Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

PARTE 5

Jiñi i sujmlel chaʼan jiñi magia, hechicería yicʼot brujería

Jiñi i sujmlel chaʼan jiñi magia, hechicería yicʼot brujería

1. ¿Bajcheʼ cʼamel muʼ bʌ i ñopob jiñi magia, hechicería yicʼot brujería?

 JIÑI libro African Traditional Religion (La religión tradicional africana), miʼ yʌl chaʼan ti África maʼañic miʼ cʼajtintel mi an jiñi bruja o maʼañic, come pejtelel jiñi africanojob miʼ ñopob chaʼan añʌch. ¿Majqui miʼ ñopob jiñi magia, hechicería yicʼot brujería? Jiñobʌch jiñi lac piʼʌlob mach bʌ yujilobic jun yicʼot yujilobʌch bʌ tsajñoʼ bʌ ti escuela, yaʼto ochemob jaʼel jiñi añoʼ bʌ i yeʼtel ti yambʌ ñopbalʌl tac bajcheʼ jiñi islam.

2. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl ojlil lac piʼʌlob, ¿majqui miʼ mejlel i cʼʌn jiñi pʼʌtʌlel tac chaʼan magia?

2 Cabʌl lac piʼʌlob miʼ ñopob chaʼan an jumpʼejl pʼʌtʌlel muʼ bʌ i mejlel i cʼʌn Dios, yambʌ espíritujob, lac ñojteʼelob yicʼot lac piʼʌlob yujiloʼ bʌ jiñi magia blanca o magia negra.

3. ¿Chuquiyes jiñi magia negra, i chuqui miʼ mel?

3 Jiñi magia negra miʼ cʼʌjñel chaʼan miʼ ticʼlʌntel yambʌ lac piʼʌlob. Miʼ yʌlob chaʼan miʼ mejlel ti cʼʌjñel sutsʼ, mateʼmut tac, us yicʼot yambʌ añimal tac chaʼan miʼ ticʼlʌntelob. Cabʌl miʼ ñopob chaʼan jiñi magia negra miʼ mejlel i yʌcʼ cabʌl wocol bajcheʼ jatsʼ, cheʼ maʼañic miʼ mejlel ti tilelob i yalobil, cʼamʌjel tac yicʼot chʌmel.

4. ¿Chuqui miʼ yʌjlel tiʼ tojlel jiñi brujajob, i chuqui albil i chaʼañob jiñi tsaʼ bʌ i cʌn ñopoyob jiñi brujería?

4 Jiñi brujería lʌcʼʌ lajal yicʼot jiñi magia negra. Miʼ yʌjlel chaʼan cheʼ ti acʼʌlel jiñi brujajob miʼ cʌyob i bʌcʼtal i miʼ majlel i tempañob i bʌ yicʼot yambʌlob o chaʼan miʼ ticʼlañob lac piʼʌlob. Pero iliyi cojach miʼ yʌjlel tiʼ caj chuqui tsiʼ yʌlʌyob chaʼtiqui uxtiquilob tsaʼ bʌ cʌn ajñiyob bajcheʼ bruja, pero maʼañic qʼuelbil miʼ sujmʌch. Jumpʼejl ejemplo, ti jumpʼejl revista melbil bʌ ti África miʼ yʌl chuqui tsiʼ yʌlob jiñi brujajoʼ bʌ ti wajali: «Tsaʼ j cʌcʼʌ ti yajlel ciento cincuenta lac piʼʌlob ti carro i tsaʼ chʌmiyob», «tsaʼ c tsʌnsa joʼtiquil alobob i tsaʼ c japbeyob i chʼichʼel», «tsaʼ c tsʌnsa uxtiquil c novio chaʼan tsiʼ cʌyʌyoñob».

5. ¿Chuqui jiñi magia blanca, i bajcheʼ miʼ mejlel?

5 Miʼ yʌjlel chaʼan jiñi magia blanca miʼ cʌntañonla chaʼan maʼañic chuqui mi lac chaʼlen. Muʼ bʌ i melob iliyi miʼ cʼʌñob pulsera tac o anillo tac am bʌ i pʼʌtʌlel, miʼ japob tsʼac tac o miʼ mulbeñob i bʌ. Cheʼ jaʼel, an chuqui miʼ mucob tiʼ yotot o tiʼ yebal lum muʼ bʌ i poj cʌntañob i miʼ cʼʌñob texto tac am bʌ ti Biblia bajcheʼ jumpʼejl amuleto.

Lot tac

6. ¿Chuqui an i meleyob ti wajali jiñi Satanás yicʼot i xibajob, i bajcheʼ yom mi laj qʼuelbeñob i pʼʌtʌlel?

6 Satanás yicʼot jiñi xibajob pʼʌtʌlʌch bʌ laj contrajob, miʼ mejlelob i qʼuextan lac pensar yicʼot laj cuxtʌlel. Ti wajali, tsaʼ ochiyob ti wiñicob yicʼot ti añimal tac (Mateo 12:43-45). Anquese Satanás yicʼot i xibajob añobʌch i pʼʌtʌlel, mach yomic mi lac bʌcʼñañob.

7. ¿Chuqui yom i yʌqʼueñonla lac ñop Satanás, i chuqui ti ejemplo miʼ mejlel la cʌl?

7 Satanás wen yujil lot, miʼ yʌqʼueñonla lac ñop chaʼan wen añʌch i pʼʌtʌlel, anquese mach cheʼiqui. Laʼ lac ñaʼtan ili ejemplo, cheʼ bʌ tsaʼ ujti guerra ti jumpʼejl país ti África, jiñi soldadojob tsiʼ cʼʌñʌyob grabación tac baqui miʼ wen sub i bʌ cabʌl juloñib chaʼan miʼ yotsʌbeñob i bʌqʼuen jiñi i contrajob i miʼ ñaʼtañob chaʼan wen cabʌlobʌch. Lʌcʼʌ lajal miʼ mel Satanás, miʼ yʌqʼueñonla lac ñaʼtan chaʼan maʼañic i pʼisol i pʼʌtʌlel come yom chaʼan mi lac bʌcʼñan i mi lac mel chuqui yom, mach jiñic chuqui yom bʌ Jehová. An uxpʼejl lot yom bʌ Satanás chaʼan mi lac ñop, laʼ laj qʼuel baqui bʌ.

8. ¿Baqui bʌ jumpʼejl lot muʼ bʌ i cʼʌn Satanás?

8 Jumpʼejl lot muʼ bʌ i yʌl Satanás jiñʌch chaʼan cheʼ bʌ an chuqui mi lac chaʼlen chaʼañʌch an majqui tsiʼ ticʼlayonla. Laʼcu lac ñaʼtan cheʼ bʌ miʼ chʌmel juntiquil alʌl tiʼ caj cʼajc, taʼ o yan tac bʌ. Tajol jiñi i mamá yujil chaʼan ili cʼamʌjel mi lac taj cheʼ bʌ miʼ cʼuxonla xchax. Pero tajol miʼ ñaʼtan jaʼel chaʼan an majqui tsiʼ ticʼla jiñi i yalobil i tsiʼ choco cʼotel jiñi xchax chaʼan miʼ cʼux.

Cabʌl chuqui mach bʌ pijtʌbilic lac chaʼan miʼ yujtel

9. ¿Bajcheʼ miʼ pʌs jiñi Biblia chaʼan mach jiñic Satanás muʼ bʌ i luʼ acʼ jiñi wocol?

9 Satanás mucʼʌch i mejlel i yʌqʼueñonla wocol tac, pero mach yomic mi lac ñaʼtan chaʼan jin miʼ yʌqʼueñonla pejtelel jiñi wocol muʼ bʌ lac ñusan. Jiñi Biblia miʼ yʌl: «Mach jinic wen yujil bʌ ajñel muʼ bʌ i cʼotel ñaxan. Mach jinic wen pʼʌtʌl bʌ muʼ bʌ i mʌjlel i chaʼan. Mach chaʼanic i ñaʼtibal miʼ taj i bʌl i ñʌcʼ jini cabʌl bʌ i pusicʼal. Jini wen yujil bʌ eʼtel mach tiʼ pejtelic ora miʼ taj i ñuclel tiʼ wut i piʼʌlob. An muʼ bʌ i tajob, an mach bʌ i tajayobic. Tijicña jini am bʌ i coltʌntel tiʼ pejtelel chuqui yom i taj. Maʼanic majqui yujil baqui ora mi caj i chujquel ti wocol» (Eclesiastés 9:11, 12). Tajol juntiquil wen yujil bʌ ajñel mach jiñic muʼ bʌ i mʌl jiñi carrera. Miʼ mejlel ti yajlel, miʼ taj lotʼchij o yambʌ wocol mach bʌ pijtʌbilic i chaʼan. Pero iliyi mach yomic i yʌl chaʼan an majqui tsiʼ ticʼla o chaʼan Satanás tsiʼ yʌqʼue jiñi wocol. Ti lac pejtelel mi lac mejlel ti ujtel bajcheʼ jiñi.

10. ¿Chuqui miʼ yʌjlel tiʼ tojlel jiñi brujajob, i chucoch mach i sujmic?

10 Yambʌ i lot Satanás jiñʌch chaʼan jiñi brujajob miʼ cʌyob i bʌcʼtal i cheʼ ti acʼʌlel miʼ majlel i tempañob i bʌ yicʼot yambʌ brujajob o miʼ majlel i tsʌnsañob jiñi i contrajob. Pero cʼajtiben a bʌ: «¿Chuqui jiñi muʼ bʌ i loqʼuelob tiʼ bʌcʼtal?». Cheʼ bajcheʼ tsaʼix laj qʼuele, maʼañic jumpʼejl lac chʼujlel cuxul bʌ muʼ bʌ i mejlel ti loqʼuel ti lac bʌcʼtal.

Jiñi brujajob maʼañic miʼ mejlelob ti loqʼuel tiʼ bʌcʼtal

11. ¿Bajcheʼ la cujil chaʼan jiñi brujajob maʼañic miʼ mejlelob ti loqʼuel tiʼ bʌcʼtal? ¿Mucʼʌch baʼ ñop?

11 Jiñi brujajob maʼañobic jumpʼejl i chʼujlel muʼ bʌ i loqʼuelob tiʼ bʌcʼtal chaʼan miʼ majlelob i mel chuqui wen o mach bʌ weñic. Jin chaʼan mach i sujmic chuqui miʼ yʌlob.

12. ¿Chuqui tac an i yʌqʼue i ñaʼtan lac piʼʌlob jiñi Satanás?

12 Pero an brujajoʼ bʌ ti wajali muʼ bʌ i yʌlob chaʼan cheʼʌch tsiʼ meleyob, ¿chuqui miʼ mejlel la cʌl chaʼan iliyi? Tiʼ sujm, Satanás miʼ mejlel i yʌqʼueñob i ñaʼtan chaʼan añʌch chuqui tsiʼ meleyob o tsiʼ chumtayob, anquese mach i sujmic. Cheʼʌch miʼ ñop i lotin jiñi lac piʼʌlob chaʼan maʼañic miʼ lʌcʼtesañob i bʌ ti Jehová.

13. a) ¿Wen ba jiñi magia blanca? b) ¿Chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia chaʼan jiñi magia?

13 I yuxpʼejlel lot jiñʌch cheʼ miʼ yʌjlel chaʼan weñʌch jiñi magia blanca. Pero jiñi Biblia mach utsʼatic miʼ qʼuel tiʼ pejtelel jiñi magia. Qʼuele chuqui tsiʼ yʌlʌ jiñi mandar tac tsaʼ bʌ i yʌqʼue Jehová jiñi israelitajob:

  •   «Mach mi laʼ wotsan laʼ bʌ ti xwujt [o magia]» (Levítico 19:26).

  •   «Cheʼ an winic mi xʼixic muʼ bʌ i pejcʌben i chʼujlel jini xchʌmel, o miʼ lon ñaʼtan chuqui tac miʼ caj ti yujtel, wersa miʼ caj ti jujlel ti xajlel» (Levítico 20:27).

  •   «Mach yomic miʼ yajñel ti laʼ tojlel [...] mi xticʼlaya mi xwujt mi jini muʼ bʌ i wʌn ñaʼtan chuqui mi caj i yujtel, mi jini muʼ bʌ i yʌcʼ i bʌ tiʼ wenta ecʼ, mi xpejca cruz mi jini muʼ bʌ i yʌcʼ i bʌ tiʼ wenta xiba chaʼan miʼ sub i tʼan yicʼot chaʼan miʼ mel ñuc tac bʌ i yeʼtel» (Deuteronomio 18:10-14).

14. ¿Chucoch tsiʼ yʌcʼʌ mandar tac Jehová chaʼan jiñi magia?

14 Ili mandar tac miʼ pʌs chaʼan Dios mach yomic chaʼan jiñi i wiñicob miʼ melob jiñi magia. Jiñi mandar tac tsaʼ bʌ i yʌqʼue Jehová jiñi i tejclum miʼ pʌs chaʼan mucʼʌch i cʼuxbiñob i mach yomic chaʼan jiñi i wiñicob miʼ bʌcʼñañob chuqui tac miʼ yʌjlel chaʼan bʌ jiñi xibajob.

15. ¿Bajcheʼ miʼ pʌs jiñi Biblia chaʼan Jehová ñumen pʼʌtʌlʌch bajcheʼ Satanás?

15 Jiñi Biblia maʼañic miʼ wen al chuqui tac miʼ mejlel i melob Satanás yicʼot i xibajob, pero mucʼʌch i yʌl chaʼan Jehová wen pʼʌtʌl. Jumpʼejl ejemplo, Jehová tsiʼ choco loqʼuel Satanás ti panchan (Apocalipsis 12:9). I cheʼ bʌ Satanás tsiʼ cʼajti chaʼan yom i yʌqʼuen wocol Job, Jehová tsaʼʌch i jacʼʌ pero tiʼ sube chaʼan mach yomic miʼ tsʌnsan, i Satanás tsaʼʌch i jacʼʌ (Job 2:4-6).

16. ¿Baqui yom mi lac sʌclan laj coltʌntel?

16 Yomʌch mi lac sʌclan laj coltʌntel ti Jehová. Proverbios 18:10 miʼ yʌl: «I cʼabaʼ lac Yum i wentajʌch pʼʌtʌl bʌ otot tsʼajquibil bʌ. Muqʼuix i ñochtan ti ajñel jini toj bʌ. Muqʼuix i yochel i taj i coltʌntel». Jiñi i wiñicob Jehová maʼañic miʼ cʼʌñob amuleto tac o tsʼac tac chaʼan miʼ cʌntañob i bʌ tiʼ contra Satanás yicʼot i xibajob, mi muqʼuic i bʌcʼñañob jiñi xticʼlayajob o xwujtob. Miʼ ñopob muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia: «Lac Yum woliʼ sʌclan ñumel tiʼ pejtelel pañimil jini xucʼuloʼ bʌ i pusicʼal muʼ bʌ i ñopob, chaʼan miʼ pʌsbeñob ñuc bʌ i coltaya» (2 Crónicas 16:9).

17. ¿Chuqui miʼ yʌl Santiago 4:7, i chuqui yom mi lac mel joñonla?

17 Mi mucʼʌch a melben i yeʼtel Jehová yicʼot maʼ jacʼben i tʼan, ñopo chaʼan mucʼʌch caj i coltañet. Santiago 4:7 miʼ yʌl: «Acʼʌ laʼ bʌ tiʼ wenta Dios, pero acʼʌ laʼ bʌ tiʼ contra jiñi Diablo i mi caj i putsʼtañetla».