka si tiah a ruah. Cucaah pakhat cio nih chiaṭha thleidannak lungthin kan ngei i zeidah kan tuah lai, ahote he dah kan tuah lai ti kha chiaṭha thleidannak lungthin nih lam a kan hruaimi ningin kan tuah awk a si ti kha kan i ruah hna.”—Rom 14:2-4 rel.

15. Nuamhsaihnak ca i timhtuah tikah Matthai 6:33 nih zeitindah a kan bawmh khawh?

¹⁵ Nuamhsaihnak caah a caan zeizat dah na hman? Na nunnak ah pumhnak, phungchimnak le Baibal hlathlainak kha pakhatnak ah na chia maw asiloah nuamhsaihnak dah? Na caah a biapi bikmi cu zeidah  a si? Jesuh nih hitin a ti: “Pathian Pennak le zeidah tuah hna seh ti a kan duh timi kha biapi deuh in ruat u law thil dang vialte hna zong hi an pek ṭhiamṭhiam ko hna lai.” (Matt. 6:33) Na caan na hmanning kong biakhiahnak na tuah tikah chiaṭha thleidannak lungthin nih Jesuh ruahnak cheuhnak kha aan hngalhter ṭhan maw?

16. Kan chiaṭha thleidannak lungthin nih phungchimnak ah zeitindah a kan bawmh?

¹⁶ Ṭha tein cawnpiakmi chiaṭha thleidannak lungthin nih thil ṭhalo hrial awk ralrin a kan pek lawng si loin thilṭha tuah awk zongah a kan forh. Mah lak i pakhat cu innkhat hnu innkhat ah le tonsaphak phungchimnak ah i tel hi a si. Paul nih cutin a rak tuah. Hitin a ṭial: “Va chim tiah fial pei ka si cu. Thawngṭha cu chim loin rak um ning law zei tlukin dik ka caah a poi hnga!” (1 Kor. 9:16) Paul kan i zohchunh tikah thilṭha kan tuah ti kan hngalh lai i a thiangmi chiaṭha thleidannak lungthin kan ngei lai. Thawngṭha kan chim tikah a ṭhami kan tuahsernak nih midang kha biatak a hngalhter hna lai. Paul nih hitin a chim: “Biatak kha hlangfang tein kan chim i cuticun Pathian hmaika ah ka minung hawi cu nanmah nih nan chiaṭha thleidannak lungthin ningin kan chiat le kan ṭhat cu ruat ko u.”—2 Kor. 4:2.

17. Mino unaunu pakhat nih Baibal in cawnpiakmi a chiaṭha thleidannak lungthin forhfialmi ningin zeitindah a tuah?

¹⁷ Jacqueline cu kum 16 a si lioah sianginn ah thilnung kong a rak cawng. An khaan chungah thlennawnnak kong kha an i ruah hna. Hitin a ti: “Mah i ruahceihnak ah voidang bantukin i tel dingin ka chiaṭha thleidannak lungthin nih a ka awnh lo. Thlennawnnak kha ka zum lo. Cucaah sayapa sinah ka kal i ka zumhnak kong kha ka chimh. Anih cu a zia a ṭha tuk i sernak kong kha khaan chung i chim awkah caanṭha a ka pek caah ka khuaruah a har tuk.” Jacqueline nih Baibal in cawnpiakmi ka chiaṭha thleidannak lungthin aw kha ka ngaih i ka zulh ti a hngalh caah aa lungsi tuk. Nangtah na chiaṭha thleidannak lungthin nih a hmaanmi thil tuah awkah aan forh maw?

18. A thiangmi chiaṭha thleidannak lungthin ngeih dingin zeicah kan i zuam awk a si?

¹⁸ Kan hmuitinh cu Jehovah nawlbia le phunglam ningin nun kha a si. Mah hmuitinh phanh awkah kan chiaṭha thleidannak lungthin nih a kan bawmh khawh. Baibal hmaan tein kan hlathlai, ṭha tein kan ruah i kan zulhnak thawngin kan chiaṭha thleidannak lungthin kha kan cawnpiak khawh. Cutin kan tuah ahcun Pathian laksawng a simi chiaṭha thleidannak lungthin cu kan nunnak ah zumhtlakmi lamhruaitu a si lai.