En Labib dan nou langaz
DAN son liv Bible Translations and How to Choose Between Them, spesyalis Labib Alan Duthie ti ekri: “Si ou krwar ki Labib i Parol Bondye pour bann imen, sa i vedir ki Bondye pe kominik avek nou. . . . Si ou larelizyon i enfliyans ou lavi antye, i bezwen ki [Labib] i dan en langaz ki ou servi toulezour.”
Tou bann ki kontan Parol Bondye i dakor avek sa parol. Zot senserman krwar ki “tou Lekritir i enspire par Bondye e itil pour ansennyen, pour reprimande, pour remet keksoz drwat, pour disiplinen dapre ladrwatir Bondye.” (2 Timote 3:16) Labib pa zis en vye liv. I “vivan e pwisan,” alor i kapab ed nou rezourd bann problenm ki nou rankontre dan lavi toulezour. (Ebre 4:12) Me pour arive konpran e aplik sa ki sa liv sakre i dir, dimoun i bezwen lir li dan sa langaz ki zot servi toulezour. Apre tou, Nouvo Testaman pa ti ganny ekrir dan sa langaz Grek klasik ki bann filozof parey Plato ti servi. O kontrer, i ti ganny ekrir dan langaz Koine, en form langaz Grek ki ti ganny servi toulezour. Alor, i kler ki Labib ti ganny ekrir dan en fason ki bann dimoun ordiner ti kapab lir e konpran.
I pour sa rezon ki resaman Labib in ganny tradwir dan plizyer langaz. Laplipar ditan, sa in anmenn bokou byenfe. Aprezan plis dimoun i kapab ganny akse avek Labib. Me kantmenm sa, en kantite sa bann nouvo tradiksyon pa touzour egzakt e kler. Par egzanp, serten tradiksyon i fer li difisil pour konpran
sa ki Labib i dir konsernan bann dimoun mor e ki mannyer sa vre Bondye i apele.Alor tou dimoun ki apresye Parol Bondye i kontan ki Labib
Bann tradikter ki ti glorifye Bondye
Menm si nou fek ganny Labib
New World Translation of the Holy Scriptures ti ganny lanse an 1961 konman en Labib antye dan en sel volim. Menm si ziska ozordi nou pa konn non sa bann tradikter, nou asire ki zot ti annan bann bon lentansyon e zot ti byen devoue. Lentrodiksyon Labib edisyon 2013 i dir: “Vi ki nou rekonnet lenportans mesaz Labib, nou’n reviz sa teks avek bokou latansyon pour pa sanz sa ki dan Labib. Nou konpran ki i en gro responsabilite pour transmet sa mesaz dan en fason egzakt. . . . Nou lobzektif se pour fer en tradiksyon ki pa zis parey teks orizinal, me ki osi kler e fasil pour lir.”
Eski bann manm sa komite tradiksyon ti kalifye pour fer sa travay? Serten spesyalis Labib ki pa kontan fason ki sa travay in ganny fer, i’n esey dir ki vi ki nou pa konn non bann tradikter ek zot kalifikasyon akademik, sa tradiksyon i devret senpleman ganny konsidere konman travay bann amater. Me pa tou spesyalis Labib ki mazin koumsa. Alan Duthie ti ekri: “Si nou konnen lekel ki’n tradwir ouswa pibliy en tradiksyon Labib, eski sa i ed nou deside si sa tradiksyon i bon ouswa non? Pa vreman. Sel fason pour konnen se par egzamin sak tradiksyon.” *
Ziska ozordi, plis ki 217,844,067 kopi New World Translation an antye ouswa an parti dan plis ki 130 langaz in ganny pibliye dan lemonn antye. Ki sa kantite dimoun ki’n lir sa Labib in vwar?
En tradiksyon ki sanktifye non Bondye
Zezi ti ansenny son bann disip pour priye: “Nou Papa ki dan lesyel, ki ou non i ganny sanktifye.” (Matye 6:9) Me dan laplipar tradiksyon, Bondye napa en non, me i annan zis bann tit, parey “Bondye” oubyen “Senyer.” Me i pa ti koumsa dan teks orizinal. Dan Lekritir Ebre, i ti kler ki Bondye i apel Zeova akoz son non personnel ti ganny servi preski 7,000 fwa. (Egzod 3:15; Psonm 83:18, NWT) Me pli tar, akoz siperstisyon, bann Zwif ti konmans per pour servi non Bondye. Apre ki bann zapot Zezi ti’n mor, kongregasyon Kretyen ti osi ganny enfliyanse par sa nide. (Akt 20:29, 30; 1 Timote 4:1) Bann dimoun ki ti kopye bann parti Labib an Grek ti konmans ranplas non personnel Bondye, Zeova, avek sa de mo Grek Kyʹri·os ek The·osʹ ki vedir “Senyer” ek “Bondye.”
Komite tradiksyon nouvo lemonn pa’n per pour remet non Zeova dan Lekritir Grek Kretyen (“Nouvo Testaman”), 237 fwa. Zot pa’n remet non Bondye dan Labib zis akoz zot anvi, me akoz zot in fer en bon resers. Par egzanp, Lik 4:18 i sit Izai 61:1. Dan teks Ebre orizinal, sa verse dan Izai ti annan non Zeova. * I apropriye alor ki dan Tradiksyon nouvo lemonn, Lik 4:18 in ganny tradwir konman: “Lespri sen Zeova i lo mwan, akoz i’n swazir mwan pour anons bon nouvel avek bann pov.”
Lafason ki sa bann verse in ganny tradwir i ede pour fer en distenksyon ant Zeova nou Bondye ek son sel Garson, Zezi Kri. Par egzanp, dan bokou tradiksyon Labib, Matye 22:44 in ganny tradwir koumsa: “Senyer ti dir avek mon Senyer.” (Labib an Kreol Seselwa) Me lekel ki pe koz avek lekel la? Anfet, sa verse pe sit en parti Psonm 110:1, ki dan son teks Ebre orizinal ti annan non Bondye. Tradiksyon nouvo lemonn in tradwir Matye 22:44 koumsa: “Zeova ti dir avek mon Senyer.” I vreman enportan pour konpran diferans ki Labib i fer ant Zeova nou Bondye ek son Garson. (Mark 13:32; Zan 8:17, 18; 14:28) Anfet, en dimoun i bezwen konn sa pour li ganny sove. Akt 2:21 i dir: “Tou sa ki kriy non Zeova pou ganny sove.”
En tradiksyon ki egzakt e kler
I annan lezot laspe remarkab dan Tradiksyon nouvo lemonn. Sa tradiksyon i baze prensipalman lo sa teks an Grek ki apel Westcott and Hort ki’n ganny amelyore en kantite. Me i annan lezot vye kopi Labib ek bann teks prensipal Labib ki’n ganny egzaminen, tel parey Nestle and Aland ek United Bible Societies. Bokou zefor in ganny fer pour tradwir sa teks Grek dan en fason pli egzakt, senp e kler. Par fer sa, nou’n kapab prezerv stil ek fason koze bann dimoun ki ti ekri Labib sa letan e sa in fer li posib pour konpran en kantite keksoz ki nou pa ti konpran avan.
Bann ki’n travay lo Tradiksyon nouvo lemonn in esey tradwir bann pti diferans ki annan dan lafason ki bann verb Grek i ganny servi. Dan bokou langaz ozordi, bann verb i ganny konzige pour montre kan ki bann aksyon i ganny fer, swa dan lepase, prezan oubyen fitir. Dan langaz Grek, bann verb i osi montre ki kalite aksyon ki pe ganny fer, si i en aksyon ki ganny fer zis en fwa, si i kontinyen ganny fer oubyen si i’n fini ganny fer. Annou get parol Zezi dan Matye 6:33. Sa verb Grek ki vedir “rod” i donn sa nide en aksyon ki kontinyen. Pour ganny vre sinifikasyon sa ki Zezi ti pe esey dir, nou’n tradwir sa verse koumsa: “Kontinyen rod Rwayonm ek son ladrwatir premye e Bondye pou donn zot tou lezot keksoz.” Pareyman, Matye 7:7 in ganny tradwir koumsa: “Kontinyen demande e zot pou gannyen, kontinyen rode e zot pou trouve, kontinyen tap laport e i pou ouver.”
Fer Parol Bondye disponib partou lo later
Me eski bann ki lir Labib
Byensir. Sa i akoz Konsey Direkter Temwen Zeova in byen siperviz sa travay. Zot ti deside ki i ti pou pli bon ki tradiksyon Labib dan lezot langaz i ganny fer par en lekip e non pa par en sel dimoun. Alor bann diferan lekip tradiksyon Labib ti ganny formen dan diferan pei. Kot biro prensipal Temwen Zeova i annan en departman ki apel Translation Services ki ede reponn kestyon bann tradikter Labib e fer sir ki bann diferan Tradiksyon nouvo lemonn dan lezot langaz i annakor avek kanmarad. An plis, en progranm konpiter ki apel Watchtower Translation System ti ganny devlope pour ed bann tradikter Labib. Me sa ki ou kapab asire se ki kantmenm sa, travay tradiksyon i demann en kantite zefor delapar bann tradikter. Me bann progranm lo konpiter in ede senplifye sa travay ki bann lekip tradiksyon i fer, setadir, pour tradwir Tradiksyon nouvo lemonn dan en fason egzakt e kler zis parey son versyon an Angle. An plis ki sa, sa progranm lo konpiter i montre ki mannyer sak mo dan langaz Ebre ek Grek in ganny tradwir dan versyon an Angle e sa i vreman ed bann tradikter pour swazir sa pli bon mo dan zot langaz.
Ler nou get tou sa ki’n ganny akonplir, nou vwar ki tousala in ede pour ki en bon travay i ganny fer. Nou ankouraz ou pour etidye Labib
^ par. 9 I enteresan pour konnen ki lo lapo New American Standard Bible, Reference Edition (1971) i dir: “Nou pa’n servi non okenn spesyalis Labib konman referans oubyen pour rekomann sa Labib parski nou krwar ki valer Parol Bondye i devret ganny evalye dapre sa ki dan Labib li menm.”
^ par. 13 Ler bann verse dan Lekritir Ebre ti ganny site dan Nouvo Testaman, tradiksyon Septant an Grek ti souvandfwa ganny servi konman referans. Vi ki bann kopi Septant pli resan napa non Bondye, bokou spesyalis Labib i dir ki sa non pa devret ganny mete dan Lekritir Grek Kretyen osi. Par kont, bann pli vye kopi Septant i annan non Bondye, Zeova dan son form orizinal an Ebre. Sa i en bon rezon pour non Bondye, Zeova ganny mete dan Lekritir Grek.