Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

UJTEM BΛ TIʼ TOJLEL

An i yʌqʼueyon c wenlel cheʼ tsajcʌbil c chaʼan weñoʼ bʌ i pusicʼal

An i yʌqʼueyon c wenlel cheʼ tsajcʌbil c chaʼan weñoʼ bʌ i pusicʼal

ÑUMEÑIX cabʌl jabil, cʼajalto c chaʼan cheʼ bʌ wen an tsʌñal ti sʌcʼan yaʼ ti Brookings (Dakota del Sur, Estados Unidos). Jiñi i yorajlel tsʌñal lʌcʼtʌyelix mucʼ. Yaʼañon quicʼot yambʌlob yaʼ baqui miʼ cosʌntel ʌlacʼʌl tac, i wen an tsʌñal cheʼ jiñi. Yaʼ ti lon c tʼejl an colem tanque butʼul bʌ ti jaʼ wen tsʌwan bʌ. Laʼ to c subeñet bajcheʼ yilal cheʼ tsaʼ coliyon yicʼot chucoch yaʼañon yaʼi.

JIÑI C FAMILIA

Jiñi c yumijel Alfred yicʼot c papá

Tsaʼ quila pañimil (chʼocʼayon) cheʼ ti 7 i chaʼan marzo, 1936. An uxtiquil querañob, i joñon jiñi ijtsʼiñʌl bʌ. Jiñi c familia chumul ti jumpʼejl rancho yaʼ tiʼ yentʌlel majlel Dakota del Sur. Jiñi eʼtel (troñel) ti rancho i cʼʌjñibalʌch i chaʼan jiñi c familia, pero mach jiñic ñumen ñuc bʌ tsiʼ qʼueleyob. Jiñi c papá yicʼot c mamá i testigojobix Jehová. Tsiʼ chʼʌmʌyob jaʼ ti 1934. Jin chaʼan, ñumen i cʼʌjñibal tsiʼ qʼueleyob cheʼ miʼ melbeñob i yeʼtel Jehová come tsaʼix i yʌcʼʌyob i cuxtʌlel tiʼ tojlel. Jiñi c papá i cʼabaʼ Clarence, jiñʌch tsaʼ bʌ ñaxan waʼchoconti bajcheʼ siervo de compañía yaʼ ti alʌ congregación am bʌ ti Conde (Dakota del Sur), ti wiʼil tsaʼ waʼchoconti jaʼel jiñi c yumijel i cʼabaʼ Alfred. Juntiquil siervo de compañía jiñʌch cʌmbil bʌ ili ora bajcheʼ coordinador i chaʼan ancianojob.

Jiñi c familia miʼ yajñel ti tempa bʌ tac muʼ bʌ i mel i testigojob Jehová yicʼot miʼ chaʼleñob subtʼan ti jujumpʼejl otot chaʼan miʼ tsictesañob jiñi utsʼatax bʌ pijtaya miʼ yʌl jiñi Biblia. Jiñi i melbal yicʼot i cʌntesa c papá c mamá tsiʼ coltayon lon chaʼan mij cʼuxbin lon Jehová. Joñon yicʼot jiñi c chich Dorothy, tsaʼ ochiyon lon bajcheʼ xsubtʼan cheʼ an jaxto seis lon c jabilel. Tsaʼ c tsʼijbu c bʌ yaʼ ti Escuela chaʼan bʌ i Yeʼtel Dios cheʼ ti 1943.

Tsaʼ ochiyon ti precursor cheʼ ti 1952

Wen ñuc i cʼʌjñibal tsaʼ lon j qʼuele jiñi colem tempa bʌ tac. Cʼajal c chaʼan jumpʼejl tsaʼ bʌ ujti cheʼ ti 1949 yaʼ ti Sioux Falls (Dakota del Sur). Jiñi hermano Grant Suiter tsiʼ yʌcʼʌ jiñi discurso «¡Tsaʼix ñumen jalʼayet cheʼ bajcheʼ maʼ ñaʼtan!». Tsiʼ wen tsictesa chaʼan tiʼ pejtelel tsaʼix bʌ i yʌcʼʌyob i cuxtʌlel ti Jehová yom miʼ cʼʌñob tiʼ subol jiñi wen tʼan chaʼan i Yumʌntel Dios. Jin chaʼan, cheʼ tsaʼ ñumi jiñi colem tempa bʌ, tsaʼ cʌcʼʌ c bʌ ti Jehová. Tsaʼ c chʼʌmʌ jaʼ ti jiñi chaʼpʼejl bʌ qʼuin colem tempa bʌ tsaʼ bʌ mejli ti Brookings cheʼ ti 12 i chaʼan noviembre, 1949. Jin tiʼ caj yaʼañon quicʼot yambʌ uxtiquilob yaʼ baqui miʼ cosʌntel ʌlacʼʌl cheʼ bajcheʼ tsaʼ cʌlʌ tiʼ tejchibal. Yaʼ tsaʼ lon c chaʼle chʼʌmjaʼ yaʼ ti colem tanque melbil bʌ ti fierro.

Ti wiʼil tsaʼ ochiyon bajcheʼ precursor. Tsaʼ c teche ti 1 i chaʼan enero, 1952, cheʼ bʌ 15 c jabilel. Jiñi Biblia miʼ yʌl: «Jini muʼ bʌ i piʼleñob majlel jini weñoʼ bʌ i pusicʼal mucʼʌch i tajob i ñaʼtʌbal», yaʼ tic familia añobʌch weñoʼ bʌ i pusicʼal, utsʼat tsiʼ qʼueleyob cheʼ com ochel bajcheʼ precursor (Proverbios 13:20). Ti bele ora tsaʼ c chaʼle subtʼan quicʼot jiñi c yumijel Julius, añix bʌ 60 i jabilel. Anquese ñumen añix i jabilel, tsaʼ lon c wen mulaj temel subtʼan. Cabʌl chuqui tsaʼ j cʌñʌ tiʼ tojlel. Maʼañic tsaʼ wen jali, Dorothy tsaʼ ochi bajcheʼ precursora jaʼel.

JIÑI SUPERINTENDENTEJOB I CHAʼAN CIRCUITO TSIʼ COLTAYOÑOB

Jiñi c papá yicʼot c mamá miʼ wen pʌyob ti jijlel jiñi superintendentejob i chaʼan circuito ti cotot cheʼ bʌ chuton to. Jesse yicʼot Lynn Cantwell jiñʌch jumpʼejl xñujpuñel tsaʼ bʌ i wen coltayon. Tsiʼ wen chʼʌmʌyoñob ti ñuc yicʼot tsiʼ pʼʌtʼesʌbeyoñob c pusicʼal. An i tajol miʼ pʌyoñob majlel ti subtʼan yicʼotob cheʼ lʌcʼʌl jach bʌ congregación miʼ julaʼtañob. Tsaʼ c wen mulaj ajñel quicʼotob. Lajal bajcheʼob, tsaʼ c wen mulaj c melben i yeʼtel Jehová tiʼ pejtelel ora, i mic chʌn ajñel bajcheʼ precursor.

Bud Miller jiñʌch jiñi yambʌ superintendente tsaʼ bʌ i julaʼtayon lon. Jiñi i yijñam jiñʌch Joan. Cheʼ bʌ tsaʼ cʼotiyob ti lon j congregación añix 18 c jabilel. Ti jiñi bʌ ora tsaʼ pʌjyiyon yaʼ ti oficina baqui miʼ mejlel jumpʼejl tempa bʌ chaʼan miʼ ñaʼtʌntel majqui yomix miʼ mel jiñi servicio militar. Tiʼ subeyoñob c mel jiñi cujil bʌ chaʼan mach utsʼatic, Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi xñoptʼañob mach yomic miʼ yotsañob i bʌ tiʼ chaʼan bʌ política (Juan 15:19). Pero joñon com c sub jiñi wen tʼan chaʼan i Yumʌntel Dios. Jin chaʼan, tsaʼ j cʼajti chaʼan mic chujquel ti jun bajcheʼ xʼeʼtel i chaʼan Dios tiʼ pejtelel ora.

Wen tijicñayon cheʼ bʌ tsiʼ subeyon jiñi hermano Miller chaʼan mi caj i majlel yicʼoton ti jiñi tempa bʌ. Mach yujilic bʌqʼuen, mi muqʼuic i bʌcʼñan tʼan tiʼ wut yambʌlob, i wen yujil cʼʌñol jiñi Biblia. Tsiʼ wen coltayon cheʼ tsajñi yicʼoton. ¿I chuqui tsaʼ ujti? Cheʼ ti 1954, jiñi añoʼ bʌ i yeʼtel tsiʼ jacʼʌyob chaʼan mij qʼuejlel bajcheʼ xʼeʼtel i chaʼan Dios tiʼ pejtelel ora. Cheʼ bajcheʼ jiñi, tsaʼ mejli c ñumen melben i yeʼtel Jehová.

Cheʼ maxto jalic j cʼotel ti Betel, añon ti jumpʼejl carro i chaʼan bʌ eʼtel.

Mach wen jalic tsaʼ ñumi, i tsaʼ pʌjyiyon ti Betel. Tsaʼ c chaʼle eʼtel yaʼ tiʼ rancho jiñi Watchtower am bʌ ti Staten Island (Nueva York). Yaʼ tsaʼ ajñiyon uxpʼejl jab. Utsaʼtax bajcheʼ tsaʼ c ñusa jiñi comol troñel yicʼot yambʌlob «weñoʼ bʌ i pusicʼal».

TSAʼ C CHAʼLE TROÑEL TI BETEL

Añon quicʼot jiñi hermano Franz yaʼ ti WBBR

Ti jiñi rancho yaʼʌch an jiñi estación chaʼan radio WBBR. Jiñi i testigojob Jehová tsiʼ cʼʌñʌyob ili radio ti jabil 1924 cʼʌlʌl ti 1957. Añon lon cheʼ bʌ 15 o 20 tsaʼ bʌ lon c chaʼle eʼtel yaʼi. Lʌcʼʌ ti lon c pejtelel xcolelon bʌ lon, pero an juntiquil hermano quicʼot lon i cʼabaʼ Eldon Woodworth bombil bʌ o yajcʌbil bʌ ti espíritu. Tsaʼ lon j qʼuele bajcheʼ c tat, i cabʌl chuqui tsiʼ pʌsbeyon lon. Cheʼ bʌ an wocol ti lon c tojlel, jiñi hermano miʼ chʌcʌ subeñon lon: «Wen utsʼatax cheʼ mi laj qʼuel chuqui tac melbil i chaʼan Jehová anquese xmulilob woli (choncol) bʌ i cʼʌñob».

Harry Peterson tsiʼ wen chaʼle subtʼan.

Jiñi hermano Frederick Franz tsiʼ wen coltayon lojon. Wen an i ñaʼtʌbal yicʼot i cʌñʌ jiñi Biblia. Tsiʼ chʼʌmʌyon lon ti ñuc ti jujuntiquil. Harry Peterson jiñʌch muʼ bʌ i chajpan bʌlñʌcʼʌl. Jiñi mero i jol i cʼabaʼ jiñʌch Papargyropoulos, pero wocol ti ajlel, jin chaʼan Peterson mi lon c suben. Jiñʌch juntiquil yajcʌbil bʌ, i miʼ wen mulan subtʼan. Wen utsʼat tsiʼ mele i yeʼtel ti Betel i maʼañic tsiʼ wis cʌyʌ i bʌ ti subtʼan. Cabʌl revista miʼ yʌcʼ ti jujumpʼejl uw. Wen yujil cʼʌñol jaʼel jiñi Biblia, i miʼ jacʼbeñon lojon cabʌl lon j cʼajtiya.

TSAʼ J CΛÑΛ CHUQUI WEN TIʼ TOJLEL HERMANAJOB AÑOʼ BΛ I ÑAʼTΛBAL JAʼEL

Ti jiñi rancho, jiñi i wut teʼ tac mic lot lojon ti alʌ lata tac. Ti jujumpʼejl jab miʼ tempʌntel 45,000 lata, lʌcʼʌ bʌ jumpʼejl litro i yonlel, chaʼan jiñi añoʼ bʌ yaʼ ti Betel. Tsaʼ c chaʼle eʼtel quicʼot Etta Huth, juntiquil hermana wen am bʌ i ñaʼtʌbal. Tiʼ tsʼijbu bajcheʼ yom miʼ chajpʌntel jiñi wut teʼ tac. Etta tsiʼ colta jiñi hermanajob muʼ bʌ i cʼotelob ti eʼtel yicʼoton lojon, tilemoʼ bʌ yaʼ ti congregación tac lʌcʼʌl bʌ an. Etta tiʼ pejtelel ora tsiʼ yʌcʼʌ ti ñuc jiñi hermanojob añoʼ bʌ tiʼ wenta jiñi eʼtel, anquese wen yujil bajcheʼ yom miʼ mejlel jiñi eʼtel. Tsiʼ yʌqʼueyon lon j cʌn bajcheʼ yomon lon jaʼel.

Angela yicʼot joñon quicʼot lon Etta Huth

Angela Romano (Angie) jiñʌch juntiquil muʼ bʌ i cʼotel i coltañon lojon. Etta jiñʌch tsaʼ bʌ i colta chaʼan Angie miʼ cʌn Jehová. Tsaʼ ñujpuñi quicʼot ti abril i chaʼan 1958, añix 58 jab i cajel c melben lon i yeʼtel Jehová. Jiñi lon c ñujpuñel chʌn pʼʌtʌl tsaʼ ajñi come Angie wen xucʼul ti Jehová. Miʼ wen cʼʌn i ñaʼtʌbal, i joñon mic wen qʼuel ti ñuc.

TSAʼ AJÑIYON LOJON BAJCHEʼ MISIONERO, SUPERINTENDENTE I CHAʼAN CIRCUITO YICʼOT DISTRITO

Cheʼ bʌ tsaʼ chojñi jiñi estación chaʼan radio WBBR am bʌ ti Staten Island ti 1957, tsaʼ c jumucʼ chaʼle eʼtel yaʼ ti Betel am bʌ ti Brooklyn. Cheʼ bʌ tsaʼ c taja Angie, tsaʼ loqʼuiyon ti Betel. Uxpʼejl jab tsaʼ ajñiyon lojon bajcheʼ precursor yaʼ ti Staten Island. Tsaʼ c jumucʼ chaʼle eʼtel yicʼot jiñi tsaʼ bʌ i mʌñʌyob jiñi estación chaʼan radio, i tsiʼ qʼuextʌbeyob i cʼabaʼ bajcheʼ WPOW.

Come joñon yicʼot Angie tsaʼ c mula lon majlel baqui ñumen yom coltʌntel, maʼañic tsaʼ c sʌcla lon cabʌl chubʌʼañʌl. Jin chaʼan, cheʼ bʌ tsaʼ subentiyon lojon majlel bajcheʼ precursor especial ti Falls City (Nebraska) cheʼ ti 1961, tsaʼʌch majliyon lojon. Cheʼ maxto jalic j cʼotel lojon, tsaʼ pʌjyiyon lon jumpʼejl uw yaʼ ti Cʌntesʌntel tiʼ chaʼan bʌ i Yumʌntel Dios tsaʼ bʌ mejli yaʼ ti South Lansing (Nueva York). Cabʌl chuqui tsaʼ lon j cʌñʌ ti jiñi cʌntesʌntel tsaʼ bʌ lon c chʼʌmʌ, i tsaʼ lon c ñaʼta chaʼan yaʼ mi caj c chaʼ chojquel lon sujtel ti Nebraska. Pero toj sajtel lon c pusicʼal cheʼ bʌ tsaʼ chojquiyon lon majlel bajcheʼ misionero ti Camboya. Cabʌl chuqui tsaʼ lon c tsijib cʌñʌ ti ili cʼoʼtajax bʌ país am bʌ ti Asia. Tsaʼ lon c wen mulaj subtʼan ti jiñi país.

Quicʼot Angela ti 1975, cheʼ mi caj lon c melbentel jumpʼejl entrevista ti televisión

Pero tsaʼ qʼuextʌyi bajcheʼ an jiñi política yaʼ ti Camboya, jin chaʼan tsaʼ majliyon lojon ti Vietnam del Sur. I cheʼ bʌ an jaxto chaʼpʼejl jab yaʼañon lon yaʼi, tsaʼ c taja tsʌts bʌ cʼamʌjel i tsaʼ chaʼ sujtiyon lon majlel ti Estados Unidos. Wocolʌch tsaʼ cʼocʼayon. Pero tsaʼ chaʼ ochiyon ti precursor cheʼ bʌ cʼocʼoñix tsaʼ cubi.

Cheʼ ti marzo i chaʼan 1965, tsaʼ c teche eʼtel bajcheʼ superintendente. 33 jab tsaʼ c chaʼle julaʼ ñumel quicʼot Angie bajcheʼ circuito yicʼot distrito, i tsaʼ lon c chajpa cabʌl colem tempa bʌ tac. Tsaʼ c wen qʼuele ti ñuc jiñi colem tempa bʌ tac, jin chaʼan tsaʼ c wen mulaj c chajpan. Tsaʼ c taja lon c julaʼtan congregación tac am bʌ ti Nueva York yicʼot am bʌ tiʼ joytʌlel, jiñi colem tempa bʌ tac tsaʼ wen mejli ti jiñi Estadio i cha’an Yankees.

TSAʼ CHAʼ PΛJYIYON LON TI BETEL YICʼOT TI CΛNTESΛNTEL TAC I CHAʼAN BΛ DIOS

Joñon quicʼot Angie tsaʼ aqʼuentiyon lon cabʌl wocol bʌ eʼtel. Cheʼ ti 1995 tsaʼ subentiyon chaʼan mi cʌcʼ jiñi Cʌntesʌntel ba’ mi’ chajpʌntelob Anciano yic’ot Siervo Ministerial. Uxpʼejl jaxto jab ñumen cheʼ bʌ tsaʼ subentiyon lon eʼtel ti Betel. Ñumeñix 40 jab cheʼ bʌ tsaʼ chaʼ pʌjyiyon ti Betel, i wen tijicñayon come yaʼʌch baqui tsaʼ c techeʼ jiñi eʼtel tiʼ chaʼan bʌ Dios tiʼ pejtelel ora. Tsaʼ c jumucʼ chaʼle eʼtel yaʼ ti Oficina chaʼan Subtʼan yicʼot tsaʼ cʌcʼʌ cabʌl cʌntesa tiʼ chaʼan bʌ Dios. Cheʼ ti 2007, jiñi Junmojt muʼ bʌ i pʌsob bij tsiʼ meleyob jiñi Oficina chaʼan Cʌntesʌntel tac tiʼ chaʼan bʌ Dios, yaʼʌch miʼ qʼuejlel tiʼ pejtelel jiñi cʌntesʌntel muʼ bʌ i yʌjqʼuel ti Betel. Joñon tsaʼ jumucʼ ajñi tic wenta jiñi oficina.

Ti jiñi jabil tac ñumen bʌ tilel, cabʌlix chuqui qʼuextʌyem ti jiñi cʌntesʌntel tac muʼ bʌ i chajpʌntel ti Betel. Jiñi Cʌntesʌntel chaʼan Ancianojob ti Congregación tsaʼ tejchi ti 2008. Yaʼ ti Patterson yicʼot ti Betel am bʌ ti Brooklyn, tsajñiyob yaʼ ti cʌntesʌntel ti jiñi ñaxam bʌ chaʼpʼejl jab ñumen ti 12,000 ancianojob. Ili cʌntesʌntel choncol to i bej ajqʼuel ti yan tac bʌ tejclum. Cheʼ ti 2010, jiñi Cʌntesʌntel ba’ mi’ chajpʌntelob Anciano yic’ot Siervo Ministerial tsaʼ qʼuextʌnti i cʼabaʼ ti Cʌntesʌntel loqʼuem bʌ ti Biblia chaʼan i Bajñel to bʌ Wiñicob, i tsaʼ mejli yambʌ, jiñʌch jiñi Cʌntesʌntel loqʼuem bʌ ti Biblia chaʼan Ñujpuñem bʌ xÑoptʼañob.

Jiñi chaʼpʼejl cʌntesʌntel tsaʼ sujtesʌnti ti jumpʼejl jach cheʼ ti septiembre i chaʼan 2014, tsaʼ cʌyle bajcheʼ Cʌntesʌntel chaʼan xSubtʼañob chaʼan bʌ i Yumʌntel Dios. Wʌle muqʼuix i mejlel ti majlel jiñi ñujpuñemoʼ bʌ, jiñi hermanojob yicʼot hermanajob i bajñelob to bʌ. Cabʌl hermanojob tsiʼ yubiyob i tijicñʌyel cheʼ bʌ tsiʼ ñaʼtayob chaʼan ili cʌntesʌntel mi caj i yʌjqʼuel jaʼel ti jiñi país baqui añob. Wen utsʼatax cheʼ mic ñaʼtan chaʼan majqui jach miʼ mejlel ti majlel ti jiñi cʌntesʌntel. Tijicña mi cubin cheʼ cʌmbil c chaʼan cabʌl hermanojob am bʌ i chaʼleyob wersa chaʼan miʼ mejlel i chʼʌmob ili cʌntesʌntel.

Cheʼ mic ñaʼtan bajcheʼ tsaʼ c ñusa tilel cʼʌlʌl cheʼ tsaʼ c chʼʌmʌ jaʼ, mi cʌqʼuen wocolix i yʌlʌ Jehová come cʌmbil c chaʼan cabʌl hermanojob weñoʼ bʌ i pusicʼal. Jiñʌch tsiʼ coltayoñob j cʌn Dios yicʼot c melben i yeʼtel ti wen. An ñumen xcolelob to bʌ bajcheʼ joñon, i an ñumen añobix bʌ i jabilel. Mach junlajalobic i cultura, pero tsaʼ j cʌñʌ chaʼan tiʼ sujm miʼ cʼuxbiñob Dios cheʼ bajcheʼ yilal chumulob. Wen tijicña mi cubin cheʼ an cabʌl camigojob tiʼ tejclum Jehová muʼ bʌ i yʌqʼueñoñob j cʌn chuqui wen.

Mic wen mulan j cʌn jiñi hermanojob muʼ bʌ i tilelob i chʼʌm i cʌntesʌntel.