Parol Zeova i vivan

Bann pwen enteresan dan liv Danyel

“LIV Danyel i enn bann liv pli enteresan dan Labib. . . . Sa liv i ranpli avek bann laverite ki pou dire pour leternite.” Sa sitasyon i sorti dan Holman Illustrated Bible Dictionary. Sa resi ki Danyel ti ekrir ti konmans an 618 A.N.L. kan Lerwa Babilonn, Neboukadnetsar, ti vin Zerizalenm e anserkle sa lavil. E kan i anmenn “en pe bann garson Izrael” an egzil Babilonn. (Danyel 1:1-3) Parmi bann Zwif ki ti Babilonn ti osi annan en zenn ki ti apel Danyel, i tre probab ki i ti ankor en adolesan sa letan. Kan sa resi dan liv Danyel i fini, Danyel ti ankor Babilonn. Kan i ti pros pour ganny 100-t-an, Bondye ti fer sa promes avek li: “Ou pou repoze, me ou pou debout pour ganny ou par alafen bann zour.”—Danyel 12:13.

Premye parti sa liv in ganny prezante dan lord kronolozik dapre pwennvi en dimoun ki ti pe obzerv sa ki ti pe pase dan sa letan, e sa dernyen parti in ganny ekrir dapre pwennvi Danyel. Sa liv, ekrir par Danyel, i kontyen plizyer profesi konsernan bann pouvwar mondyal ki ti pou dominen ek bann ki ti pou perdi zot pouvwar. I osi kontyen profesi lo kan Mesi ti pou arive e bann levennman ki pe arive dan nou lepok. * Profet Danyel ki ti’n ariv dan son vye zour, ti osi zet en regar lo son lavi pase ki ti’n dir pour bokou lannen e i rakont bann levennman ki i’n vwar ki ankouraz nou tou ozordi pour reste fidel avek Bondye. Sa mesaz dan liv Danyel i vivan e i annan pisans.—Ebre 4:12.

KI NOU APRANN LO SA RESI KI’N GANNY EKRI DAN LORD KRONOLOZIK?

(Danyel 1:1–6:28)

I ti lannen 617 A.N.L. Danyel ek son trwa zanmi, Sadrak, Mesak ek Abednego ti pe travay dan pale lerwa Babilonn. Pandan sa trwa-z-an ki zot ti’n konn koutim ek kiltir bann Babilonnyen, sa trwa zenn ti reste fidel avek Bondye. Apepre wit an plitar, Lerwa Neboukadnetsar ti ganny en rev ki i pa ti kapab konpran. Danyel ti revel sa rev e donn son enterpretasyon. Lerwa ti rekonnet ki Zeova i “Bondye bann bondye, Senyer bann lerwa ek sa Enn ki revel bann sekre.” (Danyel 2:47) Me pa bokou letan apre, i paret ki Neboukadnetsar ti’n oubliy tousala. Kan sa trwa zanmi Danyel ti refize ador sa manman stati, lerwa ti fer son bann zonm zet zot dan en four dife. Sa vre Bondye ti sov sa trwa Ebre, e Neboukadnetsar ti oblize aksepte ki “napa en lot bondye ki kapab anmenn delivrans parey sa enn.”—Danyel 3:29.

Neboukadnetsar ti ganny ankor en lot rev byen enportan. I ti vwar en manman pye dibwa ki ti’n ganny koupe e ki ti ganny anpese pour repouse. Danyel ti enterpret sa rev. Sa rev ti ganny akonpli parsyelman kan Neboukadnetsar ti vin fou e apre i  ti retourn dan son leta normal. Bokou deseni plitar, Lerwa Belsatsar ti fer en gro lafet pour bann dimoun ki ti annan en o pozisyon sa lepok e avek mank respe i ti servi bann vesel ki ti’n ganny pran dan tanp Zeova. Sa menm swar, Belsatsar ti perdi son lavi e Daryis sorti Med ti pran kontrol. (Danyel 5:30, 31) Pandan letan ki Daris ti o pouvwar, kan profet Danyel ti annan plis ki 90-z-an, son lavi ti an danze akoz bann zofisye ki ti zalou ti pe fer konplo pour touy li. Me Zeova ti anpes bann lyon poz zot lapat lo li.—Danyel 6:27.

Larepons pour bann kestyon lo Labib:

1:11-15—Eski sa kat zenn Zwif ti annan en pli bon laparans akoz zot ti manz zis legim? Non. Napa okenn manze ki kapab sanz laparans en dimoun dan zis dis zour. Zot laparans ti sanze akoz Zeova ti avek zot, i ti beni zot akoz zot ti met zot konfyans dan li.—Proverb 10:22.

2:1—Kan Neboukadnetsar ti ganny sa rev konsernan sa manman stati? Resi Danyel i dir ki sa ti arive “diran sa dezyenm lannen ki Neboukadnetsar ti lerwa.” I ti vin lerwa an 624 A.N.L. Alors, sa dezyenm lannen ki i ti pe dirize ti’n bezwen konmans an 623 A.N.L., plizyer lannen avan ki i ti atak Zida. Pandan sa letan, Danyel pa ti kapab Babilonn pour enterpret sa rev. Alors, i paret ki “sa dezyenm lannen” i konmans depi 607 A.N.L., kan lerwa Babilonn ti detrir Zerizalenm e vin en dirizan lemonn.

2:32, 39—Dan ki sans rwayonm larzan ti enferyer konpare avek latet lor, e ki mannyer rwayonm kwiv ti enferyer konpare avek larzan? Lanpir Med ek Pers, ki ganny reprezante par sa bout larzan dan sa stati, ti enferyer konpare avek Babilonn ki ganny reprezante par sa latet lor, dan le sans ki i ti napa sa privilez pour konkerir Zida. Sa pouvwar mondyal ki ti swiv apre, ti Lagres, ki ganny reprezante par sa kwiv. Lagres osi ti enferyer konpare avek Med ek Pers, zis parey kwiv i enferyer ler ou konpar li avek larzan. Menm si lanpir Lagres ti kouver en pli gran teritwar, i ti napa sa privilez pour tir pep Bondye an egzil parey lanpir Med ek Pers ti fer.

4:8, 9—Eski Danyel ti vin en pret mazisyen? Non. Sa lekspresyon “sef pret mazisyen” i senpleman refer avek pozisyon Danyel konman “sef tou bann zonm saz Babilonn.”—Danyel 2:48.

4:10, 11, 20-22—Ki sa manman pye dibwa ki Neboukadnetsar ti vwar dan son rev i reprezante? Premyerman sa pye dibwa i reprezant Neboukadnetsar konman en dirizan ki annan pouvwar mondyal. Vi ki sa dominasyon i ariv ziska “lo bout later pli elwannyen,” alors sa pye dibwa i bezwen reprezant en keksoz ki vreman pli gran ki sa. Danyel 4:17 i relye sa rev avek dominasyon sa enn “Tre O,” lo limanite. Alors, sa pye dibwa i osi reprezant dominasyon Zeova lo liniver antye, espesyalman an rapor avek later. Alors, sa rev i annan de lakonplisman. Premyerman, i annan pour fer avek dominasyon Neboukadnetsar e dezyenmman avek dominasyon Zeova.

4:16, 23, 25, 32, 33—Pour konbyen letan sa “set letan” ti dire? Vi ki laparans Lerwa Neboukadnetsar ti telman sanze, alors sa “set letan” pa kapab zis set zour 24 erdtan, i bezwen plis ki sa. Dan sa ka, sa set letan i vedir set lannen,  e dan en lannen i annan 360 zour, oubyen i vedir 2,520 zour. Dan son pli gran lakonplisman, sa “set letan” i an realite 2,520 lannen. (Ezekyel 4:6, 7) I ti konmanse ler Zerizalenm ti ganny detrir an 607 A.N.L., e i ti fini kan Zezi ti vin Lerwa dan lesyel an 1914 N.L.—Lik 21:24.

6:6-10—Vi ki nou pa bezwen met nou dan en pozisyon spesifik pour priy Zeova, pa Danyel ti pou montre ki i pridan si i ti’n priy an sekre pour sa 30 zour? Danyel ti priy trwa fwa dan en zour e tou dimoun ti konn sa. Se pour sa rezon son bann lennmi ti plàn pour fer sorti en lalwa ki enterdi priye. Si Danyel ti sanz son labitid pour priye, lezot ti kapab mazinen ki i ti pe fer konpromi, e sa ti kapab vedir ki i pa ti pe ador Zeova dan en fason konplet.

Leson pour nou:

1:3-8. Sa determinasyon ki Danyel ek son trwa zanmi ti annan pour reste fidel avek Zeova, i montre nou ki kantite sa ledikasyon ki zot ti gannyen avek zot paran ti enportan. Kan bann paran ki annan lakrent pour Bondye i met bann keksoz spirityel premye dan zot lavi, e zot montre zot zanfan pour fer parey, i annan bokou sans ki zot zanfan pou reziste nenport ki tantasyon ek presyon zot kapab gannyen kot lekol oubyen lezot landrwa.

1:10-12. Danyel ti konpran akoz “sa zofisye prensipal” dan pale ti per lerwa, e alors i pa ti kontinyen pled son ka avek li. Me plitar Danyel ti apros “en gardyen,” ki petet ti dan en pli bon pozisyon pour aksepte son demann. Kan nou pas dan bann sitiasyon difisil nou devret azir avek bon zizman, konprenezon, ek lasazes.

2:29, 30. Nenport ki konnesans, kalite ek abilite nou kapab annan akoz nou’n servi omaksimonm bann provizyon spirityel a nou dispozisyon, parey Danyel nou devret loue Zeova pour permet nou annan tousala.

3:16-18. Si depi byen boner sa trwa Ebre ti’n fer konpromi an rapor avek keksoz ki zot ti pou manze, i tre probab ki zot pa ti pou’n azir avek en tel konviksyon ferm. Nou osi nou devret fer bokou zefor pour reste “fidel dan tou” keksoz.—1 Timote 3:11.

4:24-27. Pour kapab anons sa mesaz Rwayonm, ki enkli zizman Bondye, nou bezwen annan sa menm kalite lafwa ek kouraz ki Danyel ti demontre, kan i ti devwale ki ti pe al arive avek Neboukadnetsar e ki sa lerwa ti bezwen fer pour ki ‘son prosperite i dir pli lontan.’

5:30, 31. Sa ‘parol ki ti ganny dir kont lerwa Babilonn’ ti vin vre. (Izai 14:3, 4, 12-15) Satan ki orgeye zis parey lerwa Babilonn, li osi i pou trouv son lafen e sa zour i pou onte.—Danyel 4:30; 5:2-4, 23.

KWA KI BANN VIZYON DANYEL I REVELE?

(Danyel 7:1–12:13)

An 553 A.N.L., kan Danyel ti ganny son premye vizyon i ti dan son 70 an anmontan. Dan sa vizyon Danyel ti vwar kat manman bebet ki ti pe reprezant bann pouvwar mondyal ki ti pou aparet enn apre lot konmansman son letan ziska nou lepok. Dan en lot vizyon kot i ti vwar sa ki ti pe pase dan lesyel, i ti vwar “en dimoun parey garson zonm” ki ti pe ganny en “dominasyon ki pou dire pour en letan endefini.” (Danyel 7:13, 14) De-z-an plitar, Danyel ti ganny en vizyon ki ti annan pour fer avek Med ek Pers, Lagres ek en lanpir separe ki ti vin ‘en lerwa avek en figir byen ankoler.’—Danyel 8:23.

Nou aprezan an 539 A.N.L., Babilonn in tonbe e Daryis sorti Med pe diriz rwayonm bann Kaldeen. Dan son lapriyer, Danyel ti koz avek Zeova lo restorasyon son pei natal. Kan i ti ankor pe priye, Zeova ti anvoy lanz Gabriyel pour fer Danyel “annan bon zizman avek konprenezon” konsernan larive Mesi. (Danyel 9:20-25) Letan i pase e nou’n ariv an 536/535 A.N.L. En pti group Izraelit ti’n retourn Zerizalenm. Me zot travay pour konstri tanp ti pe ganny opoze. Sa ti konmans trakas Danyel. I ti met sa dan lapriyer e Zeova ti  anvoy en lanz byen enportan kot li. Apre ki i ti’n fortifye e ankouraz Danyel, sa lanz ti fer resorti sa profesi ki koz lo en lalit pour ganny plis pouvwar ant lerwa nor ek lerwa sid. Sa konfli ant sa de lerwa ti konmanse depi ler rwayonm Aleksann Legran ti ganny divize parmi son kat zeneral, ziska ler sa Gran Prens, Misel, “pou debout.”—Danyel 12:1.

Larepons pour bann kestyon lo Labib:

8:9—Ki “sa zoli pei” i reprezante? Isi dan sa verse, “sa zoli pei” i reprezant kondisyon ki bann Kretyen swazir i ladan isi lo later pandan sa letan kot bann Angle ek Ameriken i annan Pouvwar Mondyal.

8:25—Lekel “Prens bann prens”? Sa mo Ebre sar, ki’n ganny tradwir “prens” i vedir “sef,” oubyen “sa enn ki antet.” Sa tit “Prens bann prens” i aplik zis avek Zeova, sa enn ki Sef tou bann lanz oubyen prens, enkli “Misel, enn parmi bann prens pli enportan.”—Danyel 10:13.

9:21—Akoz Danyel i apel lanz Gabriyel “zonm”? Sa i akoz ler Gabriyel ti aparet avek li, i ti parey en zonm, zis parey i ti fer dan en vizyon ki Danyel ti gannyen pli boner.—Danyel 8:15-17.

9:27—Ki lalyans ki ti ‘ankor valid pour bokou’ ziska lafen sa 70 zyenm semenn lannen, oubyen lannen 36 N.L.? Lalyans Lalwa ti nepli an mars lannen 33 N.L. kan Zezi ti ganny kloute lo en poto. Me lefe ki sa lalyans avek Abraam ti ankor valid pour bann Zwif ziska lannen 36 N.L., Zeova ti prolonz sa letan kot bann Zwif ti pou ganny benediksyon spesyal akoz zot ti desandans Abraam. Sa lalyans avek Abraam i ankor valid pour ‘Izrael Bondye.’—Galat 3:7-9, 14-18, 29; 6:16.

Leson pour nou:

9:1-23; 10:11. Danyel ti “en dimoun vreman presye” akoz son limilite, devosyon anver Bondye, akoz i ti etidye seryezman e persiste dan lapriyer. Sa bann kalite ti osi ed li pour reste fidel avek Bondye ziska lafen son lavi. Annou determinen pour swiv legzanp Danyel.

9:17-19. Menm kan nou priye pour ki nouvo lemonn Bondye i vini, “kot pou annan lazistis,” eski premyerman pa nou devret priye ki non Zeova i ganny glorifye e ki son drwa pour dirize i ganny zistifye olye priye ki nou soufrans ek difikilte i fini?—2 Pyer 3:13.

10:9-11, 18, 19. Parey sa lanz ki ti vin kot Danyel, nou osi nou devret ankouraz e fortifye kanmarad, swa par ofer zot led dan en fason pratik oubyen konsol kanmarad par nou parol.

12:3. Pandan sa bann dernyen zour, “sa bann ki annan bon zizman,” savedir bann Kretyen swazir, zot in “briye konman lalimyer” e zot in ed “bokou pour vin drwat” enkli sa “gran lafoul” “lezot mouton.” (Filipyen 2:15; Revelasyon 7:9; Zan 10:16, NW) Bann Kretyen swazir pou ‘klate parey zetwal’ dan en sans konplet pandan sa mil an ki Kris pou rennyen, kan zot pou travay ansanm avek li pour aplik dan en fason konplet valer sa sakrifis lo bann imen obeisan lo later. Avek fidelite bann ki form parti “lezot mouton,” zot devret reste atase avek bann Kretyen swazir, siport zot avek tou zot leker dan nenport fason ki zot kapab.

Zeova ‘i beni sa bann ki annan lakrent pour li’

Ki liv Danyel i montre nou lo sa Bondye ki nou adore? Ler ou egzamin sa bann profesi dan sa liv, sa bann ki’n fini akonpli ek bann ki pa ankor, pa zot montre dan en fason vivan ki Zeova i sa enn ki akonpli tou sa ki i dir!—Izai 55:11.

Ki sa resi dan liv Danyel i montre nou lo nou Bondye? Sa kat zenn Ebre ki ti refize adopte tou bann koutim Babilonnyen, ti ganny ‘konnesans, bon zizman ek lasazes.’ (Danyel 1:17) Sa vre Bondye ti anvoy son lanz pour sov Sadrak, Mesak ek Abednego dan sa four dife. Bondye ti sov Danyel dan trou lyon. Zeova i ‘ed e protez sa bann ki annan konfyans dan li’ e i ‘beni sa bann ki annan lakrent pour li.’—Psonm 115:9, 13.

[Not anba lo paz]

[Portre lo paz 10]

Akoz Danyel ti “en dimoun vreman presye”?