Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

CɅNTESɅNTEL 3

Tsaʼ bʌ i ñaʼta Dios chaʼan jiñi quixtañujob

Tsaʼ bʌ i ñaʼta Dios chaʼan jiñi quixtañujob

1. ¿Chuqui tsiʼ ñaʼta Dios chaʼan jiñi quixtañujob?

CHEʼ bʌ Dios tsiʼ mele (pʌtʌ) jiñi ñaxam bʌ wiñic yicʼot xʼixic an chuqui wen utsʼatax bʌ ñaʼtʌbil i chaʼan. Tsiʼ lon mulaj chaʼan miʼ chumtʌlob ti utsʼatax bʌ pʌcʼʌbʌl, miʼ tilel i yalobilob, miʼ sujtesañob ti paraíso ili Lum yicʼot miʼ cʌntañob jiñi añimal tac. I maʼañic qʼuextʌyem jiñi tsaʼ bʌ i ñaʼta. Jiñʌch yom bʌ Dios tiʼ tojlel jiñi wiñicob xʼixicob (quixtañujob) (Génesis 1:28; 2:8, 9, 15; qʼuele jiñi nota 6).

2. a) ¿Bajcheʼ la cujil chaʼan Dios mi caj i tsʼʌctesan jiñi albil bʌ i chaʼan? b) ¿Bajcheʼ yilal bʌ quixtañujob yom Dios chaʼan miʼ chumtʌlob ila ti Lum, i bajcheʼ jalel ora?

2 ¿Muʼ baʼ ñop chaʼan ti jumpʼejl bʌ qʼuin mi caj lac chumtʌl ti jumpʼejl paraíso? Jehová miʼ subeñonla chaʼan mucʼʌch. Miʼ yʌl: «Tsaʼix c wʌn subu. Mi cajel c tsʼʌctesan» (Isaías 46:9-11; 55:11). Dios mi caj i tsʼʌctesan jiñi albil bʌ i chaʼan i maʼañic chuqui miʼ mejlel i mʌctan. Cheʼ jaʼel, Jehová añʌch chucoch tsiʼ mele ili Lum. «Mach lolomic tsiʼ mele pañimil» (Isaías 45:18). Dios yom chaʼan ili Lum miʼ bujtʼel ti quixtañujob. Pero ¿bajcheʼ yilal bʌ quixtañujob yom tsiʼ ñaʼta chaʼan miʼ chumtʌlob ila ti Lum, i bajcheʼ jalel ora? Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan jiñi weñoʼ bʌ yicʼot mucʼʌch bʌ i jacʼob tʼan «mi caj i yʌqʼuentelob jini pañimil» i «mi caj i yajñelob tiʼ pejtelel ora» (Salmo 37:29; Apocalipsis [Revelación] 21:3, 4).

3. Cheʼ bʌ maʼ qʼuel jiñi wocol tac am bʌ ti pañimil, ¿chuqui tajol maʼ cʼajtiben a bʌ?

3 Pero ili ora jiñi quixtañujob muʼto i bej cʼamʼañob yicʼot miʼ chʌmelob (sajtelob). Ti cabʌl tejclum miʼ contrajiñob i bʌ yicʼot miʼ tsʌnsañob i bʌ. Tiʼ sujm, mach jiñic lon ñaʼtʌbil bʌ i chaʼan Dios. Pero ¿chuqui tsaʼ ujti? ¿Chucoch maxto tsʼʌctiyemic ñaʼtʌbil bʌ i chaʼan Dios? Cojach jiñi Biblia miʼ yʌcʼ i jacʼbal.

JUNTIQUIL I CONTRA DIOS

4, 5. a) ¿Majqui tsiʼ cʼʌñʌ jiñi lucum chaʼan miʼ pejcan Eva? b) ¿Bajcheʼ miʼ sujtel ti ajxujchʼ juntiquil quixtañu wem bʌ i melbal?

4 Jiñi Biblia miʼ subeñonla chaʼan Dios an juntiquil i contra cʌmbil bʌ bajcheʼ «[Diablo] yicʼot Satanás». Yaʼ ti pʌcʼʌbʌl Edén, Satanás tsiʼ cʼʌñʌ juncojt lucum chaʼan miʼ pejcan Eva (Apocalipsis 12:9; Génesis 3:1). Tsiʼ yʌqʼue i ñop chaʼan jiñi woli (choncol) bʌ i pejcan jiñʌch jiñi lucum (qʼuele jiñi nota 7).

5 Cheʼ jiñi, ¿baqui tsaʼ tili Satanás? ¿Toj cheʼix ba tsiʼ mele Dios? Maʼañic. Juntiquilʌch ángel am bʌ ti panchan cheʼ bʌ Dios tsiʼ mele ili Pañimil, pero tsaʼ qʼuextʌyi i tsiʼ bajñel sujtesa i bʌ ti Satanás, cʌmbil jaʼel bajcheʼ Diablo (Job 38:4, 7). ¿Bajcheʼ tsaʼ ujti jiñi? Laʼcu lac ñaʼtan, ¿bajcheʼ miʼ sujtel ti ajxujchʼ juntiquil wem bʌ i melbal (chaʼleya)? Maʼañic majqui toj yujilix xujchʼ cheʼ miʼ yilan pañimil (chʼocʼan). Pero cheʼ juntiquil quixtañu miʼ tech i mulan mach bʌ i chaʼañic i maʼañic miʼ cʌy i ñaʼtan, jiñi mach bʌ weñic mi caj i bej colel tiʼ pusicʼal. I cheʼ bʌ miʼ tajben i yorajlel, miʼ xujchʼin. Cheʼʌch miʼ sujtel ti xujchʼ juntiquil wem bʌ i melbal (pejcan Santiago 1:13-15; qʼuele jiñi nota 8).

6. ¿Bajcheʼ tsaʼ sujti tiʼ contra Dios juntiquil ángel?

6 Jiñʌch tsaʼ bʌ ujti tiʼ tojlel jiñi ángel. Cheʼ bʌ Jehová tsiʼ mele Adán yicʼot Eva, tiʼ subeyob chaʼan miʼ pʼolob i bʌ yicʼot miʼ butʼob ili Lum (Génesis 1:27, 28). Tajol jiñi ángel tsiʼ ñaʼta: «Pejtelel ili quixtañujob joñon miʼ mejlel i chʼujutesañoñob, i mach jiñic Jehová». Come maʼañic tsiʼ cʌyʌ i ñaʼtan jiñi, tsaʼ caji i ñumen mulan jiñi cojach bʌ yom miʼ yʌqʼuentel Jehová, i chʼujutesʌntel. Jin chaʼan, tsiʼ loti Eva (pejcan Génesis 3:1-5). Cheʼ bʌ tsiʼ mele iliyi, tsaʼ sujti ti Diablo yicʼot Satanás. I cheʼʌch tsaʼ sujti tiʼ contra Dios.

7. a) ¿Chucoch tsaʼ chʌmi Adán yicʼot Eva? b) ¿Chucoch mi lac ñoxʼan yicʼot mi lac chʌmel? Tsictesan yicʼot jumpʼejl lajiya.

7 Dios tiʼ sube Adán yicʼot Eva chaʼan yaʼ ti pʌcʼʌbʌl an juntejc teʼ mach bʌ yomic miʼ cʼuxbeñob i wut. Tiʼ subeyob chaʼan mi caj i chʌmelob mi tsiʼ cʼuxuyob. Pero maʼañic tsiʼ jacʼʌyob (Génesis 2:17; 3:6). Tsiʼ chaʼleyob mulil, i ti wiʼil tsaʼ chʌmiyob, cheʼ bajcheʼ tsaʼ wʌn subentiyob (Génesis 3:17-19). Cheʼ bʌ tsaʼ tili i yalobilob, tsiʼ ñusʌbeyob mulil, jin chaʼan tsaʼ chʌmiyob jaʼel (pejcan Romanos 5:12). Chaʼan mi lac chʼʌmben i sujm bajcheʼ Adán yicʼot Eva tsiʼ ñusʌbeyob mulil jiñi i yalobilob, laʼ la cʌl jumpʼejl lajiya. Ñaʼtancu chaʼan woli (yʌquel) a pojpon caxlan waj ti jumpʼejl molde tojqʼuemix bʌ. Jiñi caxlan waj cheʼʌch mi caj i loqʼuel jaʼel bajcheʼ jiñi molde. Cheʼ bʌ Adán tsiʼ ñusʌbe i tʼan Dios, tsaʼ sujti ti xmulil. Come luʼ i pʼolbalonla Adán, xmulilonla ti lac pejtelel. Jin chaʼan, mi lac ñoxʼan yicʼot mi lac chʌmel (Romanos 3:23; qʼuele jiñi nota 9).

8, 9. a) ¿Chuqui yom Satanás chaʼan miʼ ñaʼtañob Adán yicʼot Eva? b) ¿Chucoch Jehová maʼañic tiʼ tsʌnsayob ti jin jach bʌ ora?

8 Satanás tsiʼ yʌcʼʌ chaʼan Adán yicʼot Eva miʼ chaʼleñob mulil, cheʼ bajcheʼ jiñi, tiʼ yuxticlelob tsaʼ sujtiyob tiʼ contra Jehová. Satanás yom tsiʼ yʌlʌ chaʼan Adán yicʼot Eva miʼ ñopob chaʼan Dios yujil lot, i chaʼan juntiquilʌch jontol bʌ yumʌl mach bʌ yomic cheʼ wen miʼ ñusañob. Tsiʼ yʌcʼʌ ti ñaʼtʌntel chaʼan jiñi quixtañujob mach cʼʌñʌlic miʼ subentelob ti Dios chuqui yom miʼ melob. Cheʼ jaʼel, tsiʼ yʌqʼue i ñaʼtan jiñi Adán yicʼot Eva chaʼan miʼ bajñel mejlelob i yajcan chuqui wen yicʼot mach bʌ weñic. ¿Chuqui tsiʼ mele Jehová? Cheʼic yom, ti orajach tsiʼ jisayob. Pero bajcheʼ jiñi, maʼañic miʼ mejlel i pʌs chaʼan Satanás juntiquilʌch xlot.

9 Jehová maʼañic tsiʼ jisa jiñi tsaʼ bʌ i contrajiyob ti jimbʌ ora, tsiʼ yʌqʼue i yorajlel chaʼan jiñi quixtañujob miʼ bajñel yumañob i bʌ. ¿Chucoch? Come cheʼʌch miʼ mejlel i pʌs chaʼan Satanás juntiquilʌch xlot yicʼot chaʼan Jehová yujil chuqui wen chaʼañonla. Ixcu jatet ¿chuqui maʼ ñaʼtan chaʼan tsaʼ bʌ i yajca Adán yicʼot Eva? ¿Weñʌch ba cheʼ tsiʼ ñopbeyob i tʼan Satanás i tsiʼ ñusʌbeyob i tʼan Dios? Jehová tsiʼ yʌqʼueyob pejtelel chuqui añob i chaʼan: Tsiʼ chajpʌbeyob utsʼatax bʌ pʌcʼʌbʌl, tiʼ subeyob i cʌntan jiñi añimal tac yicʼot tsiʼ meleyob chaʼan miʼ mejlelob ti chumtʌl tiʼ pejtelel ora. Pero Satanás maʼañic chuqui tsiʼ wis mele tiʼ tojlelob.

10. ¿Chuqui wen ñuc bʌ i cʼʌjñibal yom mi lac yajcan?

10 Cheʼ bajcheʼ Adán yicʼot Eva, yom mi lac yajcan chuqui mi caj lac mel jaʼel come yaʼʌch cʌyʌl laj cuxtʌlel. Yom mi lac yajcan mi la com miʼ yumañonla Jehová o Satanás. Mi jin mi lac jacʼben i tʼan Jehová, mi caj laj coltan i pʌs chaʼan Satanás juntiquilʌch xlot (Salmo 73:28; pejcan Proverbios 27:11). Ili ora mach cabʌlobic muʼ bʌ i jacʼbeñob i tʼan Jehová. Tiʼ sujm, mach jiñic Dios woli bʌ i yuman ili pañimil (mulawil). Pero ¿majqui cheʼ jiñi?

¿MAJQUI WOLIʼ YUMAN ILI PAÑIMIL?

Mi pejtelel jiñi yumʌntel ti pañimil mach i chaʼañic Satanás, ¿bajcheʼ tsaʼ mejli i suben Jesús chaʼan mi caj i yʌqʼuen?

11, 12. a) ¿Chuqui mi laj cʌn chaʼan tsaʼ bʌ subenti Jesús tiʼ tojlel Satanás? b) ¿Baqui bʌ texto tac miʼ pʌs chaʼan Satanás jiñʌch woliʼ yuman ili pañimil?

11 Jesús yujilʌch majqui woliʼ yuman ili pañimil. Ti jumpʼejl bʌ qʼuin, Satanás «tsiʼ laj pʌsbe Jesús i yumʌntel tac jini yumʌlob ti pañimil». I tiʼ sube: «Mi caj cʌqʼueñet pejtel iliyi yicʼot i pʼʌtʌlel yicʼot i ñuclel, come laj aqʼuebilon tic wenta. Mi cʌqʼuen majqui com» (Lucas 4:5, 6; Mateo 4:8, 9). ¿Chuqui mi laj cʌn chaʼan tsaʼ bʌ subenti Jesús? Chaʼan pejtelel jiñi yumʌntel i chaʼañʌch Satanás, machiqui maʼañic tsiʼ lon sube Jesús chaʼan mi caj i yʌqʼuen pejtelel jiñi yumʌntel.

12 Tajol maʼ wʌl: «¿Bajcheʼqui miʼ mejlel i yuman pañimil jiñi Satanás? ¿Mach ba jiñic Jehová jiñi wen pʼʌtʌl bʌ tsaʼ bʌ i mele panchan yicʼot pañimil?» (Apocalipsis 4:11). Jiñʌchi. Pero Jesús jamʌ tsiquil tsiʼ yʌlʌ chaʼan Satanás jiñʌch «i yum pañimil» (Juan 12:31; 14:30; 16:11). Jiñi apóstol Pablo tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi Diablo jiñʌch «i dios jini jontoloʼ bʌ ti pañimil» (2 Corintios 4:3, 4). I jiñi apóstol Juan tiʼ tsʼijbu chaʼan «pejtelel i chaʼañoʼ bʌ pañimil añob tiʼ cʼʌb jini xjontolil», yom i yʌl, tiʼ cʼʌb Satanás (1 Juan 5:19).

JIÑI I PAÑIMIL SATANÁS MI CAJ I JILEL

13. ¿Chucoch la com jumpʼejl tsijiʼ bʌ pañimil?

13 Ili pañimil ñumen bʌbʌqʼuen woliʼ sujtel. Cabʌl guerra, xujchʼ, lot yicʼot baqui jach miʼ yujtel jatsʼ o tsʌnsa. Jiñi quixtañujob maʼañic miʼ mejlel i jisañob ili wocol tac anquese miʼ chaʼleñob wersa. Jin chaʼan, Dios lʌcʼʌlix mi caj i jisan ili jontol bʌ pañimil i mi caj i chʼʌm tilel jumpʼejl tsijiʼ bʌ yicʼot toj bʌ (Apocalipsis 16:14-16; qʼuele jiñi nota 10).

14. a) ¿Majqui tsiʼ yajca Dios bajcheʼ Rey chaʼan i Yumʌntel? b) ¿Chuqui tsiʼ wʌn alʌ jiñi Biblia tiʼ tojlel Jesús?

14 Jehová mi caj i cʼʌn jumpʼejl yumʌntel am bʌ ti panchan chaʼan miʼ chʼʌm tilel jiñi tsijiʼ bʌ pañimil. Iliyi jiñʌch i Yumʌntel Dios. Jiñi Rey tsaʼ bʌ i yajca chaʼan jiñi Yumʌntel jiñʌch Jesús. Jiñi Biblia cabʌlix jab tsiʼ wʌn alʌ chaʼan Jesús miʼ cajel ti eʼtel bajcheʼ «xlajmesa leto muʼ bʌ i chaʼlen yumʌl» tiʼ pejtelel ora (Isaías 9:6, 7). Jesús tsiʼ pʌsbe jiñi xcʌntʼañob i chaʼan chaʼan yom miʼ cʼajtiñob ti oración chaʼan miʼ tilel jiñi yumʌntel cheʼ bʌ tsiʼ yʌlʌ: «Laʼ tilic a yumʌntel. Laʼ mejlic chuqui a wom ti pañimil cheʼ bajcheʼ ti panchan» (Mateo 6:10). Yaʼ ti cʌntesʌntel 8 mi caj laj cʌn chaʼan cojach jiñi i Yumʌntel Dios mi caj i yajñel wʌʼ ti Pañimil (pejcan Daniel 2:44). Ti wiʼil, jiñi Yumʌntel mi caj i sujtesan ti paraíso ili Pañimil (qʼuele jiñi nota 11).

LɅCʼɅLIX MI CAJ LAC CHUMTɅL TI TSIJIʼ BɅ PAÑIMIL

15. ¿Chuqui yom i yʌl jiñi «tsijiʼ bʌ pañimil»?

15 Jiñi Biblia miʼ yʌl: «Woli lac pijtan tsijiʼ bʌ panchan yicʼot tsijiʼ bʌ pañimil baʼ miʼ mejlel chuqui toj» (2 Pedro 3:13; Isaías 65:17). Ilayi, jiñi tʼan «pañimil» jiñʌch woliʼ taj ti tʼan jiñi quixtañujob chumuloʼ bʌ ila ti Lum. Jin chaʼan, jiñi «tsijiʼ bʌ pañimil» jiñobʌch jiñi quixtañujob utsʼat bʌ miʼ qʼuejlelob ti Dios. Tiʼ pejtelelob mi caj i chumtʌlob ti jumpʼejl Paraíso wʌʼ ti Lum.

16. a) ¿Chuqui ti majtan mi caj i yʌqʼuen Dios jiñi muʼ bʌ caj i chumtʌlob yaʼ ti tsijiʼ bʌ pañimil? b) ¿Chuqui yom mi lac mel chaʼan mi lac taj jiñi majtañʌl?

16 Jesús tsiʼ yʌcʼʌ i tʼan chaʼan Dios mi caj i yʌqʼuen i «cuxtʌlel mach bʌ anic miʼ jilel» pejtelel muʼ bʌ caj i yajñelob yaʼ ti tsijiʼ bʌ pañimil (Marcos 10:30). ¿Chuqui yom mi lac mel chaʼan mi lac taj ili majtañʌl? Mi lac tajben i jacʼbal yaʼ ti Juan 3:16 yicʼot 17:3 (pejcan). Wʌle laʼ laj qʼuel chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia chaʼan bajcheʼ yilal mi caj lac chumtʌl yaʼ ti Paraíso.

17, 18. ¿Bajcheʼ la cujil chaʼan miʼ cajel ñʌchʼtʌlel yaʼ ti Paraíso i maʼañix chuqui mi caj lac bʌcʼñan?

17 Mi caj i jilel jontolil, guerra tac, tsʌnsa yicʼot jatsʼ. Maʼañix mi caj i cʌytʌl jontoloʼ bʌ ila ti pañimil (Salmo 37:10, 11). Mi caj i bujtʼel ti quixtañujob muʼ bʌ i cʼuxbiñob Dios yicʼot muʼ bʌ i jacʼbeñob i tʼan. Miʼ cajel ñʌchʼtʌlel tiʼ pejtelel ora (Salmo 72:7). Dios mi caj i jisan jiñi guerra tac (Salmo 46:9; Isaías 2:4).

18 Jiñi i tejclum Jehová maʼañix chuqui mi caj i bʌcʼñan. Ti wajali, cheʼ bʌ jiñi israelob miʼ jacʼbeñob i tʼan Dios mucʼʌch i cʌntʌntelob i maʼañic chuqui miʼ bʌcʼñañob (Levítico 25:18, 19). Joñonla jaʼel maʼañix chuqui o majqui mi caj lac bʌcʼñan yaʼ ti Paraíso (pejcan Isaías 32:18 yicʼot Miqueas 4:4).

19. ¿Chucoch miʼ mejlel lac ñop chaʼan mi caj i pʼojlel bʌlñʌcʼʌl chaʼan ti lac pejtelel?

19 Ti lac pejtelel mi caj lac taj i bʌl lac ñʌcʼ. Jiñi Biblia miʼ yʌl: «Mi caj i yʌcʼ cabʌl i cuch jini cholel yaʼ ti joctʌl cʼʌlʌl ti pam tac jini wits» (Salmo 72:16). Jehová mi caj i «pʌsbeñonla i yutslel» i ‹jini lac chol mi caj i yʌcʼ tac i cuch› (Salmo 67:6).

20. ¿Bajcheʼ la cujil chaʼan ili Pañimil mi caj i sujtel ti jumpʼejl Paraíso?

20 Jiñi Lum mi caj i sujtel ti jumpʼejl Paraíso. Mi caj lac mel utsʼatax bʌ la cotot yicʼot lac pʌcʼʌbʌl tac (pejcan Isaías 65:21-24 yicʼot Apocalipsis 11:18). Jiñi Pañimil wen utsʼatax mi caj i sujtel bajcheʼ jiñi pʌcʼʌbʌl Edén. Jehová mi caj i yʌqʼueñonla pejtelel i cʼʌjñibal bʌ lac chaʼan. Jiñi Biblia miʼ yʌl tiʼ tojlel: «Mach chʌquetic. Miʼ ñajʼañob pejtel jini cuxuloʼ bʌ» (Salmo 145:16).

21. ¿Bajcheʼ la cujil chaʼan jiñi quixtañujob yicʼot jiñi añimal tac mi caj i yajñelob ti ñʌchʼtʌlel?

21 Jiñi quixtañujob yicʼot añimal tac mi caj i yajñelob ti ñʌchʼtʌlel. Jiñi añimal tac maʼañix mi caj i contrajin quixtañujob. Jiñi jontol bʌ añimal tac ili ora maʼañix chuqui mi caj i tumben jiñi alʌlob (pejcan Isaías 11:6-9 yicʼot 65:25).

22. ¿Chuqui mi caj i mel Jesús tiʼ tojlel jiñi cʼamoʼ bʌ?

22 Maʼañix majqui mi caj i cʼamʼan. Cheʼ bʌ Jesús tsajñi ila ti Pañimil, tiʼ tsʼʌca cabʌl quixtañujob (Mateo 9:35; Marcos 1:40-42; Juan 5:5-9). Come jiñʌch jiñi Rey chaʼan i Yumʌntel Dios, mi caj i tsʼʌcan pejtelel jiñi cʼamoʼ bʌ. Maʼañix majqui mi caj i yʌl: «Cʼamon» (Isaías 33:24; 35:5, 6).

23. ¿Chuqui mi caj i mel Dios tiʼ tojlel jiñi chʌmeñoʼ bʌ?

23 Jiñi chʌmeñoʼ bʌ mi caj i chaʼ cuxtʌyelob. Dios miʼ yʌl chaʼan mi caj i chaʼ cuxtesan yonlel quixtañujob. «Mi caj i chʼojyelob jini chʌmeñoʼ bʌ, jini tojoʼ bʌ yicʼot jini mach bʌ tojobic» (Hechos 24:15; pejcan Juan 5:28, 29).

24. ¿Bajcheʼ yilal maʼ qʼuel cheʼ mi lac mejlel ti chumtʌl ti jumpʼejl paraíso?

24 Ti lac pejtelel miʼ mejlel lac yajcan chuqui mi caj lac mel: ¿Muʼ ba caj laj cʌn Jehová yicʼot lac jacʼben i tʼan, o mi caj lac bajñel mel chuqui la com? Mi mucʼʌch lac jacʼben i tʼan Jehová, utsʼatax chuqui mi caj lac taj ti talto bʌ qʼuin. Cheʼ bʌ juntiquil wiñic yaʼ bʌ jichʼil tiʼ tʼejl Jesús tiʼ sube chaʼan miʼ cʼajtesan, Jesús tsiʼ yʌlʌ: «Mux caj a wochel quicʼot ti paraíso» (Lucas 23:43). Laʼ lac ñumen cʌn tiʼ tojlel Jesucristo yicʼot chuqui mi caj i mel chaʼan miʼ tsʼʌctiyel jiñi albil bʌ i chaʼan Dios.