Wãra kartama

¿Kʼãrẽ jaure zareara?

¿Kʼãrẽ jaure zareara?

Daizeze Bedʼeaba panʉbʉ

 Jaure zareara Daizezeba zokʼabʉ iya nekʼãrẽ jõma oita (Miqueas 3:8; Lucas 1:35). Naʉ̃ zareadeba Daizezebara obʉ iya kãgata badumae (Salmo 104:30; 139:7).

 Daizeze Bedʼeade «jaurera» ebreo bedʼea edara jarabʉ rúaj, griego bedʼeade pnéuma. Daizeze Bedʼeaba naʉ̃ bedʼea zokʼabʉrʉdera, jarabʉ Daizeze jaure zarea ʉ̃rʉ jaraita (Génesis 1:2). Edaʉde naʉ̃ra bedʼeata jarabʉ naʉ̃ ʉ̃rʉ jaraita:

  •   Dayi iñabata (Habacuc 2:19; Apocalipsis 13:15).

  •   Pũadrʉta (Génesis 8:1; Juan 3:8).

  •   Zarea ẽbẽrarã zokʼai erbʉta akʉza nedʉwʉrʉrata (Job 34:14, 15).

  •   Ẽbẽrarã sãwũãbʉta (Números 14:24).

  •   Nekʼãrẽ ʉ̃tʉbʉta, Daizezeta akʉza iyi angelerata (1 Reyes 22:21; Juan 4:24).

 Naʉ̃ra jõmaʉta dayirãbara ũdubeda ẽ, mamina nekʼãrẽ opanʉ daya ũduseabʉta. Daizeze jaure zareara «pũadrʉ kĩrãkʼabʉ, daya ũdu ẽ, mia tõbaribe ẽ akʉza zarea mejãcha barabʉ» (Diccionario expositivo de palabras del antiguo y del nuevo testamento exhaustivo de William E. Vine).

 Daizeze Bedʼeabara jarabʉ jaure zareara Daizeze «juwa» kĩrãkʼabʉta mawũã ẽ bʉrʉ iyi juwa jiwini kĩrãkʼabʉta (Salmo 8:3; 19:1; Lucas 11:20; akʉza akʉra Mateo 12:28). Ẽbẽra kurruma obʉba kurruma kabʉrʉde iyi juwa zokʼabʉ kĩrãkʼa, Daizezebara iyi jaure zareata zokʼa zebʉrʉ naʉ̃ra oita:

  •   Naʉ̃ drʉadebʉta akʉza bajãnebʉta parãita (Salmo 33:6; Isaías 66:1, 2).

  •   Daizeze Bedʼea ʉ̃tʉ zebita (2 Pedro 1:20, 21).

  •   Iyi odepanʉraba nããrabadaraba miõba ũdudakata odamarẽã akʉza Daizeze Bedʼea jaradiadamarẽã (Lucas 4:18; Hechos 1:8; 1 Corintios 12:4-11).

  •   Ẽbẽra iyi bedʼea ũrĩpanʉraba nebiata odamarẽã (Gálatas 5:22, 23).

Daizeze jaure zareara ẽbẽra ẽ

 Daizeze Bedʼeaba jaure zarea «juwa» kĩrãkʼabʉta akʉza juwa jiwini kĩrãkʼabʉta mawũã ẽ bʉrʉ iñaba kĩrãkʼabʉta maʉ̃ba ũdubibʉ Daizeze jaure zareara ẽbẽra ẽãta (Éxodo 15:8, 10). Kurruma kabaribara iyi kurrumara kabu ẽ bari juwabitapaiba awuarabʉrʉ iyi burumorroba kʼarebabʉ sãwũã zokʼaita iyi juwara, maʉ̃ kĩrãkʼa Daizeze jaure zareara Daizezeba zokʼabʉ iya nekʼãrẽ oita, mawũẽra Daizeze jaure zareara doba nekʼãrẽ oẽ (Lucas 11:13). Adewara Daizeze Bedʼeabara jarabʉ Daizeze jaure zareara bania kĩrãkʼabʉta, dayi ĩjãi kĩrãkʼabʉta akʉza krĩcha kʼawuai kĩrãkʼa. Maʉ̃ba ũdubibʉ Daizeze jaure zareara ẽbẽra ẽãta (Isaías 44:3; Hechos 6:5; 2 Corintios 6:6).

 Daizeze Bedʼeabara jarabʉ Daizeze trʉ̃ra Jeowata akʉza iyi warra trʉ̃ra Jesukristota mamina jara ẽ Daizeze jaure zareara trʉ̃barabʉta (Isaías 42:8; Lucas 1:31). Daizeze Bedʼeaba jarabʉ Esteban ʉ̃rʉ: «Iyira Daizeze jaure zareaba birabʉba bajãena akʉsi mõbe ũdusi Daizeze nebiata akʉza Jesuta ũdusi Daizeze juwuarare edaʉnʉmʉta» (Hechos 7:55). Mawũẽra Estebanba bajãena akʉsidera ũmepai ũdusi mawũã ũbea ũdu ẽ basi, Daizezeba zokʼasi jaure zareata Estebanba mawũã ũdumarẽã bajãena.

Ẽbẽrarãba aña krĩchapanʉta Daizeze jaure zarea ʉ̃rʉ

 Ʉ̃kʉrʉba krĩchapanʉta: Daizeze jaure zareara ẽbẽrata akʉza iyira Daizeze ũbeadebemata. Ʉ̃kʉrʉ tradusion Daizeze Bedʼeaba mawũã jara ũrĩbibʉ, bari jaraita 1 Juan 5:7,8de Torres Amat akʉza Reina-Valera mawũã jarabʉ.

 Wãrĩnuta: Daizeze Bedʼea Torres Amat 1 Juan 5:7, 8ba jarabʉ: «Ũbeaʉba ʉ̃tʉ jarakapanʉta: Daizezeta, Bedʼeata akʉza Jaure Zareata; maʉ̃ra ũbeara abapaipanʉta. Akʉza maʉ̃ra ũbeaʉba jarakapanʉta naʉ̃ drʉadera». Ẽbẽrarã Daizeze Bedʼea ʉ̃rʉ estudiapanʉba kʼawuasida naʉ̃ bedʼeara wãrĩnu baira Juanba bʉda ẽãta, maʉ̃ kʼarea Daizeze Bedʼeadera maʉ̃ bedʼeara ba ẽ baibara. Daizeze Bedʼea estudiabʉba Bruce M. Metzgerba jarasi: «Naʉ̃ bedʼeara jipa sewida, [...] maʉ̃ kʼarea Nuevo Testamentodera eda ba ẽ baibara» (Un comentario textual al nuevo testamento griego).

 Ʉ̃kʉrʉba krĩchapanʉta: Daizeze Bedʼeadera jaure zareara jarabʉ ẽbẽra kĩrãkʼa, maʉ̃ba jaure zareara ẽbẽrabaibara.

 Wãrĩnuta: Daizeze Bedʼeabara edaʉde jarabʉmina jaure zareara ẽbẽra kĩrãkʼa, maʉ̃ba jarakĩrãbʉ ẽ ẽbẽrata. Maʉ̃ kĩrãkʼa jarapanʉ nekʼayirua oita, burubia baita akʉza dayi beita (Proverbios 1:20; Romanos 5:17, 21). Bari jaraita, ne kayirua ʉ̃rʉra jarabʉ nekʼãrẽ obibʉta, dayirã beanʉmʉta akʉza zarea obʉta dayirãba nekayiruata omarẽã (Mateo 11:19; Lucas 7:35; Romanos 7:8, 11).

 Ebangelio Juanba bʉdata Jesubara jarasi jaure zareara kʼareba kĩrãkʼabʉta. Iya jarasi maʉ̃ kʼarebabariba ũdubibasita, edeibasita, bedʼeaibasita, ũrĩnaibasita, akʉza jaraibasita wãrĩnuta Jesu ʉ̃rʉ iyi kʼaidubemaraʼa. Ẽbẽrarãba jarapanʉ Juan bedʼeaside Daizeze jaure zarea ʉ̃rʉ, zokʼasi bedʼea griegodebemata, maʉ̃ bedʼeara yumakẽrã jaraitrʉ zokʼapanʉ. Maʉ̃ kʼarea ẽbẽrarãbara jarapanʉ Daizeze jaure zareara ẽbẽrata (Juan 16:7-15). ¿Maʉ̃ra wãrĩnuka? Mawũã ẽ. Griego bedʼeadera awuara jarabʉ kapuria bedʼeaira, bari jaraita griego bedʼeadera bedʼeata zokʼapanʉ yumakẽrã jaraita, yuwẽrã jaraita akʉza nekʼãrẽ badu ʉ̃rʉ jaraita. Juanbara zokʼasi griego bedʼeade kʼarebabari jaraita (paráklētos), maʉ̃ bedʼeara zokʼabasi yumakẽrã jaraitrʉ, maʉ̃ba ẽbẽrarãbara krĩchapanʉ jaure zareara ẽbẽrata, mamina Juanba jaure zarea ʉ̃rʉ jarasidera zokʼasi bedʼea (pnéuma), maʉ̃ bedʼeara jarakĩrãbasi «jaure», maʉ̃ bedʼeata zokʼasi nekʼãrẽ badu ʉ̃rʉ jaraseabʉ baera (Juan 14:16, 17).

 Ʉ̃kʉrʉba krĩchapanʉta: Ẽbẽra buru kʼoebʉrʉdera jaure zarea trʉ̃neba buru kʼoebipanʉ, maʉ̃ba jaure zareara ẽbẽrabaibara.

 Wãrĩnuta: Daizeze Bedʼeade naʉ̃ trʉ̃ne abʉrʉdera jarakĩrãbʉ nekʼãrẽ omarẽã jarasidata (Deuteronomio 18:5, 19-22; Ester 8:10). Ẽbẽra buru kʼoebʉrʉdera jaure zarea trʉ̃neba, jarakĩrãbʉ iyara kʼawuabʉta Daizezeba jaure zarea zokʼadata akʉza maʉ̃ zareadeba obʉta Jeowaba kãgabʉta (Mateo 28:19).

 Ʉ̃kʉrʉba krĩchapanʉta: Jesu ewaribasidera, apostolerabara akʉza iyi kʼaidupanʉrãbara krĩchapanasi jaure zareara ẽbẽra basita.

 Wãrĩnuta: Maʉ̃ra Daizeze Bedʼeabara akʉza nebʉraba jaradiabʉ ẽ. Encyclopædia Britannicaba jarabʉ: «Poaga 381ne Kristo tẽã, ẽbẽrarãta ãba zedape Constantinoplade jarasida Jaure Zareara ẽbẽrata akʉza ʉ̃tʉba zedata [...]». Maʉ̃ra mawũã berabarisi 250 poaga apostolera jõma beida tẽã.