SAPIT 17
“I ti rezonn avek zot lo Lekritir”
Sa ki nou bezwen fer pour ansenny dan en bon fason e bon legzanp bann Bereen
Baze lo Akt 17:1-15
1, 2. Lekel ki pe vwayaze sorti dan lavil Filip pour al Tesalonik e ki zot kapab pe mazinen?
TRWA zanmi, setadir Pol, Silas ek Timote pe vwayaz ansanm sorti dan lavil Filip pour zot al Tesalonik. Zot pe vwayaz plis ki 130 kilomet lo en semen ki en kantite dimoun i abitye servi. Bann enzenyer Romen ki ti’n konstri sa semen e i pas dan bann montanny. Parfwa dimoun i kapab tann diferan kalite tapaz lo sa semen, par egzanp tapaz bourik, tapaz larou saret lo bann plak ros ater lo semen e tapaz diferan dimoun ki pe vwayaze e sa i kapab enkli bann solda, bann marsan ek bann artizan. Sa vwayaz pa fasil, sirtou pour Pol ek Silas akoz zot bann blesir ki zot ti’n gannyen ler zot ti ganny bate avek baton dan lavil Filip.—Akt 16:22, 23.
2 Ki mannyer sa bann zonm i kapab ganny kouraz pour kontinyen fer sa gran vwayaz? Vi ki zot pe koz koze avek kanmarad, sa i ed zot. Zot ankor mazin sa zoli leksperyans ler sa gard prizon ek son fanmir dan lavil Filip ti vin bann disip. Sa leksperyans in fer zot pli determinen pour kontinyen anons parol Bondye. Me pli zot vin pli pros avek lakot lavil Tesalonik, i kapab ki zot konmans mazinen ki mannyer bann Zwif dan sa lavil pou tret zot. Eski zot pou ganny atake, petet menm ganny bate, parey i ti arive dan lavil Filip?
3. Ki mannyer legzanp zapot Pol i kapab ed nou pour annan lardyes ler nou prese ozordi?
3 Pli tar, zapot Pol ti ekri en let pour bann Kretyen dan lavil Tesalonik e i ti dir zot ki mannyer i ti santi. I ti dir zot: “Parey zot konnen, menm si o konmansman nou ti soufer e ganny maltrete Filip, Bondye ti donn nou lardyes pour anons son bon nouvel avek zot malgre bokou lopozisyon.” (1 Tesa. 2:2) Dapre sa ki zapot Pol ti dir, i paret ki i ti enkyet pour antre dan lavil Tesalonik akoz sa ki ti arive dan lavil Filip. Eski ou kapab konpran ki mannyer Pol ti santi? Eski ou vwar li difisil pour anons sa bon nouvel? Pol ti depan lo Zeova pour donn li kouraz ek lardyes ki i ti bezwen. Ler nou etidye legzanp zapot Pol, sa i kapab ed nou pour fer parey.—1 Kor. 4:16.
“I ti rezonn . . . lo Lekritir” (Akt 17:1-3)
4. Akoz i paret ki Pol ti reste dan lavil Tesalonik pour plis ki trwa semenn?
4 Labib i dir nou ki ler zot ti Tesalonik, Pol ti pres dan sinagog pour trwa Saba. Eski sa i vedir ki i ti reste Tesalonik pour zis trwa semenn? Pa neseserman. Nou pa konnen kan ki Pol ti konmans al dan sinagog ler i ti ariv dan sa lavil. Osi, bann let ki Pol ti ekri i montre ki ler i ti Tesalonik, li ek bann dimoun ki ti avek li ti bezwen travay pour siport zot lekor. (1 Tesa. 2:9; 2 Tesa. 3:7, 8) Ler Pol ti pe reste dan sa lavil, de fwa bann frer dan lavil Filip ti donn li bann keksoz ki i ti bezwen. (Fili. 4:16) Alor i paret ki i ti reste dan lavil Tesalonik pour plis ki trwa semenn.
5. Ki mannyer Pol ti esey rezonn avek bann dimoun?
5 Ler Pol ti ganny lardyes pour prese, i ti koz avek bann dimoun ki ti’n rasanble dan sinagog. Parey son labitid, “i ti rezonn avek zot lo Lekritir. I ti eksplike e servi Lekritir pour prouve ki Kris ti bezwen soufer e ganny resisite. I ti dir: ‘Sa Zezi ki mon pe koz lo la, li menm Kris.’” (Akt 17:2, 3) Remarke ki Pol pa ti zis esey tous leker sa bann dimoun ki ti pe ekout li me i ti osi rezonn avek zot. I ti konnen ki sa bann dimoun ki ti’n vin dan sinagog ti deza konn e respekte Lekritir. Me zot pa ti konpran byen sa ki Lekritir ti dir. Alor Pol ti rezonn avek zot, i ti eksplike e i ti servi Lekritir pour prouve ki Kris sorti Nazaret ti sa Mesi oubyen Kris ki ti’n ganny promet.
6. Ki mannyer Zezi ti rezonn avek son bann disip lo Lekritir e ki ti arive apre?
6 Zapot Pol ti swiv legzanp Zezi, ki ti servi Lekritir pour ansenny lezot. Par egzanp, ler Zezi ti lo later i ti dir son bann disip ki dapre Lekritir, Garson zonm ti pou bezwen soufer, mor e apre ganny resisite. (Mat. 16:21) Apre ki Zezi ti’n resisite, i ti aparet avek son bann disip. Sirman sa ti ase pour montre ki i ti’n koz laverite. Me Zezi ti fer plis ki sa. Konsernan sa ki i ti dir serten son bann disip, Labib i dir: “I ti konmans eksplik zot bann keksoz konsernan li ki’n ganny ekrir par Moiz ek tou bann Profet.” Ki ti arive apre? Bann disip ti dir: “Pa nou leker ti pe brile ler i ti pe koz avek nou dan semen, ler i ti pe eksplik nou Lekritir?”—Lik 24:13, 27, 32.
7. Akoz i enportan pour servi Labib ler nou ansenny lezot?
7 Sa mesaz dan Parol Bondye i pwisan. (Ebr. 4:12) Ozordi osi, bann Kretyen i servi Parol Bondye pour ansenny lezot, parey Zezi, Pol ek lezot zapot ti fer. Nou osi nou servi Labib pour rezonn avek bann dimoun, nou eksplik zot sa ki Labib i dir e nou montre zot dan Labib ki sa ki nou pe ansennyen i vre. Apre tou, sa mesaz ki nou pe ansennyen i pa nou prop mesaz. Ler nou servi Labib souvan, nou ed bann dimoun pour konpran ki sa ki nou pe dir i pa nou prop nide me i bann lansennyman ki sorti kot Bondye. I byen osi pour mazinen ki sa mesaz ki nou pe anonse i sorti dan Parol Bondye e nou kapab depan lo la. Eski pa sa i fer ou annan konfidans pour anons sa mesaz avek lardyes parey Pol ti fer?
“Serten . . . ti vin bann disip” (Akt 17:4-9)
8-10. (a) Ki mannyer bann dimoun dan lavil Tesalonik ti azir ler zot ti tann sa bon nouvel? (b) Akoz serten Zwif ti zalou Pol? (c) Ki bann Zwif ki ti opoz zot ti fer?
8 Pol ti’n fini vwar ki sa ki Zezi ti’n dir ti vre. Zezi ti dir: “En lesklav pa pli gran ki son met. Si dimoun in persekit mwan, zot pou persekit zot osi, si dimoun in obei mon parol, zot pou osi obei sa ki pour zot.” (Zan 15:20) Ler Pol ti Tesalonik, i ti vwar ki bann dimoun ti reazir dan diferan fason, serten ti anvi ekout parol Bondye me lezot pa ti anvi ekoute. Lik i dir sa konsernan sa bann dimoun ki ti byen azir: “Serten parmi zot [bann Zwif] ti vin bann disip [bann Kretyen] e zot ti asosye avek Pol ek Silas. En gran lafoul Grek ki ti ador Bondye osi ti zwenn avek zot ensi ki detrwa madanm o plase.” (Akt 17:4) Sirman, sa bann nouvo disip ti kontan ler zot ti konpran Lekritir.
9 Menm si serten ti kontan sa ki Pol ti pe dir, lezot ti ankoler avek li. Serten Zwif dan lavil Tesalonik ti zalou akoz “en gran lafoul Grek” ti aksepte son mesaz. Sa bann Zwif ki ti anvi konverti bann dimoun dan larelizyon Zwif, ti’n ansenny Lekritir Ebre avek bann dimoun lezot nasyon ki ti Grek e zot ti krwar ki sa bann Grek ti pour zot. Me en sel kou, i ti paret ki Pol ti pe fer sa bann Grek krwar sa ki i ti pe ansennyen e fer zot aret swiv sa bann Zwif e i ti pe fer sa lanmenm la dan sinagog! Bann Zwif ti vreman ankoler.
10 Lik i dir nou ki ti arive apre. I dir: “Bann Zwif ti vreman zalou. Alor zot ti rasanble bann move dimoun ki ti nanryen fer lo bazar e zot ti al fer dezord dan lavil. Zot ti kas lakaz Zason pour esey anmenn Pol ek Silas deor kot sa lafoul ti’n rasanble. Ler zot pa ti vwar zot, zot ti trenn Zason ek serten frer devan bann sef lavil. Zot ti kriye: ‘Sa bann zonm in met dezord partou kote. La zot in ariv isi e Zason in envit zot kot li. Tou sa bann zonm pe fer bann keksoz kont lalwa Sezar e zot dir ki i annan en lot lerwa, Zezi.’” (Akt 17:5-7) Ki mannyer Pol ek bann dimoun ki ti avek li ti azir ler sa lafoul ti atak zot?
11. Ki bann sarz ki ti ganny fer kont Pol ek bann dimoun ki ti avek li e petet, ki lalwa zot ti servi pour akiz zot? (Vwar not.)
11 En lafoul dimoun ki ankoler i kapab fer en kantite move keksoz, zis parey en larivyer ki’n deborde i fer en kantite dega. Bann Zwif ti servi sa pour esey fer Pol ek Silas aret fer sa ki zot ti pe fer. Apre ki zot in fer bann Zwif “fer dezord” dan lavil, zot ti esey konvenk bann dirizan ki sa bann sarz ti vreman serye. Premye sarz kont Pol ek bann dimoun ki ti avek li ti ki zot ti’n “met dezord partou kote,” menm si Pol ek bann dimoun ki ti avek li pa ti’n fer sa dezord dan lavil Tesalonik. Dezyenm sarz ti bokou pli serye. Bann Zwif ti pe dir ki sa bann misyonner ti pe dir ki i annan en lot Lerwa, Zezi e alor zot ti pe kas bann lalwa ki lanperer ti’n donnen. a
12. Kwa ki montre ki sa bann sarz kont bann Kretyen dan lavil Tesalonik ti’n kapab annan bann konsekans grav?
12 Pa oubliye ki bann sef relizye osi ti akiz Zezi dan sa menm fason. Zot ti dir Pilat: “Nou’n trouv sa zonm pe fer dezord dan pei . . . e i pe dir ki li menm li Kris, en lerwa.” (Lik 23:2) I kapab ki Pilat ti per pangar lanperer i krwar ki i soutir bann dimoun ki fer traizon, alor i ti anvoy Zezi pour ganny touye lo poto. Pareyman, sa bann sarz kont bann Kretyen dan lavil Tesalonik ti’n kapab annan bann konsekans grav. En referans i dir: “I difisil pour eksplike ki kantite i ti danzere pour zot, parski pour ‘zis sizere ki en dimoun ti pe fer traizon kont bann Lanperer, sa dimoun ti pou ganny touye.’” Eski sa kalite latak ti pou reisi?
13, 14. (a) Akoz sa latak ki sa lafoul ti fer pa ti reisi? (b) Ki mannyer Pol ti pridan parey Kris e ki mannyer nou kapab swiv son legzanp?
13 Sa lafoul pa ti reisi anpes sa travay predikasyon kontinyen dan lavil Tesalonik. Akoz? En rezon i akoz zot pa ti kapab trouv Pol ek Silas. Osi, i paret ki bann sef lavil pa ti krwar sa bann sarz. Alor, apre ki zot ti’n pran “en bon sonm larzan,” petet en lanmann, zot ti larg Zason ek lezot frer ki ti’n ganny anmennen devan zot. (Akt 17:8, 9) Pol ti swiv konsey Zezi ler i ti dir “zot devret pridan parey serpan me inosan parey kolonm.” Alor, Pol ti pridan e i ti reste lwen avek danze pour li kapab kontinyen prese dan en lot landrwa. (Mat. 10:16) I kler ki Pol ti annan lardyes me sa pa vedir ki i pa ti pridan. Ki mannyer bann Kretyen ozordi i kapab swiv son legzanp?
14 Dan nou letan, souvan bann sef relizye i fer lafoul vir kont Temwen Zeova. Zot dir ki Temwen Zeova i rebel kont gouvernman e zot fer traizon. Zot dir sa pour fer sa bann dirizan pran aksyon kont Temwen Zeova. Zis parey sa bann dimoun ki ti persekit bann Kretyen dan premye syek, ozordi osi dimoun i opoz Temwen Zeova akoz zot zalou. An tou leka, bann vre Kretyen pa rod problenm. Otan ki posib nou evite annan okenn problenm avek sa bann dimoun ki ankoler e ki pa rezonnab. Nou plito rod fason pour kontinyen pres sa bon nouvel dan lape, petet menm retournen pli tar ler tou keksoz in trankil.
Zot ti annan “en pli bon latitid” (Akt 17:10-15)
15. Ki mannyer bann Bereen ti reazir ler zot ti tann sa bon nouvel?
15 Pour Pol ek Silas reste an sekirite, zot ti ganny anvoye Bere ki ti apepre 65 kilomet avek Tesalonik. Ler zot ti ariv laba, Pol ti al kot sinagog e i ti koz avek bann dimoun ki ti’n rasanble laba. Zot ti kontan pour zwenn bann dimoun ki ti pare pour ekoute! Lik ti ekri ki bann Zwif Bere ti annan “en pli bon latitid ki bann Zwif Tesalonik parski zot ti aksepte parol Bondye avek bokou lentere, zot ti egzamin Lekritir sak zour pour vwar si sa ki zot ti’n tande ti vre.” (Akt 17:10, 11) Eski sa ti vedir ki bann Zwif Tesalonik ki ti’n aksepte laverite ti napa en bon latitid? Non, i pa vedir sa. Pli tar, Pol ti ekri en let pour zot e i ti dir zot: “Nou pa zanmen aret remersye Bondye, parski ler nou ti anons parol Bondye avek zot, zot ti aksepte li konman parol Bondye parey i vreman ete, non pa konman parol zonm e sa parol i pe osi azir dan zot, bann disip.” (1 Tesa. 2:13) Me kwa ki ti fer sa bann Zwif Bere annan en pli bon latitid?
16. Akoz Lik ti dir ki bann Bereen ti annan en “bon latitid”?
16 Menm si sa bann Bereen ti pe tann en nouvo keksoz, zot pa ti annan dout oubyen kritik sa ki zot ti tande e zot pa ti zis krwar tou sa ki zot ti tande. Premyerman, zot ti ekout byen sa ki Pol ti annan pour dir. Apre sa, zot ti servi Lekritir pour verifye sa ki zot ti pe aprann, setadir bann keksoz ki Pol ti’n eksplik zot. An plis ki sa, zot pa ti etidye o profon Parol Bondye zis zour Saba me zot ti fer li toulezour. Zot ti fer sa avek “bokou lentere” e zot ti egzamin Lekritir pour konpran byen sa nouvo lansennyman ki zot ti’n fek aprann. Apre, zot ti montre ki zot ti annan limilite e fer bann sanzman, parski “en kantite zot ti vin bann disip.” (Akt 17:12) Alor, i pa drol ki Lik i dir ki zot ti annan en “bon latitid”!
17. Akoz bann Bereen i en bon legzanp pour nou e ki mannyer nou kapab kontinyen swiv zot legzanp menm apre ki nou’n vin en disip?
17 Sa bann Bereen pa ti realize ki lafason ki zot ti reazir ler zot ti tann sa bon nouvel ti pou ganny ekrir dan Parol Bondye e ki zot ti pou vin en bon legzanp pour nou ozordi. Zot ti fer egzakteman sa ki Pol ti pe mazinen zot ti pou fer e sa ki Zeova ti anvi zot fer. Pareyman, nou osi nou ankouraz bann dimoun pour fer sa, setadir pour zot egzamin byen sa ki Labib i dir pour ki zot lafwa i baze solidman lo sa ki dan Labib. Me ler nou’n vin en disip, eski sa i vedir nou nepli bezwen annan en bon latitid? Non, o kontrer i pli enportan pour nou annan sa dezir pour aprann avek Zeova e pour pa tarde pour aplik sa ki i ansenny nou. Ler nou fer sa, nou les Zeova moul nou e form nou dapre son lavolonte. (Iza. 64:8) Koumsa, nou Papa ki dan lesyel pour kapab kontinyen servi nou e nou pou kontinyen fer li kontan.
18, 19. (a) Akoz Pol ti kit lavil Bere e ki mannyer i ti persevere e kit en bon legzanp pour nou swiv? (b) Avek lekel Pol ti pe al prese aprezan e kote i ti pe ale?
18 Pol pa ti reste Bere pour en kantite letan. Labib i dir: “Ler bann Zwif Tesalonik ti tande ki Pol ti pe anons parol Bondye Bere, zot ti al laba pour ensit lafoul pour fer dezord. Deswit bann frer ti fer Pol al lo lakot, me Silas ek Timote ti reste deryer. Me sa bann ki ti akonpanny Pol ti al avek li ziska Atenn e zot ti kit li apre ki zot ti’n ganny lenstriksyon pour al dir Silas ek Timote pour vin kot Pol o pli vit posib.” (Akt 17:13-15) Sa bann lennmi sa bon nouvel ti persiste! Zot ti’n reisi pous Pol Tesalonik me sa pa ti ase pour zot. Alor zot ti al Bere e zot ti esey fer menm problenm laba me zot pa ti reisi. Pol ti konnen ki i ti annan en gran teritwar, alor i ti zis al pres dan en lot landrwa. Nou osi nou devret determinen pour pa les bann dimoun ki anvi fer nou aret anons sa bon nouvel, anpes nou fer li!
19 Apre ki Pol ti’n rann temwannyaz afon avek bann Zwif dan lavil Tesalonik ek Bere, sirman Pol ti’n aprann ki i ti enportan pour rann temwannyaz avek lardyes e pour servi Lekritir pour rezonn avek lezot. Nou osi nou’n aprann sa. Me aprezan, Pol ti pe al pres avek en lot group dimoun e sa i bann dimoun lezot nasyon dan lavil Atenn. Ki mannyer i pou pase dan sa lavil? Nou pou vwar sa dan sa lot sapit.
a Dapre en spesyalis Labib, sa letan Sezar ti’n donn en lalwa ki ti enterdi dimoun pour predir ki “i ti pou annan en nouvo lerwa oubyen rwayonm, sirtou enn ki ti pou ranplas oubyen ziz sa lanperer ki ti pe dirize.” San dout, bann lennmi Pol ti sanz mesaz sa zapot pour donn lenpresyon ki zot ti’n kas sa lalwa. Vwar sa bwat “ Bann Sezar ek liv Akt.”