Sata ba kontiudu

Punda kamanda ku modu ku Sêxtêmunha di Jova ka komemora Santa Sêia sa diferenti di ôtlô-ôtlô glêza?

Punda kamanda ku modu ku Sêxtêmunha di Jova ka komemora Santa Sêia sa diferenti di ôtlô-ôtlô glêza?

 Non ka sigi di petu olientason ku Bibilha ka da di fe Rêfêson Nôtxi di Sumu, ku sa konxidu tembeten mo ‘Ultimu Sêia’ ô ‘Santa Sêia’, i Lemblansa di motxi di Jizu. (1 Coríntios 11:20; King James Version) Maji kwa ku yô di lijon ka kêlê nê ô kwa ku inen ka fe ni komemorason se na sa kwa ku Bibilha ka xina fa.

Kamanda ku a ka fe komemorason se?

 Komemorason se, sa fedu di lembla di Jizu bila munsa glatidon da saklifisyu ku ê fe da non. (Mateus 20:28; 1 Coríntios 11:24) Komemorason se na sa ũa saklamentu fa, ô kendiji, ũa pratika di lijon ku ka fe ngê tê benson di Dêsu ô ku ka da ngê pedon di pekadu fa. a Bibilha ka xina kuma non ka pô lêsêbê pedon di pekadu, plô mê di afe ni Jizu tan; ê na sa plô mê di ũa kuxtumu ku glêza ka fe fa. — Romanos 3:​25; 1 João 2:​1, 2.

Kantu vê ku a toka f’ê?

 Jizu fla dixipulu dê kuma inen toka komemora Lemblansa di Motxi dê, maji ê na fla kantu vê ku inen toka f’ê fa. (Lucas 22:19) Ê tê ngê ku ka kunda kuma komemorason se toka sa fedu tudu mêji; ôtlô ka kunda kuma ê toka sa ũa vê plô somana, tudu dja, ô semple ku ũa ngê ka xintxi kuma ê sa plixizu. b Maji, ê tê ũa-dôsu kwa ku non toka pensa nê.

 Jizu kia Rêfêson Nôtxi di Sumu ni dja se me ku inen Zudê tava ka komemora Paxkwa, i ê môlê ni dja se me. (Mateus 26:​1, 2) Kwa se na sa so fa. Bibilha ka kompara motxi di Jizu ku saklifisyu di kôdêlu Paxkwal. (1 Coríntios 5:​7, 8) Ni tempu sala, a tava ka fe komemorason di Paxkwa ũa vê plô anu. (Êxodo 12:​1-6; Levítico 23:5) Di modu se me, inen plumêlu Klixton tava ka fe komemorason di motxi di Jizu ũa vê plô anu; êlê manda inen Sêxtêmunha di Jova ka sigi zemplu se ku sa ni Bibilha c.

Kê dja i kê ola?

 Zemplu ku Jizu desa, na ka zuda non sêbê kantu vê ku a toka fe komemorason se tan fa, maji tembeten, ê ka zuda non sêbê kê dja i kê ola ku a toka f’ê. Jizu kia komemorason se dêpôx ku solo kondê ni dja 14 di nizan, di anu 33.  D.K ku sa data di kalendaryu lunar di Bibilha. (Mateus 26:18-​20, 26) Antê oze, non ka komemora Lemblansa di Motxi di Jizu tudu anu ni dja se me, mo inen plumêlu Klixton tava ka fe. d

 Dja 14 di nizan, di anu 33 D.K fôi ũa sêxta-fela, maji ni kalendaryu non, kada anu ê ka kyê ni dja diferenti. Pa non sêbê kê dja ku 14 di nizan ka kyê nê ni kada anu, non na ka fe uzu di metudu ku sa uzadu ni kalendaryu Zudaiku di oze fa, maji, non ka fe uzu di metudu se me ku fôi uzadu ni tempu di Jizu. e

Mpon ku vin

 Ni komemorason se, Jizu fe uzu di mpon sê flementu ku vin tintu ku tava soveza di fesa di Paxkwa. (Mateus 26:26-​28) Non ka sigi zemplu se me; non ka uza mpon sê flementu i sê kwakwali ôtlô kwa nê, ku vin tintu puru. Ê na sa sumu di uva, nê vin ku a pê sukli, klêsenta aloko ô kwakwali ôtlô kwa nê fa.

 Ê tê glêza ku ka fe uzu di mpon ku flementu, maji ni Bibilha yô vê flementu sa uzadu mo symbulu di pekadu ku kurupison. (Lucas 12:1; 1 Coríntios 5:​6-8; Gálatas 5:​7-9) Êlê manda ku, mpon sê flementu tan so ku ka pô xtlivi mo symbulu di klôpô di Klixtu sê pekadu. (1 Pedro 2:​22) Ôtlô kwa ku Bibilha na ka poya fa sa fe uzu di sumu di uva sê flementa ni luge di vin. Ê tê glêza ku ka fe kwa se punda inen ka plubi memblu dinen di bêbê kwa ku tê aloko. Maji plubison se na sa Bibilhiku fa. — 1 Timóteo 5:​23.

Mpon ku vin sa simboliku tan

 Mpon sê flementu ku vin ku a ka pasa ni komemorason ka leplezenta klôpô ku sangi di Klixtu. Inen na ka muda di modu milaglôzu nê zunta ku klôpô ku sangi di Klixtu di vede, mo ũa-dôsu ngê ka pensa fa. Pya kwa ku Bibilha ka fla di kwa se.

  •   Jizu na manda inen dixipulu bêbê sangi dê fa. Ê tava sêbê kuma Dêsu plubi uzu di sangi, punda sangi sa sagladu. (Génesis 9:4; Atos 15:28, 29) Non pô tê di setu kuma Jizu na ka manda nê ũa ngê na kumpli alê di Dêsu fa. — João 8:​28, 29.

  •   Xi ê ka sa kwa di inen apoxtulu bêbê sangi di Jizu di vede, ê na ka fada inen kuma sangi dê ‘ka ba sa blokadu fa’, i kwa se ka munsa kuma ê tava vivu i ê naxi tava tanda vida dê antawo fa. — Mateus 26:28.

  •   Saklifisyu di Jizu fôi fedu ‘ũa vê tan pala semple’. (Hebreus 9:​25, 26) Xi mpon ku vin ka bila klôpô ku sangi di Jizu ni momentu di komemorason, anton inen ku ka toma patxi ni komemorason se ka xka ripiti saklifisyu se.

  •   Jizu fla: ‘Kontinwa ka fe kwa se di lembla d’ami’, ê na fla: ‘kontinwa ka fe saklifisyu mu fa’. — 1 Coríntios 11:24.

 Modu pensa di ngê ku ka kêlê kuma mpon ku vin ka bila klôpô ku sangi di Jizu di vede, sa baziadu ni tladuson di ũa-ũa patxi di Bibilha. Ê tê yô tladuson di Bibilha ku ka munsa kuma Jizu fla di vin: ‘ise sa sangi mu.’ (Mateus 26:28) Maji, palavla se di Jizu ten ka pô sa tladuzidu: ‘Ise ka leplezenta sangi mu,’ f ‘Ise ka siginifika sangi mu’, ô ‘Ise tê xintxidu di sangi mu’. Jizu uza ũa zemplu mo ê fe yô vê ola ku ê tava ka xina. — Mateus 13:34, 35.

Kê ngê ku ka kume mpon bila bêbê vin?

 Ola ku inen Sêxtêmunha di Jova ka komemora Lemblansa di Motxi di Klixtu pôkô ngê ku ka kume mpon bila bêbê vin. Punda kamanda?

 Plô mê di sangi di Jizu, ‘ũa pakutu novu’ fôi kiadu i ê lentla ni luge di pakutu ku Jova tava fe ku nanson di Ixrael di pasadu. (Hebreus 8:​10-​13) Inen ku ka fe patxi di pakutu se, so ka kume mpon bila bêbê vin ni komemorason di Lemblansa di Motxi di Jizu. Na sa tudu Klixton fa, maji ‘ixi tan ku fôi samadu’ plô Dêsu di modu xpesial. (Hebreus 9:​15; Lucas 22:20) Inen ka ba govena ku Klixtu ni ose, i Bibilha ka fla kuma 144 mili ngê tan so lêsêbê plivilejiu se. — Lucas 22:28-​30; Apocalipse 5:​9, 10; 14:​1, 3.

 Inen ku ka ba govena ku Klixtu sa samadu di ‘Rebanhu txoko’. Maxi-montxi non, ka fe patxi di ‘nglandji mutxidon’ ku tê xperansa di vivê ni Tela pala semple. (Lucas 12:32; Apocalipse 7:​9, 10) Non ku tê xperansa di vivê ni Tela, na ka kume mpon nê bêbê vin ni Komemorason fa, maji non ka sixti di munsa glatidon plôvya di saklifisyu ku Jizu fe da non tudaxi. — 1 João 2:2.

a McClintock ku Strong’s Cyclopedia, Vulumi IX, pajina 212, ka fla: “A na ka bê palavla saklamentu ni N[ovu] T[extamentu]; nê palavla Glêgu μυστήριον [my·steʹri·on] ni nê ũa luge ku ka aplika da butxizumu, da Rêfêson Nôtxi di Sumu nê ni kwakwali ôtlô komemorason fa.”

b Ũa-dôsu tladuson di Bibilha ka uza palavla ‘minda ku a ka pôji’ ola ê ka fla di Rêfêson Nôtxi di Sumu, i yô ngê ka komplendê kuma frazi se ka munsa kantu vê ku komemorason di Motxi di Klixtu toka sa fedu. Maji, xintxidu setu di palavla se ni lungwa orijinal sa ‘semple’ ô ‘tudu vê’. — 1 Coríntios 11:25, 26; New International Version; Good News Translation.

c Pya The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, Vulumi IV, pajina 43-​44, ku McClintock ku Strong’s Cyclopedia, Vulumi VIII, pajina 836.

d Pya The New Cambridge History of the Bible, Vulumi 1, pajina 841.

e Kalendaryu Zudê di myole, ka munsa kuma mêji di Nizan ka komesa ku nwa novu axtronomiku, maji kwa se na fôi uzadu ni plumêlu sekulu fa. Maji mêji tava ka komesa ola ku a tava ka bê nwa novu plumêlu vê ni Jeruzalen, kwa se ka pô sa ũa dja ô maxi, dêpôx di nwa novu axtronomiku plasê. Plôvya kwa se, êlê manda ku ê tê vê ku data ku Sêxtêmunha di Jova ka uza di komemora motxi di Klixtu na ka kumbina ku data ku inen Zudê di oze ka komemora Paxkwa fa.

f Pya A New Translation of the Bible, by James Moffatt; The New Testament​—A Translation in the Language of the People, by Charles B. Williams; ku The Original New Testament, by Hugh J. Schonfield.