Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

APÉNDICE

¿Chuqui jiñi i yajñib chʌmeñoʼ bʌ?

¿Chuqui jiñi i yajñib chʌmeñoʼ bʌ?

CHEʼ bʌ tsaʼ ñaxan tsʼijbunti jiñi Biblia ti wajali, ñumen ti 70 tsaʼ cʼʌjñi jiñi tʼan am bʌ ti hebreo scheʼóhl yicʼot jiñi yambʌ tʼan am bʌ ti griego háides. Ili tʼan tac miʼ taj ti tʼan jiñi chʌmel. Ti chaʼpʼejl uxpʼejl Biblia mi yʌl bajcheʼ «mucoñibʌl», «infierno», «tocol bʌ lum» o «i yajñib chʌmeñoʼ bʌ». Pero an cabʌl tʼan tac maʼañic bʌ bajcheʼ miʼ yʌcʼob ti ñaʼtʌntel ti tsʼʌcʌl jiñi scheʼóhl yicʼot háides am bʌ ti hebreo yicʼot ti griego. Pero ¿chuqui i sujmlel jiñi tʼan tac? Laʼ laj qʼuel bajcheʼ miʼ cʼʌjñel ti yan tac bʌ texto yaʼ ti Biblia.

Eclesiastés 9:10 miʼ tsictesan: «Maʼañix eʼtel baʼ maʼ majlel [i yajñib chʌmeñoʼ bʌ]. Maʼañix chuqui maʼ wis ñaʼtan a mel». ¿Yom ba i yʌl jiñi tʼan i yajñib chʌmeñoʼ bʌ, chaʼan jiñʌch jujumpʼejl mucoñibʌl baqui mi lac muc lac piʼʌlob muʼ bʌ i chʌmelob? Mach jiñiqui. Cheʼ bʌ jiñi Biblia miʼ taj ti tʼan jujumpʼejl mucoñibʌl, maʼañic miʼ cʼʌn jiñi tʼan scheʼóhl mi jiñic to jiñi tʼan háides, miʼ cʼʌn yan tac bʌ tʼan ti hebreo yicʼot ti griego (Génesis 23:7-9; Mateo 28:1). Cheʼ jaʼel, maʼañic miʼ cʼʌn jiñi tʼan «i yajñib chʌmeñoʼ bʌ» yaʼ baqui miʼ mujquel cabʌl wiñicob xʼixicob, cheʼ bajcheʼ jumpʼejl mucoñibʌl melbil bʌ chaʼan jumpʼejl familia (Génesis 49:30, 31).

Cheʼ jiñi, cheʼ bʌ jiñi i Tʼan Dios miʼ taj ti tʼan «i yajñib chʌmeñoʼ bʌ», ¿chuqui yom i yʌl? Jiñʌch jumpʼejl ajñibʌl mach bʌ lajalic i ñuclel bajcheʼ jumpʼejl mucoñibʌl baqui miʼ mujquel cabʌl quixtañu. Jumpʼejl ejemplo jiñʌch muʼ bʌ i yʌl jiñi Isaías 5:14, baqui mi yʌl chaʼan jiñi i yajñib chʌmeñoʼ bʌ jiñʌch baqui miʼ «caw i yej yilal cheʼ bajcheʼ ajin, chaʼan miʼ mʌsan [bucʼ] jiñi tejclum». Jin chaʼan, miʼ mejlel laj cʌl chaʼan yaʼ tiʼ yajñib chʌmeñoʼ bʌ cabʌl jiñi tsaʼix bʌ chʌmiyob yaʼañob yicʼot jaʼel maʼañic baʼ ora miʼ jastiyel i chaʼan (Proverbios 30:15, 16). Mach lajalic bajcheʼ jiñi panteón come tsicbil jach jaytiquil quixtañu miʼ mejlel ti mujquel yaʼi, pero jiñi ‹i yajñib chʌmeñoʼ bʌ maʼañic miʼ jastiyel i chaʼan› (Proverbios 27:20). Jin chaʼan, jiñi i yajñib chʌmeñoʼ bʌ maʼañic baʼ ora miʼ bujtʼel. Pero jiñi mach yomic i yʌl chaʼan jumpʼejlʌch mucoñibʌl muʼ bʌ i mejlel laj qʼuel, maʼañic baqui miʼ mejlel lac taj. Ili i yajñib chʌmeñoʼ bʌ yom i yʌqʼueñonla lac ñaʼtan chaʼan woli jach i cʼʌjñel bajcheʼ jumpʼejl símbolo baqui añob ñumen ti lamital quixtañu tsaʼix bʌ chʌmiyob choncolob jach bʌ ti wʌyel yubil.

Cheʼ mi laj cʌn muʼ bʌ i cʌntesañonla jiñi Biblia chaʼan jiñi tejchel, mi lac ñumen chʼʌmben isujm chuqui jiñi i yajñib chʌmeñoʼ bʌ. Jiñi i Tʼan Dios mi yʌl chaʼan jiñi yaʼ bʌ añob ti jiñi i yajñib chʌmeñoʼ bʌ jiñʌch muʼ bʌ caj i chʼojyelob (Job 14:13; Hechos 2:31; Apocalipsis [Revelación] 20:13). * Jiñi Biblia mi yʌl chaʼan yaʼʌch añob jaʼel jiñi tsaʼ bʌ i melbeyob i yeʼtel Jehová yicʼot jiñi maʼañic bʌ tsiʼ melbeyob (Génesis 37:35; Salmo 9:17). Jin chaʼan, jiñi Biblia mi yʌl chaʼan «mi caj i chʼojyelob jiñi chʌmeñoʼ bʌ, jiñi tojoʼ bʌ yicʼot jiñi mach bʌ tojobic» (Hechos 24:15).

^ parr. 1 Pero jiñi Biblia mi yʌl jaʼel chaʼan an maʼañix bʌ mi caj i chʼojyelob, mach yaʼic añob tiʼ yajñib chʌmeñoʼ bʌ, añob ti jumpʼejl ajñibʌl i cʼabaʼ «Gehena», pero ili mach yomic mi yʌl chaʼan jin jumpʼejl ajñibʌl muʼ bʌ i mejlel laj qʼuel (Mateo 5:30, TNM; 10:28, TNM; 23:33, TNM).