Eski Dimoun i merit nou Konfyans?

APRE ki Miray Berlen ti’n tonbe an 1989, plizyer sekre ki ti’n ganny byen garde ti ganny devwale. Par egzanp, Lydia * ti dekouver ki pandan sistenm Sosyalis dan Les Lalmanny, Stasi, oubyen Servis Sekirite Leta, ti’n pran tou lenformasyon lo son bann aktivite personnel e met dan en fayl lo son non. Menm si Lydia ti sirprann letan i ti konnen ki ti annan sa fayl avek tou son sekre ladan, i ti soke pour tande ki se son mari ki ti’n fourni Stasi avek lenformasyon. I ti’n ganny trai par en dimoun ki i ti’n kapab met tou son konfyans ladan.

Zournal The Times an Lonn i raporte ki Robert ti en msye alaz ki ti annan “gran respe, ladmirasyon ek konfyans” pour son dokter. Sa dokter ti ganny vwar konman en dimoun ki “zantiy e annan en lentere senser dan lezot.” Apre Robert ti mor san ekspekte. Eski ti en problenm leker oubyen en latak? Non. Bann lotorite ti konklir ki sa dokter ti vizit Robert kot li e, san ki li ouswa son fanmiy ti konnen, i ti’n donn li en pikir anpwazonnen. Aparaman, Robert ti ganny touye par en dimoun dan ki i ti’n met tou son konfyans.

Lydia ek Robert ti tou le de soufer, akoz zot konfyans ti’n ganny trai e zot ti sibir bann konsekans grav. Dan lezot ka, rezilta pa sitan serye. Kantmenm sa, souvan i arive ki en dimoun ki nou annan konfyans ladan i dezapwent nou. Dapre en rapor ki ti ganny pibliye par en lenstiti resansman Alman byen renonmen, Allensbacher Jahrbuch der Demoskopie 1998-2002, 86 poursan dimoun in deza ganny dezapwente par en dimoun ki zot in met konfyans ladan. Petet ou’n deza eksperyans menm keksoz. Alors, nou pa devret sirprann ki zournal Swis Neue Zürcher Zeitung ti raporte an 2002 ki “i fer plizyer lannen ki dimoun pe perdi konfyans dan kanmarad dan bann pei devlope.”

Devlop dousman, detrir vitman

Kisisa konfyans? Dapre en diksyonner, annan konfyans dan lezot i vedir “krwar ki zot onnet e senser e ki zot pa pou fer nanryen par ekspre pour fer ou ditor.” Konfyans i ganny devlope dousman me i kapab ganny detrir dan en pti moman. Vi ki i annan sitan kantite dimoun ki realize zot in ganny abize akoz zot in met konfyans dan lezot, eski i sirprenan ki dimoun i ezite pour annan konfyans dan lezot? Dapre en serve ki ti ganny pibliye Lalmanny an 2002, “pa plis ki 1 dan 3 zenn ki annan en serten konfyans dan lezot dimoun.”

Nou kapab demann nou lekor: ‘Eski nou kapab vreman annan konfyans dan lezot dimoun? Eski i vo lapenn met konfyans dan en dimoun letan nou mazinen ki sa dimoun i kapab dezapwent nou?’

[Not anba lo paz]

[Ekstre lo paz 3]

Dapre en serve, 86 poursan dimoun in deza ganny dezapwente par en dimoun ki zot in met konfyans ladan