LISON 03
Non ka pô kêlê me ni Bibilha?
Bibilha tê yô plomesa da dja ku sa wê xka bi, bila ka da non konsê bwadu. Taluvê, bô mêsê sêbê kê kwa ku ê ka fla, maji tembeten, taluvê bô tê duvida. Bô ka pô kunfya me ni plomesa ku konsê di ũa livlu di noxtempu? Ka fe xintxidu kêlê ni kwa ku Bibilha ka fla di vivê ni paji ku sosegu myole, i ni dja ku sa wê xka bi? Yô ngê bê kuma non ka pô kêlê. Bô ten ka pô kêlê ni kwa se?
1. Xtoria ku Bibilha ka fla dê sa setu me?
Eclesiastes 12:10 ka fla, kuma inen xklêvêdô di Bibilha xklêvê ‘palavla di vede di ũa modu setu”. Ê ka fla di kwa ku da di vede, i di ngê ku tava sen di vede. (Lê Lucas 1:3; 3:1, 2.) Yô ngê ku ka xklêvê xtoria ku inen arkiologu, fla kuma Bibilha sa setu, ola ê ka fla di ũa data importanti, ngê, luge ku kwa ku da.
2. Punda kamanda non ka pô kunfya ni Bibilha, ũa livlu di noxtempu?
Bibilha pô sa ũa livlu di noxtempu, maji semple ê tava ni maxi wê di yô modu. Mo fala, ê ka fla di ũa-dôsu kwa ku syensya ka fla dê. Ni tempu ku Bibilha fôi xklêvidu, yô ngê na tava ka kêlê ni kwa ku ê tava ka fla di syensya fa. Maji oze, syensya ka munsa kuma kwa ku Bibilha tava ka fla sa setu. Kwa ku Bibilha ka fla ‘sa di kunfyansa myole i pala semple’. — Salmo 111:8.
3. Punda kamanda non ka pô kunfya ni kwa ku Bibilha ka fla da dja ku sa wê xka bi?
Bibilha tê plofesya a ku ka fla di ‘kwa ku naxi fôi fedu antawo fa’. (Isaías 46:10) Mo fala, yô kwa ku da, tava xklêvidu ni Bibilha yô tempu za antix pa ê da. Bibilha ten ka fla txintxin plô txintxin modu ku mundu oze tava di bi sa. Ni lison se, non ka ba fla di ũa-dôsu plofesya ku Bibilha ka fla dê. Pya modu ku inen plofesya se kumpli axen me mo Bibilha tava ka fla dê, ka desa non di boka-betu!
XINA MAXI
Pya modu ku syensya ka kumbina ku Bibilha, bila pixkiza ũa-dôsu plofesya fina muntu.
4. Syensya ka kumbina ku Bibilha
Noxtempu, maxi-montxi ngê tava ka kunda kuma tela sa plundadu ni liba di ũa kwa. Pya VIDIU.
Pya kwa ku tava xklêvidu ni livlu di Jó, begabega 3,500 anu. Lê Jó 26:7, zo fla di pluguntu se:
-
Punda kamanda ola Bibilha ka fla kuma tela na sa ‘ni liba di nadaxi’ fa, ka desa non di boka-betu?
Ngê pasa ka komplendê xiklu d’awa maxi bwadu, begabega 200 anu ku vala. Maji, pya kwa ku Bibilha tava ka fla di kwa se maxi dôkê 3,000 anu antix. Lê Jó 36:27, 28, zo fla dinen pluguntu se:
-
Punda kamanda kwa ku Bibilha ka fla di xiklu d’awa, ka desa non di boka-betu?
-
Inen têxtu se, fe bô kêlê maxi ni Bibilha?
5. Bibilha tava fla yô tempu za di kwa ku tava di bi da
Lê Isaías 44:27–45:2, zo fla di pluguntu se:
-
Kê ũa-dôsu kwa di dixtluison di Babylonia, Bibilha tava fla nê za 200 anu antix pa kwa se da?
Xtoria ka munsa kuma Siru, Alê di Persya, ku inen sode dê, toma poson di Babylonia ni anu 539 A.K. b Awa ku tava ka plôtêjê poson, inen bil’e ba ôtlô xitu. Inen lentla ni poto nglandji ku tava betu, i toma poson di Babylonia sê plixiza di luta. Oze, ê vala maxi dôkê 2,500 anu za, kwa ku soveza ni poson di Babylonia sa montxi di budu. Pya kwa ku Bibilha tava fla za.
Lê Isaías 13:19, 20, zo fla di pluguntu se:
-
Kuma ku plofesya se kumpli?
Kwa ku soveza di dixtluison di Babylonia, ni tela ku oze ka sama Iraki.
6. Bibilha tava fla za di kwa ku non xka bê oze
Bibilha ka fla kuma non xka vivê ni tempu ‘ku fin sa xka xiga’. (2 Timóteo 3:1) Pya kwa ku Bibilha tava fla di tempu se.
Lê Mateus 24:6, 7, zo fla di pluguntu se:
-
Kê kwa ku Bibilha fla ku tava di bi da ola ku fin sa xka xiga?
Lê 2 Timóteo 3:1-5, zo fla dinen pluguntu se:
-
Mo Bibilha fla, kuma ku ngê ka bi sa ola fin mundu ka sa petu?
-
Kali dinen kwa se bô xka bê oze?
ŨA-DÔSU NGÊ KA FLA: “Bibilha sa ũa livlu di kontaji ku soya tan.”
-
Pla bô, kê kwa ku ka munsa kuma non ka pô kêlê ni Bibilha?
LÊZUMU
Xtoria, syensya ku plofesya, ka munsa kuma bô ka pô kêlê ni Bibilha.
Kê kwa ku bô xina
-
Xtoria ku Bibilha ka fla dê, sa setu me?
-
Kê ũa-dôsu zemplu ku ka munsa kuma syensya ka kumbina ku Bibilha?
-
Bô ka kêlê me, kuma Bibilha ka pô fla kwa ku xka bi da ni dja ku sa wê xka bi? Punda kamanda?
GOLO SÊBÊ MAXI
Kwa ku Bibilha ka fla di syensya tê eru nê?
“Será que a Bíblia está de acordo com a ciência?” (Artigu di sayti jw.org)
Kê kwa ku ka munsa kuma fin mundu sa petu?
“6 profecias bíblicas que se estão a cumprir hoje” (A Sentinela, 1 di Mayu di 2011)
Pya modu ku plofesya ku ka fla di Imperyu Glêgu, kumpli.
Konsê xtoria di ũa sungê ku ka sama Andreas. Ê na tava ka kêlê ni Dêsu fa. Maji, pya modu ku plofesya di Bibilha muda modu pensa dê.
“Eu não acreditava que Deus existia” (A Sentinela, n. 5 di 2017)
Taluvê bô ka pô ngoxta
PLUGUNTU KU A KA FE MAXI
Kê Kwa Ku Sa Xtudu Di Bibilha Ku Inen Sêxtêmunha Jova Ka Da?
Ni ploglama di xtudu di Bibilha dinen Sêxtêmunha di Jova bô ka pô uza kwakwali tladuson di Bibilha ku bô mêsê. Na kanha di di kunvida tudu familya bô ku inen migu bô da xtudu fa.
