Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

TEMAJ CHAʼAN ESTUDIO 45

¿Bajcheʼ miʼ coltañonla jiñi chʼujul bʌ espíritu?

¿Bajcheʼ miʼ coltañonla jiñi chʼujul bʌ espíritu?

«Miʼ mejlel j cuch tiʼ pejtelel chuqui jach wocolix i yʌlʌ jiñi muʼ bʌ i yʌqʼueñon c pʼʌtʌlel» (FIL. 4:13, TNM).

CʼAY 104 Dios miʼ yʌqʼueñonla i yespíritu

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1, 2. a) ¿Chuqui miʼ coltañonla lac ñusan jiñi lac wocol tac ti jujumpʼejl qʼuin? Tsictesan. b) ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti ili temaj?

CHEʼ tsaʼ lac ñusa jumpʼejl wocol, cabʌlonla tsaʼ cʼoti lac ñaʼtan chaʼan mach ti lac bajñel pʼʌtʌlel tsaʼ mejli laj cuch. Tajol cheʼ tsaʼ la cʌlʌ cheʼ bʌ tsaʼ lac wen ñaʼta bajcheʼ tsaʼ cujchi lac chaʼan jumpʼejl cʼamʌjel o cheʼ tsaʼ chʌmi (sajti) juntiquil laj cʌñʌ bʌ. Tsaʼ la cubi chaʼan tsaʼ mejli lac lʌtʼ wocolix i yʌlʌ chaʼan jiñi chʼujul bʌ i yespíritu Jehová tsiʼ yʌqʼueyonla «jini ñuc bʌ lac pʼʌtʌlel» (2 Co. 4:7-9).

2 Cheʼ jaʼel, i cʼʌjñibal lac chaʼan i coltaya jiñi chʼujul bʌ espíritu chaʼan mi lac lʌtʼ i pʼʌtʌlel ili pañimil (mulawil) (1 Jn. 5:19). Yicʼot yom mi lac chaʼlen wersa laj contrajin jiñi «jontol bʌ espíritujob» (Ef. 6:12). Cheʼ mi lac ñaʼtan pejtelel chuqui woli (choncol) laj contrajin mi caj laj qʼuel chaʼchajp bajcheʼ miʼ coltañonla jiñi chʼujul bʌ espíritu. Ti wiʼil, mi caj lac tsajin chuqui yom mi lac mel (chaʼlen) chaʼan mi lac ñumen tajben i wenlel.

JIÑI CHʼUJUL BɅ ESPÍRITU MIʼ YɅQʼUEÑONLA LAC PʼɅTɅLEL

3. ¿Bajcheʼ miʼ coltañonla jiñi chʼujul bʌ espíritu chaʼan mi laj cuch jiñi wocol tac?

3 Jiñi chʼujul bʌ i yespíritu Jehová miʼ coltañonla cheʼ miʼ yʌqʼueyonla lac pʼʌtʌlel chaʼan mi lac tsʼʌctesan la queʼtel (lac troñel) tac anquese an lac wocol tac. Jiñi apóstol Pablo tsiʼ ñaʼta chaʼan, anquese woli (yʌquel) i ñusan wocol, miʼ mejlel i bej melben i yeʼtel Jehová yicʼot «i pʼʌtʌlel Cristo» (2 Co. 12:9). Cheʼ tiʼ chaʼyajlel xʌmbal bajcheʼ misionero, mach cojach tsiʼ chaʼle wersa subtʼan, tsiʼ chaʼle eʼtel jaʼel chaʼan miʼ taj chuqui i cʼʌjñibal i chaʼan. Yaʼ ti Corinto, tsaʼ cʌyle tiʼ yotot Áquila yicʼot Priscila, muʼ bʌ i chaʼleñob eʼtel tiʼ melol pisil bʌ otot. Come Pablo yujil jaʼel jiñi eʼtel, cabʌl qʼuin ti semana tsiʼ chaʼle eʼtel yicʼotob (Hch. 18:1-4). Jiñi chʼujul bʌ espíritu tsiʼ yʌqʼue i pʼʌtʌlel chaʼan miʼ mel jiñi eʼtel tiʼ tajol chuqui i chuqui i cʼʌjñibal i chaʼan yicʼot chaʼan i tsʼʌctesan jiñi i subtʼan.

4. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl 2 Corintios 12:7-9, ¿chuqui jiñi tsaʼ bʌ i chaʼle wersa Pablo chaʼan maʼañic miʼ mʌlben?

4 (Pejcan 2 Corintios 12:7, Jini wen bʌ tʼan; * 12:8, 9). Ti ili texto, Pablo tsiʼ yʌlʌ chaʼan tsaʼ aqʼuenti jumpʼejl wocol lajal bʌ bajcheʼ jumpʼejl chʼix tsʼʌpʌl bʌ tiʼ bʌcʼtal. Cheʼ muqʼuic i tsʼʌp ochʼel chʼix ti lac bʌcʼtal, mi caj lac wen ubiben i cʼuxel. Pablo tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi i wocol «tyʌlem ti Satanás», woli bʌ i chʌn ticʼlan. Satanás yicʼot i xibajob tajol mach jiñic tsaʼ bʌ i yʌqʼueyob jiñi i wocol Pablo. Pero cheʼ bʌ tsiʼ qʼueleyob jiñi i wocol, tsaʼʌch i ñumen tsʌtsʼesʌbeyob. Ili jiñʌch lajal bʌ bajcheʼ miʼ ñumen otsʌbentel jumpʼejl chʼix tiʼ bʌcʼtal juntiquil quixtañu. ¿Chuqui tsiʼ mele Pablo?

5. ¿Bajcheʼ tsiʼ jacʼbe Jehová jiñi i yoración tac Pablo?

5 Ti ñaxan, Pablo yom chaʼan miʼ locʼsʌbentel jiñi «chʼix». Tsiʼ yʌlʌ: «Uxyajl tsaj cʼajtibe lac Yum ti wocol tʼan chaʼan miʼ lajmesʌbeñon c wocol». Anquese tsiʼ wen chaʼle oración, jiñi chʼix maʼañic tsaʼ loqʼui tiʼ bʌcʼtal. ¿Yom ba i yʌl chaʼan Jehová maʼañic tsiʼ jacʼbe i yoración? Maʼañic. Tsaʼʌch i jacʼbe. Anquese maʼañic tsiʼ jisʌbe jiñi i wocol, tsiʼ yʌqʼue i pʼʌtʌlel chaʼan miʼ cuch. I tiʼ sube: «Miʼ tsʼʌctiyel c pʼʌtʌlel tiʼ cʼunlel winic» (2 Co. 12:8, 9). Wocolix i yʌlʌ i coltaya Jehová, Pablo tsiʼ bej taja i tijicñʌyel yicʼot i ñʌchʼtʌlel (Fil. 4:4-7).

6. a) ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i jacʼbeñonla la coración Jehová? b) ¿Chuqui ti tʼan mi lac taj ti jiñi texto tac am bʌ ti ili párrafo muʼ bʌ i pʼʌtʼesañonla?

6 ¿Am ba laj cʼajtibe Jehová chaʼan miʼ coltañonla baqui ora mi lac ñusan wocol cheʼ bajcheʼ jiñi Pablo? Mi an lac wen mele oración i maʼañic tsaʼ jili jiñi lac wocol o tsaʼ ñumen ñucʼa, tajol tsaʼ lac ñaʼta chaʼan mach weñix miʼ qʼuelonla Jehová. Pero laʼ laj cʼajtesan jiñi tsaʼ bʌ i ñusa Pablo. Dios tsaʼʌch i jacʼbe i yoración i mi caj i jacʼbeñonla jaʼel. Anquese maʼañic mi caj i jisan jiñi lac wocol, mi caj i cʼʌn jiñi i yespíritu chaʼan miʼ yʌqʼueñonla lac pʼʌtʌlel chaʼan mi laj cuch (Sal. 61:3, 4). Anquese mi lac yajlel ti wocol, Jehová maʼañic mi caj i cʌyonla (2 Co. 4:8, 9; Fil. 4:13, TNM).

JIÑI CHʼUJUL BɅ ESPÍRITU MIʼ ÑIJCAÑONLA LAC BEJ MELBEN I YEʼTEL JEHOVÁ

7, 8. a) ¿Chucoch miʼ lajintel jiñi chʼujul bʌ espíritu bajcheʼ icʼ? b) ¿Bajcheʼ tiʼ tsictesa Pedro chaʼan bajcheʼ miʼ mel i yeʼtel jiñi chʼujul bʌ espíritu?

7 ¿Bajcheʼ yambʌ miʼ coltañonla jiñi chʼujul bʌ espíritu? Lajal bajcheʼ jiñi icʼ wen jach miʼ pʌy majlel jiñi barco am bʌ tiʼ yojlil mar yaʼ baqui miʼ jettʌl, jiñi chʼujul bʌ espíritu miʼ coltañonla lac lʌtʼ jiñi lac wocol tac chaʼan mi lac mejlel ti cʼotel yaʼ ti tsijiʼ bʌ pañimil am bʌ i subeyonla Dios.

8 Jiñi apóstol Pedro jiñʌch juntiquil xchuc chʌy i ñʌmʌl ti ajñel ti barco. Tajol jin chaʼan tsiʼ cʼʌñʌ jumpʼejl tʼan muʼ bʌ i cʼʌjñel cheʼ miʼ xʌjñel jumpʼejl barco chaʼan miʼ tsictesan bajcheʼ miʼ mel i yeʼtel jiñi chʼujul bʌ espíritu. Tiʼ tsʼijbu: «Cʼʌlʌl tiʼ cajibal maʼanic tsiʼ bajñel chaʼleyob tʼan winicob tiʼ bajñel pusicʼal, pero jini chʼujul bʌ winicob ñijcʌbiloʼ bʌ i chaʼan Chʼujul bʌ Espíritu tsiʼ chaʼ subuyob chuqui tsiʼ yubiyob ti Dios» (2 P. 1:21).

9. ¿Chuqui yom i yʌcʼ ti ñaʼtʌntel jiñi Pedro cheʼ tsiʼ cʼʌñʌ jiñi tʼan «ñijcʌbiloʼ bʌ»?

9 ¿Chuqui yom i yʌcʼ ti ñaʼtʌntel jiñi Pedro cheʼ tsiʼ cʼʌñʌ jiñi tʼan «ñijcʌbiloʼ bʌ»? Lucas, jiñi tsaʼ bʌ i tsʼijbu jiñi libro i chaʼan Hechos, tsiʼ cʼʌñʌ lajal bʌ tʼan jaʼel am bʌ ti griego chaʼan miʼ taj ti tʼan jumpʼejl barco muʼ bʌ i pʌjyel majlel ti icʼ (Hch. 27:15). Jin chaʼan, cheʼ baqui ora Pedro tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi xtsʼijbaya bibliajob ‹ñijcʌbilob›, tsiʼ cʼʌñʌ jiñi ejemplo chaʼan i xʌñol jumpʼejl barco, cheʼ bajcheʼ tsiʼ yʌlʌ juntiquil yujil bʌ i chaʼan Biblia. Tiʼ sujm, tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ ti ñaʼtʌntel Pedro jiñʌch chaʼan cheʼ bajcheʼ jiñi icʼ miʼ pʌy majlel jiñi barco baqui yom miʼ cʼotel, jiñi chʼujul bʌ espíritu tsiʼ tojʼesa jiñi xʼaltʼañob yicʼot xtsʼijbayajob i chaʼan Biblia miʼ tsʼʌctesañob i yeʼtel. Jiñi yujil bʌ chaʼan Biblia tsiʼ yʌlʌ: «Miʼ mejlel la cʌl chaʼan jiñi xʼaltʼañob tsiʼ chʼuyuyob yilal jiñi pisil chaʼan bʌ barco». Jehová tsaʼʌch i coltayob cheʼ bʌ tsiʼ yʌqʼueyob jiñi icʼ, yom bʌ i yʌl, jiñi i yespíritu. I jiñi xtsʼijbaya bibliajob tsaʼʌch i yʌcʼʌyob i bʌ ti tojʼesʌntel ti jiñi chʼujul bʌ espíritu.

ÑAXAM BɅ: Yom mi lac mel ti bele ora i chaʼan tac bʌ Dios.

I CHAʼPʼEJLEL: Laʼ lac mel jiñi eʼtel tac i chaʼan bʌ Dios cheʼ bajcheʼ cʼamel mi lac mejlel. (Qʼuele jiñi párrafo 11). *

10, 11. ¿Chuqui chaʼchajp yom mi lac mel chaʼan miʼ coltañonla jiñi chʼujul bʌ espíritu? Acʼʌ jumpʼejl ejemplo.

10 Tiʼ sujm, wʌle bʌ ora Jehová maʼañix miʼ cʼʌn jiñi i chʼujul bʌ i yespíritu chaʼan miʼ tsʼijbuntel jiñi Biblia. Pero wolʌch i chʌn cʼʌn chaʼan miʼ pʌsbeñob bij jiñi i wiñicob. Jehová añʌch chuqui woliʼ mel. Pero chaʼan miʼ mejlel lac taj i wenlel jiñi chʼujul bʌ espíritu, añʌch chuqui yom mi lac mel. ¿Bajcheʼ mi lac mel?

11 Laʼ lac ñaʼtan iliyi: Mi juntiquil xñijca barco yom chaʼan jiñi icʼ miʼ coltan an chaʼchajp chuqui yom miʼ mel. Ñaxam bʌ, yom miʼ ñijcan majlel jiñi barco baqui woliʼ ñumel jiñi icʼ come maʼañic mi caj i ñijcan i bʌ mi yaʼ jach an baqui miʼ jettʌl. I chaʼpʼejlel, yom miʼ chʼuy yicʼot yom mi tichʼ jiñi pisil i chaʼan jiñi barco. Cojach mi caj i ñijcan i bʌ jiñi barco mi jiñi icʼ mi laj tichʼ jiñi pisil. Cheʼ jeʼel, cojach mi caj lac bej melben i yeʼtel Jehová mi mucʼʌch i coltañonla jiñi chʼujul bʌ i yespíritu. Jin chaʼan, an chaʼchajp chuqui yom mi lac mel. Ñaxam bʌ, yom mi la cʌcʼ lac bʌ yaʼ baqui miʼ ñumel jiñi icʼ, yom bʌ i yʌl, lac mel jiñi eʼtel tac baqui mi lac taj laj coltʌntel ti jiñi chʼujul bʌ i yespíritu Dios. I chaʼpʼejlel, «yom mi lac chʼuy jiñi pisil», yom i yʌl, cheʼ mi lac chaʼlen wersa lac mel jiñi eʼtel cheʼ bajcheʼ cʼamel mi lac mejlel (Sal. 119:2). Mi mucʼʌch lac mel ili chaʼchajp, jiñi chʼujul bʌ espíritu mi caj i ñijcañonla chaʼan mi lac chʌn melben i yeʼtel Jehová ti lac xucʼtʌlel anquese mi lac wen contrajintel yicʼot mi lac ñusan wocol, i cheʼ jiñi, mi laj cʼotel yaʼ ti tsijiʼ bʌ pañimil.

12. ¿Chuqui mi caj lac bej tsajin?

12 Tsaʼix laj cʌñʌ chaʼchajp bajcheʼ miʼ coltañonla jiñi chʼujul bʌ espíritu. Miʼ yʌqʼueñonla lac pʼʌtʌlel yicʼot miʼ coltañonla chaʼan xucʼul mi la cajñel cheʼ mi lac ñusan wocol tac. Cheʼ jaʼel, miʼ ñijcañonla lac chʌn melben i yeʼtel Jehová yicʼot chaʼan mi lac taj jiñi laj cuxtʌlel mach bʌ añic miʼ jilel. Mi caj lac bej tsajin chʌnchajp yom bʌ mi lac mel chaʼan mi lac ñumen tajben i wenlel jiñi chʼujul bʌ espíritu.

¿BAJCHEʼ MI LAC ÑUMEN TAJBEN I WENLEL JIÑI CHʼUJUL BɅ ESPÍRITU?

13. a) Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl 2 Timoteo 3:16, 17, ¿chuqui miʼ mejlel i mel ti lac tojlel jiñi Tsʼijbujel? b) ¿Chuqui yom mi lac mel?

13 Ñaxam bʌ, yom mi lac pejcʌben i Tʼan Dios (pejcan 2 Timoteo 3:16, 17). Jiñi tʼan am bʌ ti griego muʼ bʌ i chaʼlentel ti traducir bajcheʼ «chʼoyol ti Dios», yoque yom i yʌl «wujtʌbil bʌ ti Dios». Jehová tsiʼ cʼʌñʌ jiñi i yespíritu chaʼan miʼ «wujtan» o miʼ yʌqʼuen i ñaʼtʌbal jiñi tsaʼ bʌ i tsʼijbuyob jiñi Biblia. Cheʼ mi lac pejcʌben i Tʼan Dios yicʼot mi lac wen ñaʼtan muʼ bʌ i yʌl, miʼ cʌytʌl ti lac pensar yicʼot ti lac pusicʼal. Jiñi tʼan tac am bʌ ti Biblia miʼ ñijcañonla chaʼan mi lac chumtan muʼ bʌ i mulan Dios (He. 4:12). Chaʼan mi lac ñumen tajben i wenlel jiñi chʼujul bʌ espíritu yomʌch mi la cʌqʼuen i yorajlel chaʼan ti bele ora mi lac pejcan jiñi Biblia yicʼot mi lac wen ñaʼtan muʼ bʌ lac pejcan. Cheʼ bajcheʼ iliyi, jiñi i Tʼan Dios mi caj i coltañonla ti chuqui mi la cʌl o lac mel.

14. a) ¿Chucoch mi la cʌl chaʼan jiñi lac tempa bʌ tac lajal bajcheʼ «woliʼ jajtsʼel ti icʼ»? b) ¿Chuqui mi caj i coltañonla chaʼan mi lac ñumen tajben i wenlel jiñi chʼujul bʌ i yespíritu Dios ti lac tempa bʌ tac?

14 I chaʼpʼejlel, yom mi lac tem chʼujutesan Jehová yicʼot i wiñicob (Sal. 22:22). Miʼ mejlel la cʌl chaʼan ti lac tempa bʌ tac lajal bajcheʼ «woliʼ jajtsʼel ti icʼ» come yaʼʌch an jiñi chʼujul bʌ i yespíritu Jehová (Ap. 2:29). ¿Chucoch? Come cheʼ baqui ora mi lac tempan lac bʌ, mi la cʼajtiben ti oración jiñi chʼujul bʌ i yespíritu, mi laj cʼʌyin jiñi cʼay tac chucbil bʌ tiʼ Tʼan yicʼot mi lac ñʌchʼtan jiñi temaj tac loqʼuem bʌ ti Biblia muʼ bʌ i ñusan jiñi hermanojob waʼchocobiloʼ bʌ ti jiñi chʼujul bʌ espíritu. Ili espíritu jaʼel miʼ coltan jiñi hermanajob chaʼan miʼ chajpañob yicʼot miʼ ñusañob jiñi demostración tac. Jin chaʼan, mi la com chaʼan mi lac ñumen tajben i wenlel jiñi chʼujul bʌ espíritu, yom chajpʌbilonla mi lac majlel ti tempa bʌ tac chaʼan mi la cʌcʼ laj comentario.

15. ¿Chuqui yom mi lac mel chaʼan jiñi chʼujul bʌ espíritu miʼ coltañonla ti subtʼan?

15 I yuxpʼejlel, yom mi lac loqʼuel ti subtʼan. Cheʼ mi lac pejcan jiñi Biblia ti lac subtʼan yicʼot cheʼ mi laj cʌntesan yambʌlob, mi la cʌcʼ chaʼan jiñi chʼujul bʌ espíritu miʼ coltañonla tiʼ melol jiñi eʼtel (Ro. 15:18, 19). Pero yom ti bele ora mi lac loqʼuel ti subtʼan yicʼot mi laj cʼʌn jiñi Biblia chaʼan mi lac ñumen tajben i wenlel jiñi chʼujul bʌ espíritu. Muʼ bʌ caj i coltañonla chaʼan mi lac pejcan jiñi wiñicob xʼixicob (quixtañujob) jiñʌch cheʼ mi laj cʼʌn muʼ bʌ lac taj yaʼ ti Jun chaʼan lac tempa bʌ I Subtʼan yicʼot i Melbal jiñi xÑoptʼan.

16. ¿Bajcheʼ yambʌ miʼ mejlel lac ñumen tajben i coltaya jiñi chʼujul bʌ espíritu?

16 I chʌmpʼejlel, yom mi lac pejcan ti oración Jehová (Mt. 7:7-11; Lc. 11:13). Chaʼan mi lac taj jiñi chʼujul bʌ espíritu yom mi laj cʼajtiben Jehová ti oración jaʼel. Mach mejlic i mʌctan jiñi tsʼajc i chaʼan cárcel mi jiñicto Satanás chaʼan miʼ cʼotel la coración ti Jehová o chaʼan jiñi lac majtan, jiñi chʼujul bʌ espíritu, mi cʼotel baʼañonla (Stg. 1:7). ¿Bajcheʼ yom mi lac mel la coración chaʼan mi lac ñumen tajben i wenlel jiñi chʼujul bʌ espíritu? Chaʼan mi lac jacʼ jiñi cʼajtiya, mi caj lac ñumen qʼuel chaʼan jiñi oración cheʼ mi laj tsajin jumpʼejl ejemplo mucʼ jach bʌ lac taj yaʼ ti Evangelio i chaʼan Lucas. *

LAʼ LAC WEN PEJCAN TI ORACIÓN JEHOVÁ

17. ¿Chuqui miʼ cʌntesañonla chaʼan jiñi oración jiñi lajiya tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jesús ti Lucas 11:5-9, 13?

17 (Pejcan Lucas 11:5-9, 13). Ili relato tsaʼ bʌ i cʼʌñʌ Jesús miʼ pʌs bajcheʼ yom mi laj cʼajtin jiñi chʼujul bʌ espíritu. Jiñi wiñic ti jiñi relato tsaʼ aqʼuenti jiñi yom bʌ chaʼan tsiʼ ‹chʌn cʼajti›. * Maʼañic tsiʼ bʌcʼña i cʼajtiben i coltaya jiñi i yamigo anquese yojlilix acʼʌlel. ¿Bajcheʼ tsiʼ laji ili ejemplo yicʼot jiñi oración? Tsiʼ yʌlʌ: «Cʼajtinla, mi caj laʼ wʌqʼuentel. Sajcanla, mi caj laʼ taj. Pejcanla i yum otot, mi caj laʼ jambentel». Ilayi mi laj cʌn chaʼan mi la com i coltaya jiñi chʼujul bʌ espíritu, yom mi lac chʌn cʼajtiben Jehová ti oración.

18. ¿Chucoch miʼ mejlel lac ñop chaʼan Jehová mi caj i yʌqʼueñonla jiñi chʼujul bʌ i yespíritu?

18 Ili ejemplo miʼ coltañonla lac chʼʌmben i sujm chucoch Jehová mucʼʌch caj i yʌqʼueñonla chʼujul bʌ i yespíritu. Jiñi wiñic tsaʼ bʌ i taja ti tʼan Jesús an chuqui yom i yʌqʼuen jiñi i julaʼ iqʼuix bʌ tsaʼ cʼoti. Tsiʼ yubi i bʌ chaʼan an chuqui yom i yʌqʼuen, pero maʼañic chuqui an i chaʼan. Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi i yamigo tsiʼ colta ti waj chaʼan tsiʼ chʌn cʼajti. ¿Chuqui tsiʼ cʌntesayonla? Mi juntiquil quixtañu miʼ mejlel i coltan i cʌñʌ bʌ, miʼ mejlel lac ñaʼtan chaʼan lac Tat am bʌ ti panchan, am bʌ i cʼuxbiya, miʼ yʌqʼuen jiñi chʼujul bʌ i yespíritu jiñi majqui miʼ chʌn cʼajtiben. Jin chaʼan, miʼ mejlel laj cʼajtiben jiñi chʼujul bʌ i yespíritu ti bele ora cheʼ la cujil chaʼan mucʼʌch caj i yʌqʼueñonla (Sal. 10:17; 66:19).

19. ¿Chucoch miʼ mejlel lac ñop chaʼan mi caj lac lʌtʼ jiñi lac wocol tac?

19 Anquese Satanás mi caj i chʌn ñop i mʌlbeñonla, mucʼʌch i mejlel lac ñop chaʼan mi caj lac lʌtʼ. ¿Chucoch? Come jiñi chʼujul bʌ espíritu an chaʼchajp bajcheʼ miʼ coltañonla. Ñaxam bʌ, miʼ yʌqʼueñonla lac pʼʌtʌlel chaʼan mi laj cuch jiñi wocol tac. I chaʼpʼejlel, jiñʌch i pʼʌtʌlel muʼ bʌ i coltañonla lac chʌn melben i yeʼtel Jehová jinto mi laj cʼotel ti jiñi tsijiʼ bʌ pañimil. Jin chaʼan, laʼ lac chaʼlen wersa chaʼan mi lac ñumen tajben i wenlel jiñi chʼujul bʌ espíritu.

CʼAY 41 Ñʌchʼtan coración, a wocolic

^ parr. 5 Ili temaj mi caj i tsictesan bajcheʼ miʼ coltañonla jiñi chʼujul bʌ i yespíritu Jehová chaʼan mi laj cuch wocol tac. Cheʼ jaʼel, mi caj i tsajin chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan mi lac ñumen tajben i wenlel.

^ parr. 4 2 Corintios 12:7 (Jini wen bʌ tʼan): «Ame mic lolon chan isan c bʌ chaʼan jini ñoj wen bʌ tsaʼ bʌ aqʼuentiyon c chʼʌmeʼ i sujmlel ti aqʼuentiyon c ñusan wocol cheʼ bajcheʼ chʼix ochem tic bʌcʼtyal yubil. Tyʌlem ti Satanás jiñi c wocol chaʼan i tyʌcʼlañon».

^ parr. 16 Lucas jiñʌch muʼ bʌ i coltañonla lac ñumen qʼuel chaʼan jiñi oración ñuc i cʼʌjñibal i chaʼan Jesús (Lc. 3:21; 5:16; 6:12; 9:18, 28, 29; 18:1; 22:41, 44).

^ parr. 17 Cheʼ maʼ chʌn cʼajtiben: Ili tʼan am bʌ ti griego miʼ mejlel i chaʼlentel ti traducir bajcheʼ «miʼ ñumel ti pʼis» o «mach yujilic quisin». Pero ti ili tʼan miʼ yʌcʼ ti ñaʼtʌntel chaʼan maʼañic miʼ cʌy i cʼajtin yicʼot maʼañic i quisin. Ili wiñic muʼ bʌ i yʌjlel ti ili relato maʼañic miʼ quisñin i chʌn cʼajtin chuqui yom bʌ. Jesús tiʼ sube jiñi xcʌntʼañob i chaʼan chaʼan cheʼ yom miʼ chʌn chaʼleñob oración jaʼel (Lc. 11:9, 10).

^ parr. 61 MUʼ BɅ I PɅS JIÑI FOTO: ÑAXAM BɅ: Jumpʼejl xñujpuñel miʼ cʼotel tiʼ Yotlel tempa bʌ. Cheʼ miʼ tempan i bʌ yicʼot yambʌ hermanojob, miʼ tajob jiñi chʼujul bʌ i yespíritu Jehová. I CHAʼPʼEJLEL: Chajpʌbilob chaʼan miʼ yʌcʼob i comentario yaʼ ti tempa bʌ. Ili chaʼchajp ñuc i cʼʌjñibal cheʼ miʼ mejlel jiñi yan tac bʌ tsaʼ bʌ ajli ti ili temaj: Tiʼ pejcʌntel jiñi i Tʼan Dios, tiʼ subol jiñi wen tʼan yicʼot tiʼ melol oración.