Hechos 7:1-60

  • I discurso Esteban tiʼ tojlel jiñi Sanedrín (1-53)

    • I yorajlel jiñi ñojteʼelob (2-16)

    • Moisés miʼ waʼchocontel tiʼ yeʼtel tiʼ tojlel Israel. Israel miʼ chʼujutesan melbil tac jach bʌ dios (17-43)

    • Dios mach chumulic ti templo tac melbil bʌ tiʼ cʼʌb wiñicob (44-50)

  • Miʼ julob ti xajlel Esteban (54-60)

7  Pero jiñi ñumen ñuc bʌ sacerdote tsiʼ cʼajtibe: «¿I sujm ba pejtelel iliyi?».  Esteban tsiʼ jacʼʌ: «Hermanojob yicʼot tatʌlob, ubinla. Jiñi Ñuc bʌ Dios tsiʼ pʌsbe i bʌ jiñi lac ñojteʼel Abrahán cheʼ bʌ yaʼan ti Mesopotamia, cheʼ bʌ maxto chumulic ti Harán,  i tiʼ sube: ‹Loqʼuen yaʼ ti a país, cʌyʌ jiñi a piʼʌlob i cucu ti jiñi país muʼ bʌ caj c pʌsbeñet›.  Cheʼ jiñi Abrahán tsaʼ loqʼui yaʼ tiʼ lumal caldeojob i tsaʼ majli ti chumtʌl ti Harán. I cheʼ bʌ tsaʼ chʌmi i tat, Dios tiʼ sube chaʼan miʼ majlel ti yambʌ lum, wʌʼ baqui chumuletla wʌleʼli.  Pero Dios maʼañic tsiʼ tʼox aqʼue ili lum. Tsiʼ yʌqʼue i tʼan chaʼan mi caj i yʌqʼuen pejtelel ili lum i mi caj i sujtel tiʼ chaʼan yicʼot i chaʼan i pʼolbal. Maxto añic i yalobil cheʼ bʌ Dios tiʼ sube ili tʼan tac.  Cheʼ jaʼel, Dios tiʼ sube chaʼan jiñi i pʼolbalob mi caj i chumtʌlob ti jumpʼejl país mach bʌ i chaʼañobic, i jiñi lac piʼʌlob yaʼi mi caj i sujtesañob ti xyaj eʼtelob i 400 jab mi caj i ticʼlʌntelob.  Dios tsiʼ yʌlʌ: ‹I joñon mi caj c chaʼlen meloñel tiʼ tojlel jiñi tejclum muʼ bʌ caj i yotsañob ti xyaj eʼtelob›. Cheʼ jiñi tsiʼ yʌlʌ: ‹Ti wiʼil, mi caj i loqʼuelob i mi caj i melbeñoñob chʼujul bʌ queʼtel wʌʼi›».  «Cheʼ jaʼel tsiʼ yʌqʼue jiñi trato chaʼan bʌ tsep pʌchʌlel,* i Abrahán tsaʼ sujti tiʼ tat Isaac i tiʼ tsepbe i pʌchʌlel cheʼ bʌ tsaʼ tsʼʌctiyi 8 qʼuin. Isaac tsaʼ sujti tiʼ tat Jacob, i Jacob tsaʼ sujti tiʼ tat 12 alobob, tsaʼ bʌ sujtiyob ti 12 familia.  I jiñi i yerañob José tsaʼ caji i tsʼaʼleñob i tsiʼ choñoyob ti Egipto. Pero Dios an yicʼot José, 10  i tsiʼ colta tiʼ pejtelel i wocol, tsiʼ yʌqʼue i ñaʼtʌbal yicʼot tsiʼ colta chaʼan utsʼat miʼ qʼuejlel tiʼ tojlel faraón, jiñi rey ti Egipto. Cheʼ jiñi, faraón tsiʼ yʌqʼue tiʼ wenta chaʼan miʼ yuman Egipto yicʼot pejtelel i yotot. 11  Pero tsaʼ tili i yorajlel wiʼñal tiʼ pejtelel Egipto yicʼot Canaán, cheʼʌchi, wen tsʌts bʌ wocol, i jiñi lac ñojteʼelob maʼañic chuqui miʼ cʼuxob. 12  Pero Jacob tsiʼ yubi chaʼan yaʼ ti Egipto an bʌlñʌcʼʌl i cojaxto tsiʼ choco majlel jiñi lac ñojteʼelob yaʼi. 13  Cheʼ bʌ tsaʼ majliyob tiʼ chaʼyajlel, José tsiʼ yʌcʼʌ i bʌ ti cʌjñel tiʼ tojlel i yerañob, i jiñi faraón tsiʼ yubi tiʼ tojlel i familia José. 14  Jin chaʼan, José tsiʼ choco majlel tʼan i tsiʼ pʌyʌ tilel jiñi i tat i cʼabaʼ Jacob yicʼot pejtelel i piʼʌlob: Añob 75 tiʼ pejtelelob. 15  Jin chaʼan, Jacob tsaʼ jubi majlel ti Egipto i yaʼ tsaʼ chʌmi, cheʼ bajcheʼ jiñi lac ñojteʼelob. 16  Tsaʼ pʌjyiyob majlel ti Siquem i tsiʼ yʌcʼʌyob yaʼ ti mucoñibʌl tsaʼ bʌ i mʌmbe Abrahán jiñi i yalobilob Hamor yaʼ ti Siquem». 17  «Cheʼ bʌ wolix i cʼotel i yorajlel chaʼan miʼ tsʼʌctiyel jiñi i tʼan Dios tsaʼ bʌ i wʌn sube Abrahán, jiñi tejclum tsaʼ coli i tsaʼ ñumen pʼojliyob yaʼ ti Egipto 18  cʼʌlʌl cheʼ bʌ tsaʼ waʼchoconti yambʌ rey ti Egipto mach bʌ i cʌñʌyic José. 19  Ili rey tsiʼ chajpa mach bʌ weñic tiʼ contra jiñi lac ñojteʼelob i tsiʼ wersa xiqʼuiyob i cʌy i yalobilob jiñi tatʌlob chaʼan maʼañic miʼ colelob. 20  Ti jiñi bʌ ora tsiʼ yila pañimil Moisés i wen utsʼatax.* Uxpʼejl uw tsaʼ cosʌnti tiʼ yotot i tat. 21  Pero cheʼ bʌ tsaʼ cʌjyi, jiñi i yixicʼal faraón tsiʼ loto i tsiʼ cosa bajcheʼ i yalobil. 22  Jin chaʼan, Moisés tsaʼ cʌntesʌnti tiʼ pejtelel i ñaʼtʌbal jiñi egipciojob. Tiʼ sujm, pʼʌtʌl tiʼ tʼan yicʼot tiʼ melbal tac». 23  «Pero cheʼ bʌ tsaʼ tsʼʌctiyi 40 i jabilel, tsiʼ ñaʼta* i julaʼtan i yermañujob, jiñi i yalobilob Israel. 24  Cheʼ bʌ tsiʼ qʼuele chaʼan woliʼ ticʼlʌntel juntiquil, tsiʼ colta i tiʼ tsʌnsa jiñi egipcio woli bʌ i ticʼlan chaʼan miʼ yʌqʼuen i toj i mul. 25  Moisés tsiʼ ñaʼta chaʼan jiñi i yermañujob mi caj i chʼʌmbeñob i sujm chaʼan Dios woliʼ cʼʌn chaʼan miʼ coltañob, pero maʼañic tsiʼ chʼʌmbeyob i sujm. 26  Tiʼ yijcʼʌlel tsaʼ majli baqui woliʼ jatsʼob i bʌ jiñi i piʼʌlob i tsiʼ ñopo i coltañob chaʼan miʼ yutsʼesañob i bʌ. Tiʼ subeyob: ‹Wiñicob, jatetla laʼ wermañu laʼ bʌ. ¿Chucoch mi laʼ ticʼlan laʼ bʌ?›. 27  Pero jiñi woli bʌ i ticʼlan i piʼʌl tsiʼ xit choco Moisés i tiʼ sube: ‹¿Majqui tsiʼ waʼchocoyet ti yumʌl yicʼot ti xmeloñel ti lon c tojlel? 28  ¿A wom ba a tsʌnsañon bajcheʼ tsaʼ tsʌnsa acʼbi jiñi egipcio?›. 29  Cheʼ bʌ Moisés tsiʼ yubi iliyi, tsaʼ putsʼi loqʼuel ti Egipto i tsaʼ majli ti chumtʌl ti Madián. Ti wiʼil tsaʼ ñujpuñi i tsaʼ tili chaʼtiquil i yalobil». 30  «I cheʼ bʌ ñumeñix 40 jab tsiʼ pʌsbe i bʌ juntiquil ángel yaʼ ti tiquiñal lum am bʌ yaʼ ti wits Sinaí, tiʼ cʼʌcʼal juntejc alʌ teʼ* lemlemña bʌ. 31  Moisés tsaʼ toj sajti i pusicʼal chaʼan tsaʼ bʌ i qʼuele. Cheʼ bʌ tsiʼ lʌcʼtesa i bʌ chaʼan ñumen wen miʼ taj i qʼuel, tsiʼ yubibe i tʼan Jehová* tsaʼ bʌ i yʌlʌ: 32  ‹Joñon i Dioson a ñojteʼelob, i Dios Abrahán, Isaac yicʼot Jacob›. Moisés tsaʼ caji ti tsiltsilñiyel i tsiʼ cʌyʌ i qʼuel. 33  Jehová* tiʼ sube: ‹Jocho jiñi a warach come woli a tʼuchtan chʼujul bʌ lum. 34  Tiʼ sujm qʼuelbil c chaʼan bajcheʼ woliʼ ticʼlʌntel jiñi c tejclum ti Egipto, i tsaʼix cubi jiñi i yuqʼuelob yicʼot bʌ chʼijyemlel i tsaʼ jubiyon chaʼan mij coltañob. Wʌle, laʼ, mi caj c choquet majlel ti Egipto›. 35  Ili Moisés tsaʼ ñaxan tsʼaʼlenti cheʼ bʌ tsaʼ subenti: ‹¿Majqui tsiʼ waʼchocoyet ti yumʌl yicʼot ti xmeloñel?›. Pero jiñʌch tsaʼ bʌ i chaʼ choco majlel Dios bajcheʼ yumʌl yicʼot bajcheʼ xcoltaya tiʼ tojlel jiñi ángel tsaʼ bʌ i pʌsbe i bʌ yaʼ ti alʌ teʼ. 36  Ili wiñic tsiʼ mele milagro tac yicʼot chuqui ñuc tac bʌ chaʼan miʼ locʼsañob yaʼ ti Egipto, yaʼ ti Chʌchʌc bʌ mar yicʼot yaʼ tiʼ tiquiñal lum baqui tsaʼ ajñiyob 40 jab». 37  «Ili jiñʌch jiñi Moisés tsaʼ bʌ i sube jiñi i yalobilob Israel: ‹Dios mi caj i waʼchocobeñetla juntiquil xʼaltʼan cheʼ bʌ bajcheʼ joñon muʼ bʌ caj i loqʼuel tiʼ tojlel laʼ wermañujob›. 38  Ili jiñʌch tsaʼ bʌ ajñi yicʼot jiñi lac piʼʌlob ti Israel yaʼ tiʼ tiquiñal lum, tsaʼ ajñi yicʼot jiñi ángel tsaʼ bʌ i pejca yaʼ ti wits Sinaí i yicʼot lac ñojteʼelob. Tsaʼ aqʼuenti chʼujul tac bʌ tʼan yicʼot cuxul bʌ chaʼan miʼ yʌqʼueñonla. 39  Jiñi lac ñojteʼelob maʼañic tsiʼ jacʼbeyob i tʼan. Tiʼ tsʼaʼleyob i tsaʼ sujtiyob ti Egipto yaʼ tiʼ pusicʼalob 40  cheʼ bʌ tiʼ subeyob Aarón: ‹Melbeñon lojon dios tac muʼ bʌ i ñaxan majlelob ti lon c tojlel. Come mach la cujilic chuqui tsaʼ ujti tiʼ tojlel Moisés, jiñi tsaʼ bʌ i locʼsayonla ti Egipto›. 41  Jin chaʼan, ti jin tac bʌ qʼuin tsiʼ meleyob i dios cheʼ bʌ yilal bajcheʼ juncojt alʌ tat wacax, tsiʼ yʌqʼueyob tsʌnsʌbil bʌ i majtan i tsaʼ cajiyob ti qʼuiñijel chaʼan jiñi tsaʼ bʌ i meleyob. 42  Jin chaʼan, Dios tsiʼ ñajtʼesa i bʌ tiʼ tojlelob i tsiʼ yʌcʼʌ chaʼan miʼ chʼujutesañob chuqui tac an ti panchan, cheʼ bajcheʼ tsʼijbubil tiʼ juñilel jiñi Xʼaltʼañob: ‹I yotot Israel, mach joñoñic tsaʼ laʼ wʌqʼueyon jiñi majtañʌl yicʼot tsʌnsʌbil bʌ añimal tac yaʼ tiʼ tiquiñal lum ti jiñi 40 jab. 43  Jatetla tsaʼ laʼ cuchu ñumel jiñi pisil bʌ i yotot Moloc yicʼot jiñi ecʼ i chaʼan bʌ jiñi dios Refán, jiñi dios tac tsaʼ bʌ laʼ mele chaʼan mi laʼ chʼujutesañob. Jin chaʼan, mi caj c choquetla majlel tiʼ ñumelal Babilonia›». 44  «Yaʼ tiʼ tiquiñal lum, jiñi lac ñojteʼelob yaʼañob yicʼot jiñi pisil bʌ otot muʼ bʌ i pʌs chaʼan Dios yaʼʌch an yicʼotob, cheʼʌch bajcheʼ tsiʼ yʌlʌ Dios cheʼ bʌ tiʼ sube Moisés chaʼan cheʼʌch yom miʼ mel cheʼ bajcheʼ tsiʼ qʼuele. 45  I jiñi lac ñojteʼelob tsaʼ cʌyleyob yicʼot i tsiʼ chʼʌmʌyob majlel yicʼot Josué yaʼ tiʼ lum jiñi tejclum tac tsaʼ bʌ i choco loqʼuel Dios tiʼ tojlel jiñi lac ñojteʼelob. Yaʼ tsaʼ ajñi cʼʌlʌl tiʼ qʼuiñilel David. 46  David utsʼat tsaʼ qʼuejli ti Dios i tsiʼ cʼajti jiñi ñuc bʌ eʼtel chaʼan miʼ mel jumpʼejl otot chaʼan jiñi i Dios Jacob. 47  Pero Salomón jiñʌch tsaʼ bʌ i melbe jiñi i yotot. 48  Pero jiñi Ñumen ñuc bʌ mach chumulic ti otot tac melbil bʌ tiʼ cʼʌb wiñicob. Cheʼʌch bajcheʼ miʼ yʌl jiñi xʼaltʼan: 49  ‹Jiñi panchan jiñʌch c buchlib i jiñi lum jiñʌch i cʼʌclib coc. Jehová* miʼ yʌl: ¿Bajcheʼ yilal bʌ otot mi caj laʼ melbeñon? ¿O baqui an jiñi ajñibʌl baʼ mij cʼaj co? 50  ¿Mach ba j cʼʌbic tsiʼ mele pejtelel iliyi?›». 51  «Jatetla wiñicob tsʌts bʌ laʼ pusicʼal muʼ bʌ laʼ mʌc laʼ chiquin yicʼot mach bʌ laʼ womic laʼ tojʼesan laʼ pensar, ti bele ora mi laʼ tsʌtsʼesan laʼ bʌ tiʼ contra jiñi chʼujul bʌ espíritu. Mi laʼ mel bajcheʼ tsiʼ meleyob laʼ ñojteʼelob. 52  ¿Baqui bʌ xʼaltʼan maʼañic tsiʼ contrajiyob jiñi laʼ ñojteʼelob? Cheʼʌchi, jiñʌch tiʼ tsʌnsayob jiñi tsaʼ bʌ i wʌn subuyob chaʼan tal jiñi toj bʌ, tsaʼ bʌ laʼ wʌcʼʌ tiʼ cʼʌb i contrajob i tsaʼ laʼ tsʌnsa. 53  Jatetla tsaʼ laʼ chʼʌmʌ jiñi Mandar cheʼ bajcheʼ tiʼ subuyob jiñi ángelob, pero maʼañic jacʼbil laʼ chaʼan». 54  Cheʼ bʌ tsiʼ yubiyob iliyi, tsaʼ wen michʼayob tiʼ pusicʼal, i cheʼ bʌ woliʼ qʼuelob, tsaʼ caji i cʼuxob i yej. 55  Pero Esteban, butʼul bʌ ti chʼujul bʌ espíritu, tsiʼ qʼuele letsel ti panchan i tsiʼ qʼuelbe i ñuclel Dios yicʼot chaʼan Jesús yaʼ waʼal tiʼ ñoj Dios, 56  i tsiʼ yʌlʌ: «¡Qʼuelela! Woli j qʼuel jajmen jiñi panchan yicʼot jiñi i Yalobil wiñic waʼal tiʼ ñoj Dios». 57  Cheʼ jiñi tiʼ pejtelelob i pʼʌtʌlel tsiʼ chaʼleyob oñel, tsiʼ mʌcʌyob i chiquin i tiʼ pejtelelob tsaʼ jojmiyob i chuc. 58  Cheʼ bʌ tsiʼ locʼsayob yaʼ ti tejclum, tsaʼ caji i julob ti xajlel.* Jiñi xjopʼtʼañob tsiʼ yʌcʼʌyob i pislel tiʼ yebal i yoc juntiquil chʼiton wiñic i cʼabaʼ Saulo. 59  Cheʼ bʌ woliʼ julob ti xajlel, Esteban tsiʼ cʼajti ti wocol tʼan: «C Yum Jesús, chʼʌmʌ jiñi j cuxtʌlel».* 60  Cheʼ jiñi tsiʼ ñocchoco i bʌ i tsiʼ yʌlʌ ti cʼam bʌ tʼan: «Jehová,* mach a wʌqʼueñob i toj ili mulil». Cheʼ bʌ tsaʼ ujti i yʌl iliyi, tsaʼ chʌmi.*

Nota tac

Qʼuele jiñi Glosario.
O «wen utsʼatax tiʼ wut Dios».
O «tsaʼ tili tiʼ pusicʼal».
Yom i yʌl: Alʌ teʼ am bʌ i chʼixal.
Qʼuele jiñi Glosario.
Qʼuele jiñi Glosario.
Qʼuele jiñi Glosario.
O «tun».
Literal: «quespíritu».
Qʼuele jiñi Glosario.
Literal: «tsaʼ wʌyi».