CʼAJTIYA 2
¿Chucoch mic pensalin bajcheʼ yilalon?
¿CHUQUI MAʼ MEL JATETIC?
Ñaʼtancu iliyi: Cheʼ bʌ Julia miʼ qʼuel i bʌ ti espejo, wen jujpʼem miʼ qʼuel i bʌ. Miʼ yʌl: «Yom mic yajʼesan c bʌ». I tat i ñaʼ yicʼot i yamigojob miʼ subeñob chaʼan maʼañic jujpʼem.
Julia añix ora cajel i wen ñaʼtan chaʼan yom miʼ jubel chaʼpʼejl uxpʼejl kilo. Cojach chaʼan mach yom miʼ cʼux i waj chaʼpʼejl uxpʼejl qʼuin...
Cheʼ jatetic, ¿chuqui maʼ mel?
WAʼLEN A ÑAʼTAN
Tajol mach weñic bajcheʼ woli a ñaʼtan cheʼ maʼ qʼuel a bʌ.
Weñʌch cheʼ maʼ pensalin bajcheʼ a wilal. Jiñi Biblia miʼ taj ti tʼan i lecax bʌ wiñicob yicʼot xʼixicob, cheʼ bajcheʼ Sara, Raquel, José, David yicʼot Abigail. Jumpʼejl ejemplo jiñʌch Abisag, juntiquil xʼixic cʌlʌx «i tʼojol jax» bʌ (1 Reyes 1:4).
An xcolelob muʼ bʌ i wen pensaliñob bajcheʼ yilalob. Jin chaʼan miʼ tajob cabʌl wocol. Ñaʼtancu iliyi:
-
Ti jumpʼejl estudio tsaʼ bʌ mejli, 58% xcʼalʌlob tsiʼ yʌlʌyob chaʼan jujpʼeñob, pero cojach 17% jujpʼeñob.
-
Yambʌ estudio tsaʼ bʌ mejli, 45% xʼixicob wen yajyajoʼ bʌ tsiʼ yʌlʌyob chaʼan jujpʼeñob.
-
An xcolelob wen yomoʼ bʌ yajʼan, i an i yubiyob chaʼan mach yomobix uchʼel. Ili jumpʼejlʌch cʼamʼan cʌmbil bʌ bajcheʼ anorexia muʼ bʌ i mejlel i tsʌnsañonla.
Proverbios 17:17).
Mi an a cʼamʼan muʼ bʌ i mejlel ti sujtel ti anorexia o yambʌ wocol chaʼan bʌ uchʼel, cʼajtin a coltʌntel. Suben a tat a ñaʼ o juntiquil ñoj ñʌmʌl bʌ a wicʼot. Jiñi Biblia miʼ yʌl: «Mi isujm miʼ cʼuxbiñonla laj cʌñʌ bʌ maʼanic miʼ cʌy i cʼuxbiñonla ti pejtelel ora. Junlajalʌch bajcheʼ lac piʼʌl baʼ ora woli la cubin wocol» (ÑUMEN WEM BΛ MIʼ MEJLEL A MEL
Tiʼ sujm, i yutsʼatlel lac pusicʼal jiñʌch cʼoʼta jax bʌ miʼ yʌcʼonla ti qʼuelol. Qʼuele chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia tiʼ tojlel Absalón, i yalobil jiñi rey David:
«Maʼanic yambʌ winic ti Jerusalén wen i tʼojol bʌ bajcheʼ Absalón, come cʼʌlʌl tiʼ xin jol, cʼʌlʌl tiʼ mal i yoc, maʼanic chuqui wis leco» (2 Samuel 14:25).
Tsiʼ wen qʼuele i bʌ ti ñuc, tsiʼ mulaj chuqui tac an i tsiʼ mele mach bʌ weñic tiʼ tojlel i tat. Jiñi Biblia maʼañic miʼ yʌl chuqui wem bʌ tiʼ tojlel, cojach miʼ taj ti tʼan bajcheʼ jontol (maña) bʌ wiñic yicʼot xtsʌnsa am bʌ cabʌl i michʼlel.
Jin chaʼan jiñi Biblia miʼ ticʼonla:
«Xojo jini tsijiʼ bʌ laʼ pusicʼal» (Colosenses 3:10).
«Mach yom cʼotyajetla chaʼan jach mi laʼ wen chʼʌl laʼ jol [...]. Pero yom cʼotyajetla cheʼ chʼʌlʌletla chaʼan jini am bʌ ti laʼ pusicʼal» (1 Pedro 3:3, 4, Jini wen bʌ tʼan).
Weñʌch cheʼ a lecax a wom maʼ qʼuejlel, pero ñumen ñuc i cʼʌjñibal cheʼ maʼ chaʼlen wersa a pʌs wem bʌ a melbal. Mi caj i ñumen qʼuejlel a melbal i mach jiñic bajcheʼ a wilal. Jiñi xchʼoc Phylicia miʼ yʌl: «Mi a lecax, cabʌl mi caj i qʼueletob, pero muʼ bʌ caj i cʼajtesʌntel jiñʌch wen tac bʌ a melbal».
PAM QʼUELE A BΛ
¿Muʼ baʼ mulan bajcheʼ a wilal?
¿Am baʼ ñaʼta a wʌcʼ a bʌ ti tojʼesʌntel ti doctor chaʼan ñumen wen maʼ qʼuejlel o a cʌy uchʼel chaʼan maʼ tojʼesan maʼañic bʌ maʼ mulan ti a bʌcʼtal?
Cheʼ muqʼuic a mejlel, ¿chuqui maʼ qʼuextan? (Joy ñupʼu).
-
A CHANLEL
-
A WΛLEL
-
I TSUTSEL A JOL
-
A BΛCʼTAL
-
A WUT
-
A PΛCHΛLEL
Mi tsaʼ wʌlʌ chaʼan «mucʼʌch» yaʼ ti ñaxam bʌ chaʼpʼejl cʼajtiya yicʼot mi ñumen ti uxpʼejl tsaʼ joy ñupʼu yaʼ tiʼ yuxpʼejlel cʼajtiya: Tajol mach lecojic maʼ qʼuejlel yicʼot mach cheʼic a wilal bajcheʼ maʼ qʼuel a bʌ. Cʼajtesan: Maʼ mejlel ti ñumel ti pʼis (1 Samuel 16:7).