Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 36

Laʼ laj qʼuel ti ñuc i pʼʌtʌlel jiñi maxto bʌ wen añobic i jabilel

Laʼ laj qʼuel ti ñuc i pʼʌtʌlel jiñi maxto bʌ wen añobic i jabilel

«I ñuclel chʼiton winicob jiñʌch i pʼʌtʌlel» (PR. 20:29).

CʼAY 88 Coltañon chaʼan mij cʌn a bijlel

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1. ¿Chuqui ti meta miʼ mejlel la cʌqʼuen lac bʌ cheʼ bʌ mi lac ñoxʼan majlel?

CHEʼ bʌ mi lac ñoxʼan majlel, tajol mi lac bʌcʼñan chaʼan maʼañix mi lac wen mejlel lac melben i yeʼtel (troñel) Jehová cheʼ bajcheʼ ti ñaxan. I sujmʌch, tajol mach wen chʼejloñixla, pero miʼ mejlel laj cʼʌn jiñi lac ñaʼtʌbal yicʼot chuqui cʌmbil lac chaʼan chaʼan mi laj coltan jiñi xcolelob chaʼan miʼ ñumen coltañob i yorganización Jehová yicʼot chaʼan miʼ tajob yan tac bʌ eʼtel. Juntiquil hermano cabʌlix bʌ jab an bajcheʼ anciano tsiʼ yʌlʌ: «Cheʼ bʌ tsaʼ j qʼuele chaʼan mach cabʌlix chuqui miʼ mejlel c mel tiʼ caj jiñi c jabilel, tsaʼ j qʼuele ti ñuc cheʼ an hermanojob xcolelobto bʌ chajpʌbiloʼ bʌ chaʼan miʼ melob jiñi eʼtel».

2. ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti ili estudio?

2 Ti jiñi estudio tsaʼ bʌ ñumi, tsaʼ laj qʼuele chaʼan jiñi xcolelob miʼ tajob i wenlel cheʼ miʼ sujtelob tiʼ yamigo jiñi ñoxobix bʌ. Ti ili estudio mi caj laj qʼuel chaʼan jiñi melbalʌl (chaʼlibal) tac bajcheʼ jiñi pecʼlel, cheʼ la cujil baqui jaxʌl chuqui miʼ mejlel lac mel, cheʼ mi laj qʼuel ti ñuc i coltaya yañoʼ bʌ yicʼot cheʼ mi lac tʼox chuqui tac an lac chaʼan miʼ mejlel i coltan jiñi ñoxobix bʌ chaʼan miʼ comol chaʼleñob eʼtel yicʼot jiñi xcoleloʼ bʌ, ili miʼ yʌqʼuen i wenlel pejtelel jiñi congregación.

YOM AN A PECʼLEL

3. a) Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Filipenses 2:3, 4, ¿chuqui yom i yʌl cheʼ an lac pecʼlel? b) ¿Bajcheʼ miʼ coltan juntiquil xñoptʼan cheʼ an i pecʼlel?

3 Mi jiñi ñoxobix bʌ yomob i coltan jiñi xcolelobto bʌ, yom añob i pecʼlel. Jiñi am bʌ i pecʼlel miʼ ñaʼtan chaʼan ñumen ñucob jiñi yambʌlob (pejcan Filipenses 2:3, 4). Jiñi ñoxobix bʌ muʼ bʌ i pʌsob i pecʼlel yujilob chaʼan jiñi Biblia miʼ pʌs chaʼan cabʌl bajcheʼ miʼ mejlel jiñi eʼtel tac. Jin chaʼan, maʼañic miʼ pijtañob chaʼan pejtelel jiñi yañoʼ bʌ cheʼ miʼ melob cheʼ bajcheʼ tsiʼ meleyob jaʼel (Ec. 7:10, TNM). Anquese cabʌl chuqui miʼ mejlel i pʌsob, yujilob chaʼan «jiñi pañimil ili ora woliʼ qʼuextʌyel majlel» i chaʼan tajol an chuqui yomto bʌ miʼ cʌñob jaʼel (1 Cor. 7:31).

Jiñi ñoxobix bʌ miʼ suben yañoʼ bʌ chuqui cʌmbilob i chaʼan. (qʼuele jiñi párrafo 4 yicʼot 5). *

4. ¿Bajcheʼ miʼ lajiñob levitajob jiñi superintendentejob chaʼan circuito?

4 Jiñi hermanojob ñoxobix bʌ añoʼ bʌ i pecʼlel yujilob chaʼan mach cabʌlix chuqui mi caj i melob cheʼ bajcheʼ ti ñaxan. Laʼcu lac ñaʼtan tiʼ tojlel jiñi superintendentejob chaʼan circuito. Cheʼ bʌ miʼ tsʼʌctiyel 70 i jabilelob, miʼ yʌqʼuentelob yambʌ asignación. Tajol wocol miʼ yubiñob come miʼ wen mulañob jiñi eʼtel añoʼ bʌ i chaʼan ti ñaxan. Tsiʼ yotsayob tiʼ pusicʼal jiñi asignación añoʼ bʌ i chaʼan, i bej añoʼbʌch tiʼ pusicʼal. Pero miʼ chʼʌmbeñob i sujm chaʼan ñumen wen cheʼ miʼ yʌqʼuentelob maxto bʌ ñoxobic jiñi eʼtel. Miʼ lajiñob tsaʼ bʌ i meleyob jiñi levitajob ti wajali, cheʼ bʌ miʼ tsʼʌctiyel 50 i jabilelob miʼ cʌyob eʼtel yaʼ ti tabernáculo. Jiñi i tijicñʌyelob mach cʌyʌlic ti junchajp eʼtel. Yicʼotob i tijicñʌyel miʼ chaʼleñob wersa cheʼ bajcheʼ cʼamel miʼ mejlelob i miʼ coltañob jiñi maxto bʌ ñoxobic (Nm. 8:25, 26). Ili ora, anquese jiñi hermanojob tsaʼ bʌ ajñiyob bajcheʼ superintendente chaʼan circuito maʼañix miʼ wen julaʼtañob congregación tac, mucʼʌch i wen chaʼleñob coltaya yicʼot miʼ pʼʌtʼesañob jiñi congregación baqui añob.

5. ¿Chuqui maʼ cʌn tiʼ tojlel Dan yicʼot Katie?

5 Laʼ laj qʼuel tsaʼ bʌ ujti tiʼ tojlel Dan, 23 jab tsaʼ ajñi bajcheʼ viajante. Cheʼ bʌ tsaʼ tsʼʌctiyi 70 i jabilel, Dan yicʼot i yijñam i cʼabaʼ Katie, tsaʼ otsʌntiyob bajcheʼ precursor especial. ¿Bajcheʼ yilal woli (choncol) i ñusañob ti jiñi tsijiʼ bʌ i asignación? Dan miʼ yʌl chaʼan ñumen cabʌlto chuqui miʼ mel yaʼ ti congregación, woli (yʌquel) i coltan hermanojob chaʼan miʼ sujtelob ti siervo ministerial i woliʼ cʌntesan yañoʼ bʌ chaʼan miʼ chaʼleñob subtʼan baqui an cabʌl lac piʼʌlob yicʼot ti cárcel tac. Hermanojob añix bʌ laʼ jabilel, cabʌl bajcheʼ miʼ mejlel laʼ coltan yañoʼ bʌ mach yʌlʌyic mi woli laʼ melben i yeʼtel Jehová ti tsʼʌcʌl o maʼañic. ¿Bajcheʼ? Yom tijicñayetla chaʼan bajcheʼ añetla ili ora, aqʼuen laʼ bʌ meta tac yicʼot acʼʌla laʼ ñaʼtʌbal ti chuqui mucʼʌch bʌ i mejlel laʼ mel ili ora.

ÑAʼTAN CHAʼAN AN JACH BAQUI JAXɅL CHUQUI MIʼ MEJLEL A MEL

6. ¿Chucoch weñʌch cheʼ la cujil baqui jaxʌl chuqui miʼ mejlel lac mel? Alʌ jumpʼejl ejemplo.

6 Juntiquil yujil bʌ baqui jaxʌl chuqui miʼ mejlel i mel, miʼ coltan i ñaʼtan chuqui tac mucʼʌch bʌ i mejlel i mel. Cheʼ bajcheʼ jiñi tijicña mi caj i yubin i mi caj i qʼuelben i wut i yeʼtel. Miʼ mejlel ti lajintel bajcheʼ juntiquil woli bʌ i ñijcan majlel juncojt carro ti jumpʼejl wits, i chaʼan miʼ bej letsel majlel yom miʼ juʼsʌben i velocidadlel anquese ñumen cʼunteʼ mi caj i majlel. Cheʼʌch miʼ yujtel jaʼel tiʼ tojlel jiñi yujil bʌ baqui jaxʌl chuqui miʼ mejlel i mel, yujil jala yom miʼ qʼuextan jiñi woli bʌ i mel chaʼan miʼ mejlel i bej melben i yeʼtel Jehová i miʼ coltan yañoʼ bʌ (Filip. 4:5).

7. ¿Bajcheʼ tsiʼ pʌsʌ Barzilái chaʼan an jach baqui jaxʌl chuqui miʼ mejlel i mel?

7 Laʼ laj cʌn tiʼ tojlel Barzilái, añix bʌ 80 i jabilel cheʼ bʌ jiñi rey David tiʼ sube chaʼan miʼ majlel ti chumtʌl yaʼ ti palacio. Barzilái yujil chaʼan an chuqui maʼañix bʌ miʼ mejlel i mel i maʼañic tsiʼ jacʼʌ majlel. Tsiʼ cʌñʌ chaʼan wocolix miʼ yubin tiʼ caj jiñi i jabilel i tsiʼ yʌlʌ chaʼan miʼ majlel Kimham tiʼ qʼuexol, juntiquil wiñic ñumen chʼejlto bʌ (2 S. 19:35-37). Cheʼ bajcheʼ Barzilái, jiñi hermanojob ñoxobix bʌ tijicñayob cheʼ miʼ yʌqʼueñob tiʼ wenta hermanojob maxto bʌ wen añobic i jabilel jiñi yambʌ eʼtel tac.

Jiñi rey David tsiʼ jacʼʌ tsaʼ bʌ i yʌlʌ Dios chaʼan jin i yalobil mi caj i mel jiñi templo. (Qʼuele jiñi párrafo 8).

8. ¿Bajcheʼ tsiʼ pʌsʌ David chaʼan an jach baqui jaxʌl chuqui miʼ mejlel i mel cheʼ bʌ tsiʼ ñaʼta i mel jiñi templo?

8 Jiñi rey David tsiʼ pʌsʌ jaʼel ili wen bʌ melbalʌl. Wen yom i melben (pʌtben) i yotot Jehová. Pero cheʼ bʌ Jehová tiʼ sube chaʼan Salomón mi caj i mel, David tsaʼʌch i jacʼʌ i tsiʼ qʼuele bajcheʼ miʼ coltan jiñi eʼtel (1 Cr. 17:4; 22:5). David maʼañic tsiʼ ñaʼta chaʼan jiñʌch ñumen wem bʌ chaʼan miʼ mel ili eʼtel tiʼ caj Salomón maxto wen añic i jabilel i maxto añic chuqui yujil (1 Cr. 29:1). Yujil chaʼan wen mi caj i loqʼuel ili eʼtel mi an i bendición Jehová, mach yaʼic cʌyʌl ti i jabilel o ti chuqui yujilob jiñi añoʼ bʌ tiʼ wenta jiñi eʼtel. Cheʼ bajcheʼ David, jiñi hermanojob ñoxobix bʌ woliʼ bej melbeñob i yeʼtel Jehová anquese miʼ qʼuextʌyel jiñi i yeʼtelob. Yujilob chaʼan Jehová mi caj i yʌcʼ i bendición tiʼ tojlel jiñi maxto bʌ wen añobic i jabilel muʼ bʌ i melob jiñi eʼtel muʼ bʌ i melob ti ñaxan.

9. ¿Bajcheʼ tsiʼ pʌsʌ juntiquil ochem bʌ ti Comité chaʼan sucursal chaʼan an jach baqui jaxʌl chuqui miʼ mejlel i mel?

9 Jumpʼejl ejemplo chaʼan bʌ ili ora jiñʌch jiñi hermano Shigeo. Ti 1976, cheʼ bʌ an 30 i jabilel, tsaʼ otsʌnti ti jiñi Comité chaʼan bʌ sucursal. Ti 2004 tsaʼ sujti ti coordinador chaʼan jiñi comité. Ti wiʼil, tsiʼ qʼuele chaʼan mach wen chʼejlix bajcheʼ ti ñaxan yicʼot chaʼan mach wen sejbix tiʼ yeʼtel. Jin chaʼan, tsiʼ pejca Jehová i tsiʼ ñaʼta chaʼan juntiquil hermano maxto bʌ wen añic i jabilel miʼ yochel tiʼ qʼuexol. Ili ora, mach jiñix jiñi coordinador, pero bej ochemto ti jiñi Comité chaʼan sucursal i miʼ chaʼlen coltaya. Jiñi ejemplo tac chaʼan bʌ Barzilái, jiñi rey David yicʼot Shigeo miʼ pʌsbeñonla chaʼan juntiquil am bʌ i pecʼlel yicʼot yujil bʌ baqui jaxʌl chuqui miʼ mejlel i mel maʼañic miʼ yʌcʼ i ñaʼtʌbal ti chuqui mach bʌ yujilobic jiñi maxto bʌ wen añobic i jabilel, jiñʌch ti chuqui yujilob. Miʼ qʼuelob bajcheʼ i piʼʌlob ti eʼtel, mach cheʼic bajcheʼ i contrajob (Pr. 20:29).

QʼUELE TI ÑUC I COLTAYA YAMBɅLOB

10. ¿Bajcheʼ yilal miʼ qʼuelob maxto bʌ wen añobic i jabilel jiñi hermanojob ñoxobix bʌ?

10 Jiñi hermanojob ñoxobix bʌ miʼ qʼuelob bajcheʼ i majtan Jehová jiñi maxto bʌ ñoxobic i miʼ qʼuelob ti ñuc chuqui tac miʼ melob. Wolix i jilel majlel i pʼʌtʌlelob, jin chaʼan miʼ qʼuelob ti ñuc cheʼ jiñi maxto bʌ wen añobic i jabilel yicʼot pʼʌtʌlobto bʌ yomob yicʼot mucʼʌch i mejlelob ti coltaya ti chuqui tac yomto bʌ yaʼ ti congregación.

11. ¿Bajcheʼ miʼ pʌs Rut 4:13-16 chaʼan jiñi ñoxobix bʌ miʼ tajob i wenlel cheʼ miʼ qʼuelob ti ñuc i coltaya jiñi maxto bʌ añobic i jabilel?

11 Noemí juntiquilʌch wem bʌ ejemplo muʼ bʌ i yʌjlel ti Biblia chaʼan tsaʼ bʌ i qʼuele ti ñuc yicʼot tsiʼ jacʼbe i coltaya juntiquil maxto bʌ wen añic i jabilel. Cheʼ bʌ tsaʼ chʌmi i yalobil, Noemí tiʼ sube Rut chaʼan miʼ chaʼ majlel yicʼot i familia. Pero cheʼ bʌ Rut tiʼ sube chaʼan mi caj i majlel yicʼot ti Belén, Noemí tsaʼʌch i jacʼʌ (Rt. 1:7, 8, 18). I jumpʼejlʌch ñuc bʌ bendición tiʼ tojlelob (pejcan Rut 4:13-16). Jiñi hermanojob ñoxobix bʌ añoʼ bʌ i pecʼlel miʼ lajiñob Noemí.

12. ¿Bajcheʼ tsiʼ pʌsʌ jiñi apóstol Pablo chaʼan mucʼʌch i qʼuel ti ñuc i coltaya yambʌlob?

12 Pablo jiñʌch yambʌ tsaʼ bʌ i qʼuele ti ñuc jiñi coltaya tsaʼ bʌ aqʼuenti. Ti jumpʼejl bʌ qʼuin, tsiʼ yʌqʼue wocolix i yʌlʌ jiñi xñoptʼañob ti Filipos chaʼan jiñi coltaya tsaʼ bʌ i chocbeyob majlel (Filip. 4:16). Cheʼ jaʼel, tsiʼ yʌqʼue wocolix i yʌlʌ Timoteo chaʼan chuqui tsiʼ mele tiʼ tojlel (Filip. 2:19-22). I tsiʼ yʌqʼue wocolix i yʌlʌ Dios chaʼan jiñi hermanojob tsajñi i pʼʌtʼesañob cheʼ bʌ woliʼ cʌjchel majlel ti Roma (Hech. 28:15). Pablo juntiquilʌch chʼejl bʌ wiñic tsaʼ bʌ i wen chaʼle ñajt bʌ xʌmbal chaʼan miʼ chaʼlen subtʼan yicʼot miʼ pʼʌtʼesan jiñi congregación tac. Pero tsiʼ pʌsʌ i pecʼlel cheʼ bʌ tsiʼ jacʼʌ i coltʌntel tiʼ tojlel yambʌ hermanojob.

13. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i pʌsob jiñi ñoxobix bʌ chaʼan miʼ qʼuelob ti ñuc chuqui miʼ melob jiñi maxto bʌ wen añobic i jabilel?

13 Hermanojob ñoxetixbʌla, cabʌl bajcheʼ miʼ mejlel laʼ pʌs chaʼan mi laʼ qʼuel ti ñuc chuqui miʼ melob jiñi maxto bʌ wen añobic i jabilel. Mi tsiʼ yʌlʌyob chaʼan an baqui miʼ pʌyetobla majlel, miʼ majlelob ti mʌñoñel o miʼ coltañetla ti chuqui yambʌ i cʼʌjñibal bʌ laʼ chaʼan, jacʼʌla i qʼuelela ti ñuc i coltayajob. Qʼuelela chaʼan jiñʌch junchajp bajcheʼ miʼ pʌsbeñetla i cʼuxbiya Jehová. Tajol mi caj laʼ sujtel ti wem bʌ laʼ wamigo laʼ bʌ. Cheʼ jaʼel, qʼuelela bajcheʼ miʼ mejlel laʼ coltañob chaʼan miʼ bej colelob majlel. Subenla chaʼan tijicñayetla cheʼ yaʼ ti congregación an xcolelob woli bʌ i chaʼleñob wersa chaʼan miʼ bej chaʼleñob eʼtel. I aqʼuenla i yorajlel chaʼan mi laʼ wajñel laʼ wicʼotob yicʼot mi laʼ subeñob chuqui ñusʌbil laʼ chaʼan. Cheʼ bʌ mi laʼ mel, mi caj laʼ pʌs chaʼan mi laʼ wʌqʼuen wocolix i yʌlʌ Jehová cheʼ tsiʼ yotsa xcolelob yaʼ ti congregación (Col. 3:15; Juan 6:44; 1 Tes. 5:18).

TʼOXO CHUQUI AN A CHAʼAN

14. ¿Bajcheʼ tsiʼ pʌsʌ jiñi rey David chaʼan yujil tʼoxol chuqui an i chaʼan?

14 Jiñi rey David tsiʼ pʌsʌ yambʌ melbalʌl yom bʌ miʼ pʌsob jiñi hermanojob ñoxobix bʌ: Yom miʼ tʼoxob chuqui añob i chaʼan. David tsiʼ wen acʼʌ i chubʌʼan chaʼan miʼ mejlel jiñi templo (1 Cr. 22:11-16; 29:3, 4). Tsiʼ mele anquese jin i yalobil muʼ bʌ caj i ñumen qʼuejlel ti ñuc chaʼan jiñi eʼtel. Mi jatet ñoxetix i maʼañix a pʼʌtʌlel chaʼan maʼ chaʼlen coltaya ti jiñi construcción tac, maʼ mejlel ti coltaya cheʼ bʌ maʼ wʌcʼ a donación tac cheʼ bajcheʼ cʼamel maʼ mejlel. I suben jiñi xcolelob chuqui tac cʌmbil a chaʼan ti jiñi jabil tac ñumen bʌ tilel.

15. ¿Chuqui tac wen ñuc bʌ tsiʼ pʌsbe Timoteo jiñi Pablo?

15 Jiñi apóstol Pablo juntiquilʌch tsaʼ bʌ i tʼoxo chuqui yujil. Tiʼ sube Timoteo chaʼan miʼ majlel yicʼot cheʼ bʌ tsaʼ majli ti subtʼan ti ñajt i tsiʼ pʌsbe bajcheʼ miʼ chaʼlen subtʼan yicʼot cʌntesa (Hech. 16:1-3). Jiñi tsaʼ bʌ i pʌsbe Pablo tsiʼ colta chaʼan miʼ sujtel ti juntiquil wem bʌ xcʌntesa chaʼan jiñi wen tʼan (1 Cor. 4:17). I Timoteo tsiʼ cʼʌñʌ jiñi tsaʼ bʌ pʌsbenti chaʼan miʼ cʌntesan yañoʼ bʌ.

16. ¿Chucoch Shigeo tsiʼ chajpa yañoʼ bʌ?

16 Jiñi hermanojob ñoxobix bʌ ti ili ora maʼañic miʼ bʌcʼñañob chaʼan maʼañobix i cʼʌjñibal mi caj i sujtelob mi tsiʼ chajpayob yambʌ hermanojob maxto bʌ wen añobic i jabilel chaʼan miʼ melob jiñi eʼtel muʼ bʌ i melob ti ñaxan yaʼ ti congregación. Jumpʼejl ejemplo, Shigeo, tsaʼ bʌ tajle ti tʼan ti párrafo 9, cabʌl jab tsiʼ chajpa yambʌ hermanojob maxto bʌ wen añobic i jabilel ochemoʼ bʌ ti jiñi Comité chaʼan sucursal. Tsiʼ mele iliyi chaʼan miʼ coltan jiñi eʼtel chaʼan bʌ Yumʌntel yaʼ ti país baqui an. Cheʼ bajcheʼ ili, cheʼ bʌ tsaʼ cʼoti i yorajlel chaʼan mach jiñix jiñi coordinador, añix juntiquil hermano chajpʌbil bʌ chaʼan miʼ yochel tiʼ qʼuexol. Shigeo woliʼ bej coltan jiñi hermanojob maxto bʌ wen añobic i jabilel come añix 45 jab ochem ti jiñi Comité chaʼan sucursal. Tiʼ sujm, hermanojob bajcheʼ Shigeo jumpʼejlobʌch bendición tiʼ tejclum Dios.

17. ¿Chuqui miʼ mejlel i yʌcʼob jiñi ñoxobix bʌ? (Lucas 6:38).

17 Hermanojob ñoxetixbʌla, jatetla an laʼ pʌsʌ chaʼan ñumen wem bʌ miʼ mejlel lac mel jiñʌch cheʼ mi lac melben i yeʼtel Jehová ti lac xucʼtʌlel yicʼot lac ñopoñel. Mi laʼ pʌs chaʼan ñucʌch i cʼʌjñibal cheʼ mi lac chaʼlen wersa chaʼan mi laj cʌn jiñi principio tac yicʼot mi lac jacʼ. Chaʼan jiñi ñusʌbil bʌ laʼ chaʼan, laʼ wujil bajcheʼ miʼ mejlel jiñi eʼtel ti wajali, pero laʼ wujil jaʼel chaʼan ñucʌch i cʼʌjñibal cheʼ mi laʼ cʌn jiñi woli bʌ i qʼuextʌyel majlel ili ora. I mi an tsaʼ jaxto bʌ laʼ chʼʌmʌ jaʼ, cabʌl chuqui miʼ mejlel laʼ mel, miʼ mejlel laʼ suben yambʌlob chucoch tijicñayetla cheʼ tsaʼ laʼ cʌñʌ Jehová cheʼ bʌ añix laʼ jabilel. Jiñi maxto bʌ wen añobic i jabilel mi caj i wen mulañob i ñʌchʼtan chuqui ñusʌbil laʼ chaʼan yicʼot chuqui cʌmbil laʼ chaʼan. Mi ñʌmʌletla laʼ wʌcʼ ti cʌñol chuqui cʌmbil laʼ chaʼan, Jehová mi caj i wen aqʼueñetla i bendición (pejcan Lucas 6:38).

18. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i comol coltañob i bʌ jiñi maxto bʌ wen añobic i jabilel yicʼot ñoxobix bʌ?

18 Mi jiñi ñoxobix bʌ miʼ lʌcʼtesañob i bʌ tiʼ tojlel jiñi maxto bʌ wen añobic i jabilel, miʼ mejlel i comol coltañob i bʌ (Rom. 1:12). Jujuntiquil an i chaʼan wen ñuc bʌ mach bʌ añic i chaʼan jiñi yambʌ. Jiñi ñoxobix bʌ añob i ñaʼtʌbal yicʼot cabʌl chuqui cʌmbilob i chaʼan ti jiñi jabil tac ñumen bʌ. I jiñi maxto bʌ wen añobic i jabilel añob i pʼʌtʌlel yicʼot chʼejlobto. Cheʼ bʌ miʼ tem chaʼleñob eʼtel bajcheʼ i yamigojob i bʌ, miʼ yʌqʼueñob i ñuclel Jehová i jumpʼejlobʌch bendición chaʼan pejtelel jiñi congregación.

CʼAY 90 Laʼ lac ñuqʼuesʌben lac bʌ lac pusicʼal

^ parr. 5 Tijicñayonla cheʼ yaʼ ti congregación tac an cabʌl xcolelob muʼ bʌ i chaʼleñob wersa chaʼan miʼ coltañob i yorganización Jehová. Jiñi hermanojob ñoxobix bʌ, mach yʌlʌyic baqui bʌ i culturajob, miʼ mejlel i coltañob chaʼan miʼ cʼʌñob i pʼʌtʌlel chaʼan miʼ melbeñob i yeʼtel Jehová.

^ parr. 55 MUʼ BɅ I YɅL JIÑI FOTO TAC: Cheʼ bʌ juntiquil superintendente chaʼan circuito miʼ tsʼʌctiyel 70 i jabilel, jiñi hermano yicʼot i yijñam miʼ yʌqʼuentelob yambʌ asignación. Miʼ mejlel i chajpañob yambʌ hermanojob yaʼ ti congregación baqui añob come cabʌlix chuqui yujil.