Lucas 11:1-54

11  Ewari abʼa Jesús zhiwidʼi nʉmape zhiwidʼi berabʼaribʉrʉdʼera izha jʉrʉkuadʼaba abʼaʉba mawũãsia: Nokʼó, daia jaradedʼekarua zhiwidʼiita, Juanba jaradedʼekadʼa kĩrãkʼa izha jʉrʉkuadʼaa.  Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Marã zhiwidʼibʉdadʼera mawũãũdua: Bʉra Daizezeta ʉ̃tre bʼʉa, bʉra wawiadʼaidʼe bʼʉa. Dai Nokʼota nʉmadua. Bʉa krĩñata odʼaidʼe bʼʉa ʉ̃tre obʼe kĩrãkʼa, mawũã odʼaidʼe bʼʉa druadʼebidʼa.  Zhiko ewarizabema daia diadua idʼira.  Daiba kʼazhiruata odʼadʼebara daira bedʼea ne ẽã duanebirua, daibidʼa bedʼea ne ẽãne edabada dai bĩ ẽã obʉdata jõma. Daita idu wãẽãbirãrũã, awuarabʉrʉ daira kʼarebarua ãtõmiã bia ẽãnebara.  Dewara mawũãsia: ¿Marãnebemaba izhi ũme zhibiata erubʼʉdʼera ewari ẽsadra izhima wãpe mawũãĩ ẽka: Bʉra mʉ ũme zhibiata bʼʉa mʉãã prestadua pan ũbea ai ẽka?  ¿Mʉ ũme zhibiata odʼe wãta mʉ maẽ deidʼu zesia, maʉ̃ne mʉãrã kʼãrẽ diaira ne ẽã ai ẽka?  ¿Mawũãĩ jaribara edʼauba panaʉ̃ mawũãĩbʉka: Miãsẽã nʉmarãrũã, puertara ya serra nʉmʉã, mʉ warrarãsidʼa mʉ bawara kʼãĩgue nʉmʉã, maʉ̃ba mʉrã piradrʉ bʼe ẽã maʉ̃ diaira aibʉka?  Mʉã marãã jaraya, izhi ũme zhibiaba maʉ̃ diaita piradrʉbʉrʉ ẽãsidʼa pi widʼi nʉmebʉrʉba piradrʉpe diaya jõma izha nesidʼa bʼʉra.  Mawũẽ mʉã marãã jaraya: Aramaʉ̃ kĩrãkʼa Daizezea ne widʼiudua, mawũãrã marãã diaya. Ne widʼi bʼeba jʉrʉudua, mawũãrã ũdudʼaya. Ne widʼi bʼeba trʉ̃ũdua, mawũãrã jigaita puerta ewaya. 10  Daizezea ne widʼi bʼʉbara jidaya. Ne widʼi bʼʉba jʉrʉ bʼʉbara ũduya. Ne widʼi bʼʉba trʉ̃ bʼʉaara diaita puerta ewaya. 11  ¿Zezeta marãnebemabara zhi warraba panta widʼira mongʼarata diaita bʼʉka? ¿O bʼedata widʼira bʼeda dia ẽã dãmata diaita bʼʉka? 12  ¿O nemʉta widʼira drusũrẽta diaita bʼʉka? 13  Marã bia ẽãta bʼeba mazhi warrarãã ne biata dia kʼawua bʼebʉrʉ, ¿marã Zeze ʉ̃trebemabara audrebai Jawurebiata diai ẽka zhi widʼibʉdaara? Mebẽrãta ãzhirãĩnu zhõ duanerã jõña (Mateo 12:22-30; Marcos 3:20-27) 14  Jesúsbara jaira ãĩ jʉretasia zhãrã nemi zebi ẽãta, aramaʉ̃ne jai ãĩ wãbʉrʉdʼera nemi ze ẽã bʼadʼara bedʼeabʉrʉba zhãrã kʼobʼebara bia akʉdruasidʼa. 15  Mawũãmina ãzhirãnebema ʉ̃kʉrʉbara mawũãsidʼa: Beelzebú jai duanu nokʼo zareadʼeba jaira ãĩ jʉrekua bʼʉa. 16  Ʉ̃kʉrʉbara wãẽãbidʼaita ũdudʼakʼata ũdubimarẽã jarasidʼa Daizezedʼeba nʉmʉbʉrʉ. 17  Mawũãmina Jesúsbara ãzhi sãwũã krĩcha kʼobʼeta kʼawuape mawũãsia: Abʼaʉ druadʼebemata ãzhirãĩnu zhõ duanerã jõña. Abʼaʉ dedʼabemata ãzhirãĩnu zhõ duanerã jõña. 18  Aramaʉ̃ kĩrãkʼa ãtõmiãta jai izha jʉre nʉmʉ bawara zhõ nʉmerã, ¿sãwũã ari nokʼota nʉmaĩpe? Maʉ̃ta marãbara jarabʉda Beelzebú zareadʼeba mʉã jaira ãĩ jʉrekua bʼʉta. 19  Marãma mʉã Beelzebú zareadʼeba jaita ãĩ jʉrekua bʼʉbʉrʉ, ¿marã pẽwã bʼebara kʼai zareadʼeba ãĩ jʉrekua bʼe? Widʼidʼara marãba jarabʉdara ãzhara jaradʼaya mawũã ẽãta. 20  Daizeze zareadʼeba mʉã jaira ãĩ jʉrekua bʼʉa, mawũẽ wãrãne Daizezeta Nokʼodʼebemata marãma zea. 21  Ũmakĩrã mesẽrãba ne izhi zhõbarita erubʼʉba izhi deta akʉ bʼʉra, bia nʉmʉã izha ne erubʼʉra. 22  Mawũãmina izhi audre mesẽrãta zebʉrʉdʼera izhira edre bʼaebipe ne izhi zhõbarira jõma jãrĩña maʉ̃ba zarea bʼʉta, mobe awʉrʉ bawarauba draya. 23  Mʉ ũme nʉmʉ ẽãbara mʉrã jura bʼʉa. Mʉ bawarauba zhãrãta mʉma zebi ẽãbara zhadiga bʼʉa. Jaita wakusa zebaridʼebema (Mateo 12:43-45) 24  Jaita zhãrãneba ẽdrʉbʉrʉdʼera drua drudrua tabʼʉ maẽ põãsãne nimi baebaria, sãma bʼaita jʉrʉbʉrʉdʼe ũdu ẽbai mawũãbaria: Mʉrã wakusa mʉzhi dedʼaa wãña mʉzhi ẽdrʉdʼama. 25  Aramaʉ̃ne zebʉrʉdʼera ũdubaria barre bi-ia nʉmʉta. 26  Mawũẽ wãpe jai awʉrʉta siete jʉrebaria izhi audre bia ẽãta, mobe edʼa wãnape mama duanebaria. Mawũẽ zhãrã maʉ̃ audre zuburia bʼebaria izhi naara bʼadʼa kʼãñabara. Wãrãne sobiadʼaidʼebema 27  Jesúsba maʉ̃ta jara nʉmʉne wũẽrãba kʼabanane edʼauba nemi jĩgua mawũãsia: Sobia bʼaidʼe bʼʉa bʉ tope ju dawuadʼara. 28  Mawũãĩ izhara mawũãsia: Audrera sobia bʼeaidʼe bʼʉa Daizeze bedʼeata ũrĩpe aribʼae bʼeta. Ũdudʼakʼata ũdubimarẽã jaradʼapeadʼa (Mateo 12:38-42; Marcos 8:12) 29  Kʼabana bʉredrʉ bʉsidʼe Jesúsbara mawũãsia: Zhãrã idʼi ewadebema bia ẽãta bʼea. Mʉta Daizezedʼeba nʉmʉbʉrʉ ũdudʼakʼata ũdubimarẽã jara bʼea. Mawũãmina mʉãrã ũdudʼakʼara ũdubiga ẽã, awuarabʉrʉ ũdubigaya Jonás berabʼaridʼa kĩrãkʼabʉrʉ. 30  Jonás berabʼaridʼa kĩrãkʼabara Daizezedʼeba nʉmʉta kʼawuabigasia Nínive pʉwʉrʉdʼe bʼea. Mʉ Beubari Bape bʼʉbidʼa mawũã kʼawuabigaya zhãrã idʼi ewade bʼea. 31  Daizezeba zhãrã kʼawua obʉrʉdʼera Sabá druadʼe reina bʼidʼabadara beudʼata piradrʉya zhãrã idʼi ewade bʼe bawara, maʉ̃bara marã aduabimarẽã jaraya, maʉ̃ẽnabema izhira drua wawaraidʼuba zesia rey Salomón krĩchata ũrĩne. Maʉ̃ne mʉ nama bʼʉra audre zhi zroma Salomón kʼãñabara. 32  Daizezeba zhãrã kʼawua obʉrʉdʼera Nínive pʉwʉrʉdʼe zhãrã bʼeadʼara beudʼata piradrʉdʼaya zhãrã idʼi ewade bʼe bawara, maʉ̃rãbara marã aduabimarẽã jaradʼaya, maʉ̃ẽnabema Jonásba Daizeze bedʼeata jarabʉrʉba ãzhara kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãsidʼa. Maʉ̃ne mʉ nama bʼʉra audre zhi zroma Jonás kʼãñabara. Ĩbĩrã kʼakuadʼebema (Mateo 5:15; 6:22-23) 33  Miõba ĩbĩrã kʼoape merãkʼa, miã ãna nʉmʉka. Awuarabʉrʉ ʉ̃tʉ bʼʉbaria deidʼu zebʉdaba ʉ̃na ũdudʼamarẽã. 34  Ĩbĩrã kʼakuadʼebema dabʉa. Bʉ dabʉta bigabʉrʉ bʉ kʼakuara jõma ʉ̃na bʼʉa. Mawũãmina bʉ dabʉta biga ẽbʉrʉ bʉ kʼakuara pãrĩguadʼe bʼʉa. 35  Mawũẽ kĩrãkuitarua bʉa obʼʉta bʉma bigata bia ẽãneba pãrĩguata bʼa ẽbamarẽã. 36  Bʉ kʼakuata jõma ʉ̃na bʼʉta parĩguadʼebema ne ẽã bʼʉbʉrʉ jõma ʉ̃na bʼaya, ĩbĩrãba bʉta zhi ʉ̃naba ʉ̃nabari kĩrãkʼa bʼaya. Jesúsba jaradʼa fariseorãnebemata (Mateo 23:1-36; Marcos 12:38-40; Lucas 20:45-47) 37  Jesús ma bedʼeabʉrʉdʼera fariseo abʼaʉba jarasia izhi maẽ nekʼomarẽã. Mawũẽ Jesús deidʼu wãpe jewedʼasia nekʼoita. 38  Fariseoba maʉ̃ta ũdui bĩ ẽãsia ãzha obʼe kĩrãkʼa mitia ne ẽã obʉrʉta juwua surrua o ẽãba nekʼoi nawedʼa. 39  Maʉ̃ne Jesúsbara mawũãsia: Marã fariseorãta bʼera vasota, epedʼekʼota, ʉ̃rʉ̃bʉrʉ zhi sʉgʉma kĩrãkʼa bʼea, mawũãmina marã edʼara bia ẽãba bira bʼea, nezrʉga bia ẽãta obʼeba. 40  Marã krĩcha ne ẽã bʼea, ¿ʉ̃rʉ̃bemata odʼabara o ẽbasika edʼabemasidʼa? 41  Zuburia bʼea diaudua mazha ne erubʼedʼebemata, mobedʼeba marã jipadʼe mitia ne ẽã bʼeaya. 42  ¡Daizezebara pua kʼawua oya marã fariseorãta bʼera! Marãbara menta kiduata, ruda kiduata, ne udʼebema kiduata diez bʼʉabʉdaza abʼa Daizezea diabada. Mawũãmina zhãrã kĩrãẽpa bia edadʼa ẽã, miã Daizezera kʉãgʼadʼa ẽã. Maʉ̃ne maʉ̃trʉ aribʼaedʼaidʼe bʼʉa, ne wuaabema kenabʼari ẽã aribʼae bʼedʼe. 43  ¡Daizezebara pua kʼawua oya marã fariseorãta bʼera! Nokʼorãta jewedʼabari maẽ jewedʼa krĩñadea de zhi jʉrebada nʉme maẽrã, marã wawia saludʼaita krĩñadea pʉwʉrʉdʼe kʼabana maẽrã. 44  ¡Daizezebara pua kʼawua oya marã ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata bʼera, fariseorãta bʼera, marã sewa bibaʉta bʼea! Mawũẽ beuwãrã jou nʉmeta ũdudʼa ẽkĩrãkʼa bʼea, mitiata ʉ̃rʉ̃ nebʉdata zhãrãba kʼawuadʼa ẽkĩrãkʼa bʼea. 45  Mawũãĩ ũrãgʼa Moisédʼe jarabariba panaʉ̃ mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, bʉa maʉ̃ta jarabʉrʉbara bĩ ẽã jarabʉrʉa daisidʼa. 46  Mawũãĩ izhara mawũãsia: ¡Daizezebara pua kʼawua oya marã ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata bʼesidʼa! Marãbara zhãrãã aribʼaebibada miõba bʼe ẽãta, mawũãmina mazhara aribʼaedʼa ẽã. 47  ¡Marã Daizezebara kʼawua oya! Marãbara Daizezeba bedʼeata jarabibarirã joudʼapeadʼa nʉmema ne pãrãbada, maʉ̃rã beakuasidʼa marã zhibarirã bʼeadʼaba. 48  Aramaʉ̃nerã marã krĩcha abʼarika bʼea mazhi zhibarirãba odʼapeadʼadʼera. Ãzhara wãrãne beakuasidʼa, waya marãbara maʉ̃rã joudʼapeadʼa nʉmema ne pãrãbada. 49  Maʉ̃ba arimaẽ kʼawua Daizezebara mawũãsia: Mʉãrã marãma zokʼaya mʉã bedʼeata jarabibarirãta, mʉ bedʼeata jara wãbadata. Maʉ̃rãnebema ʉ̃kʉrʉ beakuadʼaya, ʉ̃kʉrʉra zuburia odʼaya pẽwã. 50  Idʼi ewade bʼera Daizezebara kʼawua oya izha bedʼeata jarabibarirã bebu jõmaʉ̃ kʼarea, bea uda ẽjũã osidʼadʼeba ʉ̃taa. 51  Maʉ̃ta Abel bebudʼeba Zacaría bebu bitabai nʉmʉã, Zacaríara beasidʼa altar maẽ Daizeze dedʼa. Mʉã marãã jaraya, maʉ̃rã jõmaʉ̃ kʼarea Daizezebara kʼawua oya idʼi ewade bʼeta. 52  ¡Daizezebara pua kʼawua oya marã ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata bʼera! Marãbara idaribidʼa ẽã Daizezedʼebema kʼawuadʼaira. Miã mazhabidʼa kʼawuadʼa ẽã, zhi kʼawua krĩñabʉdaara idaribidʼa ẽã. 53  Jesúsba maʉ̃ta jarabʉrʉdʼera ũrãgʼa Moisédʼe jarabadara fariseorã bawara kʼãbãẽã bĩ ẽãsidʼa, mawũẽ bedʼeata widʼisidʼa ne bio jara bedʼeamarẽã. 54  Aramaʉ̃ne wãẽãbidʼape izhi bedʼeadʼeba jidʼaita.

Bed’ea biobʉbari