Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 39

Cheʼ bʌ juntiquil muʼ bʌ lac wen cʼuxbin miʼ cʌy Jehová

Cheʼ bʌ juntiquil muʼ bʌ lac wen cʼuxbin miʼ cʌy Jehová

«Tsiʼ techbeyob i chʼijiyemlel i pusicʼal» (SAL. 78:40).

CʼAY 102 Laʼ laj coltan jiñi cʼuñoʼ bʌ

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1. ¿Bajcheʼ yubil miʼ yubin i familia jiñi muʼ bʌ i chaʼlentel ti expulsar?

CHEʼ bʌ miʼ chaʼlentel ti expulsar juntiquil, wen cʼux miʼ yubin jiñi i familia. Juntiquil hermana i cʼabaʼ Hilda * miʼ yʌl: «Jiñi c ñoxiʼal xucʼul tsaʼ chʌmi cheʼ bʌ añix 41 jab lon c ñujpuñel, i tsaʼ c ñaʼta chaʼan jiñʌch ñumen cʼux bʌ miʼ mejlel ti ujtel tic tojlel. Pero ñumen cʼuxto tsaʼ cubi cheʼ bʌ jiñi calobil tsiʼ cʌyʌ jiñi congregación, i yijñam yicʼot i yalobilob».

Jehová yujil chaʼan cʼux mi la cubin cheʼ bʌ juntiquil muʼ bʌ laj cʼuxbin miʼ cʌy i melben i yeʼtel. (Qʼuele jiñi párrafo 2 yicʼot 3). *

2, 3. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl jiñi Salmo 78:40, ¿bajcheʼ yubil miʼ yubin Jehová cheʼ bʌ jiñi i wiñicob miʼ tʌtsʼob i bʌ tiʼ tojlel?

2 Laʼcu lac ñaʼtan: Jehová wen cʼux tsiʼ yubi cheʼ bʌ yonlel ángelob, ochemoʼ bʌ tiʼ familia, tsiʼ cʌyʌyob (Jud. 6). ¿I muʼ ba lac ñaʼtan bajcheʼ cʼamel i chʼijyemlel tsiʼ yubi cheʼ bʌ tsiʼ qʼuele chaʼan jiñi israelitajob, jiñi tejclum muʼ bʌ i wen cʼuxbin, tsiʼ chʌn chanʼesayob i bʌ tiʼ tojlel? (Pejcan Salmo 78:40). Mi juntiquil muʼ bʌ a cʼuxbin miʼ cʌy Jehová, miʼ mejlel a ñop chaʼan jiñi lac Tat am bʌ ti panchan cʼuxʌch miʼ yubin jaʼel. Yujil chuqui woli (choncol) a ñusan i mi caj i pʌsbeñet i pʼuntaya cheʼ miʼ pʼʌtʼesañet yicʼot miʼ coltañet.

3 Ti ili estudio, mi caj laj qʼuel chuqui yom mi lac mel chaʼan miʼ coltañonla Jehová cheʼ bʌ miʼ chaʼlentel ti expulsar juntiquil ti lac familia. Mi caj la cʌl jaʼel bajcheʼ miʼ mejlel laj coltan la quermañujob woli (yʌquel) bʌ i ñusañob iliyi. Pero laʼ lac ñaxan qʼuel junchajp mach bʌ yomic mi lac ñaʼtan.

MACH A ÑAʼTAN CHAʼAN A MUL

4. ¿Bajcheʼ yubil miʼ yubiñob i bʌ cabʌl tatʌlob cheʼ bʌ juntiquil i yalobil miʼ cʌy Jehová?

4 Cheʼ bʌ juntiquil la calobil miʼ cʌy Jehová, cabʌl tatʌlob miʼ cʼajtibeñob i bʌ mi anto chuqui tsaʼ mejli i melob chaʼan miʼ coltañob. Juntiquil hermano i cʼabaʼ Luke tsiʼ yʌlʌ cheʼ bʌ tsaʼ chaʼlenti ti expulsar i yalobil: «Tsaʼ c ñaʼta chaʼan c mul. Muʼto c chaʼlen lecoj bʌ ñajal. An i tajol mic chaʼlen uqʼuel i wen chʼijyem mi cubin c bʌ». Juntiquil hermana i cʼabaʼ Elizabeth, tsaʼ bʌ i ñusa jaʼel iliyi, maʼañic tsiʼ cʌyʌ i ñaʼtan: «¿Chuqui jiñi mach bʌ weñic tsaʼ c mele? Maʼañic tsaʼ c chaʼle wersa c pʌsben i sujmlel jiñi calobil tsaʼ cubi».

5. Mi juntiquil miʼ cʌy Jehová, ¿majqui i mul?

5 Yom cʼajal lac chaʼan chaʼan Jehová tsiʼ meleyonla (pʌtʌyonla) chaʼan mi lac bajñel ñaʼtan chuqui mi caj lac mel. Jin chaʼan, jujuntiquil mi caj i ñaʼtan mi mucʼʌch caj i jacʼben i tʼan o maʼañic. An xcolelob wocol bʌ bajcheʼ tsaʼ coliyob, pero tsiʼ yajcayob i melben i yeʼtel (troñel) Jehová i xucʼul añob. An yambʌlob tsaʼ bʌ cosʌntiyob cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl jiñi Biblia, pero cheʼ bʌ tsaʼ coliyob tsiʼ cʌyʌyob Jehová. Tsiquil chaʼan jujuntiquil mi caj i ñaʼtan mi mucʼʌch caj i melben i yeʼtel Jehová o maʼañic (Jos. 24:15). Jin chaʼan, tatʌletbʌla, mi jiñi laʼ walobil miʼ cʌy Jehová, mach laʼ ñaʼtan chaʼan laʼ mul.

6. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i yubin i bʌ juntiquil xcolel cheʼ bʌ jiñi i papá o i mamá miʼ cʌy Jehová?

6 An i tajol, jin jiñi tatʌl o jiñi ñaʼʌl muʼ bʌ i cʌy i sujmlel i an i tajol muʼto i cʌy i familia (Sal. 27:10). Ili miʼ mejlel i wen ticʼlan jiñi i yalobilob muʼ bʌ i lon qʼuelob bajcheʼ ejemplo. Esther miʼ yʌl bajcheʼ yubil tsiʼ yubi cheʼ bʌ tsaʼ chaʼlenti ti expulsar i papá: «Mic wen chaʼlen uqʼuel come cujil chaʼan mach cʼunteʼ cʼunteʼic tsiʼ cʌyʌ jiñi i sujmlel, tsaʼʌch i wʌn ñaʼta chaʼan mi caj i cʌy Jehová. Mic wen cʼuxbin jiñi c papá. Jin chaʼan, cheʼ bʌ tsaʼ chaʼlenti ti expulsar, tsaʼ caji c wen ñaʼtan bajcheʼ yilal an. An i tajol muʼto i yochel c bʌqʼuen».

7. ¿Bajcheʼ yilal miʼ qʼuel Jehová jiñi xcolelob expulsadojoʼ bʌ i papá o i mamá?

7 Xcolelob, mi tsaʼ chaʼlenti ti expulsar jiñi laʼ papá o laʼ mamá, cʼuxʌch mi lon cubin jaʼel. I ñaʼtanla chaʼan Jehová yujil bajcheʼ yubil mi laʼ wubin. Miʼ cʼuxbiñetla i tijicña miʼ yubin cheʼ xucʼul añetla tiʼ tojlel. I joñon lon, laʼ wermañujob, cheʼʌch mi lon cubin jaʼel. Cʼajtesanla jaʼel chaʼan mach laʼ mulic chaʼan chuqui tsiʼ meleyob jiñi laʼ tatob. Cheʼ bajcheʼ tsaʼ la cʌlʌ ti ñaxan, Jehová tsiʼ meleyonla chaʼan mi lac bajñel ñaʼtan mi mucʼʌch caj lac melben i yeʼtel o maʼañic. I jujuntiquil i wiñic Dios tsaʼix bʌ i chʼʌmʌ jaʼ «mi caj i chʼʌm majlel jiñi i cuch» (Gál. 6:5).

8. ¿Chuqui miʼ mejlel i melob jiñi woli bʌ i pijtañob chaʼan juntiquil tiʼ familia miʼ sujtel tiʼ tojlel Jehová? (Qʼuele jaʼel jiñi recuadro « Jehová yom chaʼan maʼ chaʼ sujtel tiʼ tojlel»).

8 Cheʼ bʌ juntiquil muʼ bʌ a cʼuxbin miʼ cʌy i sujmlel, i tilelʌch cheʼ maʼ ñaʼtan chaʼan mi caj i chaʼ sujtel ti Jehová. Pero ¿chuqui miʼ mejlel a mel cheʼ bʌ wolito a pijtan? Bej chaʼlen wersa chaʼan maʼ cʌntan bajcheʼ añet a wicʼot Jehová. Cheʼ bajcheʼ jiñi, mi caj a pʌsben chuqui wem bʌ jiñi a familia i yicʼotto jiñi expulsado bʌ. Cheʼ jaʼel, mi caj i yʌqʼueñet a pʼʌtʌlel chaʼan miʼ ñumel majlel jiñi a chʼijyemlel. Laʼ laj qʼuel chuqui tac miʼ mejlel a mel chaʼan bej pʼʌtʌl jiñi a ñopoñel.

BAJCHEʼ MIʼ MEJLEL LAC PʼɅTʼESAN LAC ÑOPOÑEL

9. ¿Chuqui mi caj i coltañet chaʼan chʌn pʼʌtʌl a ñopoñel? (Qʼuele jaʼel jiñi recuadro « Texto tac muʼ bʌ caj i coltañet cheʼ bʌ juntiquil muʼ bʌ a wen cʼuxbin miʼ cʌy Jehová»).

9 Chaʼlen wersa chaʼan pʼʌtʌl a ñopoñel. Wen ñuc i cʼʌjñibal cheʼ jatet yicʼot a familia mi laʼ ñumen lʌcʼtesan laʼ bʌ ti Jehová. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel laʼ mel? Junchajp muʼ bʌ caj i coltañetla jiñʌch cheʼ mi laʼ pejcan jiñi Biblia ti jujumpʼejl qʼuin, mi laʼ wen ñaʼtan i mi laʼ majlel ti tempa bʌ tac. Laʼcu lac ñaʼtan tiʼ tojlel Joanna. Jiñi i papá yicʼot i chich tsiʼ cʌyʌyob i sujmlel. Joanna miʼ yʌl: «Cheʼ bʌ mic pejcan tiʼ tojlel Abigaíl, Ester, Job, José yicʼot Jesús, mic wen taj c ñʌchʼtʌlel. Ili ejemplo tac miʼ yʌqʼueñon c ñaʼtan chuqui tac wem bʌ muʼ bʌ i lajmesan c chʼijyemlel. Jiñi laj cʼay tac am bʌ ti JW Broadcasting miʼ wen coltañon jaʼel».

10. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Salmo 32:6-8, ¿chuqui miʼ mejlel lac mel cheʼ mi lac wen chaʼlen pensar?

10 Jamben a pusicʼal Jehová. Mach a cʌy a melben oración cheʼ bʌ maʼ wen chaʼlen pensar. Wen cʼajtiben chaʼan miʼ coltañet a qʼuel jiñi wocol cheʼ bajcheʼ yilal miʼ qʼuel, chaʼan miʼ yʌqʼueñet a ñaʼtʌbal yicʼot miʼ pʌsbeñet chuqui yom maʼ mel (pejcan Salmo 32:6-8). Tajol wocol maʼ wubin chaʼan maʼ suben bajcheʼ yubil maʼ wubin, pero Jehová mucʼʌch i wen chʼʌmbeñet i sujm. Miʼ wen cʼuxbiñet i miʼ subeñet chaʼan maʼ laj suben muʼ bʌ a wubin (Éx. 34:6; Sal. 62:7, 8).

11. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Hebreos 12:11, ¿chucoch yom mi lac ñop ti jiñi tojʼesʌntel muʼ bʌ i yʌcʼ Jehová chaʼan i cʼuxbiya? (Qʼuele jaʼel jiñi recuadro « Jiñi expulsión miʼ pʌs i cʼuxbiya Jehová»).

11 Coltan tsaʼ bʌ i ñaʼtayob i mel jiñi ancianojob. Jiñi expulsión junchajpʌch tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ Jehová chaʼan lac wenlel ti lac pejtelel, yicʼotto chaʼan jiñi tsaʼ bʌ i chaʼle mulil (pejcan Hebreos 12:11). Tajol an muʼ bʌ caj i yʌlob chaʼan mach weñic tsaʼ bʌ i meleyob jiñi ancianojob, pero cʼajtesan chaʼan jiñi muʼ bʌ i yʌlob iliyi maʼañic mi caj i yʌlob chuqui mach bʌ weñic tiʼ tojlel jiñi expulsado. Tiʼ sujm mach luʼ la cujilic chuqui tsaʼ ujti. Ñumen wen cheʼ mi lac ñop chaʼan jiñi tsaʼ bʌ i meleyob jiñi comité judicial tsiʼ chaʼleyob wersa chaʼan cheʼʌch miʼ melob bajcheʼ miʼ yʌl jiñi Biblia yicʼot «cheʼ bajcheʼ miʼ mulan lac Yum» (2 Cr. 19:6).

12. ¿Bajcheʼ an i tajayob tac i wenlel jiñi muʼ bʌ i coltañob jiñi tojʼesʌntel tilem bʌ ti Jehová?

12 Mi mucʼʌch a coltan tsaʼ bʌ i meleyob jiñi ancianojob, tajol mi caj a coltan a familia chaʼan miʼ chaʼ sujtel ti Jehová. Elizabeth, tsaʼ bʌ ajli ti párrafo 4, miʼ yʌl: «Wen wocol tsaʼ cubi chaʼan mij cʌy c pejcan jiñi calobil. Pero cheʼ bʌ tsaʼ chaʼ sujti baʼan Jehová tsiʼ yʌlʌ chaʼan weñʌch cheʼ tsaʼ chaʼlenti ti expulsar. I ti wiʼil tsiʼ yʌlʌ chaʼan cabʌl chuqui tsiʼ cʌñʌ. Jiñi tsiʼ coltayon chaʼan mij qʼuel ti ñuc jiñi tojʼesʌntel muʼ bʌ i yʌcʼ Jehová». Jiñi i ñoxiʼal Elizabeth, i cʼabaʼ Mark, miʼ yʌl: «Ti wiʼil, jiñi lon calobil tsiʼ yʌlʌ chaʼan junchajp tsaʼ bʌ i colta jiñʌch cheʼ tsaʼ lon c mele jiñi yom bʌ mi lon c mel. Mic wen aqʼuen wocolix i yʌlʌ Jehová cheʼ tsiʼ coltayon lojon chaʼan xjacʼtʼañon lon».

13. ¿Chuqui miʼ mejlel i coltañet chaʼan miʼ ñumel majlel jiñi a chʼijyemlel?

13 Chaʼlen tʼan a wicʼot wem bʌ a wamigojob. Ajñen a wicʼot hermanojob muʼ bʌ i coltañetob chaʼan maʼ ñaʼtan chuqui wem bʌ (Pr. 12:25; 17:17). Joanna, tsaʼ bʌ ajli ti párrafo 9, miʼ yʌl: «Tiʼ sujm c bajñel jach mi cubin c bʌ. Pero tsiʼ wen coltayon cheʼ tsaʼ c chaʼle tʼan quicʼot wem bʌ camigojob». Pero ¿chuqui miʼ mejlel a mel mi juntiquil hermano miʼ subeñet muʼ bʌ i ñumen aqʼueñet a chʼijyemlel?

14. ¿Chucoch yom mi lac chʌn cuchben lac bʌ lac sajtemal yicʼot mi lac ñusʌben lac bʌ lac mul?

14 Yom maʼ pʌs a pijt. Mach lac ñaʼtan chaʼan tiʼ pejtelelob wen chuqui mi caj i subeñoñobla (Sant. 3:2). Luʼ xmulilonla, jin chaʼan mach yomic toj sajtel a pusicʼal cheʼ an mach bʌ yujilobic chuqui yom miʼ subeñetob o an muʼ bʌ i lowetob tiʼ tʼan. Cʼajtesan tsaʼ bʌ i yʌlʌ jiñi apóstol Pablo: «Chʌn cuchben laʼ bʌ laʼ sajtemal yicʼot ñusʌben laʼ bʌ laʼ mul tiʼ pejtelel laʼ pusicʼal cheʼto jaʼel mi an majqui miʼ taj i sajtemal ti laʼ tojlel» (Col. 3:13). Juntiquil hermana am bʌ juntiquil i familia expulsado bʌ, miʼ yʌl: «Jehová an i coltayon chaʼan mic ñusʌben jiñi hermanojob tsaʼ bʌ i lon ñaʼtayob i mel chuqui wem bʌ pero mach cheʼic tsaʼ loqʼui». Wʌle, laʼ laj qʼuel chuqui miʼ mejlel i mel jiñi congregación chaʼan miʼ coltañob jiñi xucʼuloʼ bʌ ti Jehová.

JIÑI CONGREGACIÓN MIʼ MEJLEL TI COLTAYA

15. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel laj coltan i familia jiñi tsaʼ jaxto bʌ chaʼlenti ti expulsar?

15 Laʼ lac pʌsbeñob la cutslel yicʼot laj cʼuxbiya jiñi xucʼul bʌ añob. Juntiquil hermana i cʼabaʼ Míriam miʼ yʌl chaʼan tsiʼ bʌcʼña majlel ti tempa bʌ tac cheʼ bʌ tsaʼ chaʼlenti ti expulsar jiñi i yeran. Miʼ yʌl: «Tsaʼ c bʌcʼña chuqui miʼ mejlel i yʌlob yambʌlob. Pero an wem bʌ camigojob chʼijyemoʼ bʌ jaʼel i maʼañic tsiʼ yʌlʌyob mach bʌ weñic tiʼ tojlel j queran. Cheʼ bajcheʼ jiñi, mach c bajñelic tsaʼ cubi c bʌ». Yambʌ hermana miʼ yʌl: «Cheʼ bʌ tsaʼ chaʼlenti ti expulsar jiñi lon calobil, tsajñob hermanojob chaʼan miʼ ñuqʼuesʌbeñon lon c pusicʼal. An tsaʼ bʌ i yʌlʌyob chaʼan mach yujilobic chuqui yom miʼ yʌlob. Tsiʼ chaʼleyob uqʼuel yicʼoton lojon i tiʼ tsʼijbubeyon lojon jun tac. Jiñi tsiʼ wen coltayon».

16. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel jiñi congregación i bej coltan jiñi añoʼ bʌ i familia expulsado bʌ?

16 Laʼ lac bej coltañob jiñi añoʼ bʌ i familia expulsadojoʼ bʌ. Ñumen yomob cʼuxbiya yicʼot coltʌntel (Heb. 10:24, 25). An i tajol, iliyob an i qʼueleyob chaʼan an hermanojob muʼ bʌ i cʌy i pejcañob, lajal bajcheʼ expulsadojob miʼ mejlelob jaʼel. ¡Pero mach lac mel jiñi! Jiñi xcolelob expulsado bʌ añob i tat i ñaʼ yomto mi lac ñumen coltañob i mi lac subeñob chaʼan weñʌch chuqui woliʼ melob. Juntiquil hermana i cʼabaʼ María miʼ yʌl chuqui tsaʼ ujti cheʼ tsaʼ chaʼlenti ti expulsar jiñi i ñoxiʼal i tsiʼ cʌyʌ jiñi i familia: «An camigojob tsaʼ bʌ tiliyob ti cotot, tsiʼ chajpayob chuqui mi lon j cʼux i tsiʼ coltayoñob ti estudio quicʼot calobilob. Tsiʼ yubiyob jiñi c chʼijyemlel i tsiʼ chaʼleyob uqʼuel yicʼoton. Cheʼ jaʼel, tsiʼ coltayoñob cheʼ bʌ an tsaʼ bʌ i yʌlʌyob mach bʌ weñic tic tojlel. Tsiʼ wen coltayoñob» (Rom. 12:13, 15).

Jiñi congregación miʼ mejlel i coltan yicʼot cʼuxbiya jiñi añoʼ bʌ i familia expulsadojoʼ bʌ. (Qʼuele jiñi párrafo 17). *

17. ¿Chuqui miʼ mejlel i melob jiñi ancianojob chaʼan miʼ ñuqʼuesʌbeñob i pusicʼal jiñi woli bʌ i ñusañob wocol?

17 Ancianojob, chaʼlenla wersa chaʼan mi laʼ pʼʌtʼesan jiñi xucʼul bʌ añob. Jatetla ñumen an ti laʼ wenta chaʼan mi laʼ ñuqʼuesʌben i pusicʼal jiñi hermanojob añoʼ bʌ i familia tsaʼ bʌ i cʌyʌyob Jehová (1 Tes. 5:14). Pejcanla yicʼot ñuqʼuesʌbenla i pusicʼal cheʼ bʌ muʼto caj i tejchel jiñi tempa bʌ tac yicʼot cheʼ bʌ miʼ yujtel. Julaʼtanla yicʼot tajala ti laʼ woración. Chaʼlenla subtʼan laʼ wicʼotob o pʌyʌla ti laʼ chʼujutesaya ti familia. Jiñi ancianojob yom miʼ pʌsbeñob pʼuntaya, cʼuxbiya yicʼot chaʼan miʼ qʼuelob ti ñuc jiñi i tiñʌmeʼ Jehová woli bʌ i ñusañob wocol (1 Tes. 2:7, 8).

MACH A SɅT A PIJTAYA I BEJ ÑOPO TI JEHOVÁ

18. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl 2 Pedro 3:9, ¿chuqui yom Jehová chaʼan miʼ melob jiñi tsaʼ bʌ i cʌyʌyob i melben i yeʼtel?

18 Jehová «mach yomic chaʼan mi juntiquilic miʼ jisʌntel, yom chaʼan pejtelel lac piʼʌlob miʼ chaʼ ñaʼtañob i bʌ» (pejcan 2 Pedro 3:9). Dios miʼ bej qʼuel ti ñuc i cuxtʌlel juntiquil lac piʼʌl anquese miʼ chaʼlen tsʌts bʌ mulil. Laʼ laj cʼajtesan chaʼan Jehová wen lets tsiʼ tojo jiñi laj cuxtʌlel: Tsiʼ yʌcʼʌ i cuxtʌlel jiñi cʼuxbibil bʌ i Yalobil. Dios, yicʼot i cʼuxbiya, miʼ ñop i coltan jiñi tsaʼ bʌ i ñajtʼesayob i bʌ tiʼ tojlel. Yom chaʼan miʼ chaʼ sujtelob, cheʼ bajcheʼ mi laj cʌn ti jiñi parábola tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jesús chaʼan bʌ jiñi chʼiton tsaʼ bʌ chaʼ sujti tiʼ yotot (Luc. 15:11-32). Cabʌlob tsaʼ bʌ i cʌyʌyob jiñi i sujmlel tsaʼ chaʼ sujtiyob tiʼ tojlel Jehová, i jiñi congregación wen tsiʼ chʼʌmʌyob. Elizabeth, tsaʼix bʌ ajli, wen tijicña tsiʼ yubi cheʼ bʌ jiñi i yalobil tsaʼ chaʼlenti ti readmitir. Miʼ yʌl: «Mic wen aqʼuen wocolix i yʌlʌ pejtelel jiñi tsaʼ bʌ i coltayoñob chaʼan maʼañic mi lon c sʌt lon c pijtaya».

19. ¿Chucoch miʼ mejlel lac bej ñop tiʼ tojlel Jehová?

19 Tiʼ pejtelel ora miʼ mejlel lac ñop tiʼ tojlel Jehová. Maʼañic baʼ ora mi caj i subeñonla lac mel muʼ bʌ i ticʼlañonla. Juntiquilʌch Tatʌl muʼ bʌ i tʼox chuqui an i chaʼan yicʼot yujil bʌ pʼuntaya, i miʼ cʼuxbin pejtelel muʼ bʌ i cʼuxbiñob yicʼot muʼ bʌ i chʼujutesañob. Laʼ lac ñop chaʼan Jehová maʼañic mi caj i cʌyonla cheʼ bʌ mi lac ñusan wocol tac (Heb. 13:5, 6). Mark, tsaʼ bʌ ajli ti párrafo 12, miʼ yʌl: «Jehová maʼañic tsiʼ wis cʌyʌyon lon. Miʼ chʌn ajñel yicʼotonla cheʼ bʌ mi lac ñusan wocol tac». Dios mi caj i bej aqʼueñonla jiñi lac pʼʌtʌlel tilem bʌ tiʼ tojlel (2 Cor. 4:7). Tiʼ sujm, miʼ mejlel lac bej pʌs lac ñopoñel yicʼot lac pijtaya anquese juntiquil lac familia miʼ cʌy Jehová.

CʼAY 44 I yoración jiñi chʼijiyem bʌ

^ parr. 5 ¡Wen cʼux mi la cubin cheʼ bʌ juntiquil lac familia miʼ cʌy Jehová! Ti ili estudio, mi caj laj qʼuel bajcheʼ yubil miʼ yubin Dios cheʼ bʌ miʼ yujtel iliyi. Mi caj laj qʼuel jaʼel chuqui miʼ mejlel i mel i familia jiñi expulsado bʌ chaʼan miʼ cuchob majlel i chʼijyemlel i chʌn pʼʌtʌl miʼ yajñelob. I mi caj la cʌl jaʼel chuqui miʼ mejlel i mel jiñi congregación chaʼan miʼ coltan jiñi familia.

^ parr. 1 Ti ili estudio, an cʼabaʼʌl tac qʼuextʌyem bʌ.

^ parr. 79 MUʼ BɅ I YɅL JIÑI FOTO: Cheʼ bʌ juntiquil hermano miʼ cʌy i familia yicʼot Jehová, jiñi i yijñam yicʼot i yalobilob miʼ yubiñob wocol.

^ parr. 81 MUʼ BɅ I YɅL JIÑI FOTO: Chaʼtiquil ancianojob woliʼ julaʼtañob jumpʼejl familia chaʼan miʼ ñuqʼuesʌbeñob i pusicʼal.