Eski ou annan Rezon krwar dan en Paradi?
Eski ou annan Rezon krwar dan en Paradi?
“Mon konn en zonm an Kris ki . . . ti monte ziska paradi.”—2 KORENTYEN 12:2-4.
1. Ki promes Labib bokou dimoun i trouv atiran?
PARADI. Eski ou rapel ki mannyer ou ti santi ler ou ti tann pour premye fwa promes Bondye konsernan en paradi lo later? Mazin ler ou ti aprann ki lizye bann aveg pou ouver, zorey bann sourd pou debouse, e dezer pou ranpli avek labote. Ki santiman ou ti gannyen ler ou ti konn sa profesi ki koz konsernan lelou avek mouton ek pti kabri avek leopar? Eski ou pa ti kontan pour lir konsernan rezireksyon bann mor avek lespwar pour viv dan Paradi?—Izai 11:6; 35:5, 6; Zan 5:28, 29.
2, 3. (a) Pour ki rezon ou lespwar ki baze lo Labib pa dan vid? (b) Ki lezot rezon pour nou annan lespwar?
2 Ou lespwar pa dan vid. Ou annan rezon pour krwar bann promes Labib konsernan sa Paradi. Par egzanp, ou annan konfyans dan parol ki Zezi ti dir sa bandi ki ti pe mor akote li: “Ou pou avek mwan dan paradi.” (Lik 23:43) Ou annan konfyans dan sa promes: “Nou pe espere dapre son promes en nouvo lesyel ek en nouvo later kot pou annan lazistis.” Ou osi annan konfyans dan sa promes ki Bondye pou eswiy tou nou larm; lanmor pou nepli egziste; soufrans ek douler pou fini. Sa bann promes i endike ki en paradi lo later pou egziste ankor en zour!—2 Pyer 3:13; Revelasyon 21:4.
3 Me ozordi i annan en keksoz ki bann Kretyen partou lo later i form parti ki donn nou en lot rezon pour annan sa lespwar Paradi. Lekel sa keksoz? Bondye in met an plas en paradi spirityel e i’n anmenn son pep ladan. Petet sa mo “paradi spirityel” i paret en keksoz ki pa reel, en lide ki difisil pour sezi. Me Labib ti koz lo sa paradi e ozordi i vreman egziste.
En Vizyon Paradi
4. Ki sa vizyon 2 Korentyen 12:2-4 i mansyonnen, e lekel ki ti’n kapab ganny sa vizyon?
4 An rapor avek sa paradi spirityel, remark sa ki zapot Pol ti ekrir: ‘Mon konn en zonm an Kris ki . . . ti monte ziska trwazyenm lesyel—si i ti avek son lekor ou an deor son lekor, sa mon pa konnen, Bondye ki konnen. E mon konnen ki sa zonm ti monte ziska paradi—si i ti avek son lekor ou an deor son lekor, sa mon pa konnen, Bondye ki konnen—kot i ti tann parol ki pa kapab ganny eksprimen, e ki zonm napa drwa repete.’ (2 Korentyen 12:2-4) Sa verse i vin zis apre ki Pol ti eksplike ki i ti vreman en zapot. Deplis, Labib pa mansyonn okenn lezot dimoun ki ti eksperyans en keksoz parey e Pol i sa enn ki rakont nou sa leksperyans. Alor, i ti tre probab ki Pol ki ti ganny sa vizyon. Ler Zeova ti fer li vwar sa vizyon, ki sa “paradi” ki Pol ti antre ladan?—2 Korentyen 11:5, 23-31.
5. Ki Pol pa ti vwar, e alor ki kalite “paradi” sa ti ete?
5 Konteks sa verse pa endike ki sa “trwazyenm lesyel” i refer avek latmosfer otour nou plannet oubyen lespas ouswa menm lezot liniver. Nimero trwa dan Labib i souvan ganny servi pour reprezant lanfaz, lentansite, oubyen i azout plis pwa avek en parol. (Eklezyast 4:12; Izai 6:3; Matye 26:34, 75; Revelasyon 4:8) Alor, sa ki Pol ti vwar dan vizyon ti en keksoz siperyer. I ti en keksoz spirityel.
6. Ki devlopman dan listwar ki fer nou konpran sa ki Pol ti vwar?
6 Bann profesi Labib ki Zeova in donnen byen lontan i ed nou konpran pli byen sa verse. Apre ki son pep ansyen ti vin enfidel avek li, Bondye ti les bann Babilonnyen atak Zida ek Zerizalenm. Dapre kalkilasyon Labib, sa latak ti termin ler sa lavil ti ganny devaste an 607 A.N.L. Profesi ti dir ki sa pei ti pou ganny abandonnen pour 70 lannen; apre Bondye ti pou permet en restan Zwif retourn dan zot pei ankor e reetablir vre ladorasyon. Sa ti konmans depi 537 A.N.L. an montan. (Deterononm 28:15, 62-68; 2 Lerwa 21:10-15; 24:12-16; 25:1-4; Zeremi 29:10-14) Me ki ti arive avek sa pei li menm? Diran sa 70 lannen, i ti vin en landrwa dezer, sek, en landrwa kot bann lisyen maron ti reste. (Zeremi 4:26; 10:22) Me i ti annan sa promes: “Zeova pou sirman konsol Siyon ek tou son landrwa devaste, e i pou fer son dezer vin parey Edenn e son laplenn dezer parey zarden [oubyen Paradi, Septuagint] Zeova.”—Izai 51:3; not anba lo paz.
7. Ki ti pou arive apre sa 70 lannen dezolasyon?
7 Sa ti ariv apre sa 70 lannen. Gras a benediksyon Bondye, kondisyon sa pei ti sanz pour le meyer. Esey vwar sa senn dan ou lespri: “Dezer ek rezyon ki napa delo pou rezwir, e laplenn dezer pou dan lazwa e i pou fleri parey en zoli fler. I pou vreman fleri, e i pou vreman dan lazwa e i pou kriye avek lakontantman. . . . Sa letan sa enn ki bwate pou grenpe parey en serf, e lalang sa enn ki kozpa pou kriye avek lazwa. Delo pou koule dan landrwa dezer e i pou annan lavalas dan laplenn dezer. Later sek pou vin parey lanmar kouver avek zon, e later ki napa delo pou vin parey bann sours delo. La kot bann lisyen maron i reste, kot zot repoze, pou annan lerb ver avek zon ek papiris.”—Izai 35:1-7.
En Pep reetablir e transformen
8. Ki mannyer nou konnen ki Izai sapit 35 i aplik avek dimoun?
8 Sa en transformasyon! Sorti en dezer pour vin en paradi. Me sa profesi ek lezot i montre ki ti pou annan osi en sanzman dan dimoun, parey avek sa later dezerte ki ti vin prodiktif. Akoz nou kapab dir sa? Izai ti pe atir latansyon lo “bann ki Zeova in delivre,” ki ti pou retourn dan zot pei avek “lazwa” ek “lakontantman.” (Izai 35:10) Sa ti aplik avek dimoun me pa avek later. Deplis, Izai ti osi predir konsernan sa pep ki ti pou ganny reetablir an Siyon: “Zot bezwen ganny apele gro pye dibwa ladrwatir, plantasyon Zeova . . . Akoz later pou fer sorti son bann pti plant, . . . Zeova pou fer pouse ladrwatir ek louanz devan tou nasyon.” Izai ti osi dir sa lo pep Bondye: “Zeova pou sirman diriz ou konstaman . . . , e i pou donn ou lezo lafors; e ou pou vin parey en zarden byen aroze.” (Izai 58:11; 61:3, 11; Zeremi 31:10-12) Alor, zis parey lanvironnman sa pei ti pou amelyore, pareyman ti pou annan sanzman dan sa pep Zwif ler zot ti pou ganny reetablir .
9. Ki sa “paradi” Pol ti vwar, e kan i ti ganny akonpli?
9 Sa legzanp dan lepase i ed nou konpran sa ki Pol ti vwar dan vizyon. Sa ki i ti vwar ti pou enplik kongregasyon Kretyen, ki Pol ti apel “plantasyon Bondye” ki pe ganny kiltive e ki devret raport fri. (1 Korentyen 3:9) Kan ki sa vizyon ti pou ganny akonpli? Pol ti apel sa ki i ti vwar en “revelasyon,” en keksoz ki ti pou ariv dan lavenir. Pol ti konnen ki apre son lanmor bann fo lansennyman ti pou propaz partou. (2 Korentyen 12:1; Akt 20:29, 30; 2 Tesalonisyen 2:3, 7) Anmezir ki bann aposta ti ganny plis sipor e paret etouf bann vre Kretyen, zot pa ti parey en zarden ki pe fleri. Me en letan ti pou arive pour vre ladorasyon ganny plis lafors ek popilarite ankor. Pep Bondye ti pou ganny reetablir pour ki ‘sa bann ki obei Bondye i briye parey soley dan Rwayonm zot Papa.’ (Matye 13:24-30, 36-43) Sanmenm ki ti arive apre detrwa lannen ki Rwayonm Bondye ti ganny etablir dan lesyel. Avek letan, i’n vin tre evidan ki pep Bondye i rezwir en paradi spirityel, sanmenm sa ki Pol ti vwar dan sa vizyon.
10, 11. Menm si nou enparfe, akoz nou kapab dir ki nou dan en paradi spirityel?
10 I vre, nou konnen ki nou tou nou enparfe. Alor, nou pa sirprann ki problenm i arive parler, zis parey ti leka parmi bann Kretyen dan letan Pol. (1 Korentyen 1:10-13; Filipyen 4:2, 3; 2 Tesalonisyen 3:6-14) Me reflesir lo sa paradi spirityel ki nou pe rezwir ozordi. Nou ti malad, me ozordi nou’n ganny geri spirityelman. Deplis, nou ti lafen, ozordi nou’n ganny byen nouri spirityelman. Olye lite dan en dezer spirityel, pep Bondye i annan son laprouvasyon e ganny en kantite benediksyon. (Izai 35:1, 7) Olye avegle dan en teneb spirityel, nou vwar lalimyer laliberte ek faver Bondye. Bokou dimoun ki ti sourd, setadir pa ti’n zanmen konpran bann profesi Labib in arive tande e konpran sa ki Labib i dir. (Izai 35:5) Par egzanp, plizyer milye Temwen Zeova partou dan lemonn in etidye profesi Danyel verse par verse. Apre zot in egzamin oprofon sak sapit liv Izai. Eski pa sa bann nouritir spirityel ankourazan i en levidans ki nou dan paradi spirityel?
11 Mazin osi bann sanzman ki bann dimoun senser sorti dan diferan lorizin in fer dan zot personnalite anmezir ki zot in fer zefor pour konpran e aplik Parol Bondye. Laplipar zot in fer zefor pour retir bann move tre ki zot ti annan avan. Petet ou’n fer sa e ou’n ganny bann bon rezilta e ou bann frer ek ser spirityel osi parey. (Kolosyen 3:8-14) Alor, ler ou asosye avek en kongregasyon Temwen Zeova, ou avek en group dimoun ki’n vin pli anpe e gou pour frekante. Non, zot pa ankor vin parfe, me sirman zot pa pou kapab ganny dekrir konman bann lyon oubyen bebet feros. (Izai 35:9) Ki sa lasosyasyon spirityel ki anpe e kalm i endike? I kler ki nou rezwir en kondisyon spirityel ki nou kapab apel en paradi spirityel. Deplis, nou paradi spirityel i reprezant sa paradi lo later ki nou pou viv lo la si nou reste fidel avek Bondye.
12, 13. Ki nou devret fer pour reste dan nou paradi spirityel?
12 Toudmenm, i annan en keksoz ki nou pa devret inyore. Bondye ti dir bann Izraelit: “Zot devret gard tou sa bann komannman ki mon pe komann zot ozordi, pour ki zot vin for e kapab vreman pran sa pei.” (Deterononm 11:8) Levitik 20:22, 24, i mansyonn sa menm pei: “Zot devret gard tou mon lalwa ek tou mon zizman e aplik zot, pour ki sa pei kot mon pe anmenn zot pour reste pa vomi zot. Alor mon ti dir zot: ‘Zot, zot pou pran posesyon zot later, e mwan, mon pou donn li avek zot pour pran posesyon en pei ki koule avek dile ek dimyel.’ ” Wi, bann Izraelit ti bezwen annan en bon relasyon avek Zeova pour zot kapab pran Later Promiz. Vi ki bann Izraelit pa ti obeir li, Bondye ti les bann Babilonnyen konkerir zot e retir zot dan zot landrwa reste.
13 Petet i annan bokou keksoz konsernan nou paradi spirityel ki nou kontan en kantite. Son lanvironnman i agreab e i rann nou kalm. Nou anpe avek bann Kretyen ki’n fer zefor pour rezet bann move tre. Zot pe fer zefor pour montre zot zantiy e pare pour ede. Toudmenm, pour nou reste dan sa paradi spirityel i demann plis ki zis annan en bon relasyon avek sa bann dimoun. Fodre ki nou annan en bon relasyon avek Zeova e fer son lavolonte. (Mika 6:8) Nou ti antre dan sa paradi spirityel volonterman, me nou kapab ganny antrennen deor—oubyen ganny retire—si nou pa travay pour prezerv nou relasyon avek Bondye.
14. Kwa ki pou ed nou reste dan paradi spirityel?
14 I tre enportan ki nou kontinyen ganny fortifye par Parol Bondye, si nou anvi reste dan sa paradi. Remark sa langaz senbolik dan Psonm 1:1-3: “Byennere sa zonm ki pa’n swiv konsey bann dimoun mesan . . . Me i pran plezir dan lalwa Zeova, e i lir son lalwa avwabas lizour e aswar. Sirman i pou vin parey en pye dibwa ki’n ganny plante obor bann larivyer, ki raport son fri pandan son sezon e ki son fey pa fletri. Tou sa ki i fer pou reisi.” Deplis, bann piblikasyon lesklav fidel e pridan ki baze lo Labib i fourni nouritir spirityel dan sa paradi spirityel.—Matye 24:45-47.
Ogmant ou Lapresyasyon pour Paradi
15. Akoz Moiz pa ti kapab anmenn bann Izraelit dan Later Promiz, me ki i ti vwar?
15 Annou konsider en lot apersi lo Paradi. Apre ki Izrael ti ale vini dan dezer pour 40 an, Moiz ti anmenn zot lo Laplenn Moab, ki sitye les avek Larivyer Zourden. Akoz Moiz ti’n fer en fot dan lepase, Zeova ti deside ki Moiz pa ti pou fer bann Izraelit pas atraver Zourden. (Nonm 20:7-12; 27:12, 13) Moiz ti enplor Bondye: “Les mwan pase, silvouple, e vwar sa bon pei ki lot kote Zourden.” Menm si i pa ti pou antre, apre ki i ti’n mont lo montanny Pisga e vwar diferan laspe sa pei, Moiz ti’n realize ki sa ti en “bon pei.” Dapre ou, ki mannyer sa pei ti ete?—Deterononm 3:25-27.
16, 17. (a) Ki mannyer Later Promiz dan letan ansyen ti diferan avek sa pei dan nou letan? (b) Akoz nou kapab krwar ki Later Promiz ti parey en paradi avan?
16 Si ou baz ou pwennvi dapre kondisyon sa pei la aktyelman, ou kapab mazin en later sek avek disab, ros, dezer ek lasaler. Me nou annan rezon pour krwar ki an zeneral sa rezyon ti byen diferan dan letan Labib. Dan zournal Scientific American, Dokter Walter Lowdermilk, en eksper dan delo ek later, ti eksplike ki sa later dan sa rezyon in ganny abize e andomaze pandan plis ki 1000 an. Sa eksper ti ekrir: “Sa ‘dezer’ ki’n ranplas sa later ki ti fertil avan, pa lafot lanatir me lafot zonm.” Annefe, son letid ti endike ki “sa pei ti en paradi pour bann berze.” I evidan ki zonm in abiz e andomaz sa ansyen “paradi.” *
17 Ler ou reflesir lo sa ki ou’n lir dan Labib, ou kapab vwar ki i fer sans pour konklir ki Later Promiz ti en vre paradi. Rapel sa ki Zeova ti asir lepep atraver Moiz: “Sa pei ki ou pe traverse pour pran i en rezyon montanny ek plato. I bwar delo lapli; en pei ki Zeova ou Bondye pe pran swen avek.”—Deterononm 11:8-12.
18. Dan ki fason Izai 35:2 ti’n bezwen fer bann Izraelit ki ti an egzil ganny en lide lo ki mannyer Later Promiz ti pou ete?
18 Later Promiz ti telman fertil e prodiktif ki zis mansyonn serten son landrwa ti fer mazin paradi. Sa i evidan dan en profesi dan Izai sapit 35, ki ti ganny en premye lakonplisman ler bann Izraelit ti retournen sorti Babilonn. Izai ti predir: “I pou vreman fleri, e i pou vreman dan lazwa e i pou kriye avek lakontantman. I pou ganny laglwar Liban, labote Karmel ek Saronn. I pou annan sa bann ki pou vwar laglwar Zeova, labote nou Bondye.” (Izai 35:2) Mansyonn Liban, Karmel, ek Saronn ti’n bezwen fer bann Izraelit mazin en zoli landrwa.
19, 20. (a) Dekrir ki mannyer ansyen rezyon Saronn ti ete. (b) Nonm en fason pour fortifye nou lesperans konsernan Paradi.
19 Konsider Saronn, en plato obor lanmer ant montanny Samari ek Gran Lanmer, oubyen Lamediterane. (Vwar portre lo paz 10.) I ti renonmen pour son labote ek prodiktivite. Vi ki i ti ganny bokou delo, i ti en bon landrwa pour anmenn zannimo manz lerb, e i ti osi annan lafore avek pye dibwa dan son rezyon nor. (1 Kronik 27:29; Kantik Salomon 2:1, not anba lo paz; Izai 65:10) Alor, Izai 35:2 ti pe predir en reetablisman e en pei fleri avek labote, parey en paradi. Sa profesi ti pe osi endik en zoli paradi spirityel, an armoni avek sa ki Pol ti vwar plitar dan vizyon. Finalman, sa profesi ansanm avek lezot i fortifye nou lesperans pour en paradi lo later pour imen.
20 Anmezir ki nou reste dan nou paradi spirityel, nou kapab ogmant nou lapresyasyon e afermi nou lesperans konsernan sa Paradi. Ki mannyer? Par pli byen konpran sa ki nou lir dan Labib. Bann deskripsyon ek profesi Labib i souvan mansyonn bann landrwa spesifik. Eski ou pou kontan ganny en pli bon lide kote sa bann landrwa ti ete e ki ti zot relasyon avek lezot rezyon ki ganny mansyonnen? Dan lot lartik, nou pou vwar ki mannyer nou kapab fer sa e anmenmtan benefisye.
[Not anba lo paz]
^ par. 16 Denis Baly dan The Geography of the Bible i dir: Son “vezetasyon in sibir bokou sanzman depi letan Labib.” Akoz? “Zonm in bezwen dibwa pour lenerzi e pour konstri e alor . . . i ti konmans koup pye dibwa e ekspoz later avek soley ek lapli. Rezilta sa sanzman dan lanvironnman, se ki ptit-a-pti klima . . . ti vin lakoz prensipal pour detrir sa landrwa.”
Eski ou rapel?
• Ki sa “paradi” ki zapot Pol ti vwar dan vizyon?
• Kan Izai sapit 35 ti ganny akonpli, e ki mannyer i relye avek sa ki Pol ti vwar dan vizyon?
• Ki mannyer nou kapab fortifye nou lapresyasyon pour nou paradi spirityel ek nou lesperans pour en paradi lo later?
[Kestyon]
[Portre lo paz 10]
Laplenn Saronn, en rezyon prodiktif dan Later Promiz
[Portre lo paz 10]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Portre lo paz 12]
Moiz ti realize ki i ti en “bon pei”