Wãra kartama

Wãra yi bed’ea nabemamae

ARTIKULO KʼAWUAITA 40

¿Kʼãrẽta jarakĩrãkʉ soiduba jẽda krĩchaita?

¿Kʼãrẽta jarakĩrãkʉ soiduba jẽda krĩchaita?

«Mʉãrã» «jʉrʉdʼe zesia kʼazhirua omiãrãta, kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãnamarẽã» (LUC. 5:32).

TRÃBI 36 Cuidemos nuestro corazón

KʼÃRẼTA ŨDUDAITA *

1, 2. ¿Kʼãrẽne awuara panasi Acabta Manasésʼʉ̃mera adewara kʼãrẽ bedʼeata panʉnai?

BEDʼEADAYI nokʼora ũme Daizeze Bedʼeaba jarabʉ ʉ̃rʉ. Yi nããrabemara Israeldebema nokʼo basi, adewara zokʼasi tribura 10 panʉra ʉ̃rʉ. Yi ababemara Judádebema nokʼo basi, adewara zokʼabasi tribura ũmera ʉ̃rʉ. Ãyira poaga awuara awuaraka warisimina ne abarika osida. Ãyi ũmeba Jeowa nãã nekayiruata osida, daizeze zeri ẽãra yiwidʼisida akʉza Jeowa pʉwʉrʉʼa nekayirua obisida akʉza mia beasida. Mawũãsidu ne awuara osida. Ababemabara nekayirua obasi iyi beisi ewaridu. Ababema ẽbẽrabara iya jõma osi soiduba jẽda krĩchaita. Iyi nemitiara Jeowabara kĩrãduasi. ¿Kʼaira ʉ̃rʉ bedʼeapanʉpe?

2 Israel nokʼo trʉ̃ra Acabʼbasi. Judá nokʼo trʉ̃ra Manasésbasi. Naʉ̃ra yumakẽrãraba nekʼãrẽ awuara odadeba ũdubibʉ kʼãrẽta jarakĩrãbʉta soiduba jẽda krĩchaira (Hech. 17:30; Rom. 3:23). ¿Kʼãrẽta jarakĩrãkʉ jẽda krĩchaira akʉza sãwũã ũdubibara? Naʉ̃ ʉ̃rʉ kʼawuaira yibia dayirãba nekayirua obʉrʉde kãgapanʉ baera Jeowa kĩrãduamarẽã. Maʉ̃ra bedʼea panʉira akʉdayi naʉ̃ra nokʼorãra kʼãrẽta berabarisita adewara kʼãrẽta kʼawuaseapanʉta dayirãbara. Adewara akʉdayi Jesuba kʼãrẽta jarasita jẽda krĩchai ʉ̃rʉ.

KʼÃRẼTA KʼAWUAPANɄ NOKʼO ACAB YIZADEBA

3. ¿Nokʼo Acabʼra sãwũã basi?

3 Acabʼra Israeldebema nokʼobasi, yi 7debemata. Iyira juwa jidasi Jezabelʼʉ̃me, Sidónʼnebema nokʼo kaʉ̃me. Sidón drʉabara plata mejãcha erbasi. Maʉ̃neba Israelbara plata mejãcha ũdusidabaibara. Mamina ãyira bia wã ẽ basi Jeowaʉ̃mera. Jezabelra Baal yiwidʼibasi adewara Acabʼa zokʼasi religion zeri ẽãta jaradiamarẽã wuabemaraʼa. Maʉ̃ religionbara templode auduabibasi wẽrãta akʉza babʉebasi wũãwũãrata. Jezabelbara mejãcha zʉbʉriabisi propetarãra. Adewara bio makenasi ãyidebemata (1 Rey. 18:13). «Acabʼra audre nekayirua omiabasi Jeowa nãã wuabemara iyi nãã badaraira» (1 Rey. 16:30). Jeowabara akʉnʉmasi Acabʼba akʉza Jezabelba obʉra mamina iya iyi pʉwʉrʉara so borekea ũdubisi. Maʉ̃ kʼarea zokʼa bʉesi Elíasta akʉza wuabemara propetarata ãyi kʼarebaita maʉ̃neba. Mamina Jezabelba Acabʼʉ̃mebara ũrĩna ẽ basi.

4. ¿Kʼãrẽ bedʼeata jara bʉesida Acabʼra akʉza iya kʼãrẽta osi?

4 Maʉ̃ tẽã Jeowaba jʉ̃ãbʉra jõsi. Jeowabara propeta Elíasta zokʼa bʉesi bedʼea jaraita Acabʼa akʉza Jezabelʼa, jarasi: Jeowaba makenaita ãyira ãyi mebẽrã nãã. Propetaba jarada kʼarea Acabʼra sopʉasi. Iyira ʉ̃ta krĩchabʉmina Jeowa nãã zʉbʉriasi (1 Rey. 21:19-29).

Nokʼo Acabʼbara karseldeda bʉesi Daizeze propetara, maʉ̃ba ũdubisi wãrĩnu jẽda krĩchabʉ ẽãta. (Akʉra parrapo 5 akʉza 6). *

5, 6. ¿Sãwũã kʼawuapanʉ Acabʼra soiduba jẽda krĩcha ba ẽ basita?

5 Acabʼra Jeowa nãã sopʉasimina, maʉ̃ tẽãra iyara ũdubisi wãrĩnu soiduba jẽda krĩchabʉ ẽãta. Iyara zarea oẽ basi daizeze zeri ẽãdebema idubʉdaira akʉza Jeowa pʉwʉrʉra kʼareba ẽ basi jẽda zemarẽã iyima. Maʉ̃ awuara nekʼãrẽ osi ũdubibʉta iyira soiduba jẽda krĩchabʉ ẽãta.

6 Acabʼba jarasi Jehosafatʼa iyita kʼarebamarẽã siriorabawara yõita, mamina Jehosafatbara jarasi Jeowa propetaʼa widibarata nããra. Nããrãra Acabʼbara naʉ̃ bedʼeara ĩjã ẽ basi. Iya jarasi: «Wabida chu yumekẽrãta aba maʉ̃neba daya Jeowa bedʼea widita, mamina jʉra mʉ̃a iyira, iya mʉ̃ ʉ̃rʉ kʼãrẽ jarabʉra yibia ẽ baera, kayiruatrʉ jarabʉ baera». Mawũãsidu Micaya widisida. Iyara jarasi Acabʼbara zʉbʉriata ũduibasita. Iya jẽda krĩchaikaude Jeowa kʼareba jʉrʉita, karseldeda bʉesi Micayara (1 Rey. 22:7-9, 23, 27). Iya naʉ̃ propeta karseldeda bʉesimina Jeowa bedʼeara aripe berabarisi. Iyi yõena wãside mama beasida (1 Rey. 22:34-38).

7. ¿Kʼãrẽta jarasi Jeowabara Acab ʉ̃rʉra iyi beida tẽãra?

7 Acab beida tẽã Jeowaba jarasi kʼãrẽta krĩchabasita iyi ʉ̃rʉra. Jehosafat jẽda zeside iyi yõnʉmananeba, aramaʉ̃ta zokʼa bʉesi propeta Jehúta iyi kʼẽãita, Acabʼʉ̃me wãsi baera yõena. Iya jarasi: «¿Bʉmara, yibiaka ẽbẽra kayiruara bʉa kʼarebaira akʉza bʉa kãgaita Jeowa jʉrapanʉrãra?» (2 Crón. 19:1, 2). Krĩchara naʉ̃ta, Acabʼba wãrĩnu soiduba jẽda krĩchasibʉrʉ propetabara jara ẽ bakasi iyi ẽbẽra kayiruata Jeowa jʉrabʉta. Acabʼra sopʉasimina iya oda kʼarea wãrĩnu soiduba ũdubikabasi jẽda krĩchabʉta.

8. ¿Kʼãrẽta kʼawuapanʉ Acab yizadeba wãrĩnu soiduba jẽda krĩchai ʉ̃rʉra?

8 ¿Kʼãrẽta kʼawuapanʉ Acabdeba? Elíasba jaraside iyi mebẽrãra mitia berabarita Acabʼra maʉ̃ kʼarea zʉbʉriasi Jeowa nãã. Maʉ̃ra bikabasi, mamina iya tẽã nekʼãrẽ odabara ũdubisi wãrĩnu soiduba jẽda krĩcha ba ẽ basita. Mawũẽ wãrĩnu soiduba jẽda krĩchaira bari jarakĩrãbʉ ẽ jaraita sopʉabʉta nekayirua oda kʼarea. Akʉdayi awuru yizata audre biʼia ũrĩnaita.

KʼÃRẼTA KʼAWUAPANɄ NOKʼO MANASÉS YIZADEBA

9. ¿Sãwũã basi nokʼo Manasésʼra?

9 200 poaga Acab beida tẽã Manasésta Judáde nokʼo basi. Iyara nekayiruara audre osi Acabʼba odaira. Daizeze Bedʼeaba jarabʉ: «Iya mejãcha osi nekayiruata Jeowa nãã, iyi kĩrʉbita» (2 Crón. 33:1-9). Adewara parãsi daizeze zeri ẽãra yiwidʼibarita akʉza Jeowa templodera daizeze zeri ẽãta parãsi mia erkʼãĩ ʉ̃rʉ yiwidʼita. Iyara jaita ochuasi, jʉrʉsi ẽbẽra nekʼãrẽ oda aripe jaradiabari obʉta, mia nʉ̃gʉisida obasi. Adewara ẽbẽrarãta mejãcha makenasi. Akʉza iyi wũãwũãrasida ba ũdubisi daizeze zeri ẽãraʼa (2 Rey. 21:6, 7, 10, 11, 16).

10. ¿Jeowaba sãwũã kʼẽãsi Manasésʼra akʉza kʼãrẽta osi nokʼobara?

10 Acabʼba ũrĩ ẽ bada kĩrãkʼa Manasésbida abarika ũrĩ ẽ basi propetara Jeowaba zokʼada bedʼeara. «Mawũẽra Jeowaba osi Asiriadebema gorogoro nokʼorãra ãyi ʉ̃rʉ zedamarẽã. Manasésʼra jidasida jʉ̃ẽkokoba, tajʉ̃sida kadena ũmeba kobre omaba akʉza edesida Babiloniaena». Baribʉrʉ iyi karselde bʉeda jẽda krĩchasi iya kʼãrẽta osita. Zʉbʉriabʉta ũdubisi Daizeze Jeowaʼa. Nekʼãrẽ osi wabida. Jeowaʼa badua yidiwidʼibasi soiduba. Maʉ̃ ẽbẽra kayiruara awuara bʼaita krĩchanʉmasi. Akʉ jʉ̃drʉsi Jeowara iyi Zeze kĩrãkʼa, mõbe badua yiwidʼibasi ewariza (2 Crón. 33:10-13).

Nokʼo Manasésʼra zarea osi daizeze zeri ẽãra jõbita, maʉ̃ba ũdubisi wãrĩnu jẽda krĩchabʉta. (Akʉra parrapo 11). *

11. ¿Sãwũã ũdubisi Manasésbara soiduba jẽda krĩchabasita? (2 Crónicas 33:15, 16).

11 Maʉ̃ tẽã, Jeowaba ũrĩsi Manasés yiwidʼibadara. Akʉsi iyi sodera ne awuara okĩrãbasita, iyi yiwidʼibʉdeba mawũã ũdubisi. Jeowa so so borekeabisi iyi yiwidʼibʉ kʼarea akʉza jẽda nokʼo babisi. Manasésba osi Acabʼba okabadata, ne awuara ojʉ̃drʉsi iyara. Zarea osi daizeze zeri ẽãra idubʉita akʉza pʉwʉrʉra Jeowama zedamarẽã jẽda (akʉra 2 Crónicas 33:15, 16). Maʉ̃itara zowaĩnĩgʉa bʼaibarabasi, iyira poaga biobayeda yiza bia ba ẽ basi baera pʉwʉrʉita akʉza iyi mebẽrãita. Iyi zõnabaside bedʼea zroma iya odara, ʉ̃kʉrʉta ara osi. Iyira yiza biabasibaibara Josíasʼitara, iyi warra warraita, iyira nokʼo biabasi (2 Rey. 22:1, 2).

12. ¿Manasés yizadeba kʼãrẽta kʼawuapanʉ jẽda krĩchai ʉ̃rʉra?

12 ¿Kʼãrẽta kʼawuaseapanʉ Manasés yizadeba? Iyara bari zʉbʉriabʉta ũdubi ẽ basi Jeowaʼa, awuarabʉrʉ badua yiwidʼisi, jarabasi iyira so zʉbʉria akʉmarẽã akʉza nekʼãrẽ awuara osi. Adewara nejõma osi bedʼea zroma iya oda ara oita, zarea osi Jeowaʼa kãga ũdubita akʉza wuabemarabida iyabaʉ odamarẽã. Manasés yizabara nebiata ũdubibʉ yi nekayirua opanʉraitara. Naʉ̃ba ũdubibʉ Jeowara ẽbẽra biata akʉza «kĩrãduabʉ dayirã kayiruara» (Sal. 86:5). Yi wãrĩnu soiduba jẽda krĩchabʉra Jeowabara kĩrãduayi maʉ̃ra nemitiara.

13. ¿Kʼãrẽ yizaba biʼia kʼawuabibʉ kʼãrẽta jarakĩrãkʉta jẽda krĩchaira?

13 Dayirãba akʉda kĩrãkʼa Manasésʼra bari zʉbʉriabʉta ũdubi ẽ basi iya nemitia oda kʼarea. Maʉ̃neba nebiata kʼawuapanʉ jẽda krĩchai ʉ̃rʉ. Maʉ̃ biʼia ũrĩnaita akʉdayi yizata aba. Krĩchara naʉ̃ta, bʉra panaderiaeda wãta, mama widiyi pastelta diadamarẽã, mamina pastel diaikaude panaderobara diayi ne ʉmʉta aba, ¿maʉ̃ bitapaiba wãika bʉra? Mawũã ẽ ¿bʉmabi? Panaderoba jarara ne ʉmʉra yibiata pastelde eda wãita, bʉmabida mawũã ĩjã ẽ bayi. Maʉ̃ kĩrãkʼa Jeowabara jarabʉ yi ẽbẽra nekayirua odara wãrĩnu jẽda krĩchamarẽã. Ẽbẽrata sopʉabʉbʉrʉ iya nekayirua oda kʼarea, maʉ̃ra bika, maʉ̃sida oibara baera jẽda krĩchaita mamina maʉ̃ awa ẽ. Maʉ̃ awuara kʼãrẽta odaibarata akʉdayi Jesuba nebʉradadeba.

¿SÃWŨÃ KʼAWUAI ẼBẼRA ABAɄTA WÃRĨNU JẼDA KRĨCHABɄTA?

Warra aduada jẽda krĩcha bia jidaside wawaraʉba jẽda wãsi iyi deda. (Akʉra parrapo 14 akʉza 15). *

14. ¿Sãwũã ũdubi jʉ̃drʉsi warra Jesuba nebʉradadeba iyara jẽda krĩchabasita?

14 Jesubara nebʉrasi dayi so tõbaribʉ nebʉrata, warra aduada ʉ̃rʉ. Maʉ̃ra akʉseapanʉ Lucas 15:11-32 bayeda jarabʉde. Maʉ̃ warrabara yi zeze bedʼeara ũrĩ ẽ basi. Maʉ̃ kʼarea wãsi dedaʉbara drʉa jãpe, mainʉ maʉ̃ra nemejãcha aña obasi. Iyi bedʼea zroma ũdusidera jẽda krĩchasi iya kʼãrẽta onʉmʉta. Adewara krĩchasi yi zeze deda aduʼabasita. Jesuba jarada kĩrãkʼa iyikʉza jẽda bia krĩchasi, jẽda wãsi yi zezema akʉza jarasi iyi nemitia kĩrãduamarẽã. Bikabasi jẽda krĩchaira kʼãrẽta aña osita, mamina wabida oibarabasi. Nekʼãrẽ awuara oibarabasi.

15. ¿Sãwũã ũdubisi wãrĩnu jẽda krĩchabʉta warra Jesuba nebʉradadebara?

15 ¿Naʉ̃ warrabara sãwũã ũdubisi soiduba jẽda krĩchabasita? Iyira wawaraʉba jẽda zezi yi zezema. Yi zezema jẽda jʉ̃ẽsidera iya jarasi: «Zeze, mʉrã kʼazhirua obʉrʉa Daizeze kĩrãbita, bʉ kĩrãbita. Ya mʉrã bʉ warra aidʼe bʼʉ ẽã» (Luc. 15:21). Iya mawũã soiduba jaradadeba ũdubisi jẽda Jeowa neũdukʼawua bakĩrãbasita, iyara kʼawuabasita yi zezera sopʉabisita akʉza ũdubisi zarea obʉta yi zezeba bia akʉmarẽã adewara jʉ̃ã ẽ basi yi wũãwũã kĩrãkʼa akʉmarẽã awuarabʉrʉ yi nezokʼadebemara kĩrãkʼa (Luc. 15:19). Naʉ̃ nebʉrara bari dayi so tõbaribʉ ẽ, awuarabʉrʉ jaradiabʉ zõrãrãʼa ãya kʼawuakĩrãbʉde ẽbẽra abaʉta wãrĩnu soiduba jẽda krĩchabʉta.

16. ¿Kʼãrẽa edaʉde zare zõrãrãitara ẽbẽra abaʉba nekayirua obʉde jẽda krĩchabʉ kʼawuaita?

16 Zõrãrãitara zare ũduita ẽbẽra abaʉba nekayirua obʉrʉde kʼawuaita wãrĩnu jẽda krĩchabʉta. ¿Kʼãrẽã? Ãyara akʉ ẽ baera maʉ̃ ẽbẽra sora. Maʉ̃ kʼarea zõrãrãbara akʉdaibara maʉ̃ ẽbẽra nekayirua odabara wãrĩnu jʉrabʉ kʼawuaita iya odara akʉza jipa ne awuara obʉta. Edaʉde ẽbẽra abaʉba nekayirua obʉrʉde wuabemaraba sãwũã akʉbʉ krĩcha ẽã, maʉ̃nera zõrãrã iyibawara ãba yi jʉrebʉraita zare ũduita maʉ̃ ẽbẽraba wãrĩnu jẽda krĩchabʉta.

17. (1) ¿Kʼãrẽ yizaba ũdubibʉ nekayirua oda sopʉabʉa abʉmina wãrĩnu bʼaira jẽda krĩchabʉ ẽãta? (2) ¿Kʼãrẽta oibara ẽbẽra wãrĩnu jẽda krĩchabʉbara? (2 Corintios 7:11).

17 Akʉdayi yizata aba. Mebẽã abaʉta nekayirua obʉ dããrabayeda. Mebẽã juwa jidabʉba ewari biobayeda ãĩba zebʉrʉ iyi kimaneba. Iya kʼareba widikaude chupea nemitia obʉ iyi kimaneba, iyi neũdukʼawuaraneba adewara zõrãrãneba. Mamina ewari aba zõrãrãba kʼawuadayi iya nemitia obʉrʉra akʉza jaradayi ũdubiseapanʉta sãwũã mawũã kʼawuasidata, mamina iya jaraya maʉ̃ra wãrĩnuta adewara sopʉabʉ kĩrãkʼa ũdubiyi. ¿Maʉ̃ba jarakĩrãbʉka wãrĩnu soiduba jẽda krĩchabʉta? Mawũã ẽ. Zõrãrãbara wabida nesidabʉ ũduita maʉ̃ ẽbẽrabara wãrĩnu jẽda krĩchabʉ kʼawuaita. Maʉ̃ ẽbẽrabara ewari abapai nemitia oẽ basi awuarabʉrʉ dããrabayeda nemitia ozebʉrʉbasi. Akʉza naʉ̃ ẽbẽrabara iyi nemitiara iyiareba jara ẽ basi, awuarabʉrʉ awuruba jarasi zõrãrãʼa. Maʉ̃ kʼarea ãya audre nesidabʉ ũduita ẽbẽra nekayirua odara awuara sentibʉ kʼawuaita, awuara krĩchabʉ kʼawuaita akʉza nekʼãrẽ awuara obʉ ũduita (akʉra 2 Corintios 7:11). Maʉ̃ kʼarea ewarita nesidabʉ ũdubita wãrĩnu jẽda krĩchabʉta. Maʉ̃ kʼareara baribʉrʉ jaraseapanʉ wua Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabibari ẽãta (1 Cor. 5:11-13; 6:9, 10).

18. ¿Kʼãrẽta oibara wua Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabibari ẽãbara ũdubita wãrĩnu jẽda krĩchabʉta akʉza mawũã ora kʼãrẽta ũduyi?

18 ¿Kʼãrẽta oibara wua Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabari ẽãba ũdubita iyira wãrĩnu jẽda krĩchabʉta? Idubʉ ẽ baibara ãba yi jʉrebʉta, Daizeze Bedʼea akʉibara iyidobaʉba akʉza badua yiwidʼibaibara zõrãrãba ũrãgʼapanʉne. Akʉza zarea oibara nekayiruadeba jĩgara bʼaita akʉza jẽda oẽ baita. Iyita zarea ora jẽda Jeowa neũdukʼawua bʼaita biʼia kʼawuabayi Jeowaba kĩrãduaita iyi nemitiara adewara zõrãrãbara kʼarebaita jẽda kongregasionʼena zeita. Zõrãrãbara kʼawuapanʉ baera jõma abarikabʉ ẽãta, jõma abarika berabaribʉ ẽãta, maʉ̃ kʼarea mejãcha kĩrʉ kʼẽãna ẽ.

19. ¿Kʼãrẽta oibara yi nekayirua odabara ũdubita wãrĩnu jẽda krĩchabʉta? (Ezequiel 33:14-16).

19 Nekayirua odabara bari jara ẽ baibara iyira sopʉa sentibʉta. Awuarabʉrʉ maʉ̃ra ũdubibara iya nekʼãrẽ awuara obʉdeba. Idubʉibara iya nekayirua obadara akʉza jẽda ũrĩbara Jeowaba jarabʉta (akʉra Ezequiel 33:14-16). Iyitara audre yibiabaibara jẽda Jeowa neũdukʼawua bʼaita.

KʼAREBADADRɄ NEKAYIRUA ODARÃRA JẼDA KRĨCHADAMARẼÃ

20, 21. ¿Sãwũã kʼarebaseapanʉ dayirãbara yi nekayirua zroma odara?

20 Jesuba jara ũrĩbisi kʼãrẽta oibarata iya zokʼadapeadadebema oita. «Mʉãrã» «jʉrʉdʼe zesia kʼazhirua omiãrãta, kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãnamarẽã» (Luc. 5:32). Dayirãbida naʉ̃ta okĩrãnaibara. ¿Kʼãrẽta oibara kʼawuadara dayirã neũdukʼawuadebemaba nekayirua osita?

21 Dayirãba merapanʉbʉrʉ dayi neũdukʼawua nekayiruata, kʼareba ẽ bayi mawũãra Jeowabara jõma akʉbʉ baera (Prov. 5:21, 22; 28:13). Dayi neũdukʼawua kʼarebaseabʉ jarapanʉne zõrãrãbara kʼarebakĩrãbʉta. Iya jara amabʉbʉrʉ dayirãba jaraibara, mawũã ũdubidayi iyita kʼarebakĩrãbʉta mawũã ẽ bʉrʉ iyira aduayi Jeowaʉ̃me neũdukʼawuade panʉra.

22. ¿Kʼãrẽta kʼawuadayi wuarebema artikulodera?

22 Ẽbẽra abaʉta jaradara wua Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabibari ẽãta iya nekayiruata ozebʉrʉ baera dããra wedaʉba, ¿maʉ̃ba jarakĩrãbʉka zõrãrãbara so zʉbʉria akʉda ẽ basita iyira? Wuarebema artikulodera akʉdayi Jeowabara so zʉbʉria akʉbʉdeba kʼẽãbʉta nekayirua opanʉrãra akʉza dayirãba kʼãrẽta kʼawuaseapanʉta maʉ̃neba.

TRÃBI 103 Nuestros pastores son un regalo de Dios

^ par. 5 Soiduba jẽda krĩchaira bari jarakĩrãkʉ ẽ jaraita sopʉabʉta nekayiruata osi baera. Naʉ̃ artikulodera yiza ũbea akʉdayi nokʼo Acab ʉ̃rʉ, nokʼo Manasés ʉ̃rʉ akʉza warra aduada Jesuba nebʉrada ʉ̃rʉ, kʼawuadaita kʼãrẽta jarakĩrãkʉta soiduba jẽda krĩchaita. Akʉza kʼawuadayi zõrãrãba kʼãrẽta kʼawuabaibarata mebẽã abaʉba nekayirua zroma obʉrʉde soidu jẽda krĩchabʉ kʼawuaita mawũã ẽ bʉrʉ soidu jẽda krĩcha ẽ bʉrʉ.

^ par. 60 POTORABA ŨDUBIBɄTA: Nokʼo Acabʼbara kĩrʉ kʼãrãpe zokʼabʉ iyi gorogororaba propeta Micayara karseldeda bʉedamarẽã.

^ par. 62 POTORABA ŨDUBIBɄTA: Nokʼo Manasésbara jarasi iyi nezokʼaraʼa nekʼãrẽ oma iya bʉedara templode ãrĩnamarẽã.

^ par. 64 POTORABA ŨDUBIBɄTA: Wawaraʉba pae urude, warra aduadara ũdubʉ yi zeze dera jĩgaraʉba, maʉ̃ kʼarea bia sentibʉ.