Skip to content

Al lo konteni

Eski Ou Kapab “Fer Diferans Ant Sa Ki Byen Ek Sa Ki Mal”?

Eski Ou Kapab “Fer Diferans Ant Sa Ki Byen Ek Sa Ki Mal”?

Eski Ou Kapab “Fer Diferans Ant Sa Ki Byen Ek Sa Ki Mal”?

“Konn disteng sa ki fer plezir Bondye.”—EFEZYEN 5:10.

1. Dan ki fason lavi i kapab konplike denozour, e akoz?

“MON konnen, O Zeova, ki pour zonm ki’n ganny tire dan sirfas later, son semen pa apartenir. I pa apartenir pour zonm ki pe marse pour diriz son lepa.” (Zeremi 10:23) Sa fe enportan ki Zeremi ti rekonnet i pli aplikab pour nou ozordi. Akoz? Se akoz nou pe viv dan “letan difisil” parey Labib ti predir. (2 Timote 3:1) Toulezour nou fer fas avek bann sitiasyon konplike ki fer nou oblize fer serten desizyon. Ki swa i bann pti desizyon oubyen bann gro desizyon, zot annan en lefe profon lo nou byennet fizik, emosyonnel e spirityel.

2. Ki bann swa ki kapab ganny konsidere konman pa vreman enportan, me konman bann Kretyen ki’n dedye zot lavi i konsider zot?

2 Bokou swa ki nou fer dan nou lavi toulezour i kapab ganny konsidere konman en routin oubyen konman pa vreman enportan. Par egzanp, toulezour nou bezwen swazir ki lenz nou pou mete, ki manze nou pou manze, ki dimoun nou pou vwar, ensidswit. Nou fer sa bann swa preske otomatikman, san mazin bokou lo la. Me eski vreman sa bann keksoz napa gran lenportans? Pour nou Kretyen ki’n dedye nou lavi, i enportan pour nou veye ki nou bann swa ki nou fer an rapor avek nou labiyman ek nou laparans, nou manze ek bwar, e nou parol ek kondwit i touzour demontre ki nou en serviter Bondye Tre O, Zeova. Nou ganny rapele sa ki zapot Pol ti dir: “Alor, ki ou manze, oubyen bwar, ou nenport kwa ki ou fer, fer tou pour laglwar Bondye.”—1 Korentyen 10:31; Kolosyen 4:6; 1 Timote 2:9, 10.

3. Ki bann swa ki vreman serye e ki konsern nou bokou?

3 I annan osi bann swa pli serye ki enkyet nou bokou plis. Par egzanp, desizyon pour en dimoun marye oubyen pour reste selibater, i sirman annan en lefe profon e dirab lo son lavi. Sertennman, swazir en dimoun apropriye pour marye avek, pour vin nou partner pour lavi, pa en keksoz ki nou devret pran alalezer. * (Proverb 18:22) Deplis, desizyon ki nou fer ler nou swazir nou zanmi e dimoun ki nou asosye avek, bann swa ki nou fer an rapor avek ledikasyon, travay, ek divertisman i zwe en rol tre enportan, menm en rol definitif, dan nou spirityalite—e alor, dan nou byennet eternel.—Romen 13:13, 14; Efezyen 5:3, 4.

4. (a) Ki abilite ki pou benefisye nou? (b) Ki bann kestyon ki nou bezwen egzaminen?

4 Etan donnen ki nou annan plizyer swa pour fer, i pou sirman benefisye nou si nou annan sa abilite pour fer diferans ant sa ki byen ek sa ki mal oubyen ant sa ki paret byen ek sa ki vreman byen. Labib i averti nou, “I egziste en semen ki drwat devan en zonm, me bann semen lanmor i son lafen par laswit.” (Proverb 14:12) Alor, nou kapab demande: ‘Ki mannyer nou kapab devlop sa abilite pour fer diferans ant sa ki byen ek sa ki mal? Kote nou kapab trouv sa gidans ki neseser pour nou fer nou desizyon? Ki bann dimoun, dan lepase oubyen dan nou letan, in fer dan sa domenn, e ki rezilta zot in gannyen?’

‘Fo Largiman ek Filozofi’ sa Monn

5. Ki kalite lemonn bann premye Kretyen ti viv ladan?

5 Bann Kretyen premye syek ti viv dan en monn ki ti ganny dominen par bann valer ek prensip Greko-Romen. Lo en kote, ti annan lavi deliks bann Romen, en fason viv ki bokou ti konsider konman en keksoz dezirab. Lo lot kote, group entelektyel sa letan pa ti senpleman fanatik avek bann lide filozofik Plato ek Aristot me osi avek bann nouvo lekol filozofik, parey Epikiryen ek Stoisyen. Kan zapot Pol ti fer son dezyenm vwayaz misyonner an Atenn, i ti vwar li fas-a-fas avek bann filozof Epikiryen e Stoisyen ki ti panse ki zot ti pli siperyer ki Pol, “sa enbesil.”—Akt 17:18.

6. (a) Ki serten Kretyen ti tante pour fer? (b) Ki lavertisman ki Pol ti donnen?

6 Alor, i fasil pour konpran akoz ki serten bann premye Kretyen ti ganny atire avek koutim ek fason viv pretansye sa bann dimoun ki ti otour zot. (2 Timote 4:10) Bann endividi ki ti okip en plas enportan dan sa sistenm ti paret pe rezwir bokou benefis ek lavantaz, e bann swa ki zot ti fer ti paret fer sans. Ou ti a ganny lenpresyon ki lemonn ti annan en keksoz valer pour ofer ki lavi en Kretyen ti napa pour donnen. Toudmenm, zapot Pol ti averti: “Fer atansyon ki zot pa tonm dan pyez personn avek zot bann fo largiman [ek] filozofi, ki pa baze lo Kris, me lasazes imen, e ki fonde lo tradisyon zonm.” (Kolosyen 2:8) Akoz ki Pol ti dir sa?

7. Ki valer lasazes lemonn i vreman annan?

7 Pol ti donn sa lavertisman akoz i ti santi ki ti vreman annan en danze pour bann ki pe ganny atire par sa monn. Sa term ‘fo largiman ek filozofi’ ki i ti servi i partikilyerman enportan. Sa mo “filozofi” i literalman vedir “lanmour e resers pour lasazes.” Sa dan li menm i kapab itil pour nou. Anfet, Labib, sirtou liv Proverb, i ankouraz nou pour resers bon konnesans ek sazes. (Proverb 1:1-7; 3:13-18) Me Pol, parkont, ti asosye “filozofi” avek “fo largiman.” Andotmo, Pol ti konsider sazes ki lemonn ti pe ofer konman fo oubyen vid e tronper. Zis parey en balon ki’n ganny gonfle, i paret solid, me i mank pwa. Sirman i ti ava anven, menm katastrofik, pour nou baz nou swa pour sa ki byen ek sa ki mal lo en keksoz ki mank solidite parey “bann fo largiman [ek] filozofi” sa monn.

Bann ki pe dir “sa ki byen i mal e sa ki mal i byen”

8. (a) Dimoun i tourn ver lekel pour ganny konsey? (b) Ki kalite konsey ki ganny ofer?

8 Ozordi keksoz pa vreman diferan. Dan preski tou laspe konportman imen, i annan en kantite eksper. Bann konseye pour maryaz ek fanmiy, bann ki donn konsey dan zournal, bann ki donn zot lekor en tit san okenn otorizasyon, bann astrolog, bann bonnonm dibwa, ek lezot ankor i pare pour donn konsey—pour en pri. Me ki kalite konsey ki zot ofer? Souvan, bann standar Labib lo moralite i ganny ranplase par sa ki zot apel nouvo moralite. Par egzanp, en lartik dan zournal The Globe and Mail, ki bokou dimoun i lir an Kanada, ti pe koz lo refi gouvernman pour anrezistre “maryaz de dimoun menm sèks,” e i ti dir: “Dan lannen 2000, i vreman drol pour refiz en koup ki sitan anmoure e devoue anver kanmarad zot swe pli presye senpleman akoz zot menm sèks.” Konmela i lanmod pour toler tou keksoz, non pa kritike. Tou keksoz i depan lo en serten pwenn-vi; i nepli annan keksoz ki definitivman byen oubyen mal.—Psonm 10:3, 4.

9. Laplipar-di-tan ki bann dimoun ki ganny konsidere konman respektab dan lasosyete i fer?

9 I annan lezot dimoun ki konsider bann personnaz ki’n reisi sosyalman e finansyerman—bann ki ris e popiler—konman zot model kan zot fer desizyon. Menm si bann dimoun ki ris e popiler i ganny regarde konman respektab dan sa sosyete ki nou pe viv ladan, laplipar-di-tan zot zis koz lo bann valer konman lonnekte ek konfyans, me zot menm zot pa ni pratik li. Kan zot pe rod zot gannyen, bokou dimoun pa santi zot mal alez pour inyor bann lareg ek prosedir e pour pyetin bann prensip moral. Serten i kit bann valer ek standar byen etabli, san fatig li, pour en konportman bizar e sokan avek lide pour vin popiler. An rezilta, nou vwar en sosyete ki motive selman pour benefis, en sosyete toleran ki son prensip i “Tou keksoz i oke.” Eski nou sirprann pour vwar ki dimoun i konfize e pa asire kwa ki byen e kwa ki mal?—Lik 6:39.

10. Konman ki parol Izai konsernan byen ek mal in vin vre?

10 Otour nou, nou vwar konsekans trazik bann move desizyon ki’n ganny fer dapre bann fo gidans—maryaz ek fanmiy kase, labi drog ek lalkol, bann geng vyolan, lavi dezord, bann maladi transmet par sèks, pour nonm ennde. Konman nou kapab vreman ekspekte ki keksoz i vin diferan kan dimoun an zeneral pe rezet tou standar ek gidans an rapor avek sa ki byen ek mal? (Romen 1:28-32) I egzakteman parey sa ki profet Izai ti deklare: “Maler pour bann ki pe dir sa ki byen i mal e sa ki mal i byen, bann ki pe met fernwanr pour lalimyer e lalimyer pour fernwanr, bann ki pe met anmer pour dou e dou pour anmer! Maler pour bann ki saz dan zot prop lizye e ki pridan dan zot prop figir!”—Izai 5:20, 21.

11. Akoz i pa rezonnab pour en dimoun depan lo li menm kan i pe zize si en keksoz i byen oubyen mal?

11 Lefe ki Bondye ti demann kont avek bann Zwif lontan ki ti’n vin “saz dan zot prop lizye,” sa i fer li pli enportan ankor pour nou evite depan lo nou prop lekor kan nou pe zize si en keksoz i byen oubyen mal. Ozordi bokou dimoun i dakor avek sa nosyon “zis ekout ou leker,” oubyen “fer sa ki ou santi i byen.” Eski en tel lapros i rezonnab? Pa dapre Labib, ki dir klerman: “Leker i pli tret ki okenn keksoz e i tre move. Lekel ki kapab konn li?” (Zeremi 17:9) Eski ou ti pou depan lo en dimoun ki tret e tre move pour gid ou kan ou pe fer en desizyon? Definitivman non. Menm petet ou ti a fer tou lekontrer avek sa ki sa dimoun i demann ou pour fer. Se pour sa rezon ki Labib i rapel nou: “Sa ki pe met konfyans dan son prop leker i sot, me sa ki pe mars dan lasazes i sa enn ki pou sape.”—Proverb 3:5-7; 28:26.

Aprann kwa ki fer plezir Bondye

12. Akoz ki nou bezwen personnelman konpran “lavolonte Bondye”?

12 Vi ki nou pa devret depan ni lo sazes sa monn ni lo nou menm kan nou pe disteng sa ki byen ek sa ki mal, alor ki nou devret fer? Port latansyon lo sa konsey byen kler ki zapot Pol i donnen: “Pa swiv bann koutim sa monn konmela me les Bondye transform zot par en sanzman konplet dan zot lentelizans. Pour ki zot a kapab konpran [personnelman] lavolonte Bondye: Sa ki bon, sa ki fer li plezir, sa ki parfe.” (Romen 12:2) Akoz ki nou bezwen personnelman konpran lavolonte Bondye? Dan Labib, Zeova i donn en rezon ki direk e solid, an dizan: “Parey lesyel i pli o ki later, demenm mon bann semen i pli o ki pour zot, e mon bann panse ki zot panse.” (Izai 55:9) Alor, olye depan lo sa ki nou krwar i fer sans oubyen lo nou santiman personnel konsernan sa ki nou krwar i byen, nou ganny ankouraze pour: “Konn disteng sa ki fer plezir Bondye.”—Efezyen 5:10.

13. Konman ki parol Zezi rikorde dan Zan 17:3 i met lanfaz lo nesesite pour konn sa ki fer plezir Bondye?

13 Zezi ti met lanfaz lo sa bezwen kan i ti dir: “Savedir ki zot konn ou konman sel vre Bondye, ek Zezi-Kri ki ou’n anvoye.” (Zan 17:3) Sa lekspresyon orizinal Grek ki’n ganny tradwir “konn” i enplik bokou plis ki senpleman konn en dimoun. Dapre Vine’s Expository Dictionary, i “endik en relasyon ant sa dimoun ki konnen ek sa keksoz ki sa dimoun i konnen; dan sa fason, sa ki sa dimoun i konnen i annan en gran valer ek lenportans, e alor se la ki relasyon i ganny etabli.” Pour annan en relasyon avek en dimoun i enplik plis ki zis konnen lekel sa dimoun e ki mannyer i apele. I enplik konn sa ki i kontan e sa ki i pa kontan, konn son bann prensip, son bann standar—e onor zot.—1 Zan 2:3; 4:8.

Egzers nou Kapasite pour persevwar

14. Dapre Pol kwa ki sirtou fer diferans ant bann ki pti baba spirityelman ek bann ki adilt spirityelman?

14 Alor, konman nou kapab ganny sa abilite pour fer diferans ant sa ki byen ek sa ki mal? Nou trouv larepons dan sa ki Pol ti dir avek bann Kretyen Ebre. I ti ekrir: “En dimoun ki ankor pe nouri avek dile i ankor en zanfan, i napa leksperyans konsernan sa ki byen ek sa ki mal. Me nouritir solid i pour bann adilt ki par leksperyans zot konn fer diferans ant sa ki byen ek sa ki mal.” La Pol pe konpar “dile,” ki dan verse presedan i dekrir konman “bann premye prensip elemanter mesaz Bondye,” avek “nouritir solid,” ki pour “adilt” ki “par leksperyans zot konn fer diferans ant sa ki byen ek sa ki mal.”—Ebre 5:12-14.

15. Akoz nou bezwen travay dir pour ganny en konnesans egzakt lo Bondye?

15 Savedir, premyerman, nou bezwen travay dir pour ganny en konnesans egzakt lo bann standar Bondye ki trouve dan son Parol, Labib. Nou pa pe rod en lalis tou sa ki nou devret fer oubyen pa fer. Labib pa koumsa. Plito, parey Pol i eksplike: “Tou Lekritir i enspire par Bondye e i itil pour ansennyen, pour koriz lerer, pour remet drwat, e pour formen pour viv byen selon Bondye, pour ki dimoun ki servi Bondye i byen prepare e byen ekipe pour fer tou aksyon ki bon.” (2 Timote 3:16, 17) Pour nou benefisye atraver sa lansennyman, koreksyon, ek disiplin, nou bezwen servi nou lespri ek nou kapasite pour reflesir. Sa i demann bokou zefor, me i vo lapenn akoz son rezilta i pour “byen prepare e byen ekipe pour fer tou aksyon ki bon.”—Proverb 2:3-6.

16. Ki savedir egzers ou kapasite pour persevwar?

16 Apre, parey Pol i endike, bann ki adilt spirityelman “[“in egzers zot kapasite pour persevwar pour,” NW ] zot konn fer diferans ant sa ki byen ek sa ki mal.” Nou’n ariv pwen kle sa size. Sa lekspresyon “egzers zot kapasite pour persevwar” i literalman vedir ki en dimoun “in egzers bann parti son lekor ki annan pour fer avek son bann sans (parey en zimnas).” (Kingdom Interlinear Translation) En zimnas eksperyanse ki pe perform lo en lekipman, parey en bim, i kapab fer en legzersis dan mwens ki en segonn ki sanble reziste gravitasyon ek lezot lalwa natirel. I toultan gard en kontrol total lo son lekor, e i preski natirelman santi ki mouvman ki i pou fer afen ki i kapab reisi termin son performans byen. Tousala i vin apre ki i’n egzers seryezman e kontinyelman.

17. Dan ki sans nou devret vin parey bann zimnas?

17 Dan en sans spirityel, nou osi nou bezwen egzers nou lekor si nou anvi fer sir ki nou touzour fer bann bon desizyon ek swa. Nou devret toultan gard en kontrol konplet lo nou bann sans ensi ki lo bann manm nou lekor. (Matye 5:29, 30; Kolosyen 3:5-10) Par egzanp, eski ou disiplin ou lizye pour pa get bann keksoz imoral oubyen ou zorey pour pa ekout bann lanmizik degradan ek bann parol sal? I vre ki nou antoure avek tou sa bann move keksoz. Toudmenm, i tou depan lo nou si nou pou les sa bann keksoz pran rasin dan nou leker ek nou lespri. Nou kapab imit sa psalmis ki ti dir: “Mon pa pou met devan mon lizye okenn keksoz ki pa bon pour nanryen. Mon’n ay aksyon bann ki’n tonbe; i pa atas avek mwan. . . . Pour sa ki koz mansonz, i pa pou solidman ganny etabli devan mon lizye.”—Psonm 101:3, 7.

Egzers ou Kapasite pour persevwar par Leksperyans

18. Dan leksplikasyon Pol konsernan egzers nou kapasite pour persevwar, kwa ki ganny sizere par sa lekspresyon “par leksperyans”?

18 Mazinen ki se par “leksperyans” ki nou pou kapab egzers nou fakilte pour persevwar afen ki nou a fer diferans ant sa ki byen ek sa ki mal. Andotmo, sak fwa ki nou annan en desizyon pour fer, nou devret servi nou kapasite mantal pour determinen ki bann prensip Labib ki enplike ladan e konman ki zot kapab ganny aplike. Devlop en labitid pour fer resers dan bann piblikasyon baze lo Labib ki ‘lesklav fidel e pridan’ i fourni. (Matye 24:45) Byensir, nou kapab rod led avek bann Kretyen matir. Toutfwa, zefor ki nou donnen personnelman pour etidye Parol Bondye, ansanm avek nou lapriyer pour demann Zeova son gidans ek lespri, pou finalman benefisye nou en kantite.—Efezyen 3:14-19.

19. Ki benediksyon nou kapab gannyen si nou gradyelman egzers nou kapasite pour persevwar?

19 Anmezir ki nou gradyelman egzers nou kapasite pour persevwar, nou lobzektif se ki “nou pou nepli parey bann zanfan ki ganny trennen par laroul, e pouse partou par nenport divan lansennyman ki dimoun tronper i fannen, bann ki antrenn dimoun dan lerer par tou sort riz ki zot envante.” (Efezyen 4:14) Okontrer, baze lo nou konnesans ek konprenezon konsernan sa ki Bondye i aksepte, nou pou kapab fer bann desizyon ki saz, ki swa i en gran desizyon oubyen en pti desizyon. E nou desizyon pou benefisye nou, pou ankouraz nou bann konpanyon Kretyen, e pli enportan ankor i pou fer plezir nou Papa ki dan lesyel. (Proverb 27:11) Pa sa i en benediksyon e en proteksyon dan sa letan difisil!

[Not anba lo paz]

^ par. 3 Dan en lalis sitiasyon ki met plis presyon lo en dimoun, ki ti ganny rasanble par Thomas Holmes ek Richard Rahe, lanmor en konzwen, divors, ek separasyon i okip sa trwa premye plas. Marye i okip setyenm plas.

Eski ou kapab eksplike?

• Ki abilite ki nou bezwen pour fer bann bon desizyon?

• Akoz i pa saz pour depan lo bann dimoun enportan oubyen lo nou prop santiman kan nou pe determinen si en keksoz i byen oubyen mal?

• Akoz nou devret fer sir kwa ki fer plezir Bondye kan nou pe fer desizyon, e ki mannyer nou kapab fer sa?

• Ki savedir ‘egzers nou kapasite pour persevwar’?

[Kestyon]

[Portre lo paz 20]

Initil nou depan lo bann dimoun ris e popiler pour gidans

[Portre lo paz 21]

Parey en zimnas, nou bezwen gard en kontrol total lo tou nou bann sans e lo manm nou lekor