Lavi eternel lo later i en lespwar ki’n ganny redekouver
Lavi eternel lo later i en lespwar ki’n ganny redekouver
“Danyel, gard sekre sa bann parol . . . ziska letan lafen. Bokou pou rod partou partou, e sa vre konnesans pou annabondans.”—DAN. 12:4.
1, 2. Ki kestyon ki pou ganny egzaminen dan sa lartik?
PLIZYER milyon dimoun ozordi i konpran klerman ki sa lespwar pour viv pour touzour dan en paradi lo later i sorti dan Labib. (Rev. 7:9, 17) O konmansman listwar imen, Bondye ti revele ki zonm pa ti’n ganny kree pour viv pour detrwa lannen apre mor, me o kontrer zot ti pou viv pour touzour.—Zen. 1:26-28.
2 Bann Izraelit ti annan sa lespwar ki en zour bann imen ti pou revin parfe, sa kondisyon ki Adan ti’n perdi. Lekritir Grek Kretyen i montre par ki mwayen Bondye pou fer li posib pour bann imen ganny lavi eternel dan Paradi lo later. Alor, akoz lespwar bann imen i bezwen ganny redekouver? Ki mannyer i ti ganny revele e ki mannyer plizyer milyon dimoun in ganny konnesans lo sa lespwar?
En lespwar ti ganny kasyet
3. Akoz i pa sirprann nou ki lespwar bann imen pour ganny lavi eternel lo later ti ganny kasyet?
3 Zezi ti predir ki bann fo profet ti pou deform son lansennyman e ki laplipar dimoun ti pou ganny anbete. (Mat. 24:11) Zapot Pyer ti averti bann Kretyen: “Pou annan bann fo ansennyan parmi zot.” (2 Pyer 2:1) Zapot Pol ti koz lo “en letan . . . kot dimoun [ti] pou nepli siport lansennyman laverite. Me zot [ti] pou swiv zot prop dezir; zot [ti] pou rasanble en kantite ansennyan otour zot pour dir zot sa ki zot zorey i oule tande.” (2 Tim. 4:3, 4) Satan i osi responsab pour anbet bann dimoun e i servi bann fo lansennyman pour kasyet sa laverite rekonfortan lo plan ki Bondye i annan pour zonm ek later.—Lir 2 Korentyen 4:3, 4.
4. Ki lespwar bann sef relizye aposta pa ti aksepte?
4 Labib i montre ki Rwayonm Bondye i en gouvernman dan lesyel ki pou kraz e met en lafen avek tou bann gouvernman ki zonm in met an plas. (Dan. 2:44) Pandan sa mil an ki Kris pou dirize, Satan pou ganny ansennen dan labim, bann mor pou ganny resisite e bann imen pou progresivman revin parfe. (Rev. 20:1-3, 6, 12; 21:1-4) Parkont, bann sef relizye aposta in adopte lezot lide. Par egzanp, Legliz dan trwazyenm syek, fonde par Origen sorti Alekzandri pa ti dakor avek sa krwayans ki Renny Milener ti pou anmenn bann benediksyon. The Catholic Encyclopedia i dir ki en profeser Katolik ki ti apel Augustine sorti Hippo (354-430 N.L.) “ti siport sa lide ki pou napa okenn renny milener.” *
5, 6. Akoz Origen ek Augustine ti opoz sa krwayans konsernan renny milener?
5 Akoz Origen ek Augustine ti opoz sa krwayans konsernan renny milener? Origen ti en zelev Clement sorti Alekzandri, ki ti aksepte sa lide konsernan nanm imortel sorti dan tradisyon Grek. Profeser Werner Jaeger ti remarke ki Origen ti vreman ganny enfliyanse avek pwennvi Plato lo nanm imortel ki i ti “entrodwir sa lide lo nanm imortel ki Plato ti annan konman en doktrin Kretyen.” Sa i fer alor ki Origen ti panse ki okenn benediksyon pandan sa Milener pa ti pou ariv lo later me ki i ti pou bezwen dan lesyel.
6 Avan konverti konman en “Kretyen” a laz 33-z-an, Augustine ti’n vin en Neoplatonist, setadir en dimoun ki siport versyon filozofi Plato ki Plotinus ti met an plas dan trwazyenm syek. Apre ki i ti’n konverti, Augustine ti touzour krwar dan sa filozofi. The New Encyclopædia Britannica i dir: “I ti zwe en gran rol pour ki bann larelizyon ki baze lo Nouvo Testaman ti konpletman adopte tradisyon Plato ki ti sorti dan filozofi Grek.” The Catholic Encyclopedia i dir ki Augustine ti eksplik Renny Milener ki ganny dekrir dan Revelasyon sapit 20 par dir ki “i zis en leksplikasyon senbolik.” Sa ansiklopedi i osi azoute: “Sa leksplikasyon . . . ti osi ganny adopte par bann profeser dan pei Was e sa ki zot ti krwar o konmansman konsernan milener lo later ti nepli ganny okenn sipor.”
7. Ki fo krwayans ki’n domin lespwar bann imen konsernan lavi eternel lo later e ki mannyer?
7 Lespwar bann imen konsernan lavi eternel lo later ti’n ganny dominen par sa lide ki ti dominan parmi ansyen Babilonn e ki’n propaz dan lemonn antye. Sa lide i konsernan nanm oubyen lespri imortel ki en dimoun i annan. Kan larelizyon Kretyen ti adopte sa lide, bann profeser ti deform lansennyman ki dan Labib pour ki bann verse ki dekrir lespwar pour viv dan lesyel i aparet dan zar pour ansennyen ki tou bon dimoun pou al dan lesyel. Dapre sa pwennvi, lavi en dimoun lo later i tanporer, andotmo i en tes pour vwar si sa dimoun i diny pour viv dan lesyel. Menm zafer ti arive avek lespwar bann Zwif pour viv pour touzour lo later. Anmezir ki bann Zwif ti ptitapti adopte pwennvi bann Grek konsernan lavi imortel, zot premye lespwar pour viv lo later ti ptitapti disparet. Pa sa i vreman diferan avek lafason ki zonm i ganny dekrir dan Labib! Zonm i annan en lekor fizik e non pa en lespri. Zeova ti dir sa premye zonm: “Ou lapousyer.” (Zen. 3:19) Later in ganny fer pour bann imen reste lo la pour touzour, pa lesyel.—Lir Psonm 104:5; 115:16. *
Laverite i eklere dan fernwanr
8. Ki serten spesyalis Labib dan bann lannen 1600 ti dir lo lespwar bann imen?
8 Menm si laplipar larelizyon ki dir zot Kretyen pa ansenny lespwar lavi eternel lo later, Satan pa’n touzour reisi kasyet laverite. Pour plizyer lannen, detrwa dimoun ki ti pe lir Labib o profon ti apersevwar laverite anmezir zot ti konpran serten laspe lo ki mannyer Bondye pou progresivman fer imen vin parfe. (Ps. 97:11; Mat. 7:13, 14; 13:37-39) Ver bann lannen 1600, Labib ti pe ganny tradwir e enprimen e sa ti fer ki Lekritir Sen ti disponib en pe partou. An 1651, en spesyalis Labib ti ekrir ki atraver Adan, imen “in perdi Paradi ek lavi eternel lo later,” alor dan Kris “tou zonm pou kapab viv lo later; sinon sa konparezon pa ti pou fer sans.” (Lir 1 Korentyen 15:21, 22.) John Milton (1608-1674), enn parmi bann poet Angle byen renonmen ti ekrir liv Paradise Lost ek en lot ki swiv li, Paradise Regained. Dan son liv, Milton ti refer avek rekonpans ki bann dimoun fidel pou gannyen dan en paradi lo later. Menm si Milton ti dedye son lavi en kantite pour etidye Labib, i ti rekonnet ki laverite dan Lekritir pa ti pou antyerman konpreansif ziska prezans Kris.
9, 10. (a) Ki Isaac Newton ti ekrir konsernan lespwar bann imen? (b) Akoz letan prezans Kris ti paret lwen pour Isaac Newton?
9 Isaac Newton, (1642-1727) en matematisyen byen renonmen osi ti annan en gran lentere dan Labib. I ti konpran ki bann sen ti pou ganny resisite pour al viv dan lesyel e dirize ansanm avek Kris. (Rev. 5:9, 10) Tandis ki bann sitwayen sa Rwayonm, i ti ekrir: “I pou touzour annan dimoun ki pou reste lo later apre zour zizman e sa pa pou zis pour 1000 an, me pour touzour.”
10 Newton ti konpran ki prezans Kris ti pou ariv en bann syek pli tar. Istoryen Stephen Snobelen ti dir: “En rezon akoz Newton ti krwar ki Rwayonm Bondye ti pou vin alavenir ti akoz i ti annan en pwennvi negatif lo sa lapostazi konsernan krwayans dan Trinite ki ti antour li.” Sa bon nouvel ti ankor kasyet. Newton pa ti vwar okenn group ki dir zot Kretyen ki ti kapab pres lo la. I ti ekrir: “Profesi Danyel ek Zan [profesi Zan ki’n ganny ekrir dan liv Revelasyon] pa pou kler ziska letan lafen.” Newton ti eksplike: “Danyel ti dir, ‘Apre, bokou pou ale vini an tayan e konnesans pou annabondans.’ Parski Levanzil i devret ganny anonse parmi tou nasyon avan gran ladetres ek lafen sa lemonn. Sa pti lafoul dimoun ki pou sirviv sa gran ladetres pa kapab sa kantite ki pou sorti dan tou nasyon, amwen ki sa i posib atraver predikasyon Levanzil avan gran ladetres i vini.”—Dan. 12:4; Mat. 24:14; Rev. 7:9, 10.
11. Akoz lespwar bann imen ti reste kasyet pour bokou dimoun pandan letan Milton ek Newton?
11 Dan letan Milton ek Newton, i ti vreman danzere pour eksprim en lide ki lekontrer avek doktrin ofisyel legliz. Alor, bokou parmi sa ki zot ti’n ekrir lo zot resers dan Labib pa ti ganny pibliye ziska apre zot lanmor. Pandan letan Reformasyon dan sezyenm syek, lansennyman lo nanm imortel pa ti reisi ganny korize e bann legliz Protestan ki ti annan gran lenfliyans ti kontinyen ansenny pwennvi Augustine ki sa Renny Milener ti dan lepase e non pa dan lavenir. Eski konnesans in vin annabondans dan letan lafen?
“Vre konnesans pou annabondans”
12. Kan ki vre konnesans ti pou vin annabondans?
12 Konsernan “letan lafen” Danyel ti predir ki en bon keksoz ti pou arive. (Lir Danyel 12:3, 4, 9, 10. *) Zezi ti dir: “Sa bann ki obei Bondye pou briye parey soley.” (Mat. 13:43) Ki mannyer vre konnesans in vin annabondans dan letan lafen? Egzamin serten levennman istorik ki ti arive plizyer dizenn lannen avan ki letan lafen ti konmanse an 1914.
13. Ki Charles Russell ti ekrir lo la apre ki i ti egzamin sa size konsernan restorasyon?
13 Tar dan bann lannen 1800, plizyer dimoun senser ti pe fer resers pour ganny en konpran “model, parol laverite.” (2 Tim. 1:13) Enn parmi sa bann dimoun ti Charles Russell. An 1870, ansanm avek lezot zonm ki ti pe rod laverite, zot ti form en laklas pour etidye Labib. An 1872 zot ti egzamin sa size konsernan restorasyon bann imen ziska sa lavi parfe ki Adan ti annan. Pli tar, frer Russell ti ekrir: “Ziska aprezan nou pa ti pe arive konpran klerman sa gran diferans ki i annan ant rekonpans legliz ki aprezan pe ganny kestyonnen ek rekonpans bann zonm fidel dan lemonn.” Rekonpans sa bann zonm fidel i ki zot pou “reganny sa lavi parfe ki Adan zot zanset ek sef ti annan dan zarden Edenn.” Frer Russell ti rekonnet ki lezot osi ti pe ed li dan son letid lo Labib. Lekel zot?
14. (a) Ki mannyer Henry Dunn ti konpran Akt 3:21? (b) Lekel ki Dunn ti dir pou viv pour touzour?
14 Henry Dunn ti enn parmi zot. I ti’n ekrir konsernan “renouvle tou keksoz parey Bondye in anonse par son bann sen profet depi lontan.” (Akt 3:21) Dunn ti konnen ki sa restorasyon ti enplik fer imen vin parfe gradyelman lo later pandan Renny Milener Kris. Dunn ti osi analiz en kestyon ki ti’n trouble plizyer dimoun e sa i: Lekel ki pou viv pour touzour lo later? I ti eksplike ki plizyer milyon dimoun pou ganny resisite, ganny ansennyen laverite e annan sa sans pour demontre lafwa dan Kris.
15. Ki George Storrs ti rekonnet lo rezireksyon?
15 An 1870, George Storrs osi ti tonm lo sa konklizyon ki bann move dimoun pou resisite e ganny sa loportinite pour ganny lavi eternel. I ti osi konpran dapre Lekritir ki en dimoun ki resisite e ki refize aksepte sa loportinite “pou mor, menm si ‘sa enn ki fer pese i annan san-t-an.’” (Iza. 65:20) Storrs ti reste Brooklyn, New York e i ti editer en magazin ki ti apel Bible Examiner.
16. Kwa ki ti fer bann Etidyan Labib diferan avek lezot larelizyon Kretyen?
16 Frer Russell ti konpran dapre Labib ki sa letan ti’n arive pour fer konnen sa bon nouvel partou kote. Alor an 1879, i ti konmans pibliy Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, ki konmela i apel Latour Veyer pe anons Rwayonm Bondye. Oparavan, zis en ptigin dimoun ki ti konpran laverite lo lespwar limanite, me aprezan plizyer group bann Etidyan Labib dan plizyer pei ti pe resevwar e etidye Latour Veyer. Sa krwayans ki zis en ptigin dimoun ki pou al dan lesyel, tandis ki plizyer milyon dimoun ti pou ganny en lavi parfe lo later, ti fer bann Etidyan Labib diferan avek laplipar larelizyon Kretyen.
17. Ki mannyer vre konnesans ti vin annabondans?
17 Sa “letan lafen” ki ti’n ganny predir ti konmans an 1914. Eski vre konnesans lo lespwar bann imen ti annabondans? (Dan. 12:4) Ver 1913, bann sermon frer Russell ti pe ganny enprimen dan 2,000 zournal avek en total 15,000,000 lekter. Ver lafen 1914, plis ki 9,000,000 dimoun lo trwa kontinan ti’n vwar sa “Photo Drama of Creation” ki ti en progranm ki ti enplik bann film ek slayd ki ti eksplik Renny Milener Kris. Depi 1918 ziska 1925, sa diskour “Millions Now Living Will Never Die” (Plizyer milyon ki pe viv konmela pa pou zanmen mor) ti eksplik lespwar pour ganny lavi eternel lo later. I ti ganny prezante par bann serviter Zeova dan plis ki 30 langaz dan lemonn antye. Ver 1934, Temwen Zeova ti realize ki bann ki annan lespwar pour viv pour touzour lo later ti devret batize. Apre ki zot ti’n konpran sa, zot ti renouvle zot devouman pour pres sa bon nouvel lo Rwayonm. Ozordi, plizyer milyon dimoun i rekonesan anver Zeova avek tou zot leker ki zot annan sa lespwar pour viv pour touzour lo later.
Byento en liberte merveye!
18, 19. Ki mannyer lavi pou ete dapre Izai 65:21-25?
18 Profet Izai ti ganny enspire pour ekrir lo sa kalite lavi ki pep Bondye pou rezwir lo later. (Lir Izai 65:21-25. *) Aparaman serten pye dibwa ki ti vivan 2,700-z-an pase kan Izai ti ekrir sa bann parol, i ankor la ozordi. Eski ou kapab mazin ou pe viv pour tou sa letan avek lafors ek bon lasante?
19 Olye viv zis en pti pe letan ant ou ber ek ou latonm, lavi pou donn ou sa sans pour konstrir, plante e aprann. Mazin sa kantite zanmi ki ou pou kapab fer. Sa bann relasyon ranpli avek lanmour pou kontinyen devlope pour touzour. Pa i pou vreman gou pour “bann zanfan Bondye” rezwir sa “laliberte ek laglwar” lo later!—Rom. 8:21.
[Not anba lo paz]
^ par. 4 Augustine ti dir ki sa Renny Milener kot Rwayonm Bondye pou dirize pa pou ariv dan lavenir me ki i’n deza konmanse avek formasyon legliz.
^ par. 7 Psonm 104:5; 115:16: “I’n met later dan son landrwa fiks; I pou reste stab pour en letan endefini, oubyen pour touzour. An sa ki konsern lesyel, i pour Zeova, me later i’n donn imen.”
^ par. 12 Danyel 12:3, 4, 9, 10: “‘Bann ki annan bon zizman pou briye konman lalimyer dan latmosfer; e bann ki pe anmenn bokou ver ladrwatir, parey zetwal, pour en letan endefini, wi pour touzour. Tanka ou Danyel, gard sekre sa bann parol e fer sele sa liv, ziska letan lafen. Bokou pou rod partou partou, e sa vre konnesans pou annabondans.’ I ti dir ankor: ‘Ale Danyel, parski sa bann parol i sekre e i’n ganny sele ziska letan lafen. Bokou pou lav zot e fer zot vin blan, e zot pou ganny rafinen. Bann ki mesan pou sirman mal azir, e okenn dimoun mesan pa pou konpran; me bann ki annan bon zizman pou konpran.’”
^ par. 18 Izai 65:21-25: “‘Zot pou konstri lakaz e zot pou reste ladan; wi, zot pou plant pye rezen e zot pou manz son fri. Zot pa pou konstri pour en lot reste, e zot pa pou plante pour en lot manze. Parski lakantite letan ki mon pep pou viv pou parey lakantite letan ki en pye dibwa i viv; e sa bann ki mon’n swazir pou profit plennman travay zot lanmen. Zot pa pou rente pour nanryen, e zot pa pou ganny zanfan pour donn problenm; akoz zot desandans bann ki Zeova in beni, e zot zanfan avek zot. E i pou sirman arive ki avan zot kriye mon pou reponn; anmezir zot ankor pe koze, mon pou tande. Lelou ek mouton pou manz ansanm, lyon pou manz lapay parey toro; tandis ki serpan, i pou manz lapousyer. Zot pa pou fer ditor, ni fer ravaz dan tou mon montanny sen,’ Zeova in dir.”
Eski ou kapab eksplike?
• Ki mannyer lespwar pour bann imen viv lo later ti arive ganny kasyet?
• Ki konprenezon serten lekter Labib ti gannyen dan bann lannen 1600?
• Ki mannyer vre lespwar bann imen ti vin pli kler anmezir 1914 ti aprose?
• Ki mannyer konnesans lo lespwar pour viv lo later in vin annabondans?
[Kestyon]