Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 31

¿Muʼ ba caj lac pijtan chaʼan miʼ coltañonla Jehová?

¿Muʼ ba caj lac pijtan chaʼan miʼ coltañonla Jehová?

«Mi caj c chʌn pijtan» (MI. 7:7).

CʼAY 128 Cuchu cʼʌlʌl tiʼ jilibal

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1, 2. ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti ili estudio?

LAʼCU lac ñaʼtan chaʼan woli (choncol) lac pijtan jumpʼejl paquete wen i cʼʌjñibal bʌ lac chaʼan, pero wolix (yʌquelix) i wen jalʼan. ¿Bajcheʼ yubil mi caj la cubin? Tajol joybajcʼonla. Jin chaʼan Proverbios 13:12 miʼ yʌl: «Cheʼ jal miʼ tilel lac pijtaya wocol jax mi lac pijtan». Pero ¿ixcu mi tsaʼ la cubi chaʼan mach lolomic jach cheʼ wolito i jalʼan? Mi cheʼ bajcheʼ jiñi, tajol mucʼʌch caj lac bej pijtan.

2 Ti ili estudio mi caj laj qʼuel principio tac muʼ bʌ i mejlel i coltañonla chaʼan mi lac bej chaʼlen pijt (Mi. 7:7). Cheʼ jiñi, mi caj lac taj ti tʼan chaʼchajp baqui yom mi lac pijtan chaʼan miʼ coltañonla Jehová. Ti wiʼil, mi caj laj qʼuel chuqui ti bendición mi caj i tajob jiñi mucʼʌch bʌ i chaʼleñob pijt.

PRINCIPIO TAC MUʼ BɅ I COLTAÑONLA CHAʼAN MI LAC PɅS LAC PIJT

3. ¿Chuqui ti principio mi lac taj ti Santiago 5:7?

3 Jumpʼejl ejemplo muʼ bʌ i pʌsbeñonla chucoch ñuc i cʼʌjñibal cheʼ la cujil pijt an ti Santiago 5:7, miʼ yʌl: «Ñaʼtanla jini xpacʼ. Jal miʼ pijtan i yʌcʼbal i lum. Tiʼ ñʌchʼtʌlel i pusicʼal miʼ pijtan jini ñaxan bʌ jaʼal yicʼot jini wiʼil bʌ». ¿Chuqui ti principio mi laj cʌn ti ili versículo? Chaʼan ñumen wen cheʼ la cujil pijt ti chuqui mi lac mel, cʼunteʼ cʼunteʼ mi lac mel.

4. ¿Chuqui ti principio mi lac taj ti Proverbios 4:18?

4 Proverbios 4:18 miʼ subeñonla: «I bijlel jini tojoʼ bʌ cheʼ yilal bajcheʼ i pasibal qʼuin. Ñumen miʼ tsictiyel i cʼʌcʼal cʼʌlʌl ti xinqʼuiñil». Ili tʼan tac miʼ pʌsbeñonla chaʼan Jehová cʼunteʼ cʼunte miʼ pʌsben i tejclum chuqui jiñi ñaʼtʌbil bʌ i chaʼan. Ili versículo miʼ cʼʌjñel jaʼel chaʼan miʼ tajtʌl ti tʼan bajcheʼ miʼ colel majlel tiʼ chaʼan bʌ Dios juntiquil xñoptʼan. Iliyi mach ti orajic miʼ yujtel, mucʼʌch i chʼʌm i yorajlel. Mi mucʼʌch lac wen tsajin (qʼuel) jiñi ticʼojel tac am bʌ tiʼ Tʼan Dios yicʼot muʼ bʌ i yʌqʼueñonla jiñi i yorganización i mucʼʌch lac jacʼ, cʼunteʼ cʼunteʼ mi caj lac lajiben i melbal (chaʼlibal) Cristo i mi caj lac ñumen cʌn Dios. Jesús tsiʼ cʼʌñʌ jumpʼejl ejemplo chaʼan miʼ tsictesan iliyi, laʼ laj qʼuel.

Jiñi muʼ bʌ i ñʌchʼtan yicʼot miʼ ñop jiñi wen tʼan chaʼan Yumʌntel, cheʼ miʼ colel ti chaʼan bʌ Dios bajcheʼ jumpʼejl pʌcʼʌbʌl, cʼunteʼ cʼunteʼ. (Qʼuele jiñi párrafo 5).

5. ¿Chuqui ti ejemplo tsiʼ cʼʌñʌ Jesús chaʼan miʼ pʌsbeñonla chaʼan cʼunteʼ cʼunteʼ mi laj colel tiʼ chaʼan bʌ Dios?

5 Jesús tsiʼ laji jiñi wen tʼan chaʼan bʌ Yumʌntel muʼ bʌ lac sub bajcheʼ jumpʼejl pacʼ cʼunteʼ cʼunteʼ bʌ miʼ colel tiʼ pusicʼal jiñi utsoʼ bʌ. Tsiʼ yʌlʌ: «Jini pacʼ miʼ botsʼan. Jini winic maʼanic miʼ ñaʼtan bajcheʼ miʼ colel. Come jini lum miʼ yʌcʼ ti colel jini pacʼ tiʼ bajñel, ñaxan i yopol, wiʼil i teʼel, wiʼil colem bʌ i wut tiʼ teʼel» (Mr. 4:27, 28). ¿Chuqui tsiʼ yʌcʼʌ ti ñaʼtʌntel? Cheʼ bʌ juntiquil lac piʼʌl miʼ ñop jiñi wen tʼan chaʼan bʌ Yumʌntel cʼunteʼ cʼunteʼ miʼ colel majlel tiʼ chaʼan bʌ Dios cheʼ bajcheʼ jumpʼejl pʌcʼʌbʌl. Jumpʼejl ejemplo, iliyi miʼ mejlel laj qʼuel cheʼ bʌ jiñi lac estudiantejob miʼ tech i lʌcʼtesañob i bʌ ti Jehová i miʼ qʼuextañob majlel i melbal (Ef. 4:22-24). Pero yom cʼajal lac chaʼan chaʼan jiñʌch Jehová muʼ bʌ i yʌcʼ ti colel (1 Co. 3:7).

6, 7. ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel Jehová chaʼan bajcheʼ tsiʼ mele jiñi Lum?

6 Cheʼ bʌ Jehová an chuqui miʼ mel yujil pijt yicʼot miʼ yʌqʼuen i yorajlel cheʼ bajcheʼ cʼamel yom. Miʼ mel iliyi chaʼan i ñuclel i cʼabaʼ yicʼot chaʼan i wenlel yañoʼ bʌ. Laʼ laj qʼuel chuqui tac tsiʼ mele chaʼan miʼ chajpʌbeñonla jiñi lum.

7 Cheʼ bʌ miʼ yʌjlel bajcheʼ Jehová tsiʼ mele (pʌtʌ) jiñi Lum, jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan tsiʼ pʼisi, tsiʼ yʌqʼue i cʼʌclib yicʼot «tsiʼ yotsa jini ñuc bʌ xajlel am bʌ tiʼ xujc» (Job 38:5, 6). Tsaʼto i yʌqʼue i yorajlel chaʼan miʼ wen ñaʼtan ti chuqui tac tsiʼ mele (Gn. 1:10, 12). ¿Muʼ ba lac ñaʼtan bajcheʼ yubil tsiʼ yubiyob jiñi ángelob cheʼ bʌ woliʼ qʼuelob jujunchajp woli bʌ i mel Jehová? Wen tijicñayob, tsaʼto i ‹chaʼleyob oñel chaʼan tijicñayob› (Job 38:7). ¿Chuqui mi laj cʌn? Chaʼan Jehová cabʌl jab tsiʼ mele jiñi Lum, jiñi ecʼ tac yicʼot pejtelel cuxul bʌ, pero cheʼ bʌ tsaʼ caji i qʼuel pejtelel chuqui tsiʼ mele tsiʼ yʌlʌ chaʼan «wen utsʼat» (Gn. 1:31).

8. ¿Chuqui mi caj laj qʼuel wʌle?

8 Cheʼ bajcheʼ tsaʼ laj qʼuele ti jiñi ejemplo tac, yaʼ ti Biblia miʼ tilel principio tac muʼ bʌ i pʌsbeñonla chucoch ñuc i cʼʌjñibal la cujil pijt. Wʌle, laʼ laj qʼuel chaʼchajp baqui yom mi lac pijtan chaʼan Jehová miʼ coltañonla.

¿BAQUI TAC YOM MI LAC PIJTAN CHAʼAN MI COLTAÑONLA JEHOVÁ?

9. ¿Baqui ora yom mi lac pijtan chaʼan miʼ coltañonla Jehová?

9 Cheʼ bʌ mach orajic mi jacʼ la coración Jehová mi la cubin. Cheʼ bʌ mi laj cʼajtiben chaʼan miʼ pʼʌtʼesañonla chaʼan mi lac ñusan jumpʼejl wocol, o chaʼan miʼ coltañonla lac mʌlben (jotben) jumpʼejl laj cʼunlel, tajol mach ti orajic miʼ jacʼbeñonla mi la cubin. ¿Chucoch mach ti orajic miʼ jacʼ pejtelel la coración Jehová?

10. ¿Chucoch yom la cujil pijt cheʼ bʌ mi lac mel oración?

10 Jehová mucʼʌch i wen ñʌchʼtan jiñi la coración tac (Sal. 65:2). Miʼ qʼuel chaʼan cheʼ bajcheʼ jiñi wolʌch lac pʌs lac ñopoñel (He. 11:6). Cheʼ jaʼel, yom i qʼuel miʼ sujmʌch la com chumtʌl cheʼ bajcheʼ miʼ subeñonla yicʼot mi la comʌch lac mel chuqui miʼ mulan (1 Jn. 3:22). Jin chaʼan, mi woli lac ñop laj cʌy lac mel mach bʌ weñic o junchajp laj cʼunlel, tajol yom mi lac pʌs lac pijt i mi lac mel cheʼ bajcheʼ mi la cʌl ti la coración. Jesús tsiʼ yʌcʼʌ ti ñaʼtʌntel chaʼan Dios an i tajol mach ti orajic mi caj i jacʼ jiñi la coración cheʼ bʌ tsiʼ yʌlʌ: «Chʌn cʼajtinla i mi caj laʼ wʌqʼuentel, chʌn sʌclanla i mi caj laʼ taj, chʌn jatsʼʌla i tiʼ otot i mi caj laʼ jambentel. Come majqui jach miʼ cʼajtin miʼ yʌqʼuentel, majqui jach miʼ sʌclan miʼ taj, i majqui jach miʼ jatsʼ i tiʼ otot mi caj i jambentel» (Mt. 7:7, 8, TNM). Mi mucʼʌch lac jacʼ ili ticʼojel i mi lac chʌn chaʼlen oración, miʼ mejlel lac ñop chaʼan Jehová mucʼʌch caj i ñʌchʼtañonla i mi caj i jacʼbeñonla (Col. 4:2).

Laʼ lac chʌn mel oración yicʼot lac ñopoñel cheʼ mi lac pijtan i coltaya Jehová. (Qʼuele jiñi párrafo 11). *

11. ¿Bajcheʼ miʼ coltañonla 1 Pedro 5:6 cheʼ bʌ mach ti orajic miʼ jajqʼuel la coración mi la cubin?

11 Tajol mach ti orajic miʼ jajqʼuel la coración mi la cubin, pero Jehová miʼ yʌl chaʼan mi caj i jacʼbeñonla «cheʼ tiʼ yorajlel» (pejcan 1 Pedro 5:6). Jin chaʼan, mi mach ti orajic miʼ jajqʼuel la coración cheʼ bajcheʼ la com mach yomic mi lac wis ñaʼtan chaʼan Jehová woliʼ mel mach bʌ weñic. Jumpʼejl ejemplo, cabʌlob wajalix bʌ caj i cʼajtibeñob chaʼan miʼ qʼuelob bajcheʼ jiñi i Yumʌntel miʼ jisan ili jontol bʌ pañimil (mulawil). Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan mi laj cʼajtin miʼ tilel jiñi i Yumʌntel Dios (Mt. 6:10). Pero tontojonla mi tsaʼ laj cʌyʌ lac ñop Dios tiʼ caj jach maʼañic tsaʼ tili i jilibal cheʼ bʌ la com joñonla (Hab. 2:3; Mt. 24:44). Ñumen wem bʌ jiñʌch cheʼ mi lac chʌn pijtan chaʼan miʼ chaʼlen coltaya Jehová yicʼot mi lac chaʼlen oración yicʼot lac ñopoñel. Jiñi i jilibal talʌch cheʼ tiʼ yorajlel come Jehová tsaʼix i yʌlʌ ‹baqui bʌ qʼuin yicʼot baqui bʌ ora›, i jiñʌch ñumen wem bʌ i yorajlel (Mt. 24:36; 2 P. 3:15).

¿Chuqui mi laj cʌn chaʼan lac pijt ti jiñi ejemplo tsaʼ bʌ i pʌsʌ José? (Qʼuele jiñi párrafo 12 cʼʌlʌl 14).

12. ¿Baqui ora tajol wocol mi la cubin chaʼan mi lac pʌs lac pijt?

12 Cheʼ bʌ mi lac toʼol ticʼlʌntel. Ili ora, jiñi lac piʼʌlob miʼ ticʼlañob yambʌlob tiʼ caj wiñicob o xʼixicob, tiʼ caj bajcheʼ yilalob i pʌchʌlel, tiʼ caj i cultura, baqui chʼoyolob o tiʼ caj discapacitadojob. Cabʌl i wiñicob Dios an toʼol ticʼlʌntiyob tiʼ caj i ñopbalob. Mi cheʼ woli lac ñusan bajcheʼ jiñi, laʼ laj cʼajtesan tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jesús: «Jini muʼ bʌ i cuch i wocol cʼʌlʌl tiʼ jilibal mi caj i coltʌntel» (Mt. 24:13). Pero ¿ixcu mi tsaʼ la cubi chaʼan yaʼ ti congregación an majqui tsiʼ mele tsʌts bʌ mulil? Mi yujilobix jiñi ancianojob, ¿muʼ ba caj lac pʌs lac pijt i mi caj lac ñop chaʼan mi caj i tojʼesañob cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Jehová? ¿Chuqui mi caj i melob?

13. ¿Bajcheʼ yom Jehová chaʼan miʼ tojʼesʌntel jiñi tsʌts tac bʌ mulil?

13 Cheʼ bʌ jiñi ancianojob miʼ yubiñob chaʼan yaʼ ti congregación an juntiquil tsaʼ bʌ i mele tsʌts bʌ mulil, miʼ cʼajtibeñob Jehová jiñi «ñaʼtʌbal chʼoyol bʌ ti chan» chaʼan miʼ mejlel i qʼuelob jiñi wocol cheʼ bajcheʼ Jehová (Stg. 3:17). Yom bʌ jiñʌch chaʼan miʼ coltan jiñi xmulil am bʌ i sajtemal chaʼan miʼ chaʼ tojʼan (Stg. 5:19, 20). Miʼ chaʼleñob wersa chaʼan miʼ cʌntañob jiñi congregación yicʼot chaʼan miʼ ñuqʼuesañob jiñi añoʼ bʌ i cʼux pusicʼal (2 Co. 1:3, 4). Cheʼ bʌ jiñi ancianojob miʼ qʼuelob tsʌts bʌ mulil yom miʼ ñaxan ñaʼtañob pejtelel chuqui tsaʼ ujti. Iliyi mach ti orajic miʼ mejlel. Cheʼ jiñi, miʼ melob oración, miʼ yʌcʼob ticʼojel tac am bʌ ti Biblia i miʼ tojʼesañob cheʼ bajcheʼ cʼamel yom (Jer. 30:11). Mach yomic miʼ toʼol jalitesañob i bʌ, pero mach yomic ti ora miʼ waʼ alob jaʼel chuqui miʼ caj i melob. Cheʼ bʌ jiñi ancianojob mucʼʌch i melob cheʼ bajcheʼ miʼ mulan Jehová, mi caj i tajob i wenlel tiʼ pejtelelob yaʼ ti congregación. Pero tajol anto juntiquil cʼuxto bʌ miʼ yubin chaʼan chuqui tsaʼ tumbenti. Mi cheʼ bajcheʼ iliyi, ¿chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan mi laj coltan?

14. ¿Chuqui ti ejemplo miʼ mejlel i coltañonla mi tsiʼ wen ticʼlayonla juntiquil hermano?

14 ¿Am ba majqui tsiʼ wen ticʼlayonla, tajol yaʼ ti congregación? Mi cheʼʌchi, yaʼ tiʼ Tʼan Dios miʼ mejlel lac taj ejemplo tac muʼ bʌ i coltañonla lac pijtan chaʼan Jehová miʼ tojʼesan jiñi wocol. Jumpʼejl ejemplo, José maʼañic tsiʼ yʌcʼʌ chaʼan jiñi ticʼlʌntel yicʼot jiñi i mul i yerañob miʼ yʌqʼuen i sʌt i tijicñʌyel. Tsiʼ chʌn acʼʌ i ñaʼtʌbal tiʼ melbentel i yeʼtel (troñel) Jehová, i Jehová tsiʼ yʌqʼue i bendición chaʼan tsiʼ pʌsʌ i pijt yicʼot chaʼan tsiʼ cuchu wocol (Gn. 39:21). Ti wiʼil, José tsiʼ ñusʌbe i mul i yerañob i tsiʼ qʼuele bajcheʼ Jehová tsiʼ yʌqʼue i bendición (Gn. 45:5). Cheʼ bajcheʼ José, joñonla mi la cubin lac tijicñʌyel jaʼel cheʼ bʌ mi lac lʌcʼtesan lac bʌ ti Jehová i mi la cʌqʼuen tiʼ wenta jiñi lac wocol tac (Sal. 7:17; 73:28).

15. ¿Chuqui tsiʼ colta juntiquil hermana chaʼan miʼ chʌn cuch cheʼ bʌ tsaʼ toʼol ticʼlʌnti?

15 I sujmʌch, tajol mach cʌlʌxic mi lac ticʼlʌntel cheʼ bajcheʼ José, pero wersa cʼuxʌch mi la cubin. Weñʌch cheʼ mi lac jacʼ jiñi principio tac am bʌ ti Biblia cheʼ bʌ an lac wocol la quicʼot yambʌ anquese mach i testigojic Jehová (Fil. 2:3, 4). Laʼ laj qʼuel chuqui tsiʼ mele juntiquil hermana cheʼ bʌ tsiʼ yubi chaʼan juntiquil i piʼʌl ti eʼtel woliʼ yʌl mach bʌ weñic tiʼ tojlel. Anquese cʼux tsiʼ yubi maʼañic tsaʼ michʼa, tsaʼ caji i ñaʼtan jiñi i ejemplo Jesús. Cheʼ bʌ woliʼ pʼajtʌl (ñiqʼuisubentel) maʼañic tsaʼ caji ti pʼajoñel jaʼel (1 P. 2:21, 23). Jin chaʼan, jiñi hermana maʼañic tsiʼ yʌcʼʌ ti ñuc chuqui tsaʼ ujti. Ti wiʼil tsiʼ yubi chaʼan jiñi i piʼʌl ti eʼtel an tsʌts bʌ i cʼamʌjel i mach tijicñayic tsiʼ ñusa tilel. Jin chaʼan, jiñi hermana tsiʼ ñaʼta chaʼan mach yilolic i chaʼan chuqui tsiʼ mele. Jiñi hermana tsiʼ taja i ñʌchʼtʌlel i tijicña tsiʼ yubi chaʼan tsiʼ pʌsʌ i pijt cheʼ bʌ tsaʼ toʼol ticʼlʌnti.

16. ¿Chuqui miʼ mejlel i coltañonla mi woli laj cuch lac ticʼlʌntel? (1 Pedro 3:12).

16 Mi woli laj cuch lac ticʼlʌntel o yambʌ wocol yom cʼajal lac chaʼan chaʼan Jehová miʼ lʌcʼtesan i bʌ tiʼ tojlel jiñi «chʼijiyemoʼ bʌ i pusicʼal» (Sal. 34:18). Miʼ cʼuxbiñonla come la cujil pijt i mi la cʌcʼ laj cuch tiʼ tojlel (Sal. 55:22). Jiñʌch jiñi Juez tiʼ petol Pañimil i miʼ laj taj i qʼuel (pejcan 1 Pedro 3:12). Jin chaʼan, mi woli lac ñusan jumpʼejl wocol mach bʌ añic miʼ mejlel lac tojʼesan, laʼ laj cʼajtesan chaʼan yom mi lac pijtan chaʼan Jehová miʼ coltañonla.

MUʼ BɅ I PIJTɅBEÑOB I COLTAYA JEHOVÁ MI CAJ I TAJOB BENDICIÓN TAC

17. ¿Chuqui miʼ subeñonla Jehová ti Isaías 30:18?

17 Ti lʌcʼʌlix, jiñi lac Tat am bʌ ti panchan mi caj i cʼʌn i Yumʌntel chaʼan miʼ yʌqʼueñonla cabʌl bendición. Isaías 30:18 miʼ yʌl: «Lac Yum woli to i pijtañetla jinto mi laʼ sutqʼuin laʼ bʌ, chaʼan miʼ pʌsbeñetla i yutslel i pusicʼal. Yom i pʼuntañetla, come tojʌch lac Yum Dios. Tijicñayob pejtelel muʼ bʌ i pijtañob lac Yum». Jiñi muʼ bʌ i pijtʌbeñob i coltaya Jehová mi caj i tajob cabʌl bendición ti ili ora yicʼot yaʼ ti tsijiʼ bʌ pañimil.

18. ¿Chuqui ti bendición tac mi caj lac taj?

18 Yaʼ ti tsijiʼ bʌ pañimil, jiñi i wiñicob Dios maʼañix mi caj i ñusañob wocol yicʼot maʼañix miʼ cajelob tiʼ pensar bajcheʼ wʌleʼli. Maʼañix miʼ cajel ticʼlʌntel miʼ cʼuxyajiyelicto (Ap. 21:4). Maʼañix mi caj lac pensarin bajcheʼ mi caj lac taj i cʼʌjñibal bʌ lac chaʼan, come mi caj i wen pʼojlel chuqui tac an (Sal. 72:16; Is. 54:13). ¡Wen utsʼatax jiñi!

19. ¿Chucoch woliʼ cʼunteʼ chajpañonla Jehová?

19 Cheʼ Jehová woliʼ coltañonla laj cʌy jiñi mach bʌ wentaquic yicʼot chaʼan mi lac taj jiñi wen tac bʌ melbalʌl woliʼ chajpañonla chaʼan mi lac chumtʌl tiʼ Yumʌntel. Mach la cubin lac chʼijyemlel i mach lujbʼaconla, talix jiñi ñumen wem bʌ. Wen utsʼatax chuqui woli lac pijtan, jin chaʼan laʼ lac chʌn pijtan chaʼan Jehová miʼ tsʼʌctesan jiñi tsaʼ bʌ i subeyonla.

CʼAY 118 Pʼʌtʼesan lon c chʼujbiya

^ parr. 5 ¿Am ba a wubi i yʌl juntiquil cabʌlix bʌ jab cajel i melben i yeʼtel Jehová: «Maʼañic tsaʼ c wis ñaʼta chaʼan cʌlʌx mi caj i jalʼan ili jontol bʌ pañimil»? Ti lac pejtelel la comix chaʼan Jehová miʼ chʼʌm tilel i jilibal, ñumento ili ora cheʼ wen wocol bajcheʼ woli lac ñusan. Pero yom la cujil pijt. Ti ili estudio, mi caj laj qʼuel principio tac muʼ bʌ i mejlel i coltañonla chaʼan mi lac chaʼlen pijt. Cheʼ jaʼel, mi caj laj qʼuel chaʼchajp baqui yom mi lac pijtan chaʼan miʼ coltañonla Jehová. I ti wiʼil, mi caj laj qʼuel chuqui ti bendición mi caj i tajob jiñi mucʼʌch bʌ i chaʼleñob pijt.

^ parr. 56 MUʼ BɅ I YɅL JIÑI FOTO TAC: Juntiquil hermana cʼʌlʌlix wajali miʼ melben oración Jehová. Jiñi i tat i ñaʼ tsiʼ pʌsbeyob oración cheʼ bʌ alʌto. Cheʼ bʌ ñuquix tsaʼ sujti ti precursora i tsiʼ chʌn cʼajtibe Jehová chaʼan miʼ coltan tiʼ subtʼan. Ti wiʼil, cheʼ bʌ ñujpuñemix tsaʼ cʼamʼa i ñoxiʼal i woliʼ cʼajtiben i coltaya Jehová chaʼan miʼ lʌtʼ jiñi wocol. Wʌle viudajix i woliʼ bej mel oración i miʼ ñop chaʼan Jehová mucʼʌch caj i jacʼben cheʼ bajcheʼ an i mele tilel.