CʼAJTIYA 1
¿Majquiyon tiʼ sujm?
¿CHUQUI MAʼ MEL JATETIC?
Ñaʼtancu iliyi: Karen an jaxto 10 minuto yaʼan ti jumpʼejl qʼuiñijel, pero tsaʼ caji i yubin ili tʼan:
«¿Chuqui woli a bajñel mel yaʼi?».
Cheʼ bʌ tsiʼ qʼuele i pat, tsiʼ taja i qʼuel jiñi Jessica. Woli (choncol) i chʼʌm tilel chaʼwojl cerveza. Tsiʼ yʌqʼue junwojl i tsiʼ sube: «Añix a jabilel. Muqʼuix i mejlel a tsʼitaʼ tijicñesan a bʌ».
Karen mach yom i jap come maxto wen añic i jabilel, pero mach yom yʌqʼuen i ñaʼtan i yamiga chaʼan maʼañic miʼ tijicñesan i bʌ. Jessica wen i melbal i mi woliʼ jap, yom i yʌl chaʼan weñʌch. Karen miʼ ñaʼtan: «Cojach tsaʼ junwojl cerveza. Mach lajalic bajcheʼ jap droga».
Cheʼ jatetic, ¿chuqui maʼ mel?
WAʼLEN A ÑAʼTAN
Chaʼan wen chuqui maʼ ñaʼtan a mel, yom maʼ cʌn majquiyet. Cheʼ maʼ cʌn majquiyet yom i yʌl chaʼan a wujil chuqui maʼ qʼuel ti ñuc yicʼot bajcheʼ yilal maʼ qʼuel a bʌ. Cheʼ a wujil iliyi miʼ cʌntañet yicʼot miʼ yʌqʼueñet a pʼʌtʌlel chaʼan mach yambʌ miʼ tilel i subeñet chuqui yom maʼ mel (1 Corintios 9:26, 27).
¿Bajcheʼ miʼ mejlel a mel? Jiñʌch cheʼ maʼ tsajin ili cʼajtiya tac.
1 ¿CHUQUI TAC MIC MEL TI WEN?
Mi a ñaʼta chuqui a wujil i melol yicʼot chuqui ti melbal tac an a chaʼan, mi caj a ñumen qʼuel a bʌ ti ñuc.
EJEMPLO AM BΛ TI BIBLIA. Jiñi apóstol Pablo tiʼ tsʼijbu: «Anquese mach chʼejlonic ti tʼan, cabʌlʌch c ñaʼtʌbal» (2 Corintios 11:6). Wen cʌmbil i chaʼan jiñi Tsʼijbujel, jin chaʼan pʼʌtʌl tsaʼ ajñi cheʼ bʌ tsiʼ wajleyob. Cheʼ bʌ tsaʼ subenti mach bʌ weñic, maʼañic tsiʼ ñaʼta i bʌ chaʼan maʼañix i cʼʌjñibal (2 Corintios 10:10; 11:5).
ÑAʼTAN A BΛ Tsʼijbun chuqui a wujil i melol.
Tsʼijbun wem bʌ a melbal. Tajol utset, a wujil i tʼoxol am bʌ a chaʼan, miʼ jajqʼuel a tʼan o maʼ tsʼʌctesan a tʼan.
2 ¿BAQUI BΛ J CʼUNLEL?
Cheʼ bajcheʼ miʼ tujqʼuel jumpʼejl cadena yaʼ baqui wen cʼuñix, jatet jaʼel miʼ mejlel i jotet jiñi a cʼunlel mi tsaʼ ñajʌyi a chaʼan majquiyet.
EJEMPLO AM BΛ TI BIBLIA. Pablo tsiʼ cʌñʌ baqui bʌ i cʼunlel. Jin chaʼan tiʼ tsʼijbu: «Come tic pusicʼal mic wen mulan i mandar Dios. Pero mic ñaʼtan an yambʌ c pʌyol tic bʌcʼtal muʼ bʌ i contrajin jini com bʌ c mel tic pusicʼal. Miʼ yʌcʼon ti chujquel tiʼ pʼʌtʌlel mulil am bʌ tic bʌcʼtal» (Romanos 7:22, 23).
ÑAʼTAN A BΛ ¿Baqui bʌ a cʼunlel mach a womic chaʼan miʼ jotet?
3 ¿CHUQUI COM C MEL?
¿Muʼ baʼ letsel ti juncojt taxi i maʼ suben jiñi i yum chaʼan yaʼ jach miʼ ñijcan ñumel ti calle jinto miʼ jilel i gasolina? Jiñi maʼañic i sujmlel i ñumen lets mi caj a toj.
¿Chuqui miʼ cʌntesañonla? Mi a wujil chuqui a wom, maʼañic mi caj a mel maʼañic bʌ i sujmlel. A wujil baqui woli a majlel yicʼot bajcheʼ maʼ cʼotel.
EJEMPLO AM BΛ TI BIBLIA. Pablo tiʼ tsʼijbu: «Mic chaʼlen ajñel cheʼ bajcheʼ juntiquil yujil bʌ baqui miʼ majlel» (1 Corintios 9:26). Pablo tsiʼ wen ñaʼta chuqui mi caj i mel yicʼot tsiʼ chaʼle wersa chaʼan miʼ taj. Maʼañic tsiʼ mele maʼañic bʌ i cʼʌjñibal o chaʼan lajal jach bajcheʼ ti ñaxan (Filipenses 3:12-14).
ÑAʼTAN A BΛ Tsʼijbun uxchajp a wom bʌ a mel ti ili jabil.
4 ¿CHUQUI MI CΛCʼ TI ÑUC?
Mi a wujil majquiyet, cheʼet bajcheʼ juntejc teʼ wen tam bʌ an i wiʼ muʼ bʌ i cuch tsʌts bʌ icʼ jaʼal.
Mi mach a wujilic chuqui ñopol a chaʼan, lajalet bajcheʼ juntiquil mach bʌ yujilic chuqui yom. Ti jujumucʼ maʼ qʼuextan a bʌ chaʼan lajalet bajcheʼ a wamigojob, cheʼ bajcheʼ juncojt camaleón muʼ bʌ i qʼuextan i colorlel cheʼ baqui jach an. Cheʼ bʌ miʼ mel bajcheʼ jiñi, mach junchajp jach miʼ yʌcʼ i bʌ ti cʌñol.
Mi mucʼʌch a tsʼʌctesan chuqui maʼ ñaʼtan, maʼañic mi caj i ñajʌyel a chaʼan majquiyet, anquese yʌñʌl chuqui miʼ mel a piʼʌlob.
EJEMPLO AM BΛ TI BIBLIA. Tajol xcolel to jiñi Daniel cheʼ bʌ tsiʼ ñajtʼesayob tiʼ familia. Pero «Daniel tsiʼ ñaʼta tiʼ pusicʼal» chaʼan mi caj i jacʼben i mandar Dios (Daniel 1:8). Maʼañic tiʼ sʌtʌ i bʌ i xucʼul tsaʼ ajñi cheʼ bajcheʼ tsiʼ ñaʼta.
ÑAʼTAN A BΛ ¿Chuqui maʼ ñop? Jumpʼejl ejemplo: ¿Muʼ baʼ ñop Dios? ¿Chucoch? ¿Chuqui miʼ yʌqʼueñet a ñaʼtan chaʼan añʌch Dios?
¿Muʼ ba i coltañet maʼ wʌl i mandar tac Dios? ¿Chucoch?
¿Chuqui maʼ mulan: Jimba cheʼ lajalet bajcheʼ i yopol teʼ muʼ bʌ i pʌy majlel icʼ o juntejc teʼ muʼ bʌ i cuch tsʌts bʌ icʼ jaʼal? Mi a wom sujtel bajcheʼ jiñi teʼ, chaʼlen wersa chaʼan maʼ jacʼ ili cʼajtiya: ¿Majquiyon tiʼ sujm?