Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

Muʼ bʌ i yʌl jiñi wechel bʌ xajlel: «Yahweh Sabaot laʼ i yʌqʼuen i toj i mul Hagaf i yalobil Hagav».

¿A wujilix ba?

¿A wujilix ba?

Jumpʼejl wechel bʌ xajlel miʼ pʌs chaʼan i sujmʌch muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia

TI JIÑI Museo Tierras de la Biblia am bʌ ti Jerusalén, yaʼan jumpʼejl wechel bʌ xajlel baqui tsaʼ tsʼijbunti tʼan tac cheʼ ti jabil 700 o 600 cheʼ bʌ maxto tilemic Cristo. Jiñi wechel bʌ xajlel tsaʼ tajle ti jumpʼejl chʼen tsaʼ bʌ cʼʌjñi bajcheʼ mucoñibʌl, mach bʌ ñajtic an ti jiñi tejclum Hebrón (Israel). Jiñi tʼan tac tsʼijbubil bʌ ti jiñi xajlel miʼ yʌl: «Yahweh Sabaot laʼ i yʌqʼuen i toj i mul Hagaf i yalobil Hagav». Iliyi miʼ coltan jiñi tsʼijbubil bʌ yaʼ ti Biblia come miʼ pʌs chaʼan jiñi i cʼabaʼ Dios, Jehová o Yahweh, muʼ bʌ i tsʼijbuntel ti ñoxix bʌ hebreo bajcheʼ YHWH, wen cʌmbilix i chaʼañob jiñi quixtañujob ti wajali yicʼot miʼ cʼʌñob jiñi cʼabaʼʌl ti jujumpʼejl qʼuin. Cheʼ jaʼel, añix tajlem yambʌ tsʼijbujel tac ti chʼen tac muʼ bʌ i pʌs chaʼan jiñi tsaʼ bʌ i cʼʌñʌyob jiñi chʼen tac chaʼan miʼ tempañob i bʌ o chaʼan miʼ mujcuñob i bʌ, lʌcʼʌ tiʼ pejtelel ora tiʼ tsʼijbuyob jiñi i cʼabaʼ Dios ti pared tac yicʼot yambʌ cʼabaʼʌl tac baqui ochem i cʼabaʼ Dios jaʼel.

Rachel Nabulsi, am bʌ yaʼ ti Universidad ti Georgia, tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi tsʼijbubil bʌ ti jiñi xajlel: «Cheʼ lʌcʼʌ tiʼ pejtelel ora miʼ cʼʌjñel jiñi cʼabaʼ YHWH ñucʌch i cʼʌjñibal [...]. Jiñi texto tac yicʼot jiñi tsʼijbujel tac miʼ pʌs chaʼan jiñi quixtañujob ti Israel yicʼot ti Judá ñucʌch i cʼʌjñibal tsiʼ qʼueleyob jiñi YHWH». Ili miʼ coltan muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia, chaʼan jiñi i cʼabaʼ Dios tsʼijbubil bʌ ti letra tac ti hebreo bajcheʼ YHWH wen cabʌl baqui miʼ tilel. Cabʌl i cʼabaʼob jiñi quixtañujob miʼ chʼʌm tilel jaʼel jiñi i cʼabaʼ Dios.

Jiñi tʼan tac Yahweh Sabaot, tsʼijbubil bʌ yaʼ ti wechel bʌ xajlel, yom i yʌl «Jehová i Yum panchan yicʼot pañimil». Ili miʼ yʌcʼ ti ñaʼtʌntel chaʼan jiñi i cʼabaʼ Dios yicʼot jiñi tʼan «Jehová i Yum panchan yicʼot pañimil» mucʼʌch i wen cʼʌjñel ti wajali. Cheʼ jaʼel, miʼ pʌs chaʼan utsʼatʌch cheʼ jiñi Biblia miʼ cʼʌn jiñi tʼan «Jehová i Yum panchan yicʼot pañimil», muʼ bʌ i chʼʌm tilel ñumen ti 250 yaʼ ti mero Tsʼijbujel Hebreo, ñumento yaʼ ti libro i chaʼan Isaías, Jeremías yicʼot Zacarías.