Skip to content

Al lo konteni

Annou egzamin serten Krwayans lo Lanmor

Annou egzamin serten Krwayans lo Lanmor

Annou egzamin serten Krwayans lo Lanmor

TOUDILON listwar, zonm in konfize e per devan sa realite tris, lanmor. Deplis, lafreyer lanmor in ganny soutenir par en konbinezon bann fo krwayans relizye, bann koutim popiler, ek bann konviksyon personnel. Problenm avek lafreyer lanmor, se ki i kapab anpes en dimoun rezwir lavi e fer li nepli krwar ki lavi i annan en sans.

Sirtou bann larelizyon popiler ki responsab pour promot plizyer fo krwayans lo lanmor ki bokou dimoun i aksepte. Par egzamin detrwa sa bann fo krwayans avek led Labib ki laverite, gete si ou lopinyon personnel lo lanmor i kapab ganny eklersi.

Premye krwayans: I natirel ki lavi i fini par lanmor.

Liv Death—The Final Stage of Growth i dir ki “lanmor . . . i en par entegral nou lavi.” Bann komanter koumsa i reflekte sa krwayans ki lanmor i normal, i lafen natirel tou kreatir vivan. An konsekans, sa in fer bokou dimoun perdi tou zot krwayans ek prensip e devlop en latitid pour profit tou lavantaz dan lavi.

Me eski i vreman natirel pour nou lavi fini par lanmor? Pa tou serser ki krwar sa. Par egzanp, Calvin Harley, en biolozis ki etidye prosesis lavyeyes bann imen, ti dir dan en entervyou ki i pa krwar ki imen “in ganny progranmen pour mor.” En lot biolozis William Clark ki spesyaliz dan sistenm defans lekor imen ti dir: “Lanmor pa neseserman annan keksoz pour fer avek definisyon lavi.” E Seymour Benzer ki sorti Lenstiti Teknolozi Kaliforni, ti ariv lo sa konklizyon ki “lavyeyes i kapab pli byen ganny dekrir pa konman en revey, me konman en senn ki nou kapab annan lespwar pour sanze.”

Ler bann syantis i etidye fason ki lekor imen in ganny fer, i annan bokou keksoz ki zot vwar difisil pour konpran e eksplike. Zot dekouver ki nou’n ganny bokou plis resours ek kapasite ki nou ti a bezwen pandan sa 70 oubyen 80 an ki nou viv. Par egzanp, bann syantis in dekouver ki laservel imen i annan en tre gran kapasite pour rapel keksoz. En serser ti estimen ki nou laservel i kapab kontyen lenformasyon ki “pou ranpli ven milyon liv, otan ki dan bann pli gran bibliotek dan lemonn.” Serten syantis ki etidye sistenm nerf i krwar ki pandan en peryod normal ki en dimoun i viv, i kapab servi zis en pti-pti gin porsyon sa potansyel ki son laservel i annan. I apropriye pour demande, ‘Akoz nou annan en laservel avek en sitan gran kapasite kan ler nou servi selman en pti fraksyon diran en peryod letan ki nou normalman viv?’

Konsider osi konman ki imen i reazir dan en fason ki pa natirel anver lanmor! Pour laplipar dimoun ki’n perdi son madanm, son mari, oubyen son zanfan dan lanmor, sa i kapab vin leksperyans pli troublan dan zot lavi. Laplipar-di-tan, bokou dimoun i trouble emosyonnelman pour en kantite letan apre lanmor en dimoun ki zot ti byen kontan. Menm bann ki dir ki lanmor i natirel i trouv li difisil pour aksepte sa lide ki zot prop lanmor pou vedir lafen tou keksoz. British Medical Journal ti mansyonnen ki “laplipar spesyalis i prezimen ki tou dimoun i anvi viv osi lontan posib.”

Ler nou pran kont reaksyon dimoun an zeneral vizavi lanmor, zot potansyel pour rapel e aprann, e dezir ki zot annan pour viv pour touzour, eski pa i kler ki zot ti ganny fer pour viv? Wi, Bondye ti kree imen, avek lide pour zot viv pour touzour, me pa avek lanmor konman en finisyon natirel. Remark sa ki Bondye ti met devan sa premye koup imen konsernan zot lavenir: “Vin fertil e miltipliye, ranpli later e soumet li, e pran an soumisyon bann pwason dan lanmer ek bann kreatir ki anvole dan lesyel ek tou kreatir vivan ki pe marse lo later.” (Zenez 1:28) Pa sa i en lavenir dirab e merveye!

Dezyenm krwayans: Bondye i pran dimoun dan lanmor pour viv avek li.

En manman 27 an ki ti pe mor e pe kit deryer trwa zanfan ti dir avek en leser Katolik: “Pa vin dir mwan ki sa i lavolonte Bondye pour mwan. . . . Mon pa kontan ler en dimoun i dir mwan sa.” Pourtan, sanmenm sa ki bokou larelizyon i ansennyen konsernan lanmor—ki Bondye i pran dimoun pour viv avek li.

Eski Kreater i vreman sitan kriyel ki i ava anmenn lanmor lo nou san okenn pitye kantmenm i konnen ki sa i sagrin nou bokou? Non, pa sa Bondye ki dan Labib. Dapre 1 Zan 4:8, “Bondye i lanmour.” Remarke ki sa verse pa dir ki Bondye i annan lanmour oubyen ki Bondye i annan lafeksyon me i dir ki Bondye i lanmour. Lanmour Bondye i telman for, pir, parfe, e telman konplet ki i domin son personnalite ek aksyon ki fer li apropriye pour ganny apele konman personnifikasyon lanmour. Sa pa en Bondye ki pran dimoun dan lanmor pour viv avek li.

Fo relizyon in kit bokou dimoun dan konfizyon konsernan kote e ki kondisyon bann mor i ladan. Lesyel, lanfer, pirgatwar, lelenmb—sa bann landrwa ek plizyer lezot destinasyon i kapab swa konfiz dimoun oubyen menm fer zot per. Parkont, Labib i dir nou ki bann mor pa konsyan; zot dan en kondisyon ki plito parey ler en dimoun pe dormi. (Eklezyast 9:5, 10; Zan 11:11-14) Alor, nou pa bezwen trakase ki pou arive avek nou apre lanmor, zis parey nou pa trakase ler nou vwar en dimoun dan son profon sonmey. Zezi ti koz konsernan en letan ler “tou bann mor ki dan tonbo” pou “sorti” pour viv lo en later paradi.—Zan 5:28, 29; Lik 23:43.

Trwazyenm krwayans: Bondye i pran bann pti zanfan pour vin bann lanz.

Elisabeth Kübler-Ross, ki ti etidye bann dimoun ki pe al mor avek en maladi ki napa gerizon, ti refer avek en lot konsep komen parmi bann dimoun relizye. I ti dekrir en vre lensidan kan i ti deklare ki i “pa bon pour dir avek en zanfan ki’n perdi son frer dan lanmor ki Bondye i sitan kontan bann pti garson ki i’n pran pti Johnny pour anmenn dan lesyel.” Sa i donn en move lenpresyon lo Bondye e i pa reflekte son personnalite ek fason azir. Dr. Kübler-Ross i kontinyen: “Ler sa pti fiy ti grandi pour vin en madanm, i pa ti zanmen kapab sirmont son lakoler kont Bondye, e finalman i ti tonm dan en depresyon grav ler i ti perdi son prop pti garson trant an plitar.”

Akoz Bondye pou pran en zanfan pour li ganny en lot lanz—konmsi Bondye i pli bezwen sa zanfan ki paran sa zanfan? Si i ti vre ki Bondye i pran pti zanfan, eski sa pa ti pou fer li vin en Kreater egois ki napa lanmour? Kontrerman avek en tel konsep, Labib i dir: “Lanmour i sorti kot Bondye.” (1 Zan 4:7) Eski en Bondye lanmour ti pou koz en pert ki laplipar imen normal ti pou vwar difisil pour aksepte?

Alor, akoz bann pti zanfan i mor? En rezon ki Labib i donnen i ganny rikorde dan Eklezyast 9:11: “Letan ek levennman san ekspekte i ariv lo zot tou.” E Psonm 51:5 i dir nou ki nou tou nou enparfe, peser depi nou konsepsyon, e ki rezilta final pour tou zonm ozordi i lanmor par diferan lakoz. Parler lanmor i arive avan nesans. Dan lezot ka, bann zanfan i mor akoz bann trazedi oubyen bann aksidan. Bondye pa responsab pour sa bann levennman.

Katriyenm krwayans: Serten dimoun i ganny tourmante apre lanmor.

Bokou larelizyon i ansennyen ki bann move dimoun pou al dan en lanfer dife e pou ganny tourmante pour touzour. Eski sa lansennyman i lozik e baze lo Labib? Lakantite letan ki en dimoun i viv i ganny limite ziska 70 oubyen 80 an. Menm si en dimoun ti koupab pour bann tre move aksyon toudilon son lavi, eski tourman eternel ti pou en pinisyon ki zis? Non. I pou vreman enzis pour tourmant en zonm pour touzour pour pese ki i ti komet dan en kourt peryod letan ki i’n viv.

Zis Bondye ki kapab revele ki i arive avek dimoun apre ki zot in mor, e i’n fer sa dan son Parol, Labib. La sa ki Labib i dir: “Parey [zannimo] i mor, demenm [zonm] i mor; e zot tou zot annan en menm lespri . . . Tou pe al ver menm landrwa. Zot tou zot in vin apartir lapousyer e zot pe retourn an pousyer.” (Eklezyast 3:19, 20) Pa mansyonn okenn lanfer dife dan sa bann verse Labib. Imen i retourn lapousyer—savedir zot nepli egziste—ler zot mor.

Pour en dimoun ganny tourmante, i bezwen konsyan. Eski bann dimoun mor i konsyan? La ankor, Labib i donn larepons: “Annefe bann vivan i konnen ki zot pou mor; me bann mor, zot pa konn nanryen ditou, zot nepli annan saler, parski zot souvenir in ganny oubliye.” (Eklezyast 9:5) I enposib pour bann mor, ki “pa konn nanryen ditou,” eksperyans okenn langwas okenn par.

Senkyenm krwayans: Lanmor i vedir lafen permanan nou legzistans.

Nou aret egziste ler nou mor, me sa pa vedir ki tou keksoz i neseserman fini lanmenm. Zob, sa zonm fidel, ti konnen ki i pou al dan latonm, andotmo Seol, ler i mor. Me ekout son lapriyer ki i ti fer avek Bondye: “A! si ou kasyet mwan dan Seol, si ou kit mwan an sekre ziska ki ou lakoler i retournen, si ou fikse en letan pour mwan e mazin mwan! Si en zonm i mor, eski i kapab viv ankor? . . . Ou pou apele, e mwan, mon pou reponn ou.”—Zob 14:13-15.

Zob ti krwar ki si i reste fidel ziska lanmor, Bondye pou mazin li e avek letan i pou resisit li. Sa ti krwayans ki tou serviter Bondye dan letan ansyen ti annan. Zezi li menm ti konfirm sa lespwar e ti montre ki Bondye pou servi li pour lev bann mor. Parol Zezi i donn nou sa lasirans: “Pa bezwen etonnen ler mon dir sa, akoz sa ler pe arive kan tou bann mor ki dan tonbo pou tann lavwa [Zezi], e zot pou sorti dan zot tonbo. Bann ki’n fer sa ki byen, pou resisite pour resevwar lavi, me bann ki’n fer sa ki mal, pou resisite pou ganny kondannen.”—Zan 5:28, 29.

Tre byento, Bondye pou retir tou mesanste e etablir en nouvo monn ki pou ganny dirize apartir lesyel. (Psonm 37:10, 11; Danyel 2:44; Revelasyon 16:14, 16) E paradi pou ganny reetablir lo later antye ki pou ganny abite par bann dimoun ki servi Bondye. Dan Labib nou lir: “Mon ti tann en lavwa for sorti kot tronn kriye: ‘La aprezan Bondye in fer son demer parmi zonm. I pou reste avek zot. Zot pou vin son pep, e i pou vin zot Bondye. I pou eswiy tou larm dan zot lizye. Lanmor pou nepli egziste. Pou nepli annan ni dey, ni plere, ni soufrans, parski lemonn ansyen in disparet.’ ”—Revelasyon 21:3, 4.

Liber nou dan Lafreyer

Konnesans lo rezireksyon ansanm avek konnesans lo sa Enn ki sours sa provizyon i kapab rekonfort ou. Zezi ti promet: “Zot a konn laverite e laverite i ava fer zot lib.” (Zan 8:32) Sa i enkli liber nou dan lafreyer lanmor. Se zis Zeova ki kapab vreman anpes dimoun vin vye e mor e donn zot lavi eternel. Eski ou kapab krwar bann promes Bondye? Wi, ou kapab akoz Parol Bondye i toultan vin vre. (Izai 55:11) Nou ankouraz ou pour aprann plis lo plan Bondye pour limanite. Bann Temwen Zeova pou kontan pour ed ou.

[Ekstre lo paz 6]

Problenm avek lafreyer lanmor, se ki i kapab anpes en dimoun rezwir lavi

[Tablo lo paz 7]

SERTEN KRWAYANS POPILER KI LABIB I DIR?

KONSERNAN LANMOR

● I natirel ki lavi i fini Zenez 1:28; 2:17; Romen 5:12

par lanmor

● Bondye i pran dimoun dan lanmor Zob 34:15; Psonm 37:11, 29; 115:16

pour fer zot viv avek li

● Bondye i pran bann pti zanfan Psonm 51:5; 104:1, 4;

pour vin bann lanz Ebre 1:7, 14

● Serten dimoun i ganny tourmante Psonm 146:4; Eklezyast 9:5, 10;

apre lanmor Romen 6:23

● Lanmor i vedir lafen permanan Zob 14:14, 15; Zan 3:16; 17:3;

nou legzistans Akt 24:15

[Portre lo paz 8]

Konn laverite konsernan lanmor i liber nou dan lafreyer

[Picture credits on page 5]

Barrators—Giampolo/The Doré Illustrations For Dante’s Divine Comedy/Dover Publications Inc.