Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

TEMAJ CHAʼAN ESTUDIO 46

¿Weñʌch ba an jiñi lac ñopoñel lajal bʌ bajcheʼ ñuc bʌ lac mʌctʌjib?

¿Weñʌch ba an jiñi lac ñopoñel lajal bʌ bajcheʼ ñuc bʌ lac mʌctʌjib?

«Chucu laʼ mʌctʌjib ti laʼ cʼʌb. [...] Jiñʌch i ñopol Dios» (EF. 6:16).

CʼAY 119 Yom an pʼʌtʌl bʌ lac ñopoñel

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1, 2. a) Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Efesios 6:16, ¿chucoch i cʼʌjñibal lac chaʼan jiñi lac ñopoñel lajal bʌ bajcheʼ ñuc bʌ lac mʌctʌjib? b) ¿Baqui bʌ cʼajtiya tac mi caj lac tsajin?

¿AM BA lac chaʼan jiñi ñuc bʌ lac mʌctʌjib, jiñi «i ñopol Dios»? (Pejcan Efesios 6:16). Tiʼ sujm, añʌch. Lajal bajcheʼ jiñi ñuc bʌ lac mʌctʌjib miʼ cʌntan jiñi lac bʌcʼtal, jiñi lac ñopoñel (chʼujbiya) miʼ cʌntañonla chaʼan jiñi mach tac bʌ weñic ti ili pañimil (mulawil) bajcheʼ jiñi tsʼiʼlel, jiñi jatsʼ, jiñi tsʌnsa o yan tac bʌ mach bʌ weñic miʼ yʌjlel tiʼ mandar Dios.

2 Ili ora, chumulonla ti «cojix bʌ qʼuin tac», jin chaʼan lac ñopoñel mi caj i bej yʌjqʼuel ti cabʌl wocol (2 Ti. 3:1). Jin chaʼan, ¿bajcheʼ miʼ mejlel lac ñaʼtan mi pʼʌtʌlʌch an jiñi lac ñopoñel lajal bʌ bajcheʼ lac mʌctʌjib? Yicʼot ¿chuqui miʼ mejlel lac mel (chaʼlen) chaʼan tsʌts mi lac chuc majlel? Laʼ lac tsajin i jacʼbal jiñi cʼajtiya tac.

LAʼ LAC WEN QʼUEL BAJCHEʼ AN LAC MɅCTɅJIB

Jiñi soldadojob miʼ wen tojʼesañob jiñi i mʌctʌjib cheʼ tsajñobix ti guerra. (Qʼuele jiñi párrafo 3).

3. ¿Bajcheʼ miʼ cʌntañob i mʌctʌjib jiñi soldadojob ti wajali, i chucoch?

3 Ti wajali, i mʌctʌjib jiñi soldadojob pixbil tac ti pʌchi. An chuqui miʼ yʌqʼueñob jiñi pʌchi chaʼan maʼañic miʼ yʌsiyel yicʼot chaʼan jiñi i tsucu taqʼuinlel maʼañic miʼ tʌʼiyel. Mi juntiquil soldado miʼ qʼuel chaʼan mach weñix tsaʼ cʌyli jiñi i mʌctʌjib, ti ora miʼ tojʼesan, i cheʼ jiñi chajpʌbilix cheʼ bʌ miʼ tejchel yambʌ guerra.

4. a) ¿Chucoch yom mi lac wen qʼuel bajcheʼ an jiñi lac ñopoñel lajal bʌ bajcheʼ lac mʌctʌjib? b) ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac mel?

4 Cheʼ bajcheʼ miʼ melob jiñi soldadojob ti wajali, yom mi lac chʌcʌ qʼuel jiñi lac ñopoñel lajal bʌ bajcheʼ lac mʌctʌjib yicʼot chaʼan bej weñʌch miʼ yajñel. Maʼañic majqui miʼ mejlel i mel ti lac tojlel. Mi mucʼʌch lac mel, wen chajpʌbil mi caj la cajñel ti bele ora ti guerra come jiñi xñoptʼañonbʌla mi laj contrajin jiñi jontol bʌ espíritujob (Ef. 6:10-12). ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac ñaʼtan chaʼan chajpʌbiloñixla chaʼan mi lac ñusan wocol tac? Ñaxam bʌ, yom mi laj cʼajtiben Dios chaʼan miʼ coltañonla. Tiʼ wiʼil, yom mi laj cʼʌn jiñi i Tʼan chaʼan mi lac tsajin bajcheʼ an lac ñopoñel i mi cheʼʌch yom (He. 4:12). Jiñi Biblia miʼ yʌl: «Ñopo lac Yum tiʼ pejtelel a pusicʼal. Mach a bajñel ñaʼtan bajcheʼ jach a wom maʼ mel» (Pr. 3:5, 6). Cheʼ mi lac ñaʼtan iliyi, laʼ lac tsajin chuqui an lac yajca lac mel ti maxto jalic. Jumpʼejl ejemplo, mi an lac taja wocol chaʼan taqʼuin, ¿tsaʼ ba laj cʼajtesa chuqui miʼ subeñonla Jehová yaʼ ti Hebreos 13:5? Yaʼi miʼ yʌl: «Maʼanic mi caj a cʌytʌl ti mebaʼ. Maʼanic mi caj j cʌyet». ¿Tsaʼ ba i yʌqʼueyonla lac ñop ili tʼan chaʼan Jehová mi caj i coltañonla? Mi cheʼʌchi, yom i yʌl chaʼan weñʌch an jiñi lac ñopoñel lajal bʌ bajcheʼ lac mʌctʌjib.

5. ¿Chuqui miʼ mejlel i cʼotel laj cʌn cheʼ mi lac tsajin jiñi lac ñopoñel?

5 Miʼ mejlel i toj sajtel lac pusicʼal cheʼ mi lac tsajin bajcheʼ an lac ñopoñel. Tajol miʼ mejlel lac ñaʼtan chaʼan an tac baqui cʼuñonla i maʼañic ñaʼtʌbil lac chaʼan. Jumpʼejl ejemplo, tajol mi laj qʼuel chaʼan jiñi cʌlʌx cʼojol, jiñi lot tac o jiñi chʼijiyemlel an i ticʼla lac ñopoñel. Mi cheʼʌchi, ¿chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan maʼañix miʼ ñumen ticʼlan?

LAʼ LAJ CɅNTAN LAC BɅ TI JIÑI MUʼ BɅ I CʼUNʼESAN LAC ÑOPOÑEL

6. ¿Chucoch i tilelʌch cheʼ an chuqui tac mi laj cʼojoʼtan?

6 I tilelʌch cheʼ an tac chuqui mi laj cʼojoʼtan, jumpʼejl ejemplo: Cheʼ la com chaʼan utsʼat miʼ qʼuelonla Jehová yicʼot Jesús (1 Co. 7:32). Mi an la cotsa tsʌts bʌ lac mul, la com lac chaʼlen wersa chaʼan mi lac chaʼ sujtel tiʼ yamigo Dios (Sal. 38:18). I tilelʌch jeʼel cheʼ jiñi ñujpuñemoʼ bʌ yomob chaʼan wen miʼ qʼuejlelob tiʼ piʼʌl, i ti lac pejtelel mi laj cʼojoʼtan chaʼan wen añob jiñi lac familia yicʼot jiñi hermanojob (1 Co. 7:33; 2 Co. 11:28).

7. a) ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i ticʼlan lac ñopoñel jiñi laj cʌlʌx cʼojol? b) Cheʼ mi lac ñaʼtan muʼ bʌ i yʌl Proverbios 29:25, ¿chucoch mach yomic mi lac bʌcʼñan jiñi quixtañujob?

7 Cheʼ jaʼel, jiñi cʌlʌx cʼojol miʼ mejlel i ticʼlan jiñi lac ñopoñel. Junchajp jiñʌch cheʼ mi lac wen pensalin chuqui tac mi caj lac xoj yicʼot mi mucʼʌch i caj i jastiyel chuqui mi laj cʼux (Mt. 6:31, 32). Jiñi miʼ mejlel i yʌcʼ chaʼan mi lac wen sʌclan chubʌʼañʌl tac yicʼot miʼ cʼotel laj cʼuxbin taqʼuin. Cheʼ jiñi, jiñi lac ñopoñel miʼ cʼunʼan majlel yicʼot miʼ wen ticʼlañonla tiʼ chaʼan tac bʌ Dios (Mr. 4:19; 1 Ti. 6:10). Cheʼ jeʼel, miʼ mejlel laj cʌlʌx cʼojoʼtan cheʼ la com chaʼan utsʼat miʼ qʼuelonla yambʌlob. Jiñi miʼ mejlel i yʌcʼ chaʼan ñumento mi lac bʌcʼñan cheʼ mi lac wajlentel o mi laj contrajintel i mach jiñic cheʼ mi lac bʌcʼñan lac mel mach bʌ tojic tiʼ wut Jehová. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel laj cʌntan lac bʌ chaʼan ili wocol? Jiñʌch cheʼ ti wocol tʼan mi laj cʼajtiben Jehová chaʼan miʼ ñumen aqʼueñonla lac ñopoñel yicʼot lac chʼejlel (pejcan Proverbios 29:25; Lc. 17:5).

(Qʼuele jiñi párrafo 8). *

8. ¿Chuqui miʼ mejlel lac mel cheʼ jiñi tsaʼix bʌ i cʌyʌyob jiñi i sujmlel miʼ yʌlob lot tac tiʼ tojlel Jehová yicʼot la quermañujob?

8 Satanás, baqui chʼoyol pejtelel lot, miʼ cʼʌn jiñi añoʼ bʌ ti cʼʌb chaʼan miʼ yʌlob lot tac tiʼ tojlel Jehová yicʼot la quermañujob (Jn. 8:44). Jumpʼejl ejemplo, jiñi tsaʼix bʌ i cʌyʌyob i sujmlel miʼ chaʼleñob lot yicʼot miʼ socob jiñi i sujmlel chaʼan i yorganización Jehová yaʼ ti Internet, ti televisión o yambʌ chuqui miʼ cʼʌñob. Ili lot tac ochem ti jiñi «jalʌjb [...] woli bʌ ti lejmel i ñiʼ» muʼ bʌ i cʼʌn Satanás (Ef. 6:16). ¿Chuqui miʼ mejlel lac mel cheʼ jiñi tsaʼix bʌ i cʌyʌyob i sujmlel miʼ subeñoñobla jiñi lot tac? Mach lac ñʌchʼtan. ¿Chucoch? Come an lac ñopoñel ti Jehová yicʼot mi lac ñopben i tʼan la quermañujob. Tiʼ sujm, maʼañic mi lac ñʌchʼtañob o mi lac pejcañob jiñi tsaʼix bʌ i cʌyʌyob i sujmlel. Maʼañic mi la cʌcʼ chaʼan an chuqui o an majqui miʼ yʌcʼ chaʼan mi lac chaʼlen leto (quera) yicʼotob, mi jiñicto cheʼ com lac ñaʼtan chuqui miʼ yʌlob.

9. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i ticʼlañonla jiñi chʼijiyemlel?

9 Jiñi chʼijiyemlel miʼ mejlel i cʼunʼesan lac ñopoñel. An qʼuiñil miʼ yʌqʼueñonla lac chʼijiyemlel cheʼ an lac wocol tac. Tiʼ sujm, mach yom jach mi laj qʼuel come an ti lac wenta laj coltan lac bʌ. Mach bʌ yomic mi lac mel jiñʌch cheʼ mi laj cʌlʌx pensalin jiñi lac wocol tac, come miʼ mejlel lac ñajʌtesan pejtelel jiñi utsʼatax bʌ ñaʼtʌbil i chaʼan Jehová ti lac tojlel (Ap. 21:3, 4). Jiñi chʼijiyemlel miʼ mejlel i cʼuñʼesañonla i mi laj cʌy lac melben i yeʼtel (troñel) Jehová (Pr. 24:10). Pero mach cheʼic yom mi la cujtel.

10. ¿Chuqui miʼ cʌntesañonla tsaʼ bʌ i tsʼijbu juntiquil hermana?

10 Laʼ laj qʼuel chuqui miʼ mel juntiquil hermana chʼoyol bʌ ti Estados Unidos chaʼan bej wen miʼ yajñel i ñopoñel cheʼ bʌ miʼ cʌntan jiñi i ñoxiʼal wen cʼam bʌ. Tiʼ tsʼijbu majlel jumpʼejl carta yaʼ ti central mundial am bʌ ti Warwick (Nueva York), tsiʼ yʌlʌ: «An i tajol, ili wocol an i wen lujbʼesayon lojon yicʼot an i yʌqʼueyon lon c chʼijiyemlel, pero an lon c pijtaya chaʼan mi caj i tojʼan. Miʼ toj sajtel c pusicʼal cheʼ bʌ mij qʼuel jiñi chʼujul bʌ bʌlñʌcʼʌl muʼ bʌ lon j cʌqʼuentel chaʼan mic pʼʌtʼesan lon c ñopoñel yicʼot chaʼan bej tijicñayon lojon. Wen i cʼʌjñibalʌch lon c chaʼan jiñi ticʼojel tac. Miʼ coltañon lojon chaʼan mi lon c bej chaʼlen wersa yicʼot mi lon j cuch jiñi wocol tac muʼ bʌ i yʌcʼ Satanás». I tʼan ili hermana miʼ pʌsbeñonla chaʼan mejlʌch lac mʌlben (jotben) lac chʼijiyemlel. ¿Bajcheʼ? Cheʼ mi laj qʼuel chaʼan jiñi lac wocol tac tilem ti Satanás, cheʼ mi lac ñop chaʼan Jehová mi caj i ñuqʼuesan lac pusicʼal yicʼot cheʼ mi laj qʼuel ti ñuc pejtelel jiñi chʼujul bʌ bʌlñʌcʼʌl muʼ bʌ i yʌqʼueñonla.

¿Muʼ ba laj cʌntan chaʼan wen miʼ yajñel jiñi lac ñopoñel lajal bʌ bajcheʼ ñuc bʌ lac mʌctʌjib? (Qʼuele jiñi párrafo 11). *

11. ¿Chuqui ti cʼajtiya tac yom mi lac melben lac bʌ chaʼan mi lac ñaʼtan mi weñʌch an jiñi lac ñopoñel?

11 ¿Yom ba mi lac tojʼesan jiñi lac ñopoñel? Laʼ lac ñaʼtan chuqui an lac mele ti uw tac maxto bʌ jalic ñumen: «¿Am ba j cʌnta c bʌ chaʼan maʼañic chuqui mic wen cʼojoʼtan? ¿Am ba c chaʼle wersa chaʼan maʼañic mic ñʌchʼtan jiñi lot tac muʼ bʌ i yʌlob jiñi tsaʼix bʌ i cʌyʌyob i sujmlel yicʼot chaʼan maʼañic mic chaʼlen leto yicʼotob? Yicʼot ¿am ba j cuchu jiñi chʼijiyemlel?». Mi cheʼʌchi, weñʌch an lac ñopoñel. Pero yomʌch mi lac bej cʌntan lac bʌ come Satanás añʌch yan tac bʌ chuqui miʼ cʼʌn chaʼan miʼ contrajiñonla. Laʼ laj qʼuel junchajp.

LAʼ LAJ CɅNTAN LAC BɅ TIʼ SɅCLɅNTEL CHUBɅʼAÑɅL TAC

12. ¿Chuqui miʼ mejlel ti ujtel cheʼ jin jach mi lac sʌclan chubʌʼañʌl tac?

12 Jiñi i sʌclʌntel chubʌʼañʌl tac miʼ mejlel i cʼunʼesan jiñi lac ñopoñel yicʼot chaʼan maʼañix mi lac wen melben i yeʼtel Jehová. Jiñi apóstol Pablo tsiʼ yʌlʌ: «Jiñi soldado woli bʌ ti guerra, maʼañic miʼ mel i yeʼtel tiʼ yotot come yom i tijicñesan jiñi tsaʼ bʌ i yotsa ti soldado» (2 Ti. 2:4, Jiñi tsijiʼ bʌ wen tʼañ chaʼañ estudio). Ti wajali, jiñi soldadojob i chaʼan Roma maʼañic miʼ yʌjqʼuelob chaʼan miʼ melob yambʌ eʼtel. ¿Chuqui miʼ mejlel ti ujtel mi juntiquil soldado miʼ ñusan jiñi mandar?

13. ¿Chucoch maʼañic miʼ yʌjqʼuelob i melob yambʌ eʼtel jiñi soldadojob?

13 Laʼ lac ñaʼtan iliyi. Junmojt soldadojob woli (choncol) i chajpañob i bʌ chaʼan jiñi guerra, pero juntiquil mach yaʼic an come tsaʼ majli i jam baqui miʼ chon bʌlñʌcʼʌl yaʼ ti tejclum. Ti jin jach bʌ icʼan, pejtelel jiñi soldadojob miʼ qʼuelob jiñi i mʌctʌjib i miʼ jucʼob i yespada. Pero jiñi am bʌ i choñoñel jin jach miʼ yʌqʼuen i yorajlel i chajpan bʌlñʌcʼʌl muʼ bʌ caj i chon ti yijcʼʌlel. Cheʼ ti sʌcʼan, miʼ cʼotel jiñi i contrajob cheʼ bʌ mach ñaʼtʌbilic i chaʼañob. ¿Majqui mi caj i mel am bʌ tiʼ wenta i wen mi caj i qʼuejlel ti jiñi tsaʼ bʌ i yotsa ti soldado? I ¿majqui la com chaʼan yaʼan la quicʼot ti jimbʌ ora? ¿Jimba jiñi tsaʼ bʌ i chajpa i bʌ chaʼan jiñi guerra, o jiñi tsaʼ jach bʌ i yʌqʼue i yorajlel i chajpan i choñoñel?

14. ¿Chuqui mi laj qʼuel ti ñuc i soldadojonbʌla Cristo?

14 Lajal bajcheʼ juntiquil wem bʌ soldado, mach la cʌcʼ chaʼan an chuqui miʼ mʌctañonla ti jiñi ñuc bʌ i cʼʌjñibal lac chaʼan: Cheʼ wen miʼ qʼuelonla jiñi lac yum Jehová yicʼot Cristo. Ñumento i cʼʌjñibal mi laj qʼuel bajcheʼ jiñi mejl bʌ i yʌqʼueñonla i pañimil Satanás. Mi lac wen qʼuel chaʼan añʌch i yorajlel lac chaʼan yicʼot lac pʼʌtʌlel chaʼan mi lac melben i yeʼtel Jehová yicʼot chaʼan wen miʼ yajñel jiñi lac ñopoñel yicʼot i tsʼʌctʌyib lac mʌctʌjib i chaʼan bʌ Dios.

15. ¿Baqui bʌ ticʼojel tsiʼ yʌqʼueyonla Pablo, i chucoch?

15 Yom chʌn yʌxʌl la co. ¿Chucoch? Jiñi apóstol Pablo tsiʼ yʌlʌ chaʼan «jini yomoʼ bʌ i taj cabʌl i chubʌʼan» mi caj i ‹cʌyob i ñop lac Yum› (1 Ti. 6:9, 10). Jiñi tʼan «cʌyob» yom i yʌl miʼ mejlel laj cʌy lac melben i yeʼtel Jehová cheʼ mi lac ñop lac sʌclan chubʌʼañʌl tac mach bʌ wen i cʼʌjñibalic lac chaʼan. I ti lac pusicʼal miʼ mejlel lac tech lac mulan chuqui bajñel la com yicʼot muʼ bʌ i ticʼlañonla. Jin chaʼan, mach la cʌcʼ ti ochel ti lac pusicʼal. Yom mi laj qʼuel bajcheʼ eʼtijibʌl tac muʼ bʌ i mejlel i ticʼlan lac ñopoñel.

16. Cheʼ bʌ tsaʼix lac pejca Lucas 18:18-23, ¿baqui bʌ cʼajtiya tac yom mi lac wen ñaʼtan?

16 Pero laʼcu lac ñaʼtan chaʼan an lac taqʼuin i miʼ mejlel lac mʌn chuqui tac la com. ¿Am ba i wocolel cheʼ añix lac chaʼan jiñi la com bʌ pero mach wen añic i cʼʌjñibal lac chaʼan? Maʼañic. Pero laʼ lac ñaʼtan ili cʼajtiya tac: Anquese an chuqui miʼ mejlel lac mʌn, ¿am ba i yorajlel lac chaʼan yicʼot lac pʼʌtʌlel chaʼan mi laj cʼʌn yicʼot mi laj cʌntan? Cheʼ jaʼel, ¿muʼ ba caj lac tech lac wen mulan jiñi lac chubʌʼan tac? ¿Muʼ ba caj i ñijcañonla lac mel cheʼ bajcheʼ jiñi xcolel maʼañic bʌ tsiʼ chʼujbi cheʼ bʌ Jesús tiʼ sube chaʼan miʼ ñumen melben i yeʼtel Dios? (Pejcan Lucas 18:18-23). Ñumen wen cheʼ mach cabʌlic chuqui an lac chaʼan i mi la cʌqʼuen i yorajlel yicʼot lac pʼʌtʌlel chaʼan mi lac mel chuqui yom Jehová.

YOM TSɅTS MI LAC CHUC JIÑI LAC MɅCTɅJIB

17. ¿Chuqui jiñi mach bʌ yomic miʼ ñajʌyel lac chaʼan?

17 Mach yomic miʼ ñajʌyel lac chaʼan chaʼan woliyonla (yʌquelonla) ti guerra yicʼot chaʼan yom chʌn chajpʌbilonla ti jujumpʼejl qʼuin (Ap. 12:17). Jiñi la quermañujob maʼañic miʼ mejlel i chʼʌmob majlel jiñi lac mʌctʌjib. Joñonla yom tsʌts mi lac chuc majlel.

18. ¿Chucoch tsʌts miʼ chucob i mʌctʌjib jiñi soldadojob ti wajali?

18 Ti wajali, ñuc miʼ qʼuejlel jiñi soldado muʼ bʌ i pʌs i chʼejlel ti guerra. Pero quisintic jax cheʼ juntiquil miʼ sujtel cheʼ mach yicʼotix i mʌctʌjib. Jiñi yujil bʌ chaʼan historia chʼoyol bʌ ti Roma i cʼabaʼ Tácito tiʼ tsʼijbu: «Cheʼ an majqui miʼ cʼʌy jiñi i mʌctʌjib ti guerra miʼ chʼʌm cabʌl quisin». Ili jiñʌch junchajp i sujmlel cheʼ tsʌts miʼ chucob majlel i mʌctʌjib jiñi soldadojob.

Juntiquil hermana tsʌts chucul i chaʼan jiñi i mʌctʌjib chaʼan bʌ i ñopoñel cheʼ miʼ pejcan jiñi Biblia, miʼ majlel ti tempa bʌ yicʼot cheʼ miʼ chaʼlen wersa i loqʼuel ti subtʼan. (Qʼuele jiñi párrafo 19).

19. ¿Chucoch yom tsʌts mi lac chuc jiñi lac mʌctʌjib?

19 Chaʼan mi lac pʼʌtʼesan jiñi lac ñopoñel o chaʼan tsʌts mi lac chuc jiñi lac mʌctʌjib, ti bele ora yom mi lac majlel ti tempa bʌ tac i mi lac suben yambʌlob jiñi i cʼabaʼ Jehová yicʼot i Yumʌntel (He. 10:23-25). Cheʼ jaʼel, yom mi lac pejcan ti jujumpʼejl qʼuin jiñi Biblia i mi laj cʼajtiben i coltaya Jehová ti oración chaʼan mi lac pʌs ti lac melbal jiñi i ticʼojel tac (2 Ti. 3:16, 17). Cheʼ bajcheʼ jiñi, mi jumpʼejlic i yeʼtijib Satanás mi caj i ticʼlañonla (Is. 54:17). Jiñi lac ñopoñel lajal bʌ bajcheʼ lac mʌctʌjib mi caj i cʌntañonla. Xucʼul mi caj la cajñel cheʼ mi lac chaʼlen wersa lac tem melben i yeʼtel Jehová yicʼot la quermañujob. I mach cojach mi caj lac mʌlben jiñi laj contra ti jujumpʼejl qʼuin, cheʼ jaʼel mi caj la cajñel yicʼot Jesús cheʼ baqui ora miʼ mʌlben Satanás yicʼot muʼ bʌ i coltañob (Ap. 17:14; 20:10).

CʼAY 118 Pʼʌtʼesan lon c chʼujbiya

^ parr. 5 Jumpʼejl mʌctʌjib miʼ coltan juntiquil soldado cheʼ miʼ majlel ti guerra, jin chaʼan miʼ wen cʌntañob. Jiñi lac ñopoñel lajal bajcheʼ jumpʼejl mʌctʌjib chucul bʌ lac chaʼan. Jin chaʼan, yom mi laj cʌntan chaʼan wen miʼ yajñel. Ti ili temaj, mi caj laj qʼuel chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan weñʌch miʼ yajñel jiñi ñuc bʌ lac mʌctʌjib, jiñi «i ñopol Dios».

^ parr. 58 MUʼ BɅ I PɅS JIÑI FOTO: Jumpʼejl familia mi yʌp ti ora jiñi televisión cheʼ bʌ miʼ tejchel i yʌjlel tiʼ tojlel jiñi tsaʼix bʌ i cʌyʌyob i ñop i sujmlel muʼ bʌ i yʌlob lot tac tiʼ tojlel i testigojob Jehová.

^ parr. 60 MUʼ BɅ I PɅS JIÑI FOTO: Ti wiʼil, cheʼ bʌ woliʼ melob i chʼujutesaya ti familia, jiñi hermano miʼ cʼʌn jiñi Biblia chaʼan miʼ pʼʌtʼesʌben i ñopoñel i familia.