Wãra kartama

Wãra yi bed’ea nabemamae

YI 39

¿Daizezebara wara sãwũã akʉbʉ?

¿Daizezebara wara sãwũã akʉbʉ?

Wara arigʉ yibia, maʉ̃neba dayirãra zokʼaibʉ baera akʉza Daizezeba diabʉ baera, iyabʉrʉ jaraseabʉ dayirãba sãwũã zokʼaseabʉta. ¿Jeowara kʼãrẽta krĩchabʉ wa ʉ̃rʉra? ¿Dayirãbara wara koseabʉka mawũã ẽ bʉrʉ kẽgʉde eda bʉeseabʉka? ¿Bʉra kʼãrẽba kʼarebaseabʉ bia jidaita wa ʉ̃rʉ?

1. ¿Jeowabara sãwũã akʉbʉ wara?

Naweda Jeowaba jarasi iyi kʼaidu panʉra: «Jõma yara zokʼaibʉra wata erbʉ baera, maʉ̃ne bʉ bebʉra» (Levítico 17:14). Jeowaitara wara dayirã bebʉ, maʉ̃ba iyita dayirã bebʉta arigʉ yibia maʉ̃ kʼarea wasida abarika akʉbʉ.

2. ¿Daizezebara kʼãrẽta krĩchabʉ wa zokʼai ʉ̃rʉra?

Kongregasion jʉ̃drʉi nãã Jeowaba jarasi kristionoraʼa wata koda ẽ bamarẽã (akʉra Génesis 9:4 akʉza Levítico 17:10). Tẽã kongregasionbaside Jeowaba jarasi iyabaʉ bedʼeata. Jesu kʼaidu pananaba akʉza zõrãrã kongregasionebemaba naʉ̃ta omarẽã jarasi: «Koraidua [...] wata» (Akʉra Hechos 15:28, 29).

¿Kʼãrẽta jarakĩrãbʉ wa ko ẽ baibara? Bari jaradaita, medikoba bʉa jarara itua do ẽ bamarẽã, bʉara do ẽ bayi maʉ̃ra, ¿bʉmabida? Mamina, ¿bʉara jʉrʉika yikode eda bʉeita mawũã ẽ bʉrʉ kẽgʉde eda bʉeika maʉ̃ ituara? Mawũã oẽ bayi. Maʉ̃ kĩrãkʼabʉ wa dayirã ko ẽ baita jarapanʉta. Jeowa bedʼeata ũrĩpanʉbʉrʉ koda ẽ baibara wara, mia kʼãrẽ chichideba wa ãĩbʉe ẽãbʉsida adewara ko ẽ baibara yikode wa edabʉta.

¿Sãwũã akʉibara medikoraba zokʼabʉra wa ʉ̃rʉ? Ʉ̃kʉrʉ medikoba wa ʉ̃rʉ zokʼabʉra Daizezeba kãga ẽ. Bari jaradaita, Daizezeba kãga ẽ naʉ̃ra wata kẽgʉde edabʉeita: glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas akʉza plasma. Mamina edaʉde maʉ̃ ʉ̃rʉ bia kʼawuada ẽ Jeowaba kãgata mawũã ẽ bʉrʉ kãga ẽãta. Bari jaradaita, ʉ̃kʉrʉ medikoraba maʉ̃ra wadebemata wĩka zokʼabʉ (fracciones sanguíneas) akʉza ẽbẽra abaʉba wata nesidabʉbʉrʉ, medikobara maʉ̃ ẽbẽra wata ariya zokʼabʉ. Nekĩrã biobʉ wa zokʼaira maʉ̃ba ẽbẽra aba abakaʉba bia krĩchaibara kʼãrẽ jidaita (Gálatas 6:5). a

AUDRE BIʼIA KʼAWUADADRɄ

Medikoba jarabʉ jidai naena, nãã biʼia kʼawuaibara kʼãrẽ jidaita.

3. Biʼia jida kʼawuara Jeowaba kãgabʉ kĩrãkʼa

¿Sãwũã biʼia jida kʼawuaseabʉ Jeowaba kãgabʉ kĩrãkʼa oita? Akʉra BIDEOTA, mõbe bedʼeaidua kʼãrẽa yibiata edre jarabʉ kĩrãkʼa oita.

  • Bʉ yiwidʼibʉrʉde widira buru biata diamarẽã (Santiago 1:5).

  • Jʉrʉda kʼãrẽ Daizeze Bedʼearadebemaba kʼarebaseabʉta, mõbe ora mama jarabʉta (Proverbios 13:16).

  • Bʉ bʉmae biʼia kʼawuara medikoraba sãwũã zokʼapanʉta wara.

  • Akʉra bʉa maʉ̃ra wadebemata saʉ̃rata obe ẽãta.

  • Bʉa mawũã jidabʉrʉba bʉ krĩchara aduʼa babira (Hechos 24:16). b

  • Bʉa wa ʉ̃rʉ kʼãrẽ jidabʉrʉdera, bʉ kimaba, zõrãrãba akʉza bʉ nejaradiabariba jara ẽ baibara bʉa kʼãrẽ jidaita (Romanos 14:12).

  • Kartade bʉra bʉa jidadata.

4. Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrãbara jʉrʉpanʉ medikora kʼarebata

Daizezeba wa ʉ̃rʉ jarabʉra ũrĩpanʉ akʉza dayirã kayabʉrʉde medikoma wãpanʉ. Akʉra BIDEOTA.

Akʉra Tito 3:2, mõbe naʉ̃ta panʉidua:

  • ¿Kʼãrẽa ibiade bedʼeaibara medikobawara akʉza wawiata ũdubibara ãyaʼa?

Naʉ̃rata obe ẽ

Aba abakaʉba jidaseabʉ

A. Plasma wadebemata.

Plasmadebemata wĩka

B. Glóbulos blancos wadebemata.

Glóbulos blancosdebemata wĩka

C. Plaquetas wadebemata.

Plaquetasdebemata wĩka

D. Glóbulos rojos wadebemata.

Glóbulos rojosdebemata wĩka

 5. Wadebema kimarebʉta

Wara kimarene wãbʉ: glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas akʉza plasma. Maʉ̃radebemata audre wĩkabʉta bʉ, kapuria Bedʼeadera jarabʉ: fracciones sanguíneas. c Maʉ̃ra wadebema wĩka, zokʼapanʉ ʉ̃kʉrʉ ñãbasea bebita akʉza zokʼapanʉ wa zarranʉmʉ taʉbita.

Wadebema wĩka (fracciones sanguíneas) jarabʉdera, kristiano aba abakaʉba jidaseabʉ ãyi krĩcha aduʼa erbaita mawũã Daizeze Bedʼeaba jarabʉ kĩrãkʼa oita. Ʉ̃kʉrʉ kristianoraba medikoba wadebema wĩka jarabʉra opanʉ, wata wĩka erbʉbʉrʉ, mamina ʉ̃kʉrʉba oẽ ãyi krĩchaba iduaribi ẽ baera.

Bʉa nekʼãrẽ jidabʉrʉde naʉ̃ta widira bʉyikʉza:

  • ¿Mʉ̃ara sãwũã jara ũrĩbiseabʉ medikoara maʉ̃ wadebema wĩka zokʼai ʉ̃rʉra?

Ʉ̃KɄRɄBA WIDIPANɄTA: «¿Kayiruaka daya kẽgʉde waeda bʉeira?».

  • ¿Bʉara kʼãrẽta krĩchabʉ?

KĨRÃBEITA

Jeowabara kãgabʉ dayi wara bia zokʼamarẽã.

Panʉnadrʉ

  • ¿Kʼãrẽa Jeowaitara wara arigʉ yibia?

  • ¿Kʼãrẽa kʼawuapanʉ Daizezeba jaraside wa ko ẽ bamarẽã abarika jarakĩrãbasita wara kẽgʉdebida bʉe be ẽãta?

  • Medikoraba wa ʉ̃rʉ jarabʉrʉdera, ¿kʼãrẽba kʼarebaseabʉ bia jida kʼawuaita?

Mʉ̃a oita

JɄRɄDA AUDRE KʼAWUAITA

Bʉa wa zokʼai krĩchai naweda, ¿kʼãrẽta nãã akʉibara?

«Lepanʉraba widipanʉta» (Jarakabʉ, 15de octubrede 2000de)

Wadebema wĩka jidai nãã, ¿kʼãrẽta nãã biʼia kʼawuaibara?

«Lepanʉraba widipanʉta» (Jarakabʉ, 15de junione 2004de)

¿Mediko abaʉʼara kʼãrẽba ĩjãbisi Daizezeba wa ʉ̃rʉ krĩchabʉra yibiata?

«Jeowaba wa ʉ̃rʉ jarabʉra ĩjãsi» (¡Despertad!, 8de diciembrede 2003de)

Kʼawuara sãwũã mebẽrã zõrãrã medikorabawara bedʼeabʉba kʼarebabʉta mebẽrãra.

Jeowabara kʼarebabʉ kayabʉrãra (10:23)

a Akʉra yi 35, «Kʼãrẽta oseabʉ bia jida kʼawuaita».

b Akʉra  bedʼea 5, «Wadebema kimarebʉta» akʉza nota 3, «Procedimientos médicos que impliquen el uso de sangre».

c Medikorabara kʼawua ẽ bʉa kʼãrẽta zokʼakĩrãbʉta maʉ̃ba bʉa jaraseabʉ wara kẽgʉde eda bʉe ẽãta adewara jaraibara wa kimarebʉrata eda bʉe ẽãta: glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas akʉza plasma.