Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 5

Laʼ laj cʼʌn ti wen jiñi i yorajlel am bʌ lac chaʼan

Laʼ laj cʼʌn ti wen jiñi i yorajlel am bʌ lac chaʼan

«Yom wen tsajaletla chaʼan mach cheʼeticla bajcheʼ jiñi tontojoʼ bʌ, cheʼ yometla bajcheʼ jiñi añoʼ bʌ i ñaʼtʌbal, cheʼ mi laʼ cʼʌn ti wen jiñi i yorajlel am bʌ laʼ chaʼan» (EFES. 5:15, 16).

CʼAY 8 Jehová miʼ cʌntañonla

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1. ¿Bajcheʼ mi lac ñusan qʼuin la quicʼot Jehová?

 TI LAC pejtelel mi lac mulan lac ñusan qʼuin la quicʼot jiñi muʼ bʌ laj cʼuxbiñob. Jumpʼejl ejemplo, jiñi xñujpuñelob miʼ mulañob i comol ñusañob qʼuin. Jiñi xcolelob miʼ mulañob ajñel yicʼot i yamigojob. I ti lac pejtelel mi lac mulan ajñel la quicʼot la quermañujob. Pero jiñi muʼ bʌ lac ñumen mulan jiñʌch cheʼ mi lac ñusan qʼuin la quicʼot lac Dios. ¿Bajcheʼ mi lac mel (chaʼlen)? Cheʼ mi lac pejcan ti oración, mi lac pejcʌben i Tʼan i cheʼ mi lac ñaʼtan muʼ bʌ caj i mel yicʼot jiñi utsʼatax bʌ melbal (chaʼlibal) tac am bʌ i chaʼan. ¡Mi lac wen qʼuel ti ñuc cheʼ mi lac ñusan qʼuin la quicʼot Jehová! (Sal. 139:17, TNM).

2. ¿Chucoch an i tajol wocol mi la cubin chaʼan mi lac ñusan qʼuin la quicʼot Jehová?

2 Mi lac mulan lac ñusan qʼuin la quicʼot Jehová, pero an i tajol wocol mi la cubin. Cabʌl chuqui yom mi lac mel, jin chaʼan tajol wocol mi la cubin chaʼan mi lac tajben i yorajlel chaʼan mi lac chʼujutesan Dios. Jiñi la queʼtel (lac troñel), lac familia yicʼot yan tac bʌ tajol maʼañix miʼ cʌybeñonla i yorajlel chaʼan jiñi oración, jiñi estudio yicʼot chaʼan mi lac wen ñaʼtan muʼ bʌ laj cʌn.

3. ¿Baqui bʌ yambʌ wocol baqui yom mi laj cʌntan lac bʌ?

3 Pero an yambʌ wocol baqui yom mi laj cʌntan lac bʌ. An muʼ bʌ i mejlel i chilbeñonla i yorajlel chaʼan maʼañic mi lac ñumen lʌcʼtesan lac bʌ ti Jehová, anquese mach lecojic jiñi muʼ bʌ lac mel. Jumpʼejl ejemplo, ti lac pejtelel mi lac mulan lac jumucʼ cʌy jiñi woli (choncol) bʌ lac mel i mi lac ñusan lac bʌ ti ñusaqʼuin tac. Pero, mi mach pʼisbiloñicla, tajol maʼañix mi caj lac tajben i yorajlel chaʼan jiñi lac chʼujutesaya. Wen ñuc i cʼʌjñibal cheʼ pʼisbil jach jiñi lac ñusaqʼuin (Pr. 25:27; 1 Ti. 4:8).

4. ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti ili estudio?

4 Ti ili estudio, mi caj laj qʼuel chucoch yom mi lac ñaʼtan chuqui jiñi ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal. Mi caj laj qʼuel jaʼel bajcheʼ miʼ mejlel lac ñusan lac bʌ ti wen la quicʼot Jehová i chuqui ti wenlel mi caj lac taj.

LAʼ LAC MEL CHUQUI WEN I LAʼ LAJ QʼUEL CHUQUI JIÑI ÑUMEN ÑUC BɅ I CʼɅJÑIBAL

5. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i coltañob xcolelob muʼ bʌ i yʌl Efesios 5:15-17 chaʼan miʼ yajcañob jiñi ñumen wem bʌ?

5 Laʼ laj yajcan ñumen wem bʌ ti laj cuxtʌlel. Ili jiñʌch junchajp muʼ bʌ i wen cʼojoʼtañob (pensaliñob) jiñi xcolelob. Tajol jiñi maestrojob yicʼot jiñi yambʌ i piʼʌlob mach bʌ Testigojobic miʼ subeñob chaʼan miʼ majlelob ti universidad i miʼ sʌclañob i ñuclel ila ti Pañimil. Pero tajol jiñi miʼ wen chilbeñob jiñi i yorajlel am bʌ i chaʼañob. Cheʼ jaʼel, jiñi i tat i ñaʼ o jiñi yambʌ hermanojob ti congregación tajol miʼ subeñob chaʼan miʼ yʌcʼob i bʌ ti Jehová. ¿Chuqui mi caj i coltan jiñi xcolel muʼ bʌ i cʼuxbin Jehová chaʼan miʼ yajcan i mel chuqui wen? Miʼ mejlel i pejcan Efesios 5:15-17 (pejcan). Cheʼ bʌ tsaʼix i wen ñaʼta chuqui miʼ yʌl, miʼ mejlel i cʼajtiben i bʌ: «¿Chuqui ‹jiñi yom bʌ Jehová› tic tojlel? ¿Chuqui mi caj i mulan? ¿Baqui bʌ jiñi bij muʼ bʌ caj i coltañon chaʼan mij cʼʌn ti wen jiñi i yorajlel am bʌ c chaʼan?». Laʼ laj cʼajtesan chaʼan «wocol bajcheʼ chumulonla» yicʼot chaʼan muqʼuix caj i jilel jiñi pañimil (mulawil) am bʌ tiʼ cʼʌb Satanás. Jiñi ñumen wem bʌ jiñʌch cheʼ mi lac mel muʼ bʌ i yʌqʼuen i tijicñʌyel Jehová.

6. ¿Chuqui tsiʼ mele María, i chucoch weñʌch tsaʼ bʌ i mele?

6 Laʼ lac ñaʼtan jiñi ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal. Chaʼan ñumen wen mi laj cʼʌn jiñi i yorajlel am bʌ lac chaʼan, an i tajol yom mi lac yajcan chuqui mi caj lac mel, anquese mach lecojic jiñi yambʌ. Jiñʌch tsaʼ bʌ ujti cheʼ bʌ Jesús tsajñi i julaʼtan María yicʼot Marta. Marta tsaʼ caji i chajpan ñuc bʌ uchʼibʌl come wen uts i tijicña cheʼ yaʼan Jesús tiʼ yotot. Pero María tsaʼ buchle tiʼ tʼejl Jesús i tsaʼ caji i ñʌchʼtan muʼ bʌ caj i subeñob. Mach lecojic tsaʼ bʌ i mele Marta, pero Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan «María tsiʼ yajca jiñi ñumen wem bʌ» (Luc. 10:38-42). Tajol María tsaʼ ñajʌyi i chaʼan ti wiʼil chuqui tsiʼ cʼuxu ti jimbʌ ora, pero maʼañic tsaʼ wis ñajʌyi i chaʼan tsaʼ bʌ i cʌñʌ tiʼ tojlel Jesús. Tsiquil chaʼan María tsaʼʌch i qʼuele ti ñuc cheʼ tsiʼ ñusa qʼuin yicʼot Jesús, i joñonla jaʼel mi laj qʼuel ti ñuc cheʼ mi lac ñusan qʼuin la quicʼot Jehová. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac ñusan lac bʌ ti wen?

LAʼ LAJ CʼɅN TI WEN JIÑI I YORAJLEL MUʼ BɅ LAC ÑUSAN LA QUICʼOT JEHOVÁ

7. ¿Chucoch ñuc i cʼʌjñibal jiñi oración, jiñi estudio yicʼot cheʼ mi lac wen ñaʼtan muʼ bʌ laj cʌn?

7 Laʼ laj cʼajtesan chaʼan ochem ti lac chʼujutesaya jiñi oración, jiñi estudio yicʼot cheʼ mi lac wen ñaʼtan muʼ bʌ laj cʌn. Cheʼ bʌ mi lac mel oración, woli (yʌquel) lac pejcan jiñi lac Tat am bʌ ti panchan, jiñi muʼ bʌ i wen cʼuxbiñonla (Sal. 5:7). Cheʼ bʌ mi lac tsajin (qʼuel) jiñi Biblia, woli lac taj jiñi i ñaʼtʌbal Dios, jiñi ñumen am bʌ i ñaʼtʌbal (Pr. 2:1-5). I cheʼ bʌ mi lac wen ñaʼtan muʼ bʌ laj cʌn, woli lac ñaʼtan jiñi utsʼatax bʌ i melbal tac Jehová yicʼot jiñi ñaʼtʌbil bʌ i chaʼan chaʼan ti lac pejtelel. ¿Am ba yambʌ ñumen wem bʌ bajcheʼ miʼ mejlel laj cʼʌn jiñi i yorajlel am bʌ lac chaʼan? I sujmʌch, pʼisbil jach an lac chaʼan. Jin chaʼan, ¿chuqui mi caj i coltañonla chaʼan mi laj cʼʌn ti wen?

¿Muʼ ba i mejlel a taj baqui ñʌchʼʌl chaʼan maʼ chaʼlen estudio? (Qʼuele jiñi párrafo 8 yicʼot 9).

8. ¿Chuqui ti ejemplo tsiʼ yʌqʼueyonla Jesús cheʼ bʌ tsaʼ majli tiʼ tiquiñal lum?

8 Mi mucʼʌch i mejlel, laʼ lac sʌclan baqui mi lac mejlel ti bajñel ajñel. Laʼ lac ñaʼtan tsaʼ bʌ i mele Jesús. Cheʼ bʌ tsiʼ teche subtʼan, tsiʼ ñusa 40 qʼuin yaʼ tiʼ tiquiñal lum (Luc. 4:1, 2). Yaʼi tsaʼ mejli ti oración yicʼot i wen ñaʼtan chuqui yom i Tat tiʼ tojlel. Tiʼ sujm, jiñi tsiʼ chajpa chaʼan jiñi wocol tac muʼ bʌ caj i ñusan. ¿Chuqui mi laj cʌn? An i tajol wocol mi la cubin chaʼan mi lac taj baqui mi lac mejlel ti bajñel ajñel ti la cotot mi cabʌlonla ti lac familia. Mi cheʼ añet bajcheʼ jiñi, ¿muʼ baʼ mejlel ti loqʼuel? Jiñʌch muʼ bʌ i mel Julie cheʼ bʌ yom i pejcan Jehová. Chumul yicʼot i ñoxiʼal ti jumpʼejl alʌ cuarto ti Francia, jin chaʼan maʼañic miʼ mejlel ti bajñel ajñel. Miʼ yʌl: «Jujumpʼejl qʼuin mic loqʼuel ti xʌmbal ti parque. Yaʼi mic mejlel ti bajñel ajñel, ñʌchʼʌl jach yicʼot miʼ mejlel c pejcan Jehová».

9. ¿Bajcheʼ tsiʼ pʌsʌ Jesús chaʼan mucʼʌch i qʼuel ti ñuc cheʼ i yamigo Jehová anquese cabʌl chuqui yom miʼ mel?

9 Jesús cabʌl chuqui yom miʼ mel. Baqui jach miʼ majlel ti bele ora an yonlel lac piʼʌlob yomoʼ bʌ i pejcan yicʼot i ñusañob qʼuin yicʼotob. Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan ti jumpʼejl bʌ qʼuin «pejtelel jiñi quixtañujob añoʼ bʌ yaʼ ti tejclum tsiʼ tempayob i bʌ yaʼ tiʼ tiʼ otot» chaʼan miʼ mejlel i qʼuelob. Pero, anquese cabʌl chuqui miʼ mel, tsiʼ chaʼle wersa chaʼan lʌcʼʌl miʼ yajñel tiʼ tojlel Jehová. Cheʼ bʌ maxto sʌcʼa pañimil, tsaʼ majli baqui miʼ mejlel ti bajñel ajñel chaʼan miʼ mejlel i ñusan qʼuin yicʼot i Tat (Mar. 1:32-35).

10, 11. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Mateo 26:40, 41, ¿chuqui ti ticʼojel tsiʼ yʌqʼue Jesús jiñi xcʌntʼañob i chaʼan yaʼ ti pʌcʼʌbʌl Getsemaní, pero chuqui tsaʼ ujti?

10 Cheʼ bʌ jumpʼejl jax acʼʌlel yom chaʼan miʼ chʌmel (sajtel) Jesús, cheʼ bʌ muqʼuix caj i yujtel i subtʼan, tsiʼ chaʼ sʌcla baqui miʼ mejlel ti oración yicʼot i wen ñaʼtan muʼ bʌ caj i yujtel: Jiñi pʌcʼʌbʌl Getsemaní (Mat. 26:36). Yaʼi tsiʼ yʌqʼue jiñi xcʌntʼañob i chaʼan jumpʼejl wem bʌ ticʼojel chaʼan jiñi oración.

11 Laʼ laj qʼuel chuqui tsaʼ ujti. Tajol ñumeñix tiʼ yojlil acʼʌlel cheʼ bʌ tsaʼ cʼotiyob yaʼ ti pʌcʼʌbʌl Getsemaní. Jesús tiʼ sube jiñi apóstolob chaʼan mach yomic miʼ wʌyelob i cheʼ jiñi tsaʼ majli ti oración (Mat. 26:37-39). Cheʼ bʌ tsaʼ sujti, wʌyʌlob tsiʼ taja. Jin chaʼan tsiʼ chaʼ subeyob: «Yom chʌn yʌxʌl laʼ wo yicʼot chʌn chaʼlenla oración» (pejcan Mateo 26:40, 41). Yujil chaʼan cabʌl chuqui tsiʼ ñusayob yicʼot chaʼan wen lujbob. Jin chaʼan tsiʼ pʼuntayob i tiʼ subeyob chaʼan «cʼun jiñi lac bʌcʼtal». Pero Jesús chaʼyajl tsaʼ chaʼ majli ti oración i cheʼ bʌ tsaʼ chaʼ sujti wʌyʌlob tsiʼ tajayob, maʼañic woliyob ti oración (Mat. 26:42-45).

¿Muʼ ba i mejlel a locʼsʌben i yorajlel chaʼan maʼ chaʼlen oración cheʼ bʌ mach wen lujbetic? (Qʼuele jiñi párrafo 12).

12. ¿Chuqui miʼ mejlel lac mel mi an i tajol wen lujbonla chaʼan mi lac mel oración?

12 Laʼ lac yajcan wem bʌ i yorajlel. An i tajol wen lujbonla mi la cubin chaʼan mi lac mel oración, i mach lac bajñelic jach cheʼ mi la cubin bajcheʼ jiñi. ¿Chuqui miʼ mejlel lac mel? An hermanojob ñʌmʌloʼ bʌ ti oración cheʼ bʌ acʼʌlelix, pero an i qʼueleyob chaʼan ñumen wen cheʼ bej sebto miʼ melob oración, cheʼ bʌ maxto wen lujbobic. Yambʌlob an i qʼueleyob chaʼan miʼ ñumen xucʼchocoñob i pensar cheʼ bʌ buchulob o ñocolob miʼ melob oración. ¿Ixcu mi an laj cʼojol o chʼijyemonla chaʼan mi lac mel oración? Laʼ lac suben Jehová come wen uts i miʼ chʼʌmbeñonla i sujm (Sal. 139:4).

¿Muʼ ba i mejlel a ticʼ a bʌ chaʼan maʼañic maʼ jacʼ mensaje tac yicʼot correo tac cheʼ bʌ añet ti tempa bʌ? (Qʼuele jiñi párrafo 13 yicʼot 14).

13. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i yʌn lac pensar jiñi celular o yan tac bʌ cheʼ bʌ woli lac ñusan qʼuin la quicʼot Jehová?

13 Maʼañic chuqui yom miʼ yʌn lac pensar cheʼ bʌ woliyonla ti estudio. Yambʌ muʼ bʌ caj i coltañonla chaʼan lʌcʼʌl mi la cajñel tiʼ tojlel Jehová jiñʌch cheʼ mi lac pejcʌben i Tʼan i mi la cajñel ti tempa bʌ tac. ¿Am ba chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan mi lac ñumen taj lac wenlel ti jiñi estudio yicʼot ti jiñi tempa bʌ tac? Laʼ laj cʼajtiben lac bʌ: «¿Chuqui jiñi muʼ bʌ i yʌmbeñon c pensar ti jiñi bʌ ora?». ¿Jimba jiñi llamada tac, jiñi correo tac o jiñi mensaje tac ti teléfono o yan tac bʌ? Ñucʌch i cʼʌjñibal iliyi, i yonlel lac piʼʌlob miʼ cʼʌñob ili ora. Pero an muʼ bʌ i yʌlob chaʼan, cheʼ bʌ juntiquil woliʼ chaʼlen wersa chaʼan miʼ yʌcʼ i ñaʼtʌbal ti jiñi woli bʌ i mel, mi caj i yʌjñel baqui an jiñi i ñaʼtʌbal mi an jumpʼejl celular tiʼ tʼejl. Juntiquil maestro chaʼan Psicología miʼ yʌl: «Mach yaʼic an a ñaʼtʌbal ti woli bʌ a mel. Yambʌ baqui an jiñi a ñaʼtʌbal». Ti jiñi laj colem tempa bʌ tac mi lac subentel chaʼan mi lac yʌp o mi la cʌcʼ ti ñʌchʼʌl jiñi lac celular chaʼan maʼañic miʼ ticʼlan yambʌlob, ¿muʼ ba i mejlel lac mel iliyi cheʼ bʌ añonla la quicʼot Jehová chaʼan maʼañic miʼ sub i bʌ i miʼ yʌn baqui an lac ñaʼtʌbal?

14. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Filipenses 4:6, 7, ¿chuqui mi caj i mel Jehová chaʼan miʼ coltañonla lac xucʼchocon lac ñaʼtʌbal?

14 Laʼ laj cʼajtiben i coltaya Jehová chaʼan mi lac xucʼchocon lac ñaʼtʌbal. Mi woliyonla ti estudio o añonla ti tempa bʌ i mi laj qʼuel chaʼan maʼañic miʼ xucʼtiyel lac ñaʼtʌbal, laʼ laj cʼajtiben i coltaya Jehová. Mi an chuqui mi laj cʼojoʼtan, tajol wocol mi caj la cubin chaʼan mi laj cʌy jiñi i mi la cʌcʼ lac ñaʼtʌbal tiʼ chaʼan bʌ Dios, pero wen ñuc i cʼʌjñibal cheʼ mi lac mel. Laʼ lac suben Jehová ti oración chaʼan miʼ yʌqʼueñonla jiñi ñʌchʼtʌlel muʼ bʌ i cʌntan jaʼel lac ñaʼtʌbal, mach jiñic jach lac pusicʼal (pejcan Filipenses 4:6, 7).

WENLEL TAC CHEʼ MI LAC ÑUSAN QʼUIN LA QUICʼOT JEHOVÁ

15. ¿Baqui bʌ junchajp lac wenlel cheʼ mi lac ñusan qʼuin la quicʼot Jehová?

15 Cabʌl chuqui mi caj lac taj mi mucʼʌch la cʌqʼuen i yorajlel chaʼan mi lac pejcan Jehová, mi lac ñʌchʼtan yicʼot mi lac ñaʼtan tiʼ tojlel. ¿Baqui tac bʌ? Junchajp, mi caj lac yajcan lac mel chuqui tac wen. Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan «jini muʼ bʌ i piʼleñob majlel jini weñoʼ bʌ i pusicʼal mucʼʌch i tajob i ñaʼtʌbal» (Pr. 13:20). Jin chaʼan, cheʼ bʌ mi lac ñumen ñusan qʼuin la quicʼot Jehová, jiñi ñumen am bʌ i ñaʼtʌbal, mi caj lac ñumen taj lac ñaʼtʌbal. Mi caj lac ñaʼtan bajcheʼ miʼ mejlel lac tijicñesan i maʼañic mi caj lac mel muʼ bʌ i mejlel i yʌqʼuen i chʼijyemlel.

16. ¿Chucoch mi lac sujtel ti ñumen wem bʌ xcʌntesa cheʼ mi lac ñusan qʼuin la quicʼot Jehová?

16 I chaʼpʼejlel, mi caj lac sujtel ti ñumen wem bʌ xcʌntesa. Junchajp la com bʌ cheʼ bʌ mi la cʌcʼ estudio jiñʌch laj coltan jiñi lac estudiante chaʼan miʼ lʌcʼtesan i bʌ ti Jehová. Cheʼ bʌ mi lac ñumen chaʼlen tʼan la quicʼot lac Tat am bʌ ti panchan, mi caj lac ñumen cʼuxbin i ñumen chajpʌbilonla chaʼan mi lac pʌsben jiñi estudiante chaʼan miʼ cʼuxbin. Cheʼʌch tsiʼ mele Jesús. Cheʼ bʌ tsiʼ taja ti tʼan i Tat, yicʼot i cʼuxbiya tsiʼ mele i jiñi xcʌntʼañob i chaʼan tsiʼ cʼuxbiyob jaʼel (Juan 17:25, 26).

17. ¿Chucoch miʼ coltañonla lac pʼʌtʼesan lac ñopoñel jiñi oración yicʼot jiñi estudio?

17 I yuxpʼejlel, mi caj i ñumen pʼʌtʼan lac ñopoñel. Laʼ lac ñaʼtan chuqui miʼ yujtel cheʼ bʌ mi laj cʼajtiben i coltaya Dios yicʼot chaʼan miʼ ñuqʼuesʌbeñonla la pusicʼal. Jajayajl miʼ jacʼbeñonla, miʼ pʼʌtʼan jiñi lac ñopoñel (1 Juan 5:15). Yambʌ muʼ bʌ i mejlel i coltañonla chaʼan mi lac pʼʌtʼesan lac ñopoñel jiñʌch jiñi estudio. La cujil chaʼan juntiquil «lac piʼʌl cojach miʼ yʌcʼ i ñopoñel cheʼ bʌ tsaʼix i yubi jiñi tʼan» (Rom. 10:17). Tsiquil chaʼan, mi la com chaʼan pʼʌtʌl jiñi lac ñopoñel, mach jasʌlic mi laj cʌn am bʌ ti Biblia. ¿Chuqui yambʌ yom mi lac mel?

18. Tsictesan yicʼot jumpʼejl ejemplo chucoch yom mi lac wen ñaʼtan jiñi muʼ bʌ laj cʌn.

18 Yom mi lac wen ñaʼtan jiñi woli bʌ laj cʌn. Laʼ cu lac ñaʼtan tiʼ tojlel jiñi tsaʼ bʌ i tsʼijbu jiñi Salmo 77. Mach tijicñayix come tsiʼ ñaʼta chaʼan temel yicʼot jiñi israelitajob mach utsʼatix miʼ qʼuejlelob ti Jehová. Maʼañic miʼ mejlel ti wʌyel ti acʼʌlel tiʼ caj miʼ wen chaʼlen pensar (versículo 2-8). ¿Chuqui tsiʼ mele? Tiʼ sube Jehová: «Mi caj c ñaʼtan tic pusicʼal pejtel tsaʼ bʌ a mele. Mi caj c chʼʌm tic wenta pejtel jini ñuc tac bʌ a melbal» (versículo 12). I sujmʌch, yujil pejtelel tsaʼ bʌ i mele Jehová ti wajali tiʼ tojlel i tejclum. Pero tsiʼ cʼajtibe i bʌ: «¿Tsaʼ ba ñajiyi tiʼ pusicʼal i pʌs i yutslel Dios? ¿Tsaʼ ba i cʌyʌ i pʼuntañonla chaʼan michʼ?» (versículo 9). Jiñi tsaʼ bʌ i tsʼijbu ili salmo tsiʼ wen ñaʼta jiñi melbil bʌ i chaʼan Jehová yicʼot bajcheʼ tsiʼ pʌsʌ i pʼuntaya ti wajali (versículo 11). Jin chaʼan, tsiʼ ñopo chaʼan maʼañic ba ora mi caj i cʌy i tejclum (versículo 15). Jiñi lac ñopoñel mi caj i pʼʌtʼan jaʼel cheʼ mi lac ñaʼtan chuqui an i mele Jehová tiʼ tojlel i tejclum yicʼot ti lac tojlel.

19. ¿Baqui bʌ yambʌ wenlel mi lac taj cheʼ mi lac ñusan qʼuin la quicʼot Jehová?

19 I chʌmpʼejlel, mi caj lac ñumen cʼuxbin Jehová. Iliyi jiñʌch jiñi ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal. ¿Chucoch? Come jiñi cʼuxbiya jiñʌch muʼ bʌ i mejlel i ñumen ñijcañonla chaʼan mi lac jacʼben i tʼan Jehová, chaʼan an chuqui tac mi laj cʌy chaʼan mi lac tijicñesan yicʼot chaʼan mi laj cuch baqui jach bʌ wocol (Mat. 22:37-39; 1 Cor. 13:4, 7; 1 Juan 5:3). Maʼañic yambʌ ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal, jin jach cheʼ i yamigojonla jiñi lac Dios Jehová (Sal. 63:1-8).

20. ¿Chuqui mi caj a mel chaʼan maʼ ñumen ñusan qʼuin a wicʼot Jehová?

20 Laʼ laj cʼajtesan chaʼan ochem ti lac chʼujutesaya jiñi oración, jiñi estudio yicʼot cheʼ mi lac wen ñaʼtan muʼ bʌ laj cʌn. Laʼ lac lajin Jesús i laʼ lac locʼsan wem bʌ i yorajlel chaʼan mi lac ñusan qʼuin la quicʼot Jehová i laʼ lac sʌclan baqui. Maʼañic chuqui yom miʼ yʌn lac ñaʼtʌbal. I cheʼ bʌ an chuqui tac woli lac mel ochem bʌ ti lac chʼujutesaya, laʼ laj cʼajtiben Jehová chaʼan miʼ coltañonla lac xucʼchocon lac ñaʼtʌbal. Mi mucʼʌch laj cʼʌn ti wen jiñi i yorajlel am bʌ lac chaʼan, Jehová mi caj i yʌqʼueñonla laj cuxtʌlel mach bʌ añic miʼ jilel yaʼ ti tsijiʼ bʌ pañimil (Mar. 4:24).

CʼAY 28 ¿Bajcheʼ mi lac sujtel tiʼ yamigo Jehová?

^ Jehová jiñʌch ñumen wem bʌ la camigo. Mi laj qʼuel ti ñuc cheʼ lʌcʼʌl añonla tiʼ tojlel, jin chaʼan ti jujumpʼejl qʼuin la com lac ñumen cʌn yicʼot lac sujtel ti ñumen wem bʌ i yamigo. Pero, i sujmʌch, yom mi la cʌqʼuen i yorajlel, i cabʌl chuqui mi lac mel ti lac pejtelel. Jin chaʼan, ¿baqui miʼ mejlel lac tajben i yorajlel chaʼan mi lac lʌcʼtesan lac bʌ tiʼ tojlel Jehová, i bajcheʼ miʼ coltañonla jiñi? Mi caj laj qʼuel ti ili estudio.