Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 51

Laʼ lac bej ñʌchʼtʌben i tʼan

Laʼ lac bej ñʌchʼtʌben i tʼan

«Ili jiñʌch cʼuxbibil bʌ Calobil, utsʼat mij qʼuel. Ñʌchʼtanla» (MAT. 17:5).

CʼAY 54 Umbaʼan jiñi bij

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1, 2. a) ¿Chuqui tsaʼ subentiyob i mel uxtiquil i yapóstolob Jesús, i chuqui tsiʼ meleyob? b) ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti ili estudio?

CHEʼ bʌ tsaʼix ñumi jiñi Pascua cheʼ ti jabil 32, jiñi apóstol Pedro, Santiago yicʼot Juan an chuqui wen ñuc bʌ tsiʼ qʼueleyob. Ti jumpʼejl chan bʌ wits, tajol yaʼ ti wits Hermón, tsaʼ qʼuextʌyi bajcheʼ yilal Jesús. Jiñi Biblia miʼ yʌl: «Jiñi i ñiʼ i wut sʌc jaman tsaʼ majli bajcheʼ jiñi qʼuin i jiñi i pislel sʌc tsʼʌyan i cʼʌcʼal» (Mat. 17:1-4). Cheʼ bʌ wolix (choncolix) i yujtel jiñi, jiñi apóstolob tsiʼ yubiyob cheʼ bʌ Dios tsiʼ yʌlʌ: «Ili jiñʌch cʼuxbibil bʌ Calobil, utsʼat mij qʼuel. Ñʌchʼtanla» (Mat. 17:5). Jiñi uxtiquilob tsiʼ pʌsʌyob tiʼ cuxtʌlel chaʼan mucʼʌch i ñʌchʼtañob Jesús tiʼ sujm, i joñonla la com lac lajiñob jaʼel.

2 Ti jiñi estudio tsaʼ bʌ ñumi, tsaʼ laj cʌñʌ chaʼan cheʼ mi la cubiben i tʼan Jesús yom i yʌl chaʼan an chuqui tac yom mi laj cʌy lac mel (chaʼlen). Ti ili estudio, mi caj laj qʼuel chaʼchajp yom bʌ mi lac mel tsiʼ yʌlʌ Jesús.

«OCHENLA YAʼ TI CHʼOʼCHʼOC BɅ PUERTA»

3. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Mateo 7:13, 14, ¿chuqui yom mi lac mel?

3 (Pejcan Mateo 7:13, 14). Mi laj qʼuel chaʼan Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan an chaʼpʼejl puerta muʼ bʌ i pʌyonla majlel ti chaʼpʼejl bij, jumpʼejl «colem» i yambʌ «chʼoʼchʼoc». Maʼañic yambʌ bij tac. Jujuntiquil mi caj i ñaʼtan baqui mi caj i majlel. Jiñʌch ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal yom bʌ mi lac mel come yaʼʌch cʌyʌl jiñi laj cuxtʌlel mach bʌ añic miʼ jilel.

4. ¿Bajcheʼ yilal jiñi «colem» bij?

4 Ñuc i cʼʌjñibal cheʼ la cujil chucoch mach lajalic ili chaʼpʼejl bij. Cabʌlob muʼ bʌ i yajcañob jiñi «colem» bij come mach wocolic chaʼan mi la cajñel yaʼi. Cabʌlob muʼ bʌ i cʌytʌlob ti jiñi colem bij come miʼ tsajcañob jiñi yonlelob. Maʼañic miʼ cʌñob chaʼan Satanás, jiñi Diablo, jiñʌch yom bʌ chaʼan miʼ yochelob ti jiñi bij muʼ bʌ i pʌyob majlel ti jisʌntel (1 Cor. 6:9, 10; 1 Juan 5:19).

5. ¿Chuqui an i meleyob chaʼtiqui uxtiquil chaʼan miʼ tajob jiñi chʼoʼchʼoc bʌ bij i chaʼan miʼ majlelob yaʼi?

5 Jiñi «colem» bij mach lajalic bajcheʼ jiñi yambʌ, jiñi yambʌ «chʼoʼchʼoc», i Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan mach cabʌlobic muʼ bʌ i tajob. ¿Chucoch? Ti jiñi yambʌ versículo, Jesús tsiʼ wʌn alʌ chaʼan yom mi laj cʌntan lac bʌ tiʼ tojlel jiñi xlot bʌ xʼaltʼañob (Mat. 7:15). Miʼ ñaʼtʌntel chaʼan an yonlel ñopbalʌl tac, i lʌcʼʌ tiʼ pejtelel miʼ yʌlob chaʼan mucʼʌch i pʌsob i sujmlel. Tiʼ caj cabʌl ñopbalʌl, yonlel lac piʼʌlob mach tijicñayobix i maʼañix miʼ ñaʼtañob chuqui yom miʼ melob, i mi muqʼuicto i ñop i sʌclañob jiñi bij muʼ bʌ i yʌqʼueñob i taj i cuxtʌlel. Pero mucʼʌch i mejlel i tajob, come Jesús tsiʼ yʌlʌ: «Mi mucʼʌch laʼ chʌn ajñel tij cʌntesa tac, xcʌntʼañetla c chaʼan tiʼ sujm, mi caj laʼ cʌn jiñi i sujmlel, i jiñi i sujmlel mi caj i yʌqʼuetla ti cojlel» (Juan 8:31, 32). Weñʌch cheʼ jatet maʼañic tsaʼ tsajca jiñi yambʌlob, tsaʼ sʌcla jiñi i sujmlel. Tsaʼ caji a wen tsajin (qʼuel) jiñi i Tʼan Dios chaʼan maʼ cʌn baqui tac bʌ jiñi i mandar yicʼot tsaʼ wubi jiñi i cʌntesa tac Jesús. Jumpʼejl ejemplo, tsaʼ cʌñʌ chaʼan Jehová yom chaʼan mi lac tsʼaʼlen muʼ bʌ i pʌsob jiñi mach bʌ i sujmic ñopbalʌl tac yicʼot chaʼan mi laj cʌy lac mel jiñi qʼuiñijel tac yicʼot costumbre tac mach bʌ loqʼuemic ti Biblia. Tsaʼ qʼuele jaʼel chaʼan an i tajol wocol mi la cubin chaʼan mi lac mel muʼ bʌ i yʌl Jehová yicʼot chaʼan mi laj cʌy jiñi melbalʌl (chaʼlibal) tac mach bʌ añic miʼ mulan (Mat. 10:34-36). Tajol wocolʌch tsaʼ wubi, pero maʼañic tsaʼ lujbʼayet come maʼ cʼuxbin jiñi a Tat am bʌ ti panchan i a wom chaʼan utsʼat miʼ qʼuelet. Jehová wen tijicña yicʼotet (Pr. 27:11).

¿CHUQUI MIʼ MEJLEL LAC MEL CHAʼAN MI LAC CHɅN AJÑEL TI CHʼOʼCHʼOC BɅ BIJ?

Jiñi i ticʼojel tac yicʼot i mandar tac Jehová miʼ coltañonla chaʼan mi lac chʌn ajñel ti jiñi chʼoʼchʼoc bʌ bij. (Qʼuele jiñi párrafo 6 cʼʌlʌl 8). *

6. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Salmo 119:9, 10, 45, 133, ¿chuqui miʼ mejlel i coltañonla chaʼan mi lac chʌn ajñel yaʼ ti chʼoʼchʼoc bʌ bij?

6 Mi tsaʼix ochiyonla yaʼ ti chʼoʼchʼoc bʌ bij, ¿chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan maʼañic mi lac tʌtsʼ lac bʌ? Laʼ la cʌl jumpʼejl lajiya. An país tac baqui yaʼ ti carretera tac am bʌ ti wits an alʌ muro tac muʼ bʌ i coltan chaʼan maʼañic miʼ yajlel jiñi carro yicʼot jiñi i yum. Ili alʌ muro miʼ mʌctan chaʼan maʼañic miʼ cʌlʌx lʌcʼtesañob i bʌ tiʼ tiʼ jiñi bij o chaʼan maʼañic miʼ yajlelob. ¿Am ba juntiquil chofer muʼ bʌ caj i michʼan tiʼ caj an jiñi muro tac? Weno, jiñi i mandar tac Jehová am bʌ yaʼ ti Biblia lajal bajcheʼ jiñi muro: Miʼ coltañonla chaʼan mi la chʌn ajñel ti jiñi chʼoʼchʼoc bʌ bij (pejcan Salmo 119:9, 10, 45, 133).

7. ¿Bajcheʼ yilal yom miʼ qʼuelob chʼoʼchʼoc bʌ bij jiñi xcolelob?

7 Xcolel, ¿am ba i tajol cabʌl chuqui miʼ mʌctʌbeñet maʼ qʼuel jiñi i mandar tac Jehová? Jiñʌch yom bʌ Satanás chaʼan maʼ ñaʼtan. Miʼ chaʼlen wersa chaʼan maʼ qʼuel chuqui miʼ melob jiñi añoʼ bʌ yaʼ ti colem bʌ bij yicʼot chaʼan miʼ wen ñusañob i bʌ yilal. Yom chaʼan maʼ ñaʼtan chaʼan maʼañic maʼ wen ñusan a bʌ cheʼ bajcheʼ jiñi a piʼʌlob ti escuela yicʼot jiñi muʼ bʌ a qʼuelob ti internet, i chaʼan jiñi i mandar tac Jehová cabʌl chuqui wem bʌ woli (yʌquel) i chilbeñet. * Cʼajtesan chaʼan Satanás mach yomic chaʼan maʼ ñaʼtan chuqui mi caj i chaʼleñob jiñi añoʼ bʌ yaʼ ti colem bʌ bij. Pero Jehová tsaʼix i jamʌ pʌsbeyet chuqui mi caj i tajob jiñi muʼ bʌ i chʌn ajñelob yaʼ ti bij chaʼan bʌ laj cuxtʌlel (Sal. 37:29; Is. 35:5, 6; 65:21-23).

8. ¿Chuqui miʼ mejlel i cʌñob tiʼ tojlel Olaf jiñi xcolelob?

8 Ñaʼtancu muʼ bʌ i mejlel a cʌn tiʼ tojlel juntiquil xcolel i cʼabaʼ Olaf. * Jiñi i piʼʌlob ti clase miʼ xicʼob ti tsʼiʼlel. Cheʼ bʌ tiʼ tsictesa chaʼan jiñi i testigojob Jehová miʼ jacʼob jiñi mandar tac am bʌ ti Biblia, cabʌl xchʼocob i piʼʌloʼ bʌ ti clase tsaʼ caji i ñumen xicʼob chaʼan miʼ chaʼlen piʼleya yicʼotob. Pero Olaf maʼañic tsiʼ jacʼʌ, i mach jin jach tsiʼ ñusa jiñi. Miʼ yʌl: «Jiñi c maestrojob tsiʼ chʌn subeyoñob chaʼan mic majlel ti universidad, come jiñʌch muʼ bʌ i yʌqʼueñet a ñuclel. Tiʼ subeyoñob chaʼan mi maʼañic mic majlel, maʼañic chuqui j cʼʌjñibal mi caj c majlel». ¿Bajcheʼ tsaʼ mejli i lʌtʼ pejtelel jiñi i xijqʼuel? Miʼ yʌl: «Tsaʼ c sʌcla wem bʌ camigojob yaʼ ti congregación. Tsaʼ sujtiyob bajcheʼ c familia. Cheʼ jaʼel tsaʼ c ñumen qʼuele ti ñuc jiñi estudio. Cheʼ bʌ mic ñumen chaʼlen estudio, mic ñumen ñop chaʼan ili jiñʌch jiñi i sujmlel yicʼot chaʼan com c melben i yeʼtel (troñel) Jehová».

9. ¿Chuqui yom mi lac mel mi la com chʌn ajñel yaʼ ti chʼoʼchʼoc bʌ bij?

9 Satanás yom chaʼan mi lac loqʼuel ti jiñi bij muʼ bʌ i yʌqʼueñonla laj cuxtʌlel i chaʼan mi lac majlel la quicʼot jiñi yonlel lac piʼʌlob ti jiñi colem bʌ bij muʼ bʌ i pʌyonla majlel ti jisʌntel (Mat. 7:13). Pero mi mucʼʌch lac chʌn ñʌchʼtan Jesús i mi laj qʼuel jiñi chʼoʼchʼoc bʌ bij bajcheʼ laj cʌntʌntel, maʼañic mi caj lac loqʼuel yaʼi. Wʌle laʼ laj qʼuel yambʌ tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jesús chaʼan yom mi lac mel.

TOJʼESAN A WOCOL A WICʼOT A WERMAÑU

10. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Mateo 5:23, 24, ¿chuqui yom mi lac mel tsiʼ yʌlʌ Jesús?

10 (Pejcan Mateo 5:23, 24). Ti ili versículo tac, Jesús woliʼ taj ti tʼan junchajp wen ñuc bʌ i cʼʌjñibal tiʼ tojlel jiñi judíojob woli bʌ i ñʌchʼtañob. Laʼ cu lac ñaʼtan chaʼan an majqui yaʼan yaʼ ti templo i muqʼuix caj i yʌqʼuen jiñi sacerdote juncojt añimal chaʼan miʼ yʌcʼ bajcheʼ majtañʌl. Mi ti jimbʌ ora miʼ cʼajtiyel i chaʼan chaʼan an i wocol yicʼot i yermañu, yom miʼ cʌy jiñi añimal i miʼ majlel. ¿Chucoch? ¿Chuqui ñumen ñuc i cʼʌjñibal bajcheʼ i yʌqʼuentel tsʌnsʌbil bʌ i majtan Jehová? Jesús tsiʼ jamʌ alʌ: «Ñaxan tojʼesan a wocol».

¿Muʼ ba caj lac lajin Jacob, tsaʼ bʌ i pʌsʌ i pecʼlel i tsiʼ tojʼesa i wocol yicʼot i yuscun? (Qʼuele jiñi párrafo 11 yicʼot 12). *

11. ¿Chuqui tsiʼ mele Jacob chaʼan miʼ tojʼesan i wocol yicʼot Esaú?

11 Cabʌl chuqui miʼ mejlel laj cʌn chaʼan bajcheʼ yom mi lac tojʼesan lac wocol cheʼ bʌ mi laj qʼuel junchajp tsaʼ bʌ i ñusa Jacob. Cheʼ bʌ añix 20 jab i loqʼuel tiʼ lumal, Dios tiʼ sube tiʼ tojlel juntiquil ángel chaʼan miʼ chaʼ sujtel majlel (Gn. 31:11, 13, 38). Pero an jumpʼejl wocol: Jiñi i yuscun i cʼabaʼ Esaú tsaʼix i ñopo i tsʌnsan (Gn. 27:41). Jacob «tsiʼ wen chaʼle bʌqʼuen» yicʼot «tsiʼ mele i pusicʼal» cheʼ miʼ ñaʼtan chaʼan jiñi i yeran bej michʼto yicʼot (Gn. 32:7). ¿Chuqui tsiʼ mele Jacob chaʼan miʼ tojʼesan i wocol yicʼot i yeran? Ñaxam bʌ, tsiʼ pejca Jehová ti jumpʼejl i pusicʼal. I chaʼpʼejlel, tsiʼ chocbe majlel cabʌl i majtan Esaú (Gn. 32:9-15). I yuxpʼejlel, cheʼ bʌ tsiʼ qʼueleyob i bʌ, Jacob tsiʼ ñaxan aqʼue i ñuclel Esaú. Siete veces tsiʼ ñocchoco i bʌ tiʼ tojlel. Jacob tsiʼ tojʼesa i wocol yicʼot i yeran, tsiʼ pʌsʌ i pecʼlel yicʼot chaʼan miʼ qʼuel ti ñuc (Gn. 33:3, 4).

12. ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel Jacob?

12 Miʼ mejlel laj cʌn junchajp ñuc bʌ i cʼʌjñibal chaʼan bajcheʼ tsiʼ chajpa i bʌ Jacob chaʼan miʼ taj i bʌ yicʼot i yuscun yicʼot bajcheʼ tsiʼ pejca. Ñaxam bʌ, yicʼot i pecʼlel tsiʼ cʼajtibe Jehová chaʼan miʼ coltan. Cheʼ jiñi, tsiʼ mele cheʼ bajcheʼ tsiʼ cʼajti tiʼ yoración, tsiʼ chaʼle wersa chaʼan miʼ mel chuqui jach chaʼan cheʼ bʌ miʼ taj i bʌ yicʼot Esaú utsʼat miʼ ñusañob. I ti wiʼil, cheʼ bʌ tsaʼix i pejca, maʼañic tsaʼ caji i yʌl majqui mach weñic chuqui tsiʼ mele. Yom bʌ jiñʌch miʼ tojʼesan i wocol yicʼot i yeran. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac lajin?

¿BAJCHEʼ MIʼ MEJLEL LAC TOJʼESAN LAC WOCOL LA QUICʼOT YAMBɅLOB?

13, 14. ¿Chuqui yom mi lac mel mi tsaʼ lac lowo yambʌ xñoptʼan?

13 Jiñi añonbʌla ti jiñi bij chaʼan bʌ laj cuxtʌlel la com ajñel ti ñʌchʼtʌlel la quicʼot la quermañujob (Rom. 12:18). Jin chaʼan, ¿chuqui yom mi lac mel mi tsaʼ laj qʼuele chaʼan tsaʼ lac lowo yambʌ hermano? Cheʼ bajcheʼ Jacob, laʼ lac pejcan Jehová ti jumpʼejl lac pusicʼal i mi lac suben chaʼan miʼ yʌcʼ i bendición cheʼ mi lac chaʼlen wersa chaʼan mi lac tojʼesan lac wocol.

14 Cheʼ jaʼel, yom mi la cʌqʼuen i yorajlel chaʼan mi lac tsajin lac bʌ. Jumpʼejl ejemplo, miʼ mejlel laj cʼajtiben lac bʌ: «¿Muʼ ba caj cʌl chaʼan mach weñic chuqui tsaʼ c mele i yicʼot c pecʼlel mi caj j cʼajtin c ñusʌbentel yicʼot mi caj c tojʼesan jiñi c wocol? ¿Bajcheʼ yubil mi caj i yubin Jehová yicʼot Jesús mi tsaʼʌch caji c tojʼesan jiñi c wocol quicʼot jiñi hermano o hermana? Jiñi i jacʼbal miʼ mejlel i ñijcañonla chaʼan mi lac ñʌchʼtan Jesús i chaʼan yicʼot lac pecʼlel mi lac tojʼesan jiñi wocol la quicʼot jiñi hermano. Jiñi i yejemplo Jacob miʼ mejlel i coltañonla.

15. ¿Bajcheʼ miʼ coltañonla Efesios 4:2, 3 chaʼan mi lac tojʼesan lac wocol la quicʼot la quermañujob?

15 ¿Chuqui tsaʼ ujti cheʼ chanchañic tsiʼ mele i bʌ Jacob cheʼ bʌ tsiʼ taja i bʌ yicʼot i yuscun? Tajol yambʌ chuqui tsaʼ ujti. Jin chaʼan, mi yom mi lac pejcan juntiquil la quermañu chaʼan mi lac tojʼesan lac wocol, yom mi lac mel yicʼot lac pecʼlel (pejcan Efesios 4:2, 3). Proverbios 18:19 miʼ yʌl: «Cheʼ an muʼ bʌ i michʼlen i yeran, ñumen tsʌtsʌch bajcheʼ pʼʌtʌl bʌ tejclum. Lajalʌch bajcheʼ i yoyel colem otot». Cheʼ mi laj cʼajtin lac ñusʌbentel jiñʌch muʼ bʌ i mejlel i coltañonla chaʼan mi lac tojʼesan lac wocol.

16. ¿Chuqui yom bʌ mi lac ñaʼtan, i chucoch?

16 Cheʼ jaʼel, laʼ lac ñaxan wʌn ñaʼtan chuqui mi caj lac suben yicʼot bajcheʼ mi caj lac mel. Cheʼ bʌ chajpʌbiloñixla, laʼ majliconla yaʼ baqui an jiñi hermano tsaʼ bʌ lac lowo chaʼan miʼ mejlel i ñusʌbeñonla i chaʼan wen mi la cajñel la quicʼot. Tajol ti ñaxan miʼ subeñonla tʼan tac cʼux bʌ mi la cubin. Pero mach michʼaconla i mach lac ñop laj coltan lac bʌ, come cheʼ bajcheʼ jiñi maʼañic mi caj i tojʼan jiñi wocol. Laʼ laj cʼajtesan chaʼan jiñi ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal jiñʌch cheʼ añonla ti ñʌchʼtʌlel la quicʼot la quermañu, i mach jiñic cheʼ miʼ qʼuejlel majqui an i mul (1 Cor. 6:7).

17. ¿Chuqui maʼ cʌn tiʼ tojlel Gilbert?

17 Laʼ laj qʼuel bajcheʼ tsiʼ chaʼle wersa juntiquil hermano i cʼabaʼ Gilbert chaʼan miʼ sʌclan jiñi ñʌchʼtʌlel. Miʼ yʌl: «Cabʌl c wocol quicʼot juntiquil c familia. Ñumen ti chaʼpʼejl jab tsaʼ c chaʼle wersa chaʼan mic pejcan ti wen chaʼan tijicña mic chaʼ ajñel lojon». ¿Chuqui yambʌ tsiʼ mele? «Cheʼ bʌ muʼto caj c chaʼlen tʼan quicʼot jiñi c familia, mic mel oración i mic chajpan c bʌ chaʼan mach cʼuxic mi cubin mi an chuqui lecoj bʌ miʼ subeñon. Yom chajpʌbilon chaʼan mic ñusʌben. Tsaʼ j cʌñʌ chaʼan mach yomic mic wersa al chaʼan maʼañic c mul, yom bʌ jiñʌch cheʼ mic sʌclan jiñi ñʌchʼtʌlel». ¿I chuqui tsaʼ ujti? Gilbert miʼ yʌl: «Ili ora añon ti ñʌchʼtʌlel come weñix añon quicʼot pejtelel c familia».

18, 19. ¿Chuqui yom mi lac mel mi an majqui tsaʼ lac lowo, i chucoch?

18 Jinmecu chaʼan, ¿chuqui yom mi lac mel mi tsaʼ laj qʼuele chaʼan tsaʼ lac lowo yambʌ xñoptʼan? Yom mi lac jacʼ jiñi mandar tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ Jesús chaʼan mi lac tojʼesan lac wocol. Laʼ lac suben Jehová i laʼ laj cʼajtiben i yespíritu chaʼan miʼ coltañonla lac tojʼesan jiñi wocol. Mi mucʼʌch lac mel, tijicña mi caj la cajñel i mi caj lac pʌs chaʼan wolʌch lac ñʌchʼtan Jesús (Mat. 5:9).

19 Mi lac wen aqʼuen wocolix i yʌlʌ Jehová cheʼ yicʼot i cʼuxbiya miʼ tojʼesañonla majlel tiʼ coltaya Jesucristo, i jol jiñi congregación (Efes. 5:23). Cheʼ bajcheʼ jiñi apóstol Pedro, Santiago yicʼot Juan, laʼ lac chaʼlen wersa chaʼan mi lac chʌn ñʌchʼtan (Mat. 17:5). Tsaʼix laj qʼuele chaʼan junchajp bajcheʼ miʼ mejlel lac mel jiñʌch cheʼ mi lac tojʼesan lac wocol la quicʼot majqui jach bʌ hermano tsaʼ bʌ lac lowo. Cheʼ jaʼel, mi mucʼʌch lac chʌn ajñel ti jiñi bij chaʼan bʌ laj cuxtʌlel, mi caj lac taj cabʌl bendición ili ora i tijicña mi caj la cajñel tiʼ pejtelel ora.

CʼAY 130 Laʼ lac ñusʌben lac bʌ lac mul

^ parr. 5 Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan yom mi la cochel yaʼ ti chʼoʼchʼoc bʌ puerta muʼ bʌ i yʌqʼueñonla lac taj laj cuxtʌlel yicʼot chaʼan mi lac tojʼesan lac wocol la quicʼot la quermañujob. ¿Chuqui ti wocol tac miʼ mejlel lac taj cheʼ bʌ mi lac ñop lac mel jiñi tsaʼ bʌ i yʌlʌ, i bajcheʼ miʼ mejlel lac lʌtʼ?

^ parr. 7 Qʼuele jiñi folleto I jacʼbal 10 cʼajtiya tac i chaʼan xcolelob, cʼajtiya 6: «¿Bajcheʼ mic lʌtʼ c xicʼol tiʼ melol mach bʌ weñic?», yicʼot jiñi video ¡Miʼ mejlel a ñusan a xicʼol chaʼan mach bʌ weñic!, am bʌ yaʼ ti sección «Cuxul bʌ dibujo tac», ti www.pr418.com (cucu ti CɅNTESA TAC > XCOLELOB).

^ parr. 8 An cʼabaʼʌl tac tsaʼ bʌ qʼuextʌyi.

^ parr. 56 MUʼ BɅ I YɅL JIÑI FOTO TAC: Mi maʼañic mi lac loqʼuel ti jiñi chʼoʼchʼoc bʌ bij cʌntʌbil bʌ ti Jehová, maʼañic mi caj lac yajlel ti wocol tac bajcheʼ pornografía, xtsʼiʼleloʼ bʌ lac piʼʌlob yicʼot jiñi lac xijqʼuel chaʼan ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal yom ti laj cuxtʌlel jiñʌch jiñi universidad.

^ parr. 58 MUʼ BɅ I YɅL JIÑI DIBUJO: Jacob tsiʼ wen ñocchoco i bʌ tiʼ tojlel Esaú chaʼan miʼ mejlel i tojʼesan i wocol.