Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 28

Laʼ lac sʌclan ñʌchʼtʌlel i mach lac chañʼesan lac bʌ

Laʼ lac sʌclan ñʌchʼtʌlel i mach lac chañʼesan lac bʌ

«Laʼ laj cʌy lac chañʼesan lac bʌ. Mach yomic mi lac techbeñob i michʼajel lac piʼʌlob. Mach yomic tsʌytsʌyña lac pusicʼal chaʼan i wenlel lac piʼʌlob» (GÁ. 5:26).

CʼAY 101 Laʼ lac tem melben i yeʼtel Dios

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1. ¿Chuqui miʼ mejlel ti ujtel cheʼ bʌ an majqui yom i ñumen qʼuel i bʌ ti ñuc?

TI ILI pañimil cabʌl lac piʼʌlob miʼ melob chuqui tac jach chaʼan ñumen ñucob bajcheʼ yambʌlob. Jumpʼejl ejemplo, juntiquil wiñic am bʌ i choñoñel tac tajol miʼ mel tac mach bʌ weñic chaʼan miʼ ñumen colel bajcheʼ jiñi yambʌ. Tajol juntiquil xʼalas miʼ yilo low yambʌ xʼalas chaʼan miʼ mejlel i mʌl (jot). O tajol juntiquil xclase miʼ mel trampa cheʼ bʌ miʼ mel jiñi examen chaʼan miʼ mejlel ti ochel ti jumpʼejl universidad. Jiñi xñoptʼañonbʌla la cujil chaʼan mach weñic iliyi come loqʼuem ti jiñi «lac tsucul pusicʼal» (Gá. 5:19-21). Pero tajol an hermanojob maʼañic bʌ woli (choncol) i cʌñob chaʼan ñumen ñuc woliʼ qʼuelob i bʌ bajcheʼ yañoʼ bʌ i chaʼan woliʼ yʌcʼob chaʼan jiñi yambʌlob cheʼ miʼ melob jaʼel. Yom mi lac wen ñaʼtan iliyi, come mi cheʼ woli (yʌquel) i yujtel bajcheʼ jiñi, mach junmujchʼic mi caj i yajñel jiñi congregación.

2. ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti ili estudio?

2 Ti ili estudio mi caj laj qʼuel chuqui tac miʼ mejlel i yʌqʼueñonla laj qʼuel lac bʌ ti ñuc. Cheʼ jaʼel, mi caj laj qʼuel ejemplo tac tiʼ tojlel xucʼul bʌ wiñicob ti wajali maʼañic bʌ tsiʼ meleyob bajcheʼ iliyi. Pero yom mi lac ñaxan wen qʼuel lac bʌ. Laʼ laj qʼuel bajcheʼ.

LAʼ LAC WEN QʼUEL LAC BɅ

3. ¿Chuqui tac ti cʼajtiya yom mi lac melben lac bʌ?

3 Weñʌch cheʼ mi la cʌqʼuen tac i yorajlel chaʼan mi laj qʼuel lac bʌ. Miʼ mejlel laj cʼajtiben lac bʌ: «¿Yom ba mic laj c bʌ quicʼot yambʌ chaʼan tijicña mi cubin c bʌ? ¿Chuqui miʼ ñijcañon ti eʼtel (troñel) yaʼ ti congregación? ¿Chaʼan ba ñumen ñuc com sujtel bajcheʼ yambʌlob o bajcheʼ juntiquil hermano o hermana? ¿O chaʼan com c ñumen melben i yeʼtel Jehová?». ¿Chucoch ñuc i cʼʌjñibal mi lac jacʼ ili cʼajtiya tac? Laʼ laj qʼuel chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia.

4. ¿Chucoch mach yomic mi lac laj lac bʌ la quicʼot yambʌlob cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Gálatas 6:3, 4, TNM?

4 Jiñi Biblia miʼ subeñonla chaʼan mach yomic mi lac laj lac bʌ la quicʼot yambʌlob (pejcan Gálatas 6:3, 4, TNM). * ¿Chucoch? Come mi tsaʼ laj qʼuele chaʼan ñumen ñuconla tajol mi caj lac chañʼesan lac bʌ. I mi mach ñucoñicla mi la cubin mi caj la cubin lac chʼijyemlel. Mi tsaʼ lac mele iliyi maʼañic woli lac pʌs lac ñaʼtʌbal (Ro. 12:3). Katerina * juntiquil hermana ti Grecia miʼ yʌl: «Ñʌmʌlon c laj c bʌ quicʼot yambʌ hermanajob ñumen utsʼatoʼ bʌ yilal, ñumen yujiloʼ bʌ subtʼan yicʼot ñumen utsoʼ bʌ. I jiñi miʼ yʌqʼueñon cubin chaʼan maʼañic j cʼʌjñibal». Laʼ laj cʼajtesan chaʼan cheʼ bʌ Jehová tsiʼ lʌcʼtesayonla tiʼ tojlel mach jiñic tsiʼ qʼuele jiñi la cutsʼatlel, mi wen la cujil tʼan o mi wen cʌmbilonla. Tsiʼ qʼuele chaʼan la comʌch laj cʼuxbin yicʼot lac ñʌchʼtʌben i tʼan i Yalobil (Jn. 6:44; 1 Co. 1:26-31).

5. ¿Chuqui maʼ cʌn tiʼ tojlel jiñi hermano Hyun?

5 Miʼ mejlel laj cʼajtiben lac bʌ jaʼel: «¿Muʼ ba j qʼuejlel bajcheʼ juntiquil muʼ bʌ i sʌclan ñʌchʼtʌlel o jujumujcʼ mi cotsan c bʌ ti wocol?». Laʼ laj qʼuel chuqui tsaʼ ujti tiʼ tojlel Hyun, chumul bʌ ti Corea del Sur. Ti ñaxan, tsiʼ qʼuele bajcheʼ i contrajob jiñi añoʼ bʌ i yeʼtel yaʼ ti congregación. Miʼ yʌl: «Mi cʌlob i maʼañic mic mulan chuqui miʼ yʌlob». ¿Chuqui tsaʼ ujti? Miʼ yʌl: «Tsaʼ cʌcʼʌ ti ujtel tʼox bʌ yaʼ ti congregación». Cabʌl i yamigojob tsiʼ coltayob i qʼuel chaʼan mach weñic bajcheʼ an. Hyun tsiʼ qʼuexta i melbal (chaʼlibal) i wʌle juntiquilʌch wem bʌ anciano. ¿Chuqui mi laj cʌn? Mi tsaʼ laj qʼuele chaʼan maʼañic woli lac sʌclan jiñi ñʌchʼtʌlel i woli la cʌcʼ chaʼan jiñi yambʌlob miʼ qʼuelob i bʌ ti ñuc, yom mi laj qʼuextan lac melbal ti ora.

MACH LAC CHAÑʼESAN LAC BɅ I MACH YOMIC TSɅYTSɅYÑA LAC PUSICʼAL

6. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Gálatas 5:26, ¿baqui tac bʌ jiñi melbalʌl muʼ bʌ i yʌqʼueñonla laj qʼuel lac bʌ ti ñuc?

6 (Pejcan Gálatas 5:26). ¿Chuqui miʼ mejlel i yʌqʼueñonla laj qʼuel lac bʌ ti ñuc? Junchajp jiñʌch cheʼ mi lac chañʼesan lac bʌ. Jiñi cheʼ bʌ miʼ mel bajcheʼ iliyi miʼ qʼuel i bʌ ti ñuc yicʼot miʼ bajñel ñaʼtan i bʌ. Yambʌ jiñʌch jiñi i tsʌytsʌyñiyel lac pusicʼal. Jiñi tsʌytsʌyña bʌ i pusicʼal mach muqʼuic jach i mulan chuqui an i chaʼan yambʌ, yom jaʼel chaʼan maʼañic i chaʼan. Cheʼ tsʌytsʌyña lac pusicʼal tiʼ tojlel juntiquil lac piʼʌl woli lac tsʼaʼlen. Tiʼ sujm la com lac putsʼtan ili melbalʌl tac.

7. ¿Chuqui ti lajiya miʼ coltañonla lac ñaʼtan chuqui ti wocol miʼ yʌcʼ jiñi chañʼesa bʌ yicʼot i tsʌytsʌyñiyel lac pusicʼal?

7 Jiñi chañʼesa bʌ yicʼot i tsʌytsʌyñiyel lac pusicʼal lajal bajcheʼ i tsʼislumlel juntejc teʼ. Tajol poj weñʌch yilal jiñi teʼ, pero yaʼ tiʼ malil cabʌlix i tsʼislumlel i bajcheʼ jach ora miʼ mejlel ti yajlel. Cheʼʌch miʼ mejlel ti ujtel juntiquil xñoptʼan jaʼel, tajol cabʌlix jab cajel i melben i yeʼtel Jehová pero mi miʼ chañʼesan i bʌ i mi an i tsʌytsʌyñiyel i pusicʼal mi caj i taj wocol (Pr. 16:18). Mi caj i cʌy i melben i yeʼtel Jehová, mi caj i taj wocol i mi caj i ticʼlan yambʌlob. ¿Chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan maʼañic mi lac chañʼesan lac bʌ i maʼañic tsʌytsʌyña bʌ lac pusicʼal?

8. ¿Chuqui miʼ coltañonla chaʼan maʼañic mi lac chañʼesan lac bʌ?

8 Muʼ bʌ caj i coltañonla chaʼan maʼañic mi lac chañʼesan lac bʌ jiñʌch jiñi ticʼojel tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ Pablo tiʼ tojlel jiñi añoʼ bʌ ti Filipos: «Mach yomic chuqui mi laʼ wis mel tiʼ tsʌytsʌyñiyel laʼ pusicʼal chaʼan mi laʼ chañʼesan laʼ bʌ. Pero yom pecʼ mi laʼ mel laʼ bʌ. Yom ñumen ñuc mi laʼ qʼuel laʼ piʼʌlob cheʼ bajcheʼ mi laʼ bajñel qʼuel laʼ bʌ» (Fil. 2:3). Cheʼ mi lac ñaʼtan chaʼan ñumen ñucob jiñi yambʌlob tijicña mi caj la cubin tiʼ tojlelob, maʼañic mi caj lac sʌclan lac ñumen qʼuel lac bʌ ti ñuc bajcheʼ yambʌlob, ñumento mi woliʼ cʼʌñob chuqui yujilob chaʼan miʼ yʌqʼueñob i ñuclel Jehová. Cheʼ jaʼel, mi jiñi hermanojob am bʌ chuqui yujilob miʼ jacʼbeñob jaʼel jiñi i ticʼojel Pablo mi caj i qʼuelob chuqui wem bʌ tiʼ tojlel jiñi yambʌlob. Cheʼ bajcheʼ jiñi, ti lac pejtelel mi caj lac sʌclan jiñi ñʌchʼtʌlel yicʼot muchʼtʌlel yaʼ ti congregación.

9. ¿Chuqui mi caj i coltañonla chaʼan maʼañic tsʌytsʌyña bʌ lac pusicʼal?

9 ¿Chuqui mi caj i coltañonla chaʼan maʼañic tsʌytsʌyña bʌ lac pusicʼal? Jiñʌch cheʼ mi laj cʌn chaʼan an jach baqui chilil chuqui la cujil bʌ melol. Mi cheʼʌch mi lac mel bajcheʼ jiñi, maʼañic mi caj lac poj ñop lac pʌs chaʼan an chuqui ñumen la cujil melol bajcheʼ yañoʼ bʌ. Mi caj lac mulan laj cʌn tiʼ tojlelob jiñi am bʌ chuqui ñumen yujilob. Jumpʼejl ejemplo, mi juntiquil hermano miʼ ñusan wen tac bʌ discurso, miʼ mejlel laj cʼajtiben bajcheʼ miʼ chajpan i bʌ. Mi juntiquil hermana wen yujil melol bʌlñʌcʼʌl, miʼ mejlel laj cʼajtiben bajcheʼ miʼ mel. I mi juntiquil xcolel wocol miʼ yubin chaʼan miʼ taj i yamigo, miʼ mejlel i cʼajtiben i coltaya yambʌlob. Pejtelel iliyi mi caj i coltañonla chaʼan maʼañic tsʌytsʌyña bʌ lac pusicʼal yicʼot chaʼan an chuqui mi lac ñumen cʌn.

LAʼ LAJ CɅN TIʼ TOJLELOB JIÑI MUʼ BɅ I TAJTɅLOB TI TʼAN TI BIBLIA

Gedeón tsaʼ ajñi ti ñʌchʼtʌlel yicʼot jiñi chʼoyoloʼ bʌ ti Efraín come an i pecʼlel. (Qʼuele jiñi párrafo 10 cʼʌlʌl ti 12).

10. ¿Chuqui ti wocol tsiʼ ñusa Gedeón?

10 Laʼcu lac ñaʼtan tsaʼ bʌ ujti tiʼ tojlel Gedeón, tilem bʌ tiʼ pʼolbal Manasés, yicʼot jiñi wiñicob tilemoʼ bʌ tiʼ pʼolbal Efraín. Yicʼot i coltaya Jehová, Gedeón i jiñi 300 i wiñicob tsiʼ mʌlʌyob jumpʼejl guerra, i cheʼ cheʼic yomob tsiʼ chañʼesayob i bʌ. Jiñi wiñicob tilemoʼ bʌ tiʼ pʼolbal Efraín tsaʼ majli i pejcañob Gedeón, pero mach chaʼañic miʼ subeñob chaʼan tijicñayob chaʼan chuqui tsiʼ mele, chaʼan jach miʼ chaʼleñob leto (aʼleya) yicʼot. Michʼob come maʼañic tsaʼ pʌjyiyob majlel jaʼel ti jiñi guerra. Jin jach añob tiʼ ñaʼtʌbal i ñuclel jiñi i pʼolbal i maʼañic tsiʼ ñaʼtayob jiñi ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal: Gedeón tsiʼ chaʼle coltaya chaʼan miʼ yʌqʼuentel i ñuclel i cʼabaʼ Jehová yicʼot chaʼan miʼ cʌntʌntel jiñi i tejclum (Jue. 8:1).

11. ¿Bajcheʼ tsiʼ jacʼʌ Gedeón tsaʼ bʌ i yʌlʌyob jiñi i pʼolbal Efraín?

11 Gedeón yicʼot i pecʼlel tiʼ sube jiñi wiñicob chʼoyoloʼ bʌ ti Efraín: «Mach yoque anic i cʼʌjñibal jini tsaʼ bʌ c chaʼle, pero wen ñuc jini tsaʼ bʌ laʼ chaʼle». Cheʼ jiñi, tsiʼ jamʌ subeyob bajcheʼ Jehová tsiʼ yʌqʼue i bendición i «tsaʼ lajmiyob i michʼajel» (Jue. 8:2, 3). Gedeón maʼañic tsiʼ chañʼesa i bʌ chaʼan maʼañic miʼ jilel jiñi ñʌchʼtʌlel yaʼ tiʼ tejclum Dios.

12. ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel i pʼolbal Efraín yicʼot tiʼ tojlel Gedeón?

12 ¿Chuqui mi laj cʌn ti ili relato? Tiʼ tojlel jiñi chʼoyoloʼ bʌ ti Efraín mi laj cʌn chaʼan mach jiñic ñumen ñuc i cʼʌjñibal jiñi lac ñuclel, jiñʌch i chaʼan Jehová. Tiʼ tojlel Gedeón, jiñi i jol familia tac yicʼot jiñi ancianojob miʼ mejlel i cʌñob chaʼan mi an majqui michʼ yicʼotob tiʼ caj chuqui tsiʼ meleyob, yom miʼ ñop i chʼʌmbeñob i sujm chucoch. Miʼ mejlel i suben jaʼel chaʼan an chuqui wem bʌ an i mele. Chaʼan miʼ mejlel i mel jiñi yomʌch an i pecʼlel, ñumento mi mach tojic bajcheʼ an jiñi yambʌ lac piʼʌl. Pero ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal jiñʌch cheʼ chʌn an ñʌchʼtʌlel i mach jiñic majqui i sujm bʌ i tʼan.

Ana tsiʼ chaʼ taja i ñʌchʼtʌlel come tsiʼ ñopo chaʼan Jehová mi caj i coltan. (Qʼuele jiñi párrafo 13 yicʼot 14).

13. ¿Chuqui ti wocol tsiʼ ñusa Ana, i chuqui tsiʼ mele?

13 Laʼ laj qʼuel tsaʼ bʌ ujti tiʼ tojlel Ana. Ñujpuñem yicʼot juntiquil levita i cʼabaʼ Elcaná i miʼ wen cʼuxbintel. Pero Elcaná an yambʌ i yijñam i cʼabaʼ Peniná. Ana jiñʌch muʼ bʌ i ñumen cʼuxbintel. «An i yalobilob Penina pero Ana maʼanic i chaʼan». Peniná «tsiʼ tsʼaʼle» yicʼot «tsiʼ yotsʌbe i chʼijiyemlel i pusicʼal», jin chaʼan «cabʌl tsiʼ chaʼle uqʼuel Ana. Tsiʼ cʌyʌ waj» (1 S. 1:2, 6, 7). Jiñi Biblia maʼañic miʼ yʌl chaʼan Ana tsiʼ qʼuexta jontolil. Tsiʼ jambe i pusicʼal Jehová i tsiʼ ñopo chaʼan mi caj i coltan. Mach la cujilic mi Peniná tsiʼ qʼuexta i melbal. Laʼ cujil bʌ jiñʌch chaʼan Ana tsiʼ chaʼ taja i ñʌchʼtʌlel come jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan tsaʼ lajmi i chʼijyemlel i pusicʼal (1 S. 1:10, 18).

14. ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel Ana?

14 ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel Ana? Mi an majqui miʼ ñop i yʌqʼueñonla la cubin chaʼan maʼañic laj cʼʌjñibal maʼañic chucoch mi caj lac pʌs chaʼan ñumen ñuconla, mach yomic mi laj qʼuextan jontolil, yom mi lac sʌclan ñʌchʼtʌlel (Ro. 12:17-21). Anquese jiñi yambʌ lac piʼʌl maʼañic miʼ qʼuextan i bʌ, joñonla mi caj la cubin lac ñʌchʼtʌlel.

Apolos yicʼot Pablo maʼañic tsiʼ qʼueleyob i bʌ bajcheʼ i contra come yujilob chaʼan Jehová woliʼ yʌcʼ i bendición ti jiñi eʼtel. (Qʼuele jiñi párrafo 15 cʼʌlʌl ti 18).

15. ¿Bajcheʼ lajalob Apolos yicʼot Pablo?

15 Wʌle, laʼ laj qʼuel chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel Apolos yicʼot Pablo. Tiʼ chaʼticlelob wen i cʌñʌyob jiñi Tsʼijbujel, wem bʌ xcʌntesajob yicʼot wen cʌmbilob. Cheʼ jaʼel, tiʼ chaʼticlelob tsiʼ coltayob cabʌl lac piʼʌlob chaʼan miʼ sujtelob ti xcʌntʼan. Pero maʼañic tsiʼ qʼueleyob i bʌ bajcheʼ i contra.

16. ¿Bajcheʼ yilal Apolos?

16 Apolos chʼoyol ti Alejandría, jumpʼejl tejclum wen cʌmbil bʌ cheʼ ti ñaxam bʌ siglo. Juntiquilʌch wem bʌ xcʌntesa yicʼot «wen cʌñʌl i chaʼan i Tsʼijbujel Dios» (Hch. 18:24). Cheʼ bʌ Apolos tsaʼ ajñi ti Corinto, an tsaʼ bʌ i jamʌ pʌsʌyob chaʼan ñumen yomob cheʼ jin yaʼan Apolos i mach jiñic jiñi hermanojob ajñemobix bʌ, bajcheʼ Pablo (1 Co. 1:12, 13). ¿Jimba Apolos tsiʼ teche jiñi tʼox bʌ? Miʼ mejlel la cʌl chaʼan maʼañic. Cheʼ bʌ añix ora tsaʼ loqʼui yaʼ ti Corinto, Pablo tsiʼ cʼajtibe ti wocol tʼan chaʼan miʼ chaʼ sujtel (1 Co. 16:12). Cheʼ Pablo tsaʼic caji i ñaʼtan chaʼan Apolos tsiʼ teche jiñi tʼox bʌ maʼañic tsiʼ mele jiñi. Apolos tsiʼ cʼʌñʌ ti wen jiñi yujil bʌ melol chaʼañʌch miʼ sub jiñi wen tʼan yicʼot miʼ pʼʌtʼesan i yermañujob. Miʼ mejlel la cʌl chaʼan Apolos tsiʼ pʌsʌ i pecʼlel. Jumpʼejl ejemplo, maʼañic baqui miʼ yʌl chaʼan tsaʼ michʼa cheʼ bʌ Áquila yicʼot Priscila tiʼ ‹tsictesʌbeyob i bijlel Dios ti toj› (Hch. 18:24-28).

17. ¿Chuqui tsiʼ mele Pablo chaʼan an ñʌchʼtʌlel?

17 Jiñi apóstol Pablo tsiʼ wen qʼuele jiñi eʼtel woli bʌ i mel Apolos. Pero maʼañic tsiʼ ñaʼta chaʼan muqʼuix caj i chilbentel i yeʼtel. Ti jiñi ticʼojel tsaʼ bʌ i chocbe majlel jiñi congregación ti Corinto miʼ mejlel laj qʼuel chaʼan an i pecʼlel, maʼañic miʼ qʼuel i bʌ ti ñuc yicʼot yujil chʼʌmbentel i sujm. Maʼañic tsiʼ qʼuele i bʌ ti ñuc cheʼ bʌ an tsaʼ bʌ i yʌlʌyob: «Joñon i chaʼañon Pablo», tsiʼ yʌqʼue i ñuclel Jehová yicʼot Jesucristo (1 Co. 3:3-6).

18. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl 1 Corintios 4:6, 7, ¿chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel Apolos yicʼot Pablo?

18 ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel Apolos yicʼot Pablo? Chaʼan pejtelel jiñi eʼtel muʼ bʌ lac mel tiʼ tojlel Jehová yicʼot cheʼ mi laj coltan yambʌlob chaʼan miʼ chʼʌmob jaʼ, mucʼ jach i mejlel lac mel yicʼot i bendición Jehová. Yambʌ muʼ bʌ i mejlel laj cʌn jiñʌch chaʼan mi ñumen an la queʼtel yaʼ ti congregación ñumen cabʌlto chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan an ñʌchʼtʌlel yicʼot muchʼtʌlel. Jiñi ancianojob yicʼot siervo ministerialob miʼ melob iliyi cheʼ bʌ yaʼʌch miʼ chucob jiñi i ticʼojel yaʼ tiʼ Tʼan Dios i maʼañic miʼ sʌclañob i ñuclel, miʼ coltañob jiñi congregación chaʼan miʼ jacʼbeñob i tʼan Jesús yicʼot chaʼan miʼ tsajcañob. ¡Mi lac wen qʼuelob ti ñuc! (Pejcan 1 Corintios 4:6, 7).

19. ¿Chuqui miʼ mejlel lac mel ti jujuntiquilonla? (Qʼuele jiñi recuadro « Mach la cʌcʼ chaʼan jiñi yambʌlob miʼ qʼuelob i bʌ ti ñuc»).

19 Dios tsiʼ yʌqʼueyonla chuqui tac la cujil bʌ melol chaʼan mi laj coltan lac bʌ (1 P. 4:10). Tajol maʼañic chuqui mi lac wen mel mi la cubin. Pero jiñi muʼ tac bʌ lac mel chaʼan an muchʼtʌlel lajal bajcheʼ jiñi puy muʼ bʌ laj cʼʌn chaʼan mi lac tsʼis majlel pisil. Mi tsaʼ laj qʼuele chaʼan woli lac chañʼesan lac bʌ yomʌch mi lac locʼ ti lac tojlel i laʼ lac chaʼlen wersa chaʼan mi lac sʌclan ñʌchʼtʌlel yicʼot chaʼan junmujchʼonla yaʼ ti congregación (Ef. 4:3).

CʼAY 80 Ñopo chaʼan utsʼat Dios

^ parr. 5 Jumpʼejl pʼejt melbil bʌ ti lum ora miʼ mejlel ti tojpʼel mi jajwen, cheʼʌch miʼ yujtel jaʼel jiñi congregación. Miʼ mejlel i tʼox i bʌ mi an majqui ñumen ñuc bʌ miʼ qʼuelob i bʌ. Mi jiñi congregación mach pʼʌtʌlic i mach junmujchʼic an, mach jumpʼejlic wem bʌ ajñibʌl chaʼan miʼ chʼujutesʌntel Dios. Ti ili estudio mi caj i qʼuejlel chucoch mach yomic mi lac ñaʼtan chaʼan ñumen ñuconla bajcheʼ yañoʼ bʌ yicʼot chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan an ñʌchʼtʌlel yaʼ ti congregación.

^ parr. 4 Gálatas 6:3, 4 (TNM): «Come, mi an majqui miʼ ñaʼtan chaʼan ñuc i cʼʌjñibal cheʼ bʌ mach cheʼiqui, woliʼ bajñel lotin i bʌ. Pero jujuntiquil yom miʼ bajñel tsajin i melbal, i cheʼ bajcheʼ jiñi añʌch chucoch tijicña mi caj i yubin i bʌ chaʼan jiñi tsaʼ bʌ i mele, i mach cʼʌñʌlic miʼ laj i bʌ yicʼot yambʌ».

^ parr. 4 Jiñi cʼabaʼʌl tac tsaʼ qʼuextʌyi.