Kestyon lekter
Ki oter larantre tanp Salomon ti ete?
Sa larantre ti anmenn ver lasanm Sen dan tanp. Dapre New World Translation of the Holy Scriptures ki ti ganny pibliye avan 2023, “sa larantre devan lakaz ti mezir 20 koude larzer, menm parey avek larzer sa lakaz e son oter ti 120.” (2 Kron. 3:4) I osi annan lezot tradiksyon ki dir ki sa larantre ti “120 koude” oter, ki ti pou vedir ki i ti parey en latour ki mezir 53 met oter!
Me depi 2023 in annan en sanzman dan New World Translation. Aprezan sa verse i dir sa konsernan larantre tanp Salomon: “Son oter ti 20 koude,” oubyen apepre 9 met oter. a Annou vwar detrwa rezon ki sa azisteman in ganny fer.
Oter sa larantre pa ganny mansyonnen dan 1 Lerwa 6:3. Dan sa verse, Zeremi i mansyonn longer ek profonder sa larantre me pa son oter. Apre, dan sa lot sapit ki swiv, i donn bann lenformasyon byen detaye lo lezot parti sa tanp. Sa i enkli sa basen an metal ki ti apel lanmer, sa dis saret e sa de kolonn an kwiv ki ti an deor larantre. (1 Rwa. 7:15-37) Si sa larantre ti plis ki 50 met oter e i ti bokou pli o ki tanp, akoz Zeremi pa ti koz lo son oter? Menm plizyer syek pli tar, bann istoryen Zwif ti ekri ki sa larantre pa ti pli o ki larestan tanp Salomon.
Bann spesyalis Labib i annan dout konsernan si vreman bann miray tanp ti kapab siport en larantre 120 koude oter. Dan letan lontan, i ti annan bann striktir ki ti vreman o e ki ti ganny fer avek ros ek brik, par egzanp bann baro tanp Lezip. Sa bann striktir ti larz anba e son anler ti pli etrwat. Me tanp Salomon ti diferan. Bann spesyalis Labib i krwar ki bann miray tanp Salomon pa ti plis ki 6 koude oubyen 2.7 met lepeser. En architectural historian ki apel Theodor Busink ti dir: “Lepeser miray tanp i montre ki larantre tanp pa ti kapab 120 koude oter.”
I kapab ki sa verse dan 2 Kronik 3:4 in mal ganny kopye. Menm si dan serten vye kopi Labib, dan 2 Kronik 3:4 i met “120,” dan lezot vye kopi Labib, par egzanp dan fifth-century Codex Alexandrinus ek sixth-century Codex Ambrosianus, dan sa verse i dir “20 koude.” Petet kwa ki ti fer en dimoun ki ti kopye Labib fer en fot e met “120”? Dan langaz Ebre, sa mo “san” ek sa mo “koude” i resanble kanmarad. Alor i kapab ki en dimoun ki ti kopye Labib in met “san” olye met “koude.”
Byensir, menm si nou fer zefor pour konpran bann detay e pour esey desin tanp Salomon parey i ti vreman ete, nou sirtou konsantre lo sa ki sa tanp ti pe reprezante, setadir sa gran tanp spirityel. Nou vreman rekonesan ki Zeova in envit tou son bann serviter pour ador li kot sa tanp spirityel!—Ebr. 9:11-14; Rev. 3:12; 7:9-17.
a I annan en not dan New World Translation ki dir ki “serten vye kopi Labib i dir ‘120,’ tandis ki lezot vye kopi Labib ek serten tradiksyon i met ‘20 koude.’”