Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

Laʼ laj qʼuel ti ñuc «muʼ bʌ i tempan Dios»

Laʼ laj qʼuel ti ñuc «muʼ bʌ i tempan Dios»

«Mach i tʼox winic jini muʼ bʌ i tempan Dios» (MR. 10:9).

CʼAY: 131, 132

1, 2. ¿Chuqui miʼ ñijcañonla lac mel muʼ bʌ i yʌl Hebreos 13:4?

TI LAC pejtelel la com lac ñuqʼuesan Jehová. Cheʼʌch yom mi lac mel (chaʼlen) tiʼ tojlel, i miʼ yʌcʼ i tʼan chaʼan cheʼʌch mi caj i mel ti lac tojlel jaʼel (1 S. 2:30; Pr. 3:9; Ap. 4:11). Jehová yom chaʼan mi la cʌcʼob ti ñuc yambʌlob, bajcheʼ jiñi yumʌlob (Ro. 12:10; 13:7). Pero an yambʌ yom bʌ mi lac wen acʼ ti ñuc: Jiñi ñujpuñel.

2 Jiñi apóstol Pablo tiʼ tsʼijbu: «Yom mi laʼ qʼuel ti ñuc jiñi ñujpuñijel, yaʼ tiʼ wʌyib jiñi ñujpuñemoʼ bʌ mach yomic an i bibiʼlel» (He. 13:4, TNM). Pablo mach cheʼ jach tsiʼ pam alʌ ili tʼan. Woli (choncol) bʌ i suben jiñi xñoptʼañob jiñʌch chaʼan yom miʼ qʼuelob ti ñuc jiñi ñujpuñel. ¿Cheʼʌch ba mi laj qʼuel joñonla jiñi ñujpuñel yicʼot lac chaʼan?

3. ¿Chuqui ti ñuc bʌ ticʼojel tsiʼ yʌcʼʌ Jesús chaʼan jiñi ñujpuñel? (Qʼuele jiñi dibujo).

3 Mi mucʼʌch laj qʼuel ti ñuc jiñi ñujpuñel, wolʌch lac tsajcan Jesús. Cheʼ bʌ jiñi fariseojob tsiʼ cʼajtibeyob Jesús bajcheʼ yilal miʼ qʼuel jiñi divorcio, tsiʼ taja ti tʼan tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jehová chaʼan jiñi ñaxam bʌ xñujpuñel: «Jini chaʼan laʼ i cʌy i tat i ñaʼ winic chaʼan miʼ yajñel yicʼot i yijñam. Jini chaʼtiquil miʼ yochelob ti juntiquil jach i bʌcʼtal». Tsiʼ chaʼ alʌ: «Mach i tʼox winic jini muʼ bʌ i tempan Dios» (pejcan Marcos 10:2-12; Gn. 2:24).

4. ¿Chuqui yom tsiʼ yʌlʌ Jehová tiʼ tojlel jiñi xñujpuñelob?

4 Tsiquil mi laj qʼuel chaʼan Jesús wen yujil chaʼan Dios tsiʼ yʌcʼʌ ti ñujpuñel jiñi ñaxam bʌ wiñic yicʼot xʼixic i tsiʼ yʌlʌ chaʼan tiʼ pejtelel ora yom temel miʼ yajñelob. Jehová maʼañic tiʼ sube Adán yicʼot Eva chaʼan jiñi ñujpuñel miʼ mejlel ti jilel ti jumpʼejl divorcio. Yom bʌ tsiʼ yʌlʌ jiñʌch chaʼan jiñi ñujpuñemoʼ bʌ temel miʼ yajñelob tiʼ pejtelel ora.

TSAʼ TAC BɅ JUMUCʼ QʼUEXTɅYI CHAʼAN JIÑI ÑUJPUÑEL

5. ¿Chuqui miʼ mel jiñi chʌmel ti jumpʼejl xñujpuñel?

5 La cujil chaʼan cabʌl chuqui tsaʼ qʼuextʌyi cheʼ tsiʼ chaʼle mulil Adán. Tsaʼ caji jiñi chʌmel (sajtel), i jiñʌch junchajp muʼ bʌ i yʌcʼ wocol ti ñujpuñel. Jiñi apóstol Pablo tsiʼ pʌsʌ iliyi cheʼ tiʼ tsictesʌbe jiñi xñoptʼañob chaʼan mach yomix miʼ tsajcañob i Mandar Moisés. Tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi chʌmel miʼ jisan jiñi ñujpuñel i jiñi i bajñel jax bʌ miʼ cʌytʌl miʼ mejlel ti chaʼ ñujpuñel (Ro. 7:1-3).

6. ¿Bajcheʼ miʼ pʌs jiñi Mandar tsaʼ bʌ aqʼuenti Moisés chaʼan Dios miʼ qʼuel ti ñuc jiñi ñujpuñel?

6 Yaʼ ti Mandar tsaʼ bʌ i yʌqʼue Jehová jiñi tejclum Israel, an chuqui tac miʼ yʌl chaʼan jiñi ñujpuñel. Laʼ laj qʼuel junchajp. Jiñi wiñic miʼ mejlel i taj cabʌl i yijñam i jiñi Mandar maʼañic miʼ mʌctan, iliyi cheʼix miʼ mejlel cʼʌlʌl cheʼ bʌ Dios maxto i yʌqʼue Mandar jiñi tejclum Israel. Pero jiñi Mandar miʼ cʌntan jiñi xʼixicob yicʼot i yalobilob chaʼan maʼañic miʼ ticʼlʌntelob. Jumpʼejl ejemplo, mi juntiquil wiñic miʼ pʌy tiʼ yijñam jiñi xyaj eʼtel i chaʼan i ti wiʼil miʼ pʌy yambʌ xʼixic, yomʌch miʼ bej aqʼuen i bʌl i ñʌcʼ, i pislel yicʼot miʼ piʼlen jiñi ñaxam bʌ i yijñam. Dios tsiʼ yʌlʌ chaʼan yomʌch miʼ bej cʌntan (Éx. 21:9, 10). Ili ora mach chuculoñixla ti jiñi Mandar, pero mi laj cʌn chaʼan Dios miʼ wen qʼuel ti ñuc jiñi ñujpuñel. I mucʼʌch i coltañonla laj qʼuel ti ñuc jeʼel.

7, 8. a) Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl jiñi Deuteronomio 24:1, ¿chuqui miʼ yʌl jiñi Mandar chaʼan miʼ mejlel ti ujtel? b) ¿Bajcheʼ yilal miʼ qʼuel Jehová jiñi divorcio?

7 ¿Chuqui tsiʼ yʌlʌ jiñi Mandar chaʼan jiñi divorcio? Dios maʼañic tsiʼ mʌcta jiñi israelob chaʼan maʼañic miʼ melob jiñi divorcio, pero maʼañic tsiʼ cʌyʌ i qʼuel ti ñuc jiñi ñujpuñel (pejcan Deuteronomio 24:1). Jiñi wiñic miʼ mejlel i chaʼlen i bʌ ti divorciar mi an «chuqui lecoj» miʼ taj tiʼ tojlel i yijñam. ¿Chuquiyes jiñi muʼ bʌ i qʼuejlel ti «lecoj» o «bibiʼ»? Maʼañic miʼ yʌjlel yaʼ ti Mandar. Pero tajol jiñʌch wen quisintic bʌ o tsʌts bʌ mulil, mach jiñic chuqui tac mach bʌ wen ñuquic (Dt. 23:14). Pero cheʼ tiʼ yorajlel Jesús, chuqui jach tiʼ caj miʼ chaʼleñob i bʌ ti divorciar cabʌl judíojob (Mt. 19:3). Joñonla mach cheʼic la com lac mel bajcheʼob.

8 Tiʼ yorajlel jiñi xʼaltʼan Malaquías, jiñi wiñicob miʼ lotiñob i yijñam i miʼ chaʼleñob i bʌ ti divorciar, tajol chaʼan miʼ mejlelob ti ñujpuñel yicʼot yambʌ ñumen xchʼoc bʌ maʼañic bʌ miʼ chʼujutesan Dios. Pero Malaquías tiʼ tsʼijbu chuqui miʼ ñaʼtan Jehová chaʼan jiñi: «Mach utsʼatic miʼ qʼuel jini muʼ bʌ i cʌy i yijñam», yom i yʌl, muʼ bʌ i chaʼlen i bʌ ti divorciar (Mal. 2:14-16). Ili miʼ taj i bʌ yicʼot muʼ bʌ i yʌl i Tʼan Dios chaʼan jiñi ñaxam bʌ xñujpuñel, chaʼan jiñi wiñic yom ‹miʼ chʌn ajñel yicʼot i yijñam. Jiñi chaʼtiquil miʼ yochelob ti juntiquil jach› (Gn. 2:24). Jesús tsiʼ pʌsʌ chaʼan lajal miʼ ñaʼtan bajcheʼ i Tat cheʼ bʌ tsiʼ yʌlʌ: «Mach i chaʼ tʼox winic chuqui tsiʼ tempa Dios» (Mt. 19:6).

¿CHUCOCH MIʼ MEJLEL TI UJTEL JIÑI DIVORCIO?

9. ¿Bajcheʼ yom miʼ ñaʼtʌntel tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jesús ti Marcos 10:11, 12?

9 Tajol an majqui miʼ cʼajtiben i bʌ: «¿Am ba chucoch miʼ mejlel i chaʼlen i bʌ ti divorciar juntiquil xñoptʼan i miʼ chaʼ ñujpuñel?». Jesús tsiquil tsiʼ yʌlʌ chuqui miʼ ñaʼtan chaʼan jiñi divorcio: «Majqui jach miʼ cʌy i yijñam, mi tsiʼ pʌyʌ yambʌ i yijñam, miʼ chaʼlen tsʼiʼlel tiʼ contra. Jini xʼixic muʼ bʌ i cʌy i ñoxiʼal, mi tsiʼ jacʼʌ i pʌyol ti yambʌ winic, miʼ chaʼlen tsʼiʼlel» (Mr. 10:11, 12; Lc. 16:18). Miʼ mejlel laj qʼuel chaʼan Jesús tsiʼ qʼuele ti ñuc jiñi ñujpuñel, i cheʼʌch yom chaʼan miʼ qʼuel yambʌlob. Juntiquil muʼ bʌ i chaʼlen i bʌ ti divorciar chaʼan chuqui jach tiʼ caj i miʼ ñujpuñel yicʼot yambʌ woliʼ chaʼlen tsʼiʼlel. Tiʼ tojlel Dios jiñi divorcio maʼañic miʼ jisan jiñi ñujpuñel. Jiñi chaʼtiquil quixtañu, chʌn ‹juntiquilob jach› tiʼ wut Dios. Cheʼ jaʼel, Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan mi juntiquil wiñic miʼ chaʼlen i bʌ ti divorciar yicʼot i yijñam cheʼ maʼañic i mul, miʼ mejlel i yʌcʼ ti yajlel ti tsʼiʼlel. ¿Chucoch? Come ti jimbʌ ora juntiquil xʼixic cʌybilix bʌ tajol miʼ sʌclan chaʼ ñujpuñel chaʼan miʼ mʌcʼlʌntel. I bajcheʼ jiñi miʼ yajlel ti tsʼiʼlel.

10. ¿Chuqui tiʼ caj miʼ mejlel i chaʼlen i bʌ ti divorciar juntiquil i miʼ chaʼ ñujpuñel?

10 Pero Jesús tsiʼ yʌlʌ jaʼel chuqui miʼ mejlel i jisan jumpʼejl ñujpuñel. Tsiʼ yʌlʌ: «Mic subeñetla majqui jach miʼ toʼo cʌy i yijñam cheʼ maʼanic i tsʼiʼlel chaʼan miʼ pʌy yambʌ, woliʼ chaʼlen tsʼiʼlel» (Mt. 19:9). Lʌcʼʌ lajalʌch tsaʼ bʌ i yʌlʌ jaʼel tiʼ Cʌntesa yaʼ ti Bujtʌl (Mt. 5:31, 32). Tiʼ chaʼyajlel, tsiʼ taja ti tʼan jiñi «tsʼiʼlel» (ti griego jiñʌch pornéia). Ti jiñi tʼan yaʼ ochem pejtelel bajcheʼ miʼ mejlel jiñi piʼleya, bajcheʼ jiñi muʼ bʌ i piʼlen yambʌ mach bʌ i piʼʌlic, muʼ bʌ i choñob i bʌ, muʼ bʌ i piʼleñob i bʌ cheʼ mach ñujpuñemobic, jiñi muʼ bʌ i wʌlʌc piʼleñob i bʌ yicʼot jiñi muʼ bʌ i piʼleñob añimal tac. Laʼ lac ñaʼtan chaʼan juntiquil wiñic ñujpuñem bʌ miʼ piʼlen yambʌ xʼixic. Jiñi i yijñam miʼ mejlel i yajcan mi yom i chaʼlen i bʌ ti divorciar o maʼañic. Mi mucʼʌch i mel, miʼ jilel jiñi ñujpuñel tiʼ wut Jehová.

11. Anquese juntiquil ñujpuñem bʌ maʼañic bʌ i mul miʼ mejlel i chaʼlen i bʌ ti divorciar, ¿chucoch miʼ mejlel i yajcan chaʼan maʼañic miʼ mel?

11 Jesús maʼañic tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi maʼañic bʌ i mul yom miʼ wersa chaʼlen i bʌ ti divorciar miʼ tsiʼ chaʼle tsʼiʼlel (pornéia) i piʼʌl. Jumpʼejl ejemplo, juntiquil ijñamʌl miʼ mejlel i yajcan chaʼan maʼañic miʼ cʌy i ñoxiʼal anquese tsiʼ chaʼle tsʼiʼlel. Tajol mucʼʌch i bej cʼuxbin, yomʌch i ñusʌben i mul yicʼot miʼ lajal chaʼleñob wersa chaʼan wen miʼ yajñelob tiʼ ñujpuñel. Cheʼ mi lac wen ñaʼtan, mi tsiʼ chaʼle i bʌ ti divorciar i maʼañix miʼ ñujpuñel, mi caj i taj wocol. ¿Bajcheʼ miʼ caj i taj pejtelel chuqui i cʼʌjñibal i chaʼan yicʼot mi yom piʼleya? ¿Chuqui mi caj i mel cheʼ i bajñel jach miʼ yubin i bʌ? Ixcu mi an i yalobilob, ¿wocol ba mi caj i yubin chaʼan miʼ cosañob tiʼ sujmlel? (1 Co. 7:14). Wen tsiquil chaʼan mi tsiʼ chaʼle i bʌ ti divorciar jiñi maʼañic bʌ i mul, mucʼʌch caj i taj wocol tac.

12, 13. a) ¿Chuqui tsaʼ ujti tiʼ ñujpuñel Oseas? b) ¿Chucoch jiñi Oseas tsiʼ chaʼ pʌyʌ Gómer? c) ¿Chuqui miʼ cʌntesañonla chaʼan jiñi ñujpuñel?

12 Jiñi xʼaltʼan Oseas an chuqui tsiʼ ñusa muʼ bʌ i mejlel i cʌntesañonla chaʼan bajcheʼ miʼ qʼuel Dios jiñi ñujpuñel. Jehová tiʼ sube chaʼan miʼ ñujpuñel yicʼot juntiquil xʼixic i cʼabaʼ Gómer. Ili xʼixic mi caj i sujtel ti juntiquil muʼ bʌ caj i chaʼlen «tsʼiʼlel» i mi caj i yʌqʼuen majan bʌ i yalobilob chaʼan i tsʼiʼlel. Gómer tsiʼ yʌqʼue juntiquil i yalobil jiñi Oseas (Os. 1:2, 3). Ti wiʼil, tsiʼ taja juntiquil xchʼoc bʌ i yalobil yicʼot juntiquil chʼiton i chaʼan bʌ yambʌ wiñic. Anquese mach junyajlic jach tsiʼ chaʼle tsʼiʼlel, Oseas maʼañic tsiʼ cʌyʌ. Cheʼ ñumeñix ora, jiñi xʼixic tsiʼ cʌyʌ i tsaʼ sujti ti juntiquil xyaj eʼtel. Pero Oseas tsiʼ mʌñʌ (Os. 3:1, 2). Jehová tsiʼ cʼʌñʌ iliyi chaʼan miʼ yʌcʼ ti ñaʼtʌntel chaʼan mach junyajlel jach tsiʼ ñusʌbe i mul jiñi tejclum Israel cheʼ maʼañic tsiʼ pʌsʌyob i xucʼtʌlel i tsiʼ chʼujutesayob diosteʼ tac. ¿Chuqui miʼ cʌntesañonla?

13 Cheʼ bajcheʼ tsaʼ laj qʼuele, mi juntiquil xñoptʼan miʼ chaʼlen tsʼiʼlel, jiñi i piʼʌl mi caj i yajcan chuqui mi caj i mel. Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi maʼañic bʌ i mul miʼ mejlel i chaʼlen i bʌ ti divorciar i librejix miʼ cʌytʌl chaʼan miʼ chaʼ ñujpuñel. Pero jaʼel, miʼ mejlel i ñusʌben i mul. Cheʼ miʼ mel jiñi mach mulilic. Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan Oseas tsiʼ chaʼ pʌyʌ majlel tiʼ yotot jiñi Gómer. Cheʼ jiñi, maʼañix miʼ mejlel i piʼlen yambʌ wiñic. Oseas mach ti orajic tsaʼ caji i chaʼ piʼlen (Os. 3:3). Pero ti wiʼil tsaʼʌch i mele. Iliyi tsiʼ pʌsʌ chaʼan bajcheʼ Jehová tsiʼ chaʼ chʼujbi jiñi tejclum i miʼ chaʼ lʌcʼtesañob i bʌ tiʼ tojlel (Os. 1:11; 3:3-5). Ili miʼ cʌntesañonla chaʼan cheʼ bʌ juntiquil maʼañic bʌ i mul miʼ yajcan bej ajñel yicʼot i piʼʌl yicʼot miʼ tech i chaʼ piʼleñob i bʌ miʼ pʌs chaʼan tsaʼix i ñusʌbe i mul (1 Co. 7:3, 5). Cheʼ jiñi, maʼañix miʼ mejlel i chaʼlen i bʌ ti divorciar. Ti jimbʌ ora, yom miʼ chaʼleñob wersa chaʼan miʼ qʼuelob jiñi ñujpuñel cheʼ bajcheʼ miʼ qʼuel Jehová.

LAʼ LAJ QʼUEL TI ÑUC JIÑI ÑUJPUÑEL ANQUESE AN TSɅTS TAC BɅ WOCOL

14. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl 1 Corintios 7:10, 11, ¿chuqui miʼ mejlel ti ujtel ti xñujpuñelob?

14 Ti lac pejtelel yom mi lac chaʼlen wersa laj qʼuel ti ñuc jiñi ñujpuñel cheʼ bajcheʼ miʼ qʼuel Jehová yicʼot Jesús. Pero an maʼañic bʌ miʼ melob come luʼ xmulilonla (Ro. 7:18-23). Jin chaʼan, mach toj sajtelic yom lac pusicʼal cheʼ mi laj cʌn chaʼan an xñoptʼañob ti ñaxam bʌ siglo tsaʼ bʌ i tajayob wocol tiʼ ñujpuñel. Pablo tiʼ tsʼijbu: «Jini xʼixic mach i lon cʌy i ñoxiʼal», pero an qʼuiñil tsaʼʌch ujti (pejcan 1 Corintios 7:10, 11).

¿Chuqui miʼ mejlel ti mejlel chaʼan miʼ tojʼesʌntel jumpʼejl ñujpuñel woli bʌ i ñusan tsʌts bʌ wocol tac? (Qʼuele jiñi párrafo 15).

15, 16. a) Anquese an wocol tac, ¿chuqui yom miʼ melob jiñi ñujpuñemoʼ bʌ, i chucoch? b) ¿Lajal ba miʼ yujtel cheʼ mach xñoptʼañic jiñi i piʼʌl?

15 Pablo maʼañic tsiʼ yʌlʌ chuqui tiʼ caj an tsaʼ bʌ i cʌyʌyob i bʌ. Jiñi wocol mach jiñic tiʼ caj jiñi tsʼiʼlel, cheʼiqui, jiñi xʼixic tsaʼ mejli i chaʼlen i bʌ ti divorciar i miʼ chaʼ ñujpuñel. Pablo tiʼ tsʼijbu chaʼan jiñi ijñamʌl tsaʼ bʌ i cʌyʌ i ñoxiʼal mach yomic miʼ ñujpuñel o yom miʼ chaʼ utsʼesan i bʌ yicʼot i ñoxiʼal. Tiʼ tojlel Dios chʌn temelobto. Jiñi apóstol tiʼ sube jiñi ñujpuñemoʼ bʌ chaʼan mi maʼañic tsaʼ ujti tsʼiʼlel, yom miʼ ñop i chaʼ utsʼesañob i bʌ, mach yʌlʌyic baqui bʌ jiñi wocol. Tiʼ chaʼticlelob miʼ mejlel i cʼajtiñob i coltʌntel ti ancianojob. Ili hermanojob mi caj i yʌcʼob ticʼojel chucul bʌ ti Biblia i maʼañic mi caj i yʌcʼob i bʌ tiʼ tojlel juntiquil.

16 Tajol ñumen wocolto mi jiñi xñoptʼan ñujpuñem yicʼot juntiquil maʼañic bʌ miʼ ñop Dios. ¿Mucʼʌch ba i mejlel i cʌyob i bʌ mi tsiʼ tajayob wocol? Tsaʼix laj qʼuele chaʼan jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan miʼ mejlel ti ujtel jumpʼejl divorcio mi an tsʼiʼlel, pero maʼañic baqui miʼ pʌs chuqui tiʼ caj miʼ mejlel ti ujtel jiñi cʌy bʌ. Pablo tiʼ tsʼijbu: «Mi maʼanic miʼ ñop lac Yum i ñoxiʼal juntiquil hermana, mach i cʌy i ñoxiʼal cheʼ yom to ajñel jini winic yicʼot» (1 Co. 7:12, 13). Ili ora bej añʌch i cʼʌjñibal ili principio.

17, 18. ¿Chucoch an xñoptʼañob maʼañic bʌ miʼ cʌyob i piʼʌl anquese an tsʌts bʌ wocol tac tiʼ ñujpuñel?

17 Yomʌch mi la cʌl jaʼel chaʼan an qʼuiñil jiñi ñoxiʼalʌl maʼañic bʌ miʼ ñop Dios miʼ pʌs chaʼan machʌch yomix ajñel yicʼot i yijñam. Tajol miʼ cʌlʌx jatsʼ i yijñam i jiñi xʼixic miʼ ñaʼtan chaʼan an tiʼ wocol jiñi i cʼocʼlel o i cuxtʌlel. Mach yomic i mʌcʼlan i yijñam yicʼot i familia o miʼ mʌctan chaʼan maʼañic miʼ melben i yeʼtel (troñel) Dios. Tiʼ caj iliyi, an hermanajob cʼotemoʼ bʌ i ñaʼtan chaʼan miʼ cʌyob i ñoxiʼal mach yʌlʌyic chuqui miʼ yʌl. Pero an yambʌ hermanajob mach bʌ cheʼic miʼ cʼotel i ñaʼtañob anquese lajal bajcheʼ miʼ ñusañob. An i cuchuyob yicʼot miʼ sʌclañob bajcheʼ miʼ tojʼan jiñi wocol. ¿Chucoch?

18 Junchajp jiñʌch cheʼ jiñi muʼ bʌ i cʌyob i bʌ chʌn ñujpuñemob i mi caj i tajob jiñi wocol tac tsaʼ bʌ la cʌlʌ. I jiñi apóstol Pablo an yambʌ chuqui tsiʼ yʌlʌ chaʼan chʌn temel miʼ yajñelob. Tiʼ tsʼijbu: «Jini winic mach bʌ anic miʼ ñop lac Yum, miʼ poj qʼuejlel ti sʌc ti Dios cheʼ woliʼ yajñel yicʼot i yijñam muʼ bʌ i ñop lac Yum. Jini xʼixic mach bʌ anic miʼ ñop lac Yum, miʼ poj qʼuejlel ti sʌc ti Dios cheʼ woliʼ yajñel yicʼot i ñoxiʼal muʼ bʌ i ñop. Mi mach cheʼiqui, mach sʌquic miʼ qʼuejlel laʼ walobilob. Wʌle chʼujulob miʼ qʼuejlelob» (1 Co. 7:14). Cabʌl xucʼul bʌ xñoptʼañob am bʌ i yajcayob chʌn ajñel yicʼot jiñi i piʼʌl mach bʌ Testigojic, anquese wen tsʌtsʌch chuqui woli (yʌquel) i ñusañob, an i tajayob i tijicñʌyel cheʼ bʌ jiñi i piʼʌl tsaʼ cʼoti i chʼujutesan Jehová (pejcan 1 Corintios 7:16; 1 P. 3:1, 2).

19. ¿Chucoch an wem bʌ xñujpuñelob ti congregación tac?

19 Jesús tsiʼ taja tiʼ tʼan jiñi divorcio i jiñi apóstol Pablo tsiʼ yʌcʼʌ ticʼojel tac chʼoyol bʌ ti Dios chaʼan jiñi cʌy bʌ. Tiʼ chaʼticlelob yomob chaʼan jiñi i wiñicob Jehová miʼ qʼuelob ti ñuc jiñi ñujpuñel. Wʌle ora, tiʼ petol pañimil (mulawil) an congregación tac baqui an wem bʌ xñujpuñelob. Tajol ti laj congregación an xñujpuñelob wen tijicñayoʼ bʌ, baqui jiñi ñoxiʼalʌl miʼ pʌs i xucʼtʌlel yicʼot miʼ cʼuxbin i yijñam, i jiñi xʼixic miʼ cʼuxbin jaʼel yicʼot miʼ qʼuel ti ñuc jiñi i ñoxiʼal. Jiñiyob miʼ pʌs chaʼan miʼ mejlel i qʼuejlel ti ñuc jiñi ñujpuñel. Wen tijicñayonla cheʼ bʌ cabʌl ñoxiʼalob yicʼot ijñamʌlob miʼ pʌsob chaʼan i sujmʌch ili tʼan tac i chaʼan bʌ Dios: «Jini chaʼan miʼ cʌy i tat i ñaʼ winic chaʼan miʼ yajñel yicʼot i yijñam. Jini chaʼtiquil miʼ yochelob ti juntiquil jach» (Ef. 5:31, 33).