Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 7

Ubibenla i tʼan jiñi añoʼ bʌ i ñaʼtʌbal

Ubibenla i tʼan jiñi añoʼ bʌ i ñaʼtʌbal

«Yom maʼ wen ñichʼtan jini tʼan. Ubibeñob i tʼan jini weñoʼ bʌ i pusicʼal» (PR. 22:17).

CʼAY 123 Jacʼʌ chajpʌbil bʌ i chaʼan Dios

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1. a) ¿Chucoch an i tajol an majqui miʼ ticʼonla? b) ¿Chucoch yomʌch mi lac jacʼ jiñi ticʼojel tac?

TI LAC pejtelel yom mi lac bixel aqʼuentel ticʼojel. An i tajol, joñonla mi laj cʼajtiben ticʼojel juntiquil muʼ bʌ laj qʼuel ti ñuc. O juntiquil hermano muʼ bʌ i pensariñonla miʼ coltañonla laj qʼuel chaʼan woli (choncol) lac majlel «ti mach bʌ weñic bij», ili yom i yʌl, chaʼan mi caj lac mel (chaʼlen) mach bʌ weñic (Gál. 6:1). O tajol jinto mi la cʌqʼuentel jiñi ticʼojel cheʼ bʌ tsaʼix lac chaʼle tsʌts bʌ mulil. Mach yʌlʌyic baqui ora mi la cʌqʼuentel jiñi ticʼojel, yomʌch mi lac jacʼ, come chaʼañʌch lac wenlel i miʼ mejlel i coltañonla chaʼan maʼañic chuqui mi lac chaʼlen (Pr. 6:23).

2. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Proverbios 12:15, ¿chucoch yomʌch mi lac jacʼ jiñi ticʼojel tac?

2 Jiñi texto baqui chucul ili estudio miʼ subeñonla chaʼan yom mi la cubiben i tʼan jiñi weñoʼ bʌ i pusicʼal (Pr. 22:17). Maʼañic juntiquil luʼ yujilix bʌ, wersa an majqui miʼ mʌlbeñonla (jotbeñonla) ti lac ñaʼtʌbal (pejcan Proverbios 12:15). Jin chaʼan, cheʼ bʌ mi lac jacʼ jiñi ticʼojel tac, mi lac pʌs chaʼan añʌch lac pecʼlel, chaʼan la cujil chaʼan an chuqui tac maʼañic bʌ miʼ mejlel lac mel yicʼot chaʼan mi laj cʌn chaʼan i cʼʌjñibal mi laj coltʌntel chaʼan mi lac taj jiñi la com bʌ lac mel. Jehová tsiʼ colta jiñi rey Salomón chaʼan miʼ tsʼijbun iliyi: «Mucʼʌch i joloñel tiʼ pejtelel cheʼ miʼ temob i tʼan cheʼ cabʌlob» (Pr. 15:22).

¿Baqui bʌ ñumen wocol maʼ wubin chaʼan maʼ jacʼ? (Qʼuele jiñi párrafo 3 yicʼot 4).

3. ¿Bajcheʼ tac miʼ mejlel lac taj jiñi ticʼojel?

3 Tajol an majqui miʼ yʌqʼueñonla jiñi ticʼojel. Tajol juntiquil anciano o yambʌ hermano wen añix bʌ i ñaʼtʌbal miʼ subeñonla chuquito yom bʌ mi lac tojʼesan. Mi an juntiquil muʼ bʌ i wen cʼuxbiñonla i miʼ yʌqʼueñonla jumpʼejl ticʼojel loqʼuem bʌ ti Biblia, yomʌch mi lac ñʌchʼtan yicʼot mi lac jacʼ, cheʼ bajcheʼ jiñi mi lac pʌs chaʼan mucʼʌch laj qʼuel ti ñuc. Pero tajol an bajcheʼ yambʌ mi lac taj jiñi ticʼojel. ¿Bajcheʼ? Tajol yaʼ ti Biblia o ti lac jun tac mi lac pejcan muʼ bʌ i yʌqʼueñonla lac ñaʼtan chuqui woli (yʌquel) lac mel yicʼot miʼ ñijcañonla chaʼan mi lac tojʼesan jiñi muʼ tac bʌ lac mel (Heb. 4:12).

4. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Eclesiastés 7:9, ¿chuqui mach bʌ yomic mi lac mel cheʼ bʌ mi lac tijqʼuel?

4 Cheʼ toj mi la cʌl, ñumen wocol mi la cubin chaʼan mi lac jacʼ jumpʼejl ticʼojel cheʼ bʌ an majqui miʼ yʌqʼueñonla, i tajol muʼto lac michʼan. ¿Chucoch? Mucʼʌch laj cʌn chaʼan xmulilonla, pero cheʼ bʌ an majqui miʼ jamʌ subeñonla jumpʼejl lac sajtemal, wocol mi la cubin chaʼan mi lac chʼʌm ti ñuc (pejcan Eclesiastés 7:9). Tajol mucʼ jach lac ñop laj coltan lac bʌ, mi lac ñaʼtan chaʼan yom jach i ticʼlañonla jiñi tsaʼ bʌ i yʌqʼueyonla ticʼojel o muʼto lac michʼan chaʼan bajcheʼ tsiʼ pejcayonla. O tajol mi lac ñaʼtan: «Maʼañic tiʼ wenta miʼ tilel i ticʼon ¡Miʼ taj i sajtemal jaʼel!». Cheʼto jaʼel, mi maʼañic mi lac mulan jiñi ticʼojel, tajol maʼañic mi caj lac chʼʌm ti ñuc o mi lac chaʼlen tʼan la quicʼot yambʌ chaʼan miʼ subeñonla chuqui la com bʌ la cubin.

5. ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti ili estudio?

5 Ti ili estudio, mi caj laj cʌn tiʼ tojlelob maʼañic bʌ tsiʼ jacʼʌyob jiñi ticʼojel tac yicʼot tiʼ tojlel tsaʼʌch bʌ i jacʼʌyob. Mi caj laj qʼuel jaʼel chuqui miʼ mejlel i coltañonla lac jacʼ jiñi ticʼojel tac yicʼot chuqui ti wenlel mi lac taj.

MAʼAÑIC TSIʼ JACʼɅYOB JIÑI TICʼOJEL TAC

6. ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ yejemplo Rehoboam?

6 Laʼ laj qʼuel tsaʼ bʌ ujti tiʼ tojlel Rehoboam. Cheʼ bʌ tsaʼ sujti ti rey ti Israel, jiñi tejclum tiʼ sube chaʼan miʼ tsʼitaʼ chilben jiñi cuch tsaʼ bʌ i yʌqʼue Salomón, i tat Rehoboam. Añʌch chuqui wem bʌ tsiʼ mele Rehoboam: Tsiʼ cʼajtibe ticʼojel jiñi ancianojob ti Israel. Jiñi ancianojob tiʼ subeyob chaʼan mucʼʌch caj i coltañob mi tsiʼ mele chuqui woliʼ cʼajtin jiñi tejclum (1 R. 12:3-7). Pero maʼañic tsiʼ mulaj jiñi ticʼojel, jin chaʼan tsaʼ majli i cʼajtiben ticʼojel jiñi yambʌ wiñicob i piʼʌloʼ bʌ ti colel. Jiñi wiñicob tajol ñumeñix ti 40 i jabilelob, jin chaʼan tajol tsʼitaʼ añobix i ñaʼtʌbal (2 Cr. 12:13). Pero ti jimbʌ ora maʼañic tsiʼ yʌcʼʌyob wem bʌ ticʼojel: Tiʼ subeyob Rehoboam chaʼan yom ñumen jontol (maña) miʼ mel i bʌ tiʼ tojlel jiñi tejclum (1 R. 12:8-11). Rehoboam tsaʼ aqʼuenti chaʼpʼejl ticʼojel. Cheʼ cheʼic yom tsiʼ cʼajtibe Jehová ti oración baqui bʌ yom miʼ jacʼ, pero maʼañic tsiʼ mele. Tsiʼ jacʼʌ jiñi ticʼojel tsaʼ bʌ i ñumen mulaj: I ticʼojel jiñi i piʼʌlob ti colel. Jiñi rey tsiʼ taja wocol, i cheʼ jaʼel jiñi tejclum. Tajol jiñi ticʼojel tac muʼ bʌ la cʌqʼuentel jaʼel, mach jiñic la com bʌ la cubin. Pero mi loqʼuemʌch ti Biblia, yomʌch mi lac jacʼ.

7. ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel Uzías?

7Jiñi rey Uzías maʼañic tsiʼ jacʼʌ jaʼel jiñi ticʼojel tac. Tsaʼ ochi yaʼ ti templo chaʼan miʼ pul pom, yaʼ baqui jin jach jiñi sacerdotejob miʼ mejlelob ti ochel. Jiñi sacerdotejob tiʼ subeyob: «Ticʼbilet rey Uzías. Mach a weʼtelic chaʼan maʼ pulben pom lac Yum. An tiʼ wenta jini motomajob». ¿Chuqui tsiʼ mele Uzías? Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan «tsaʼ michʼa». ¿I chucoch maʼañic tsiʼ jacʼʌ jiñi ticʼojel? Tajol tsiʼ ñaʼta chaʼan miʼ mejlel i mel chuqui jach yom tiʼ caj jiñʌch jiñi rey. Pero Jehová mach cheʼic tsiʼ qʼuele bajcheʼ jiñi. Tajol Jehová tsaʼʌch i ñusʌbe i mul cheʼ tsaʼic i pʌsʌ i pecʼlel, tsiʼ jacʼʌ jiñi ticʼojel yicʼot ti ora tsaʼ loqʼui yaʼ ti templo. Pero tiʼ caj chuqui tsiʼ mele, Jehová tsiʼ yʌqʼue lepra, i an i chaʼan jiñi cʼamʌjel «cʼʌlʌl tsaʼ chʌmi» (2 Cr. 26:16-21). ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel Uzías? Chaʼan mi maʼañic mi lac jacʼ jiñi ticʼojel tac am bʌ ti Biblia mach utsʼatix mi caj i qʼuelonla Jehová, mach yʌlʌyic majquiyonla.

TSAʼɅCH I JACʼɅYOB JIÑI TICʼOJEL TAC

8. ¿Chuqui tsiʼ mele Job cheʼ bʌ tsaʼ tijqʼui?

8 Yaʼ ti Biblia, mi lac taj ejemplo tac chaʼan tsaʼʌch bʌ i jacʼʌyob jiñi ticʼojel tac, i Jehová tsiʼ yʌqʼueyob i bendición. Laʼ laj qʼuel tiʼ tojlel Job. Yomʌch i mel chuqui miʼ mulan Dios, anquese xmulilʌch. Cheʼ woliʼ wen ñusan wocol, tsiʼ wen alʌ chuqui tac mach bʌ weñic. I jin chaʼan Jehová yicʼot Elihú tsiʼ tiqʼuiyob. ¿Chuqui tsiʼ mele Job? Tsiʼ pʌsʌ i pecʼlel i tsaʼʌch i jacʼʌ jiñi ticʼojel tac. Tsiʼ yʌlʌ: «Tsaʼ lon sajtiyon tic tʼan». I tsiʼ bej alʌ: «Mic buchtan lum. Mic mujlan c bʌ tiʼ tʌñil cʼajc». Jehová tsiʼ yʌqʼue bendición Job chaʼan i pecʼlel (Job 42:3-6, 12-17).

9. ¿Chuqui tsiʼ mele Moisés cheʼ bʌ tsaʼ tojʼesʌnti ti Jehová, i chucoch juntiquilʌch wem bʌ ejemplo chaʼañonla?

9Moisés juntiquilʌch wem bʌ ejemplo chaʼan tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ i bʌ ti tojʼesʌntel ti Jehová cheʼ bʌ tsiʼ taja tsʌts bʌ i sajtemal. Ti jumpʼejl bʌ qʼuin, tsaʼ wen michʼa i maʼañic tsiʼ yʌqʼue i ñuclel Jehová. Jin chaʼan, maʼañix tsaʼ ochi yaʼ ti Lum wʌn albil bʌ (Nm. 20:1-13). Cheʼ bʌ Moisés tiʼ sube Jehová bajcheʼ yubil miʼ yubin chaʼan tsaʼ bʌ subenti, Jehová tsiʼ yʌlʌ: «Mach a chʌn pejcañon chaʼan ili lum» (Dt. 3:23-27). Pero Moisés maʼañic tsaʼ michʼa, tsaʼʌch i jacʼʌ tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jehová i tsaʼ bej cʼʌjñi chaʼan miʼ coltan jiñi tejclum Israel (Dt. 4:1). Job yicʼot Moisés tsiʼ cʌybeyonla wem bʌ ejemplo. Job tsiʼ qʼuexta i ñaʼtʌbal i mach tsaʼic jach caji i ñop i coltan i bʌ. Moisés tsiʼ pʌsʌ chaʼan tsaʼʌch i jacʼʌ i tojʼesʌntel ti Jehová cheʼ bʌ tsiʼ bej melbe i yeʼtel (troñel) yicʼot i xucʼtʌlel anquese an chuqui wen ñuc bʌ tiʼ sʌtʌ.

10. a) Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Proverbios 4:10-13, ¿bajcheʼ miʼ coltañonla cheʼ mucʼʌch lac jacʼ jiñi ticʼojel tac? b) ¿Bajcheʼ an i pʌsʌyob wem bʌ i melbal chaʼtiqui uxtiquil hermanojob?

10 Weñʌch mi caj la cajñel mi mucʼʌch lac lajiñob jiñi xucʼul bʌ wiñicob bajcheʼ Job yicʼot Moisés (pejcan Proverbios 4:10-13). Cheʼʌch an i meleyob cabʌl hermanojob. Emmanuel, juntiquil hermano chumul bʌ ti República Democrática del Congo, tsaʼ aqʼuenti ticʼojel tac. Laʼ laj qʼuel chuqui miʼ yʌl: «Yaʼ ti j congregación an hermanojob tsaʼ bʌ i qʼueleyob chaʼan woli j cʼuñʼan majlel i tsiʼ coltayoñob. Tsaʼʌch c jacʼʌ jiñi ticʼojel tac, i jiñi tsiʼ coltayon chaʼan maʼañic mi cotsan c bʌ ti wocol». * Ti Canadá juntiquil precursora i cʼabaʼ Megan miʼ yʌl: «An i tajol jiñi ticʼojel tac muʼ bʌ cʌqʼuentel mach jiñic jiñi com bʌ, pero jiñʌch jiñi i cʼʌjñibal bʌ c chaʼan». I juntiquil hermano i cʼabaʼ Marko chʼoyol bʌ ti Croacia miʼ yʌl: «Tsaʼ c sʌtʌ jumpʼejl privilegio, pero mucʼʌch j cʌn chaʼan jiñi ticʼojel tsaʼ bʌ aqʼuentiyon tsiʼ coltayon chaʼan mic chaʼ ñumen lʌcʼtesan c bʌ quicʼot Jehová».

11. ¿Chuqui tsiʼ cʌñʌ jiñi hermano Karl Klein?

11 Yambʌ wem bʌ ejemplo chaʼan tsaʼ bʌ i jacʼʌ ticʼojel tac jiñʌch jiñi hermano Karl Klein, tsaʼ bʌ ajñi ti jiñi Junmojt muʼ bʌ i pʌsob bij. Ti jiñi i experiencia, tsiʼ yʌlʌ chaʼan ti jumpʼejl bʌ qʼuin jiñi hermano Joseph Rutherford, juntiquil wem bʌ i yamigo, tsiʼ yʌqʼue jumpʼejl toj bʌ ticʼojel. Jiñi hermano Klein tsiʼ yʌlʌ chaʼan maʼañic tsiʼ mulaj ti ñaxan. Tsiʼ yʌlʌ: «Cheʼ bʌ tsiʼ chaʼ tajayon [jiñi hermano Rutherford], tijicña tiʼ subeyon: ‹¿Bajcheʼ yubil, Karl?›. Pero wocol jach tsaʼ c jacʼbe i tʼan tiʼ caj cʼuxto tsaʼ cubi chuqui tiʼ subeyon. Jin chaʼan tiʼ subeyon: ‹¡Tsajalet (cʌntan a bʌ), Karl! ¡Jiñi Diablo yom i yʌquet!›. Tsaʼ c wen chaʼle quisin, i tsaʼ c sube: ‹Maʼañic chuqui an hermano Rutherford›. Pero jiñi hermano yujil chaʼan mach i sujmic, jin chaʼan tiʼ subeyon: ‹Yomʌch. Pero yom tsajalet. Jiñi Diablo yom i yʌquet›. ¡I sujmʌch chuqui tiʼ subeyon jiñi hermano! Cheʼ bʌ mi lac lot lac michʼajel tiʼ tojlel juntiquil hermano, ñumento mi tiʼ caj tiʼ subeyonla chuqui i sujmʌch bʌ […], bʌbʌqʼuen mi lac yajlel tiʼ yac jiñi Diablo» * (Efes. 4:25-27). Jiñi hermano Klein tsaʼʌch i jacʼbe i ticʼojel jiñi hermano Rutherford, i bej i yamigojob i bʌ tsaʼ ajñiyob.

¿CHUQUI MI CAJ I COLTAÑONLA CHAʼAN MI LAC JACʼ JIÑI TICʼOJEL TAC?

12. ¿Bajcheʼ miʼ coltañonla jiñi lac pecʼlel chaʼan mi lac jacʼ jiñi ticʼojel tac? (Proverbios 27:6).

12Jiñi lac pecʼlel mi caj i coltañonla chaʼan mi lac jacʼ jiñi ticʼojel tac. Ili miʼ cʼajtesʌbeñonla chaʼan xmulilonla yicʼot chaʼan an i tajol maʼañic mi lac pʌs lac ñaʼtʌbal. Cheʼ bajcheʼ tsaʼix laj qʼuele, mach weñic chuqui tsiʼ ñaʼta Job, pero ti wiʼil tsiʼ qʼuexta i ñaʼtʌbal. Tsiʼ pʌsʌ i pecʼlel i tsiʼ jacʼʌ jiñi ticʼojel tac tsaʼ bʌ i yʌqʼue Elihú anquese ñumen pecʼto i jabilel (Job 32:6, 7). Jehová tsiʼ yʌqʼue i bendición Job chaʼan tsiʼ pʌsʌ i pecʼlel. Jiñi lac pecʼlel miʼ coltañonla jaʼel chaʼan mi lac jacʼ jiñi ticʼojel tac anquese mach i cʼʌjñibalic lac chaʼan mi la cubin o cheʼ bʌ ñumen pecʼto i jabilel jiñi muʼ bʌ i ticʼonla. Juntiquil anciano ti Canadá miʼ yʌl: «Joñonla mach cheʼic yilal mi laj qʼuel lac bʌ bajcheʼ yilal miʼ qʼuelonla jiñi yañoʼ bʌ. Jin chaʼan, ¿bajcheʼ mi caj lac bej tojʼan mi maʼañic majqui miʼ ticʼonla?». Ti lac pejtelel yom mi lac bej chaʼlen wersa chaʼan mi lac taj jiñi wem bʌ melbalʌl (chaʼlibal) tac muʼ bʌ i yʌcʼ jiñi espíritu yicʼot mi lac ñumen weñʼan bajcheʼ xcʌntesa (pejcan Proverbios 27:6).

13. ¿Bajcheʼ yilal yom mi laj qʼuel jiñi ticʼojel tac muʼ bʌ la cʌqʼuentel?

13Laʼ laj qʼuel jiñi ticʼojel tac bajcheʼ i pʌstʌl i cʼuxbiya Dios. Jehová yom chaʼan wen mi la cajñel (Pr. 4:20-22). Miʼ pʌsbeñonla i cʼuxbiya cheʼ bʌ miʼ yʌqʼueñonla ticʼojel tac loqʼuem bʌ tiʼ Tʼan, ti lac jun tac o tiʼ tojlel juntiquil hermano. I cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Hebreos 12:9, 10, «miʼ tojʼesañonla chaʼan lac wenlel».

14. ¿Chuqui yom mi lac chʼʌm ti ñuc cheʼ bʌ mi la cʌqʼuentel jumpʼejl ticʼojel?

14Jin yom mi lac chʼʌm ti ñuc chuqui mi lac subentel, i mach jiñic bajcheʼ mi lac subentel. An i tajol, mach weñic bajcheʼ mi la cʌqʼuentel jumpʼejl ticʼojel mi la cubin. I sujmʌch, jiñi muʼ bʌ i yʌcʼ ticʼojel yom miʼ chaʼlen wersa chaʼan wen bajcheʼ miʼ mel chaʼan mach wocolic ti jajqʼuel (Gál. 6:1). * Pero mi joñonla mi la cʌqʼuentel jiñi ticʼojel, jin yom mi lac chʼʌm ti ñuc chuqui mi lac subentel, anquese mi lac ñaʼtan chaʼan mach weñic bajcheʼ tsaʼ subentiyonla. Miʼ mejlel laj cʼajtiben lac bʌ: «Anquese maʼañic mic mulan bajcheʼ tsaʼ aqʼuentiyon jiñi ticʼojel, ¿i sujmʌch ba chuqui tsaʼ subentiyon? ¿Muʼ ba mejlel c ñusan ti pʼis jiñi i sajtemalob i mic locʼsʌben i wenlel jiñi tsaʼ bʌ subentiyon?». Wen cheʼ muqʼuic laj qʼuel bajcheʼ miʼ mejlel lac taj lac wenlel tiʼ pejtelel jiñi ticʼojel muʼ bʌ la cʌqʼuentel (Pr. 15:31).

CHEʼ MI LAJ CʼAJTIN TICʼOJEL TAC MI LAC TAJ LAC WENLEL

15. ¿Chucoch weñʌch cheʼ mi laj cʼajtin ticʼojel?

15 Jiñi Biblia miʼ subeñonla chaʼan yom mi laj cʼajtin ticʼojel. Proverbios 13:10, TNM, miʼ yʌl: «Jiñi muʼ bʌ i cʼajtiñob ticʼojel miʼ tajob i ñaʼtʌbal». ¡I sujmʌch iliyi! Jiñi muʼ bʌ i cʼajtiñob ticʼojel i mach muqʼuic jach i pijtañob miʼ ñumen lʌcʼtesañob i bʌ ti Jehová. Jin chaʼan, laʼ laj cʼajtin ticʼojel tac.

¿Chucoch ili hermana xchʼocto bʌ woliʼ cʼajtiben ticʼojel jiñi hermana ñumen añix bʌ i jabilel? (Qʼuele jiñi párrafo 16).

16. ¿Baqui ora miʼ mejlel laj cʼajtin ticʼojel?

16 ¿Baqui ora miʼ mejlel laj cʼajtiben jumpʼejl ticʼojel juntiquil yaʼ ti congregación? Laʼ laj qʼuel uxpʼejl ejemplo. 1) Juntiquil hermana miʼ suben juntiquil xsubtʼan chaʼan miʼ majlel yicʼot ti acʼ estudio i cheʼ jiñi miʼ cʼajtiben chuqui miʼ mejlel i tojʼesan. 2) Juntiquil hermana i bajñelto bʌ yom i mʌn i pantalón, jin chaʼan miʼ suben yambʌ hermana ñumen añix bʌ i jabilel chaʼan miʼ suben bajcheʼ yilal miʼ qʼuel jiñi tsaʼ bʌ i yajca. 3) Juntiquil hermano cojaxto mi caj i ñusan i discurso yaʼ ti congregación i miʼ suben juntiquil hermano ñumen chajpʌbilix bʌ chaʼan miʼ ñʌchʼtan cheʼ bʌ miʼ ñusan i cheʼ jiñi miʼ yʌqʼuen ticʼojel tac. Cheʼ jaʼel, jiñi cabʌlix bʌ jab cajel i yʌcʼob discurso tac wen cheʼ muqʼuic i cʼajtibeñob ticʼojel yambʌ hermanojob yicʼot miʼ jacʼob.

17. ¿Chuqui yom mi lac mel chaʼan mi lac taj lac wenlel ti jiñi ticʼojel tac?

17 Tajol ti jiñi semana tac talto bʌ o ti jiñi uw tac muʼ bʌ caj i ñumel an majqui mi caj i yʌqʼueñonla ticʼojel o an baqui mi caj lac taj. Cheʼ bʌ miʼ yujtel jiñi, laʼ laj cʼajtesan tsaʼ bʌ laj qʼuele ti ili estudio: Yom an lac pecʼlel, jin yom mi lac chʼʌm ti ñuc chuqui mi lac subentel mach jiñic bajcheʼ mi lac subentel, i laʼ lac jacʼ. Maʼañic majqui toj añix i ñaʼtʌbal miʼ yilan pañimil (chʼocʼan). Pero jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan, mi mucʼʌch lac ñʌchʼtan yicʼot mi lac jacʼ jiñi ticʼojel tac, mi caj lac taj lac ñaʼtʌbal (Pr. 19:20).

CʼAY 124 Laʼ lac chʌn pʌs lac xucʼtʌlel

^ parr. 5 Jiñi i wiñiconbʌla Jehová la cujil chaʼan weñʌch cheʼ mi lac jacʼ jiñi ticʼojel tac am bʌ ti Biblia, pero an i tajol maʼañic mi lac mulan mi la cʌqʼuentel ticʼojel. ¿Chucoch? ¿Chuqui miʼ mejlel i coltañonla chaʼan mi lac jacʼ jiñi ticʼojel tac, i chuqui ti wenlel mi lac taj?

^ parr. 10 An cʼabaʼʌl tac tsaʼ bʌ qʼuextʌyi.

^ parr. 11 Qʼuele jiñi La Atalaya 1 chaʼan marzo, 1985, página 24 cʼʌlʌl 31.

^ parr. 14 Ti jiñi yambʌ estudio mi caj laj qʼuel bajcheʼ miʼ mejlel la cʌcʼ ticʼojel ti wen.