Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

UJTEM BΛ TIʼ TOJLEL

Maʼañic mi cubin tʼan, pero mejlemʌch c pʌs i sujmlel

Maʼañic mi cubin tʼan, pero mejlemʌch c pʌs i sujmlel

Tsaʼ c chʼʌmʌ jaʼ ti 1941, cheʼ bʌ 12 c jabilel. Pero jinto ti jabil 1946 tsaʼ c wen ñaʼta bajcheʼ an i sujmlel am bʌ ti Biblia. ¿Bajcheʼ tsaʼ ujti? Mi caj c tsictesʌbeñetla.

CHEʼ ti jabil 1910, jiñi c tatob tsaʼ loqʼuiyob ti jiñi tejclum i cʼabaʼ Tiflis (Georgia) i tsaʼ majliyob ti chumtʌl ti jumpʼejl alʌ rancho lʌcʼʌl bʌ an ti Pelly (Saskatchewan, yaʼ ti Canadá). Tsaʼ quila pañimil (chʼocʼayon) ti 1928, an yambʌ joʼtiquil querañob i joñon jiñi ñumen ijtsʼiñʌl bʌ. Cheʼ anto yom wʌcpʼejl uw chaʼan mic chʼocʼan, tsaʼ chʌmi (sajti) jiñi c tat, i jiñi c ñaʼ tsaʼ chʌmi cheʼ alʌlon to. Mach wen jalic tsaʼ ñumi i tsaʼ chʌmi jiñi c chich i cʼabaʼ Lucy, cheʼ bʌ an jaxto 17 i jabilel. Jin chaʼan, jiñi j quichan Nick tsiʼ chʼʌmʌyon lojon tiʼ wenta.

Ti jumpʼejl bʌ qʼuin, jiñi c familia tsiʼ qʼuele chaʼan woli (choncol) c chucben i ñej juncojt caballo. Tsiʼ wen bʌcʼñayob chaʼan miʼ lʌp tʼuchtañon, jin chaʼan tsiʼ yotayoñob chaʼan mij cʌy, pero maʼañic tsaʼ cubi come wʌlʌc pat añon. Ti jimbʌ ora an jaxto chaʼpʼejl c jabilel. Anquese maʼañic chuqui tsaʼ c chaʼle, yaʼʌch baqui tsaʼ cʼoti i ñaʼtan jiñi c familia chaʼan xcojcon.

Juntiquil i yamigo c familia tsiʼ yʌlʌ chaʼan ñumen wen cheʼ miʼ chocoñob majlel ti jumpʼejl escuela chaʼan xcojcoʼ bʌ. Jin chaʼan, jiñi quichan Nick tsiʼ chocoyon majlel ti escuela yaʼ ti Saskatoon (Saskatchewan), pero tsaʼ c wen bʌcʼña come ñajt an ti cotot yicʼot an jaxto joʼpʼejl c jabilel. Cojach miʼ mejlel c julaʼtan c familia cheʼ i yorajlel qʼuiñijel tac yicʼot cheʼ ti jajmeñal. Ti wiʼil, tsaʼ j cʌñʌ jiñi lenguaje ti señas i tsaʼ c wen mulaj alas yicʼot yambʌ alobob.

TSAʼ J CΛÑΛ JIÑI I SUJMLEL AM BΛ TI BIBLIA

Juntiquil c chich i cʼabaʼ Marion, tsaʼ ñujpuñi yicʼot Bill Danylchuck cheʼ ti 1939, i tsiʼ chʼʌmʌyon lon tiʼ wenta quicʼot jiñi c chich Frances. Ti jiñi c familia jiñʌch ñaxañoʼ bʌ tsiʼ techeyob estudio yicʼot i testigojob Jehová. Tsiʼ chaʼleñob wersa i pʌsbeñoñob woli (yʌquel) bʌ i cʌñob ti Biblia cheʼ añon ti vacación cheʼ tiʼ yorajlel jajmeñal. Wocol miʼ mejlel c pejcan lon c bʌ come mach yujilobic jiñi lenguaje ti señas. Pero tsiʼ qʼueleyob chaʼan mucʼʌch c wen mulan jiñi woli bʌ j cʌn tiʼ tojlel Jehová. Tsaʼ cʼoti c ñaʼtan chaʼan wolʌch i melob muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia, jin chaʼan tsaʼ majliyon quicʼotob ti subtʼan. Ti orajach tsaʼ c mulaj chʼʌmjaʼ. Ti 5 i chaʼan septiembre, 1941, Bill tsiʼ yʌqʼueyon chʼʌmjaʼ ti jumpʼejl colem tambo melbil bʌ ti fierro. ¡Jiñi jaʼ wen tsʌwan!

Quicʼot junmojt xcojcob ti jumpʼejl colem tempa bʌ yaʼ ti Cleveland (Ohio) cheʼ ti 1946

Cheʼ tsaʼ sujtiyon majlel ti cotot ti 1946 tiʼ yorajlel jajmeñal, tsaʼ majliyon lojon ti jumpʼejl colem tempa bʌ ti Cleveland (Ohio, Estados Unidos). Ti ñaxam bʌ qʼuin, jiñi c chichob tiʼ tsʼijbuyob woli bʌ i yʌjlel chaʼan miʼ mejlel c ñaʼtan jiñi woli bʌ i tsictesʌntel. Cheʼ tiʼ chaʼpʼejlel qʼuin wen tijicña tsaʼ cubi chaʼan jiñi colem tempa bʌ woliʼ ñusʌntel ti lenguaje ti señas jeʼel tiʼ tojlel junmojt xcojcob. Wen utsʼatax tsaʼ c ñusa bʌ yicʼot tsaʼ c chʼʌmbe isujm muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia. ¡Tsaʼ c wen mulaj!

TSAʼ C PΛSBE I SUJMLEL YAMBΛ QUIXTAÑUJOB

Tsaʼ jaxto ujti jiñi Segunda Guerra Mundial, i jiñi wiñicob xʼixicob (quixtañujob) chʌn xucʼul tsiʼ ñaʼtayob ajñel tiʼ tojlel i país. Pero cheʼ bʌ tsaʼ chaʼ ochiyon ti escuela, wen ñaʼtʌbilix c chaʼan chaʼan xucʼul mi cajñel tiʼ tojlel Jehová. Tsaʼ j cʌyʌ c chaʼlen ti saludar jiñi bandera, j cʌyin jiñi himno nacional yicʼot c mel jiñi qʼuiñijel tac. Cheʼ jaʼel, tsaʼ j cʌyʌ majlel ti iglesia yicʼot jiñi yambʌ alobob. Jiñi maestrojob maʼañic tsiʼ wis mulayob, jin chaʼan tsiʼ xiqʼuiyoñob yicʼot tsaʼ caji i subeñoñob lot tac chaʼan mij qʼuextan c ñaʼtʌbal. Jiñi c piʼʌlob ti clase tsiʼ qʼueleyob woli bʌ ti ujtel, i cheʼʌch tsaʼ mejli c subeñob jiñi wen tʼan. An tsaʼʌch bʌ sujtiyob ti Testigo ti wiʼil, bajcheʼ Larry Androsoff, Norman Dittrick yicʼot Emil Schneider, muʼto bʌ i cʼʌlʌl melbeñob i yeʼtel (troñel) Jehová waʼli.

Tsaʼ c chaʼle wersa c suben wen tʼan jiñi xcojcob cheʼ mi cajñel ti yambʌ tejclum tac. Jumpʼejl ejemplo, yaʼ ti Montreal tsaʼ majliyon yaʼ baʼ miʼ tempañob i bʌ jiñi xcojcob. Yaʼi tsaʼ c taja juntiquil xcolel i cʼabaʼ Eddie Tager, xmotin xʌmbal bʌ ti calle, i tsaʼ c sube jiñi wen tʼan. Eddie tsiʼ chaʼle coltaya ti jumpʼejl congregación ti lenguaje ti señas yaʼ ti Laval (Quebec) jinto tsaʼ chʌmi ti yambʌ jabil. Cheʼ jaʼel tsaʼ j cʌñʌ jiñi Juan Ardanez. Tsiʼ wen qʼuele mi cheʼʌch an i sujmlel woli bʌ i cʌn yaʼ ti Biblia, cheʼ bajcheʼ tsiʼ mele jiñi chumuloʼ bʌ ti Berea cheʼ ti ñaxam bʌ siglo (Hechos 17:10, 11). Tsaʼ sujti ti Testigo, i tsiʼ chaʼle eʼtel bajcheʼ anciano yaʼ ti Ottawa (Ontario) jinto tsaʼ chʌmi.

Subtʼan ti calle cheʼ tiʼ cajibal 1950

Ti 1950, tsaʼ majliyon ti chumtʌl ti Vancouver. Anquese mic wen mulan c suben wen tʼan jiñi xcojcoʼ bʌ, mach wis ñajʌyic c chaʼan cheʼ bʌ tsaʼ c pejca ti calle juntiquil xʼixic mach bʌ xcojquic i cʼabaʼ Chris Spicer. Tsiʼ jacʼʌ i chʼʌm jiñi revista tac ti jujumpʼejl uw i tsiʼ yʌqʼueyon j cʌn i ñoxiʼal i cʼabaʼ Gary. Tsajñiyon tiʼ yotot i tsaʼ j cʼʌñʌ lon nota tac chaʼan mic chaʼlen lon tʼan. Cabʌl jab tsaʼ ñumi chaʼan mic chaʼ qʼuel lon c bʌ, jiñʌch ti jumpʼejl colem tempa bʌ tsaʼ bʌ ujti yaʼ ti Toronto (Ontario). ¡Toj sajtel c pusicʼal! Ti jimbʌ ora, Gary tsiʼ chʼʌmʌ jaʼ. Ili tsaʼ bʌ ujti, tsiʼ cʼajtesʌbeyon chaʼan wen ñuc i cʼʌjñibal cheʼ mic chʌn chaʼlen subtʼan. Mach lac ñaʼtayic mi juntiquil quixtañu tsaʼ bʌ lac sube jiñi wen tʼan miʼ mejlel ti sujtel ti Testigo.

Ti wiʼil, tsaʼ chaʼ sujtiyon majlel ti Saskatoon. Yaʼi tsaʼ j cʌñʌ juntiquil xʼixic am bʌ chaʼtiquil i yixicʼal xlutoʼ bʌ mach bʌ añic miʼ yubiñob tʼan, i tiʼ subeyon chaʼan mij cʌqʼueñob estudio. I cʼabaʼob jiñʌch Jean yicʼot Joan Rothenberger. Tiʼ chaʼticlelob tsiʼ chaʼleyob clase yaʼ ti escuela baqui tsaʼ ñumiyon jaʼel. Ti orajach tsaʼ caji i subeñob i piʼʌlob ti clase woli bʌ i cʌñob, i joʼtiquil i piʼʌlob ti clase xchʼocoʼ bʌ tsaʼ sujtiyob ti Testigo. Juntiquil jiñʌch Eunice Colin. Tsaʼ j cʌñʌ lon c bʌ cheʼ jumpʼejl jax jab yom chaʼan mic loqʼuel ti escuela. Ti jimbʌ ora, tsiʼ yʌqʼueyon jumpʼejl dulce i tsiʼ cʼajtibeyon mi com sujtel tiʼ yamigo.

Quicʼot Eunice cheʼ ti 1960 yicʼot 1989

Cheʼ bʌ jiñi i ñaʼ Eunice tsaʼ cʼoti i ñaʼtan chaʼan woliʼ chʼʌm estudio, tiʼ sube i director jiñi escuela chaʼan miʼ xicʼben i cʌy. Anquese tsaʼʌch i ñopo yicʼot tsiʼ chilbe jiñi jun tac loqʼuem bʌ ti Biblia, Eunice tsaʼix i ñaʼta chaʼan xucʼul mi caj i yajñel ti Jehová. Cheʼ tsiʼ ñaʼta i chʼʌm jaʼ, jiñi i tatob tsiʼ subeyob: «Miʼ tsaʼ sujtiyet tiʼ testigo Jehová, mi caj a loqʼuel ila ti cotot». Jin chaʼan, Eunice tsaʼ majli ti chumtʌl yicʼot jumpʼejl familia Testigojoʼ bʌ cheʼ 17 i jabilel. Tsiʼ bej cʌñʌ i chaʼan bʌ Biblia i tsaʼ cʼoti i chʼʌm jaʼ. Wen ñuc tsaʼ cʼoti j qʼuel Eunice: Tsaʼ sujti ti quijñam. Tsaʼ ñujpuñiyon lojon ti 1960, pero jiñi i tatob Eunice maʼañic tsaʼ cʼotiyob. Cheʼ ñumeñix cabʌl jab, jiñi i tatob tsaʼ caji i qʼuelob ti ñuc muʼ bʌ lon c ñop yicʼot bajcheʼ mij cosan lojon calobil.

JEHOVÁ AN I CΛNTAYON

Jiñi calobil Nicholas yicʼot i yijñam, Deborah, añob ti Betel i chaʼan Londres

Tsaʼ c taja lon wuctiquil j calobilob. Wocolʌch tsaʼ lon j cosa. Pero tsaʼ c wen chajpa lojon chaʼan miʼ cʌñob jiñi lenguaje ti señas chaʼan miʼ mejlel lon c pejcañob yicʼot mi lon j cʌntesañob tiʼ sujmlel. Jiñi hermanojob ti congregación tsiʼ wen coltayoñob lojon. Jumpʼejl ejemplo, juntiquil tatʌl tiʼ tsʼijbubeyon lojon chaʼan juntiquil lon calobil woli ti tsucul tʼan yaʼ ti Yotlel Tempa bʌ. Yaʼ jach tsaʼ c chʼʌmʌ lojon tic wenta. jiñi calobil James, Jerry, Nicholas yicʼot Steven, añob bajcheʼ anciano ti congregación i woliʼ melbeñob i yeʼtel Jehová yicʼotob i familia. Cheʼ jaʼel, Nicholas yicʼot i yijñam, i cʼabaʼ Deborah, woliyob ti coltaya bajcheʼ traductor ti lenguaje ti señas yaʼ ti sucursal i chaʼan Gran Bretaña. Steven yicʼot i yijñam, i cʼabaʼ Shannan, yaʼañob ti jiñi Equipo chaʼan Traducción ti jiñi Lenguaje ti Señas yaʼ ti sucursal i chaʼan bʌ Estados Unidos.

Jiñi calobilob yicʼotob i yijñam cabʌl bajcheʼ miʼ chaʼleñob coltaya ti subtʼan ti lenguaje ti señas.

Cheʼ jumpʼejl jax uw yom chaʼan miʼ tsʼʌctiyel 40 jab lon c ñujpuñel, Eunice tsaʼ chʌmi tiʼ caj cáncer. Jal tsiʼ lʌtʼʌ jiñi cʼamʌjel, pero jiñi i ñopoñel (chʼujbiya) chaʼan jiñi chaʼ chʼojyel tsiʼ yʌqʼue i pʼʌtʌlel. Wen comix miʼ cʼotel i yorajlel chaʼan mic chaʼ qʼuel.

Faye yicʼot James, Jerry yicʼot Evelyn, Shannan yicʼot Steven

Cheʼ ti febrero i chaʼan 2012, tsaʼ yajliyon i tsaʼ xujliyon. Come tsaʼ j qʼuele chaʼan yomix mij coltʌntel, tsaʼ majliyon ti chumtʌl yicʼot juntiquil calobil yicʼot i yijñam. Wʌle añon lojon ti jumpʼejl congregación ti lenguaje ti señas yaʼ ti Calgary (Alberta), i waʼchocobilon bajcheʼ anciano. Jiñʌch jiñi ñaxam bʌ congregación ti lenguaje ti señas baqui añon lojon. Pero ¿bajcheʼ tsaʼ mejli c pʼʌtʼesan j cʼuxbiya tiʼ tojlel Jehová tiʼ pejtelel jiñi jabil tsaʼ bʌ ajñiyon ti jumpʼejl congregación ti Inglés? Yicʼotʌch i coltaya Jehová. Tsaʼʌch i tsʼʌctesa jiñi i tʼan chaʼan mi caj i cʌntan jiñi mebaʼoʼ bʌ (Salmo 10:14). Mi cʌqʼueñob wocolix i yʌlʌ jiñi tsaʼ bʌ i chaʼleyob wersa i tsʼijbuñob yom bʌ i subeñoñob, tsaʼ bʌ i ñopoyob jiñi lenguaje ti señas yicʼot tsaʼ bʌ i pʌsbeyoñob ti lenguaje ti señas jiñi muʼ bʌ i yʌjlel.

Ti jiñi cʌntesʌntel chaʼan precursorob ti lenguaje ti señas cheʼ añix 79 c jabilel

An i tajol tsaʼ c wen ubi c chʼijiyemlel yicʼot maʼañix chuqui com tsaʼ cubi, come maʼañic mic chʼʌmben isujm chuqui miʼ yʌjlel i tsaʼ c ñaʼta chaʼan maʼañic majqui miʼ mejlel i coltan juntiquil xcojc. Ti jimbʌ ora, tsaʼ c ñaʼta tsaʼ bʌ i sube Jesús jiñi Pedro: «C Yum, ¿am ba yambʌ muʼ bʌ mejlel i coltañon lojon? Maʼanic. Come jatet jach maʼ sub jini tʼan chaʼan mic taj lojon j cuxtʌlel mach bʌ anic miʼ jilel» (Juan 6:66-68). Tsaʼ j cʌñʌ chaʼan yom cujil pijt cheʼ bajcheʼ yambʌ hermanojob lajaloʼ bʌ bajcheʼon wajalix bʌ cajel i melbeñob i yeʼtel Jehová. Cʌmbil c chaʼan jaʼel chaʼan yom mic ñop ti Jehová yicʼot i yorganización. Wen coltʌbilʌch i chaʼañon jiñi. Wʌleʼli cabʌlix jun tac am bʌ tic tʼan, mic wen taj c wenlel ti jiñi tempa bʌ yicʼot colem tempa bʌ tac muʼ bʌ i mejlel ti jiñi lenguaje ti señas americano. Tiʼ sujm, wen tijicñayon yicʼot cabʌl bendición tajbil c chaʼan tiʼ melol i yeʼtel Jehová, jiñi ñuc bʌ Dios.