Zeova ti kasyet zot dan lonbraz bann montanny

KAN i sorti deor granmaten en madanm i remark en parsel devan son laport. I anmas sa parsel e esey gete si i pa vwar lekel ki’n met li la, me i pa vwar personn lo semen. I bezwen en dimoun ki i pa konnen ki’n kit sa la dan lannwit. I konmans ouver sa parsel e vitman i retourn anndan e ferm laport. Son reaksyon pa drol, akoz dan sa parsel i annan bann piblikasyon baze lo Labib ki’n ganny enterdi. I ser sa parsel dan son lebra e fer en lapriyer dan son leker pour remersye Zeova pour sa bann nouritir spirityel ki annan bokou valer.

Se bann keksoz parey ki ti arive Lalmanny dan bann lannen 1930. Apre ki bann Nazi ti’n vin o pouvwar an 1933, travay bann Temwen Zeova ti’n ganny enterdi dan laplipar sa pei. Richard Rudolph ki annan plis ki 100 an * i dir: “Nou ti asire ki proklanm lo Zeova ek son non pa ti kapab ganny arete par lalwa zonm. Bann piblikasyon baze lo Labib ti vreman enportan pour nou kapab etidye e al predikasyon. Par kont, sa bann piblikasyon ti nepli disponib akoz i ti’n ganny enterdi. Nou ti pe mazinen ki mannyer nou ti pou kapab kontinyen sa travay.” Pa tro lontan apre, Richard ti aprann ki i ti pou kapab ede me dan en fason diferan. I ti pou ganny fer dan lonbraz bann montanny.​—Ziz 9:36.

LO SANTYE BANN BANDI

Si ou lo larivyer Elbe (oubyen Labe) pour al kot i konmanse, evantyelman ou pou zwenn Giant Mountains (Krkonoše) ki frontyer ant Repiblik Tyek ek Lapolonny. Menm si zot zis apepre 1,600 met oter sa bann montanny in ganny apele arctic island dan milye Lerop. Lanez i ariv en oter 3 met e kouver latet bann montanny pour lanmwatye lannen. Bann ki souzestim letan i kapab pri dan lafoumbal ki kapab kouver latet sa bann montanny en sel kou.

Pandan bann syek, sa bann montanny in vin sa frontyer ant bann provens, rwayonm ek leta. I ti difisil pour sirvey sa landrwa danzere, i pour sa rezon ki bokou dimoun dan lepase ti transport  bann komodite ilegal atraver sa bann montanny. Dan bann lannen 1930 kan Giant Mountains ti separ Tyekoslovaki ek Lalmanny, bann Temwen Zeova determinen ti konmans servi santye bann bandi ki ti’n ganny abandonnen. Pour fer kwa? Pour transport bann piblikasyon baze lo Labib sorti dan bann landrwa kot zot ti pli disponib. Enn parmi sa bann Temwen ti Richard ki ti ankor zenn sa letan.

EN TRAZE DANZERE

Richard i rakonte: “Dan wikenn, nou ti mont montanny an group apepre set zenn frer e nou ti sanz parey bann hikers. I ti pran apepre trwa-z-erdtan sorti Lalmanny pour travers bann montanny e ariv Špindlerův Mlýn,” en landrwa kot dimoun i pas vakans ki apepre 16.5 kilomet avek Tyek. Pandan sa letan, bokou dimoun sorti Lalmanny ti pe reste dan sa rezyon. Enn parmi ti en fermye ki ti dakor pour travay ansanm avek bann frer. I ti servi en saret ki ti normalman ganny servi pour transport bann dimoun ki dan vakans pour al dan en lavil pa tro lwen pour al sers bann bwat piblikasyon baze lo Labib ki ti’n ganny anvoye par tren sorti dan lavil Prague. I ti anmenn sa bann bwat lo son laferm e kasyet zot dan son plafon kot i ti met zerb sek e gard zot la ziska bann ki ti pou anmenn sa bann piblikasyon Lalmanny ti vin serse.

Richard i kontinyen: “Apre ki nou ti ariv lo laferm, nou ti ranpli nou bann sak lo ledo ki ti’n fer ekspreseman pour anmenn bann keksoz lour. Sakenn ti anmenn apepre 50 kilo.” Zot ti fer sa traze dan fernwanr, depi konmansman soley kouse e retournen avan soley leve pour ki personn pa vwar zot. Ernst Wiesner ki ti en sirveyan rezyonal Lalmanny dan sa letan i dekrir serten mezir sekirite ki zot ti bezwen pran: “De frer ti al premye e sak fwa zot ti zwenn en dimoun deswit zot ti sinyal lezot par alim zot tors. Sa ti endik bann frer avek zot bann sak lour ki ti apepre 100 met par deryer zot, pour kasyet dan lapay ziska sa de frer ki ti devan zot ti retournen e donn zot en sinyal ki ti ganny sanze tou le semenn.” Me, bann lapolis Lalmanny dan zot liniform ble pa ti sa sel danze.

Richard i rakonte: “En zour swar mon ti bezwen travay ziska tar, alor mon ti kit pli tar ki mon bann frer pour al Tyek. I ti fernwanr e i ti annan  lafoumbal, mon ti pe tranble anmezir mon mars dan sa lafreser ek lapli. Mon ti perdi dan sa bwa ranpli avek pye panny e pour plizyer erdtan mon pa ti trouv semen. Bokou hikers i’n mor dan sa fason. I ti nek lannmen gran maten ki mon ti zwenn mon bann frer kan zot ti pe retournen.”

Pour apepre trwa-z-an, sa pti group frer ki ti byen kouraze ti al lo montanny sak semenn. Dan liver, zot ti servi ski oubyen en gliswar (toboggans) ki ou asiz lo la pour transport bann piblikasyon. Souvandfwa, bann group 20 frer ti travers lafrontyer lizour lo bann santye ki dimoun i servi pour fer hike. Zot ti anmenn bann ser avek zot pour donn lenpresyon ki zot ti pe al hike. Serten parmi zot ti mars devan e anvoy zot sapo anler kan zot ti krwar ki i ti kapab annan en danze.

Ki ti arive apre ki bann ki ti’n anmenn sa bann piblikasyon aswar ti’n retournen? I ti annan bann laranzman pour fer sir ki sa bann piblikasyon ti ganny distribye deswit. Ki mannyer? Bann piblikasyon ti ganny anpakte parey savon e ganny anmennen kot stasyon tren Hirschberg. Sa bann parsel ti ganny anvoye dan diferan parti Lalmanny kot bann frer ek ser ti distribye sa bann piblikasyon avek lezot frer ek ser dan en fason diskre parey nou’n vwar o konmansman. Sa travay ki ti pe ganny fer an kasyet ti telman depan lo sa kolaborasyon ki si i ti ganny devwale, i ti pou annan bann konsekans grav. Anfet, en zour en keksoz ki zot pa ti pe ekspekte ti arive.

An 1936, en landrwa kot bann piblikasyon ti ganny stoke ti ganny dekouver pros Berlen. Parmi sa ki ti ganny dekouver ti trwa parsel ki zot pa ti konnen lekel ki ti’n anvoye sorti Hirschberg. Lapolis ti analiz sa lekritir pour idantifye en dimoun enportan ki ti pe ede pour transport bann piblikasyon e zot ti aret li. Pa bokou letan apre, de lezot sispe ti ganny arete, enkli Richard Rudolph. Vi ki sa bann frer ti aksepte ganny blanmen, sa ti permet ki pour en pe letan lezot ti kapab kontinyen fer sa traze ki ti pe vin deplizanpli danzere.

LESON POUR NOU

Sa bann piblikasyon ki ti ganny anmennen dan sak lo ledo atraver Giant Mountains ti sa mwayen ki bann frer ek ser Lalmanny ti ganny laplipar zot bann piblikasyon baze lo Labib. Me Giant Mountains pa ti sa sel semen ki zot ti servi. Ziska dan lannen 1939 kan bann larme Lalmanny ti ansarz Tyekoslovaki, i ti annan bann santye parey ki ti zwenn avek lafrontyer sa pei. Dan lezot pei ki baliz avek Lalmanny parey Lafrans, Pei Ba ek Laswis, bann Temwen lo tou le de kote ti pran en kantite risk pour donn nouritir spirityel zot bann frer ek ser ki ti pe ganny persekite.

Laplipar nou ozordi i kapab ganny bann piblikasyon baze lo Labib dapre kantite ki nou bezwen e dan diferan format. Si ou ganny en nouvo piblikasyon kot Lasal Rwayonm oubyen ou download lo nou sit ofisyel jw.org, akoz ou pa reflesir lo tou sa ki i enplike pour ou ganny sa bann magazin? Petet i pa ti sitan difisil parey pour travers bann montanny ki kouver avek lanez dan milye lannwit, me sirman sa i demann en kantite travay delapar nou bann frer ek ser ki fer sa sakrifis pour servi ou.

[Not anba lo paz]

[Portre lo paz 3]

[Sorti kot]

Portre: Pavel Taclík

[Portre lo paz 4]

Bann frer ek ser ki’n sanze parey hikers ti anmenn bann piblikasyon atraver Giant Mountains ziska Lalmanny

[Portre lo paz 5]

Lanez ki ti kouver latet montanny ti fer li danzere pour travers Giant Mountains